Toán tư duy là một cách tiếp cận hiện đại trong việc học toán, mang lại nhiều ưu điểm cho sự phát triển trí tuệ của trẻ em. Hãy cùng Mytour khám phá thêm về toán tư duy nhé!
Toán tư duy là gì?
Toán tư duy là phương pháp giải toán bằng cách sử dụng tư duy logic và sáng tạo, giúp trẻ em tiếp cận với các bài toán một cách thông minh hơn. Qua toán tư duy, trẻ em sẽ được rèn luyện và hiểu cách giải quyết vấn đề một cách hiệu quả hơn, thay vì chỉ dựa vào việc nhớ công thức và mẫu truyền thống.
Khám phá bí mật của Toán tư duy (Hình ảnh: Canva)
Trong toán tư duy, trẻ em sẽ học và giải quyết các bài toán bằng cách sử dụng tư duy logic thay vì chỉ đơn thuần nhớ và áp dụng công thức. Điều này giúp kích thích sự phát triển của não bộ và tích lũy các kỹ năng quan trọng cho cuộc sống.
So sánh giữa toán tư duy và toán thông thường
Toán tư duy và toán thông thường có những khác biệt đáng chú ý sau đây:
Trong toán thông thường
- Trẻ em học toán thông qua việc nhớ và áp dụng công thức có sẵn trong sách giáo khoa, thường thiếu tính chủ động và sáng tạo khi giải bài tập.
- Phụ thuộc vào que tính và máy tính để tính toán.
- Mất nhiều thời gian để giải quyết một bài toán vì trẻ chỉ biết công thức mà không biết cách áp dụng.
- Sự phát triển toàn diện của não bộ trẻ khó xảy ra.
- Ba mẹ gặp khó khăn trong việc hướng dẫn con học, thường chỉ kiểm tra vở bài tập của con mà không tham gia vào quá trình học.
- Trẻ em có khả năng nhẩm nhanh bị hạn chế.
Về phương pháp toán tư duy
- Trẻ em sử dụng giác quan, khả năng phân tích, tư duy logic và sự sáng tạo để giải quyết các bài toán.
- Khả năng tư duy của trẻ em ngày càng được nâng cao.
- Trẻ em sớm tiếp cận với các phép tính phức tạp từ 10 con số trở lên.
- Không cần dùng que tính hay máy tính để tính toán.
- Rút ngắn thời gian giải quyết bài toán.
- Sau khi hiểu rõ về phương pháp toán tư duy, ba mẹ có thể dễ dàng hướng dẫn con học.
- Khả năng nhẩm của trẻ em được cải thiện.
Mặc dù có nhiều khác biệt giữa hai phương pháp, nhưng ba mẹ nên kết hợp giữa toán tư duy và toán thông thường để trẻ em dần làm quen và chuyển đổi.
Tuổi thích hợp để học toán tư duy
Theo nghiên cứu của các chuyên gia giáo dục, thời điểm tốt nhất để ba mẹ giới thiệu toán tư duy cho trẻ là khi trẻ đạt 4 tuổi trở lên. Đây là thời kỳ mà trẻ tiếp cận với toán tư duy trước khi bước vào cấp 1.
Độ tuổi lý tưởng để học toán tư duy là từ 4 tuổi trở lên (Ảnh: Canva)
Ngoài ra, ba mẹ cũng có thể giới thiệu toán tư duy và toán truyền thống cho trẻ khi bước vào năm đầu tiên của cấp 1. Trong khoảng thời gian từ 5 - 11 tuổi, trẻ bắt đầu phát triển tư duy, tò mò khám phá, và ham học hỏi, và não bộ của trẻ đã sẵn sàng tiếp nhận nhiều kiến thức mới.
Sử dụng phương pháp toán tư duy phù hợp với độ tuổi sẽ giúp trẻ xây dựng nền tảng toán học tốt hơn. Đồng thời, trẻ cũng sẽ phát triển tình yêu với môn toán, cải thiện trí nhớ và tiếp thu kiến thức hiệu quả hơn.
Các phương pháp căn bản của toán tư duy
Có nhiều phương pháp toán tư duy mà ba mẹ có thể tham khảo để áp dụng cho con cái:
Toán tư duy với bàn tính soroban
Toán tư duy soroban là một kỹ thuật nhẩm toán dựa trên một bàn tính cổ gọi là soroban. Bàn tính này có nguồn gốc từ Trung Quốc nhưng được phổ biến rộng rãi tại Nhật Bản từ thế kỷ 17.
Toán tư duy với bàn tính soroban (Hình ảnh: Canva)
Bàn tính soroban là một cấu trúc gỗ hình chữ nhật, có một thanh ngang được gọi là xà chia bàn tính thành 2 phần trên và dưới. Các cột dọc trên bàn tính chứa những viên gỗ có thể di chuyển lên xuống.
