Khám phá bức tranh phố huyện về đêm qua tác phẩm Hai đứa trẻ đầy cảm xúc

1. Dàn ý cảm nhận bức tranh phố huyện về đêm

1.1. Mở bài

- Giới thiệu về tác giả và tác phẩm: Thạch Lam, với lối viết nhẹ nhàng và tinh tế, đã thể hiện sự đồng cảm sâu sắc với những số phận nghèo khổ qua tác phẩm của mình. 'Hai Đứa Trẻ' là một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông, phản ánh sâu sắc đời sống của nhân vật trong xã hội xưa.

- Giới thiệu vấn đề cần phân tích: hình ảnh phố huyện về đêm.

1.2. Phần thân bài:

- Bức tranh thiên nhiên phố huyện hiện lên với vẻ đẹp giản dị, mộc mạc nhưng đầy ý nghĩa sâu sắc cho toàn bộ tác phẩm.

- Bức tranh phố huyện nghèo khổ đã phản ánh chân thực hiện trạng xã hội thời đó, khiến người đọc như thấy rõ ràng hiện thực ngay trước mắt.

- Giữa khung cảnh hoang vắng của phố huyện, không gian mở ra những hình ảnh xa xăm, trái ngược hoàn toàn với sự ồn ào thường thấy của phố.

- Toàn bộ bức tranh diễn ra vào ban đêm, khi không gian chìm trong bóng tối, con người hòa quyện với sự yên tĩnh của màn đêm.

- Cảnh vật tăm tối, hoang vắng với những rác rưởi, vỏ thị và đồ nhặt nhạnh ngoài đồng của những đứa trẻ nghèo.

- Bức tranh thiên nhiên và cuộc sống phố huyện gợi cho người đọc những cảm xúc sâu lắng, phản ánh sự u sầu nhưng vẫn khao khát một tương lai tốt đẹp hơn.

1.3. Kết luận

- Tổng kết vấn đề và làm nổi bật giá trị nghệ thuật cũng như ý nghĩa nội dung của tác phẩm.

2. Dàn ý phân tích bức tranh phố huyện về đêm

Thạch Lam, một cây bút tiêu biểu của văn học Việt Nam trước 1945, mặc dù là nhà văn lãng mạn, nhưng tác phẩm của ông lại phản ánh rõ nét hiện thực xã hội với lòng nhân ái sâu sắc. 'Hai đứa trẻ' là một truyện ngắn nổi bật trong tập 'Nắng trong vườn', kể về cuộc sống của hai đứa trẻ trong khoảng thời gian từ chiều đến đêm hè. Tác phẩm gây ấn tượng với miêu tả tinh tế về cảnh vật và tâm trạng nhân vật, nổi bật là bức tranh phố huyện lúc đêm.

Bối cảnh của tác phẩm là một chợ tàn lụi: 'Chợ đã vãn từ lâu, chỉ còn lại rác rưởi, vỏ bưởi, vỏ thị và lá cây. Mùi âm ẩm và hơi nóng của ngày kết hợp với bụi bặm' (Trích: 'Hai đứa trẻ'). Thạch Lam không miêu tả sự náo nhiệt mà làm nổi bật sự vắng vẻ, tiêu điều của chợ quê. Khi phố huyện dần vào đêm, sự đối lập giữa ánh sáng và bóng tối trở nên rõ rệt.

Những trang viết về bóng tối trong tác phẩm Thạch Lam luôn gây ấn tượng sâu sắc. Trong 'Hai đứa trẻ', bóng tối hiện lên với nhiều sắc thái: từ dịu nhẹ ban đầu: 'Đêm hè âm ấm và gió mát', đến dày đặc bao trùm: 'Tối đen như mực trên con đường ra sông và các ngõ vào làng'. Phố huyện như bị chìm trong bóng tối, thậm chí tiếng trống cầm canh cũng không xuyên qua được màn đêm đặc quánh.

Ánh sáng trong tác phẩm, dù nhỏ bé và yếu ớt, vẫn mang ý nghĩa sâu sắc. Ánh sáng từ thiên nhiên với 'ngàn sao và đom đóm' tạo nên vẻ đẹp xa xôi, trong khi ánh sáng từ cuộc sống hàng ngày như 'những khe sáng từ cửa hàng' và 'ngọn đèn của chị em Liên' là những điểm sáng yếu ớt trong đêm tối. Ánh sáng không thể xua tan bóng tối mà chỉ làm nó thêm sâu thẳm, biểu thị sự sống mờ nhạt của những số phận nhỏ bé trong xã hội.

