Trong các đô thị lớn như Hà Nội hoặc Hồ Chí Minh, ô nhiễm không khí thường đe dọa sức khỏe do tác động tiêu cực của các phân tử bụi mịn. Bạn hiểu đúng về bụi mịn (PM) là gì, tác động độc hại như thế nào, và cách xem chỉ số bụi mịn trên điện thoại hay laptop của bạn? Tất cả sẽ được bật mí trong bài viết này!

1. Khám Phá Bí Mật của Bụi Mịn
Theo định nghĩa từ Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ, bụi mịn, hay thường gọi là PM - Particulate Matter, là những phân tử vô cơ hoặc hữu cơ bay lơ lửng trong không khí. Nguồn gốc của chúng có thể từ bụi, đất, bồ hóng, và chủ yếu là từ khói, thông qua quá trình đốt cháy nhiên liệu hữu cơ trong công nghiệp và giao thông.
Bí Quyết Về Kích Thước Bụi Mịn: Bí Mật của PM10 và PM2.5 - Thoidai.com

1.1. Hiểu Rõ về Bụi Mịn PM10, PM2.5
Như đã nói trước đó, chỉ số sau chữ PM là đại diện cho kích thước của hạt bụi mịn, chi tiết như sau:
- Bụi Mịn PM10: Hạt bụi với kích thước từ 2.5 - 10µm
Để hình dung về kích thước siêu nhỏ của những hạt bụi này, hãy tưởng tượng sợi tóc của bạn như một ví dụ. Đường kính của sợi tóc chỉ khoảng 50 - 70µm, làm cho PM10 trở nên khó nhận biết bằng mắt thường. Tuy nhiên, những hạt này tập trung chủ yếu trong phổi, vì vậy mức độ nguy hiểm không cao bằng PM2.5.

- Bụi siêu mịn PM2.5: Những hạt bụi có kích thước từ 1.0 - 2.5µm
Loại bụi mịn này được nhiều người cảnh báo nguy hiểm nhất vì khả năng thâm nhập vào máu khi hít thở. Ngoài ra, một số phân tử bụi cũng có độc tính, nên khi thâm nhập sâu vào máu, có thể gây nên nhiều vấn đề cho cơ thể.

1.2. Bụi siêu mịn PM1.0
Gần đây, nhiều nhà nghiên cứu đã phát hiện ra sự tồn tại của các phân tử được gọi là bụi siêu mịn, hay PM1.0. Những hạt bụi siêu mịn này có kích thước nhỏ đến mức đáng kinh ngạc (dưới 1.0µm), và chúng có khả năng xâm nhập vào phế nang một cách dễ dàng. Với kích thước nhỏ, các phân tử này có thể ảnh hưởng mạnh mẽ lên tế bào hay ADN của cơ thể.

2. Tác động của Bụi Mịn đối với Sức Khỏe
- Gây tổn thương cho hệ hô hấp
Tiếp xúc lâu dài với không khí ô nhiễm có thể dẫn đến nhiều bệnh về hệ hô hấp như viêm phế quản mãn tính, suy giảm chức năng phổi, hen suyễn, và thậm chí là ung thư phổi.

- Tác động độc hại lên các hệ cơ quan khác nhau
Ngoài hệ hô hấp, nơi chịu tổn thương nặng nhất khi bị ảnh hưởng bởi bụi mịn, các hệ cơ quan khác cũng không thoát khỏi tác động. Hệ tuần hoàn, hệ thần kinh, và hệ sinh sản của con người đều bị ảnh hưởng. Tiếp xúc lâu dài với bụi mịn có thể làm rối loạn các con đường chuyển hoá trong cơ thể, dễ gây ra các bệnh lý.
- Ảnh hưởng đến tế bào và phân tử ADN
Trong quá trình tiếp xúc với bụi mịn, cơ thể sản xuất các gốc tự do, đây là những yếu tố nguy hiểm tấn công tế bào và các phân tử quan trọng như ADN. Tiếp xúc lâu dài với bụi mịn tăng nguy cơ đột biến, có thể dẫn đến hình thành khối u ung thư.

- Tác động đến sức khỏe của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
Việc người mẹ tiếp xúc thường xuyên với bụi mịn có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe của thai nhi, và trẻ mới sinh có thể phải đối mặt với tình trạng hụt cân, tự kỷ, hay suy nhược thần kinh.
3. Cách kiểm tra chỉ số bụi mịn theo khu vực

- Sử dụng trang web chính thức
Truy cập trang web của IQAir để theo dõi chỉ số bụi mịn theo khu vực, có sẵn trên cả điện thoại và máy tính. Xem thông tin thời gian thực và xếp hạng ô nhiễm để áp dụng biện pháp giảm tác động từ bụi mịn.

- Sử dụng ứng dụng
Để theo dõi chỉ số bụi mịn một cách đơn giản hơn, hãy sử dụng các ứng dụng đo chỉ số ô nhiễm không khí như AirVisual hoặc PAM Air. Xem bài viết dưới đây để lựa chọn ứng dụng phù hợp với bạn!
- Top 5 ứng dụng đo chỉ số ô nhiễm không khí chính xác nhất hiện nay

4. Chiến lược giảm ảnh hưởng từ ô nhiễm không khí
Để cải thiện chất lượng không khí tại các thành phố lớn, bạn cần thực hiện những biện pháp cụ thể để giảm tác động của bụi mịn.
- Sử dụng khẩu trang N95
Khẩu trang N95 có khả năng ngăn chặn đa phần bụi mịn từ việc xâm nhập vào đường hô hấp. Đề xuất trang bị khẩu trang N95 khi ra ngoài để bảo vệ sức khỏe của bạn.

- Áp dụng thiết bị lọc không khí
Không nên nghĩ rằng chất lượng không khí tại gia không bị ảnh hưởng bởi môi trường bên ngoài. Hạt bụi mịn tồn tại mà không hề để lại dấu vết, do đó, việc sở hữu máy lọc không khí tại nhà là cách hiệu quả để nâng cao chất lượng không khí trong không gian sống của bạn!
Hãy thử trồng thêm cây cảnh trong nhà, chúng có thể không có hiệu suất lọc bằng máy lọc không khí, nhưng vẫn có thể cải thiện chất lượng không khí một cách đáng kể.

- Tiêu thụ thực phẩm giàu chất chống oxi hóa
Trà xanh và các loại rau củ, trái cây là sự chọn lựa tốt để cung cấp chất chống oxy hóa, giúp chống lại sự hình thành gốc tự do trong cơ thể do tiếp xúc lâu dài với bụi mịn.

- Ưu tiên sử dụng phương tiện giao thông công cộng
Việc tăng cường sử dụng các phương tiện công cộng không chỉ giúp giảm áp lực giao thông trong thành phố mà còn giảm lượng khí thải xuất phát từ xe cộ.

Chính là những thông tin về bụi mịn và cách kiểm tra chỉ số bụi mịn qua các thiết bị điện tử. Hy vọng bạn tận hưởng bài viết, cám ơn bạn đã đồng hành, hẹn gặp lại trong những bài viết sắp tới!