Phương pháp toán tư duy soroban giúp phát triển trí thông minh, kỹ năng tính nhẩm linh hoạt và khuyến khích sự phát triển cân đối của cả hai bán cầu não ở trẻ. Đây được xem là một trong những phương pháp tính toán nhanh nhất, có thể đối đầu với các công nghệ tính toán hiện đại.
Toán tư duy theo Tiêu chuẩn Toán cơ bản của Hoa Kỳ (the Common Core Standards)
Chương trình toán tư duy theo Tiêu chuẩn Toán cơ bản của Hoa Kỳ tuân theo chuẩn mực Toán cơ bản của Hoa Kỳ - Common Core Math Standards.
Chương trình bao gồm 5 cấp độ phù hợp với kiến thức từ lớp 1 đến lớp 5. Tùy thuộc vào mỗi cấp độ và khả năng nhận thức của từng độ tuổi, chương trình sẽ được nâng cao hoặc điều chỉnh để phù hợp.
- Tư duy về số và các phép toán: Trẻ bắt đầu tiếp xúc với các con số, hiểu về các phép tính cơ bản, từ đó phát triển tư duy logic và kỹ năng tính toán nhanh chóng cho trẻ
- Phân số: Hiểu rõ về khái niệm “phân số” thông qua hình ảnh trực quan. Khi hiểu được bản chất của phân số, trẻ sẽ dễ dàng và nhanh chóng hơn trong các phép tính liên quan đến phân số
- Đo lường – Thời gian: Trẻ được giới thiệu và nắm bắt các đơn vị đo lường - thời gian, độ dài, diện tích, thể tích, khối lượng, dung tích và tiền tệ… để áp dụng vào giải các bài toán toán học
- Hình học: Giới thiệu về các khái niệm, thuộc tính, mối quan hệ giữa các hình để trẻ có thể hiểu và áp dụng vào tính toán chu vi, diện tích
- Tư duy tổng hợp, giải toán có văn bản: Rèn luyện kỹ năng tư duy toán học tổng hợp từ việc giải quyết các dạng toán như tư duy logic, toán đố, toán quy luật, toán xác suất, đọc biểu đồ… kết hợp với phát triển kỹ năng đọc và phân tích đề bài, sử dụng tư duy logic để giải toán.
Việc học theo phương pháp toán tư duy Hoa Kỳ sẽ giúp trẻ:
- Xây dựng kỹ năng nhận biết và giải quyết vấn đề nhanh chóng
- Rèn luyện khả năng tư duy trừu tượng và định lượng
- Luyện tập tranh luận và phản biện khoa học
- Áp dụng kiến thức vào thực tế một cách linh hoạt
Toán tư duy Kumon dành cho bố mẹ và con cái
Phương pháp toán tư duy Kumon được biết đến với tên gọi “tình cha con Kumon” vì người sáng tạo ra phương pháp này là thầy giáo dạy toán Toru Kumon.
Để giúp con trai của mình phát triển tư duy toán học và phát hiện niềm đam mê với môn học này, thầy Toru Kumon đã tự biên soạn một bộ giáo trình toán tư duy dành riêng cho con.
Phương pháp toán tư duy Kumon tập trung vào việc cá nhân hóa quá trình học, dựa trên năng lực và khả năng tiếp thu của từng em học viên để thiết kế phương pháp giảng dạy phù hợp. Nhờ điều này, các em sẽ tự tin hơn, dễ dàng tiếp cận kiến thức và tiến bộ nhanh chóng hơn.
Ngoài ra, phương pháp này còn giúp trẻ rèn luyện tính tự chủ, kỷ luật và kỹ năng quản lý thời gian.
Toán tư duy A+
Toán tư duy A+ sẽ xây dựng một kế hoạch học tập cá nhân cho trẻ, dựa trên nhu cầu, năng lực và tư duy riêng của mỗi em.
Toán tư duy giúp hình thành một lộ trình học tập cá nhân cho trẻ (Hình ảnh: Canva)
Các phương pháp hiện đại được áp dụng trong toán tư duy A+ bao gồm:
- Tập trung vào việc rèn luyện tư duy
- Khuyến khích sử dụng ngôn từ để diễn đạt
- Thực hành khả năng quan sát và đánh giá trực quan
- Sử dụng các công cụ giáo dục hiện đại
- Học viết toán
Những kỹ thuật này sẽ được kết hợp và bổ sung nhau, giúp trẻ phát triển toàn diện năng lực của mình.
Toán tư duy theo phương pháp CPA
Toán tư duy theo phương pháp CPA áp dụng tiêu chuẩn Singapore trong giảng dạy toán. Phương pháp này tập trung vào việc sử dụng tiến trình CPA (concrete - pictorial - abstract), liên kết số, mô hình hóa và tính nhẩm.