Trong màn đêm dày đặc, tác giả khắc họa cuộc sống của cư dân phố huyện không chỉ nghèo nàn mà còn đầy bế tắc. Điển hình là hoàn cảnh của mẹ con chị Tí, người ngày ngày mò cua bắt tép và đêm đến lầm lũi bán hàng tại góc phố. Gánh hàng của chị chỉ vỏn vẹn vài món đồ lặt vặt, cửa hàng của chị luôn nhẹ tênh, phục vụ cho những người nghèo khổ. Dù thu nhập chẳng đáng bao nhiêu, hai mẹ con vẫn bán hàng từ tối đến khuya. Hình ảnh chị Tí phe phẩy cành chuối khô đuổi ruồi và chờ khách đã tạo nên nỗi buồn sâu lắng. Mẹ con chị Tí không thực sự sống, mà chỉ cầm cự. Gánh phở của bác Siêu, mặc dù có phần khá khẩm hơn, vẫn đứng trước nguy cơ phá sản do phở quá xa xỉ ở phố huyện nghèo. Đặc biệt, gia đình bác xẩm với tài sản chỉ có manh chiếu rách và cây đàn bầu cũ là hình ảnh tiêu biểu của sự cùng cực.

Nhìn vào cuộc sống của cư dân phố huyện, người đọc không khỏi cảm thấy xót xa. Họ xuất hiện với những hành động quen thuộc và suy nghĩ mong đợi chẳng khác gì mọi ngày. 'Giờ này chưa thấy họ ra sao?'... 'Có lẽ không cần phải gọi đâu!' Mọi người hiểu rõ tâm tư của nhau mà không cần nói cụ thể. Cuộc sống của họ lặp đi lặp lại đơn điệu và tẻ nhạt, không chỉ nghèo về vật chất mà còn lay lắt về tinh thần. Phố huyện như một sân khấu buồn tẻ, không thay đổi cả về cảnh lẫn người, phản ánh sự sống mòn mỏi của xã hội Việt Nam trước Cách mạng.

'Vòng quanh mãi với vài dáng điệu,'

'Lui tới cũng chỉ gặp từng ấy khuôn mặt,'

'Quá quen thuộc nên trở nên buồn cười.'

'Môi nhắc lại chẳng có gì mới' - (Huy Cận)

Dù vậy, 'dưới màn đêm, những con người vẫn khát khao điều gì đó sáng sủa hơn trong cuộc sống nghèo nàn của họ.' Những ước mơ nhỏ bé, mơ hồ nhưng đầy tội nghiệp. Thạch Lam đã nhạy bén phát hiện và trân trọng những ước mơ, hy vọng dù là nhỏ nhặt nhất của cư dân phố huyện. Niềm xót thương sâu sắc hiện lên tinh tế trong cách ông xây dựng cảnh vật và nhân vật, thể hiện sự đôn hậu và chân thành của văn Thạch Lam.

Với ngôn ngữ trong sáng, giản dị cùng ngòi bút tài hoa và cái nhìn trìu mến, yêu thương, Thạch Lam đã khắc họa bức tranh chân thực và xúc động về cuộc sống đói nghèo ở phố huyện, đặc biệt là cảnh đêm. Từ đó, người đọc cảm nhận rõ tấm lòng nhân hậu và tình yêu thương của ông. Dù ra đời từ lâu, 'Hai đứa trẻ' vẫn giữ được 'cái dư vị và nhã thú của một tác phẩm có cốt cách và phẩm chất văn học' (Nguyễn Tuân).

Truyện ngắn 'Hai đứa trẻ' đã thể hiện một cách nhẹ nhàng nhưng sâu sắc niềm xót thương của Thạch Lam đối với cuộc sống khổ cực và tăm tối của người dân phố huyện. Đồng thời, truyện cũng phản ánh sự trân trọng của nhà văn với những ước vọng đổi đời dù còn mơ hồ của họ. Đây là tác phẩm tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của Thạch Lam, với cốt truyện đơn giản nhưng đầy tâm trạng. Thành công của 'Hai đứa trẻ' khẳng định Thạch Lam là một nhà văn xuất sắc và một nhà nhân đạo chủ nghĩa lớn.

Trên đây là dàn ý và mẫu cảm nhận về bức tranh phố huyện lúc đêm khuya trong tác phẩm Hai đứa trẻ. Cảm ơn bạn đọc đã theo dõi và quan tâm!