Trẻ sẽ không chỉ học thuộc lòng công thức mà sẽ được khuy encourageng khám phá, sáng tạo, và áp dụng nền tảng kiến thức để giải quyết bài toán một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Toán tư duy theo hướng cá nhân POMath
Toán tư duy theo hướng cá nhân POMath được PGS. TS Chu Cẩm Thơ và đội ngũ nghiên cứu phát triển từ năm 2022. Đây là bước tiến quan trọng đánh dấu sự phát triển của toán tư duy tại Việt Nam.
Thụ hưởng từ các tình huống giáo dục, trò chơi trí tuệ, mô hình toán học và các hoạt động thực hành, trẻ sẽ tiếp cận và nắm bắt kiến thức toán học. Từ những trải nghiệm này, trẻ phát triển khả năng phản xạ và logic.
Toán tư duy POMath cũng giúp trẻ cải thiện các kỹ năng giải toán một cách thông minh, nhanh nhạy, và liên tưởng không gian hình học…
Lợi ích của việc học toán tư duy
Lợi ích của việc học toán tư duy (Hình ảnh: Canva)
Dưới đây là những điều lợi ích khi trẻ tiếp cận phương pháp toán tư duy:
Nâng cao khả năng sáng tạo
Hầu hết các bài toán tư duy đều tích hợp các tình huống tự nhiên một cách khéo léo. Điều này giúp trẻ rèn luyện khả năng suy luận và sáng tạo bằng cách tìm ra cách giải quyết hoặc ý tưởng mới thông qua việc giải toán.
Thúc đẩy phát triển toàn diện của trí tuệ
Trong quá trình học toán tư duy, cả hai bán cầu não của trẻ đều hoạt động đồng thời, giúp phát triển toàn diện trí tuệ của họ.
Phát triển 5 kỹ năng chính
Các kỹ năng là rất quan trọng và cần thiết mà trẻ có thể phát triển thông qua việc học theo phương pháp toán tư duy bao gồm: tư duy, sáng tạo, phản biện, ghi nhớ và giải quyết vấn đề.
Xây dựng nền tảng kiến thức
Từ việc hiểu rõ bản chất của các con số và các phép tính, trẻ sẽ dễ dàng tiếp nhận kiến thức toán học mới khi lên các lớp cao hơn.
Tiếp cận phương pháp học hiện đại
Toán tư duy là một phương pháp học tiên tiến, giúp trẻ rèn luyện kỹ năng logic, suy luận và sáng tạo.
Tăng cường khả năng quan sát, ghi nhớ
Phương pháp toán tư duy giúp trẻ liên tục rèn luyện không chỉ kỹ năng tính toán mà còn khả năng quan sát, ghi nhớ. Điều này có ích rất lớn cho trẻ trong học tập và cuộc sống sau này.
Khơi dậy sự hứng thú, đam mê ở trẻ
Trải nghiệm học tập tự do trong không gian của toán tư duy sẽ kích thích sự hứng thú và đam mê hơn ở trẻ, giúp họ thích thú hơn và dần phát triển niềm đam mê với môn toán.
Tính chủ động trong học tập
Theo đuổi phương pháp toán tư duy cũng là cơ hội để trẻ phát triển tính chủ động, độc lập trong việc giải quyết vấn đề. Việc này giúp ba mẹ không cần phải giảng giải liên tục mà có thể để trẻ tự chủ động trong học tập hàng ngày.
Nhược điểm của việc học toán tư duy
Mặc dù mang lại nhiều lợi ích cho trẻ, nhưng học theo phương pháp toán tư duy cũng có một số nhược điểm sau đây:
Chi phí phát sinh
Để trẻ được học và hướng dẫn theo phương pháp toán tư duy đúng đắn, ba mẹ phải lựa chọn những trung tâm uy tín, chất lượng. Điều này đồng nghĩa với việc chi phí học tập sẽ tương đối cao. Ba mẹ cần xem xét kỹ lưỡng về tình hình kinh tế gia đình trước khi quyết định cho trẻ học theo phương pháp này.
Yêu cầu người hướng dẫn và phương pháp phù hợp
Như đã đề cập từ trước, toán tư duy là một phương pháp học toán hiện đại và cần phải được phân loại theo độ tuổi thích hợp. Do đó, khi quyết định lựa chọn phương pháp này, ba mẹ cần tìm hiểu kỹ về trình độ và kinh nghiệm của người hướng dẫn cũng như cách thức phân lớp theo độ tuổi phù hợp với trẻ.
Lời khuyên từ Mytour
Toán tư duy đem lại nhiều lợi ích cho sự phát triển trí não, tư duy và khả năng quan sát. Tuy nhiên, ba mẹ cũng cần xem xét kỹ lưỡng về sự phù hợp với con và khả năng kinh tế gia đình trước khi quyết định cho con theo học phương pháp này. Mytour hy vọng những thông tin trên sẽ hữu ích cho các ba mẹ có con đang trong độ tuổi học.
Nguyệt Minh biên tập