Khám phá các phương pháp an toàn để loại bỏ dị vật từ họng

1. Hiểu rõ về dị vật trong họng

Trước khi tìm hiểu cách loại bỏ dị vật trong họng, hãy cùng tìm hiểu về dị vật này là gì. Đây là vấn đề có thể xảy ra với bất kỳ ai, nhưng thường gặp nhất là ở trẻ em và người già. Khi xảy ra, dị vật sẽ gây khó chịu và đau đớn trong họng.

Các dị vật có thể bao gồm xương cá, đầu tăm, hạt cơm, hạt bắp, thịt,… Chúng có thể mắc kẹt ở nhiều vị trí trong họng, gây ra những vấn đề khác nhau. Những dị vật nhỏ thường mắc lại ở mũi họng, trong khi những dị vật lớn hơn có thể gây ra cảm giác khó thở và khó chịu ở vòm họng.

Minh họa về dị vật đang ở trong họng

2. Nguyên nhân và triệu chứng khi bị dị vật ở trong họng

Việc nhận biết nguyên nhân và triệu chứng sẽ hỗ trợ việc loại bỏ dị vật trong họng một cách hiệu quả.

Nguyên nhân dẫn đến dị vật trong họng

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến sự cố mắc dị vật trong họng, có thể kể đến như:

• Quá trình chế biến món ăn, băm chặt xương quá nhỏ, khiến món ăn có nhiều xương vụn.

• Khi ăn không để ý, ăn nhanh, ăn vội hoặc nói chuyện, cười đùa khi ăn.

• Người già và trẻ em có hàm răng yếu, nhai không kỹ, vô tình nuốt phải xương hoặc thức ăn to, cứng.

• Bệnh nhân tâm thần, không ý thức được khi cho đồ ăn, đồ chơi vào miệng và nuốt.

Triệu chứng bị mắc dị vật trong họng

Tùy vào từng tình huống bị mắc dị vật trong họng mà sẽ có những triệu chứng khác nhau. Đối với trẻ em, dấu hiệu nhận biết rõ ràng nhất là bé đột nhiên khóc to, mặt đỏ hoặc tím tái, kèm theo tiếng ho ói sặc sụa. Nghiêm trọng hơn là bé có thể đái dầm, bất tỉnh và ngưng thở.

Còn đối với người lớn chúng ta thì khi bị mắc dị vật họng sẽ cảm thấy khó khăn khi nuốt. Đặc biệt, khi ăn uống thì cảm giác đau sẽ tăng lên và ngày càng nghiêm trọng. Và triệu chứng càng trở nên rõ ràng nếu trước đó bạn đã ăn cá, xương giò hoặc vô tình ngậm nuốt vật cứng nào đó.

Biểu hiện nhận biết bị mắc vật thể lạ trong cổ họng là cảm giác đau đớn và khó chịu ở vùng họng, đặc biệt khi ăn uống

3. Phương pháp loại bỏ vật thể lạ trong cổ họng là gì?

Trong thực tế, cách loại bỏ vật thể lạ trong cổ họng phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Có những trường hợp người bệnh nghĩ mình bị mắc vật thể lạ trong cổ họng nhưng khi được khám bác sĩ không phát hiện thấy. Điều này có thể là do vật thể nhỏ, đã tự tiêu khi uống nước hoặc nói chuyện. Khi đó, vật thể có thể gây tổn thương niêm mạc, gây đau đớn và khó chịu cho người bệnh.

Trường hợp khác là khi vật thể lạ ngắn và nhỏ. Việc chẩn đoán và loại bỏ sẽ khó khăn hơn nếu người bệnh vẫn ăn uống bình thường sau khi bị mắc vật thể lạ. Hoặc liên tục sờ, ngoáy, móc họng để loại bỏ vật thể lạ.

Trong tình huống này, các bác sĩ sẽ sử dụng Lidocain 10% xịt tại vùng họng để làm tê. Mục đích của việc này là giúp người bệnh không bị nôn mửa. Sau đó, họ sử dụng móc đầu tù vén trụ amygdala lên và sau đó sử dụng ống nội soi họng 70 độ để quan sát xem dị vật đang nằm ở đâu.

Tư thế của người bệnh khi nội soi họng là ngồi thẳng như khi khám nội soi thông thường. Hoặc cũng có thể nằm ngửa nếu được chỉ định nội soi trực tiếp bằng các dụng cụ ống soi thanh quản hoặc ống soi thực quản.

Vị trí của dị vật sẽ quyết định phương pháp lấy dị vật trong họng. Nếu dị vật nằm ở vị trí dễ lấy thì bác sĩ sẽ sử dụng kẹp khủy, Kelly để gắp ra. Ngược lại, nếu dị vật nằm ở vị trí khó lấy hơn thì sẽ được gắp ra bằng Kelly cong hoặc kềm Frankel.

Theo từng tình huống, bác sĩ sẽ áp dụng cách lấy dị vật trong họng phù hợp, an toàn và hiệu quả

Đối với các dị vật lớn như đồ chơi, cúc áo, răng giả,... bác sĩ có thể yêu cầu chụp X-quang, sau đó thực hiện các phương pháp lấy dị vật trong họng sau:

Soi và gắp dị vật trong họng bằng kìm Frankael:

• Đặt bệnh nhân trong tư thế ngồi.

• Sử dụng thuốc tê tại chỗ để làm tê phần hạ họng.

• Tìm dị vật bằng cách nội soi trực tiếp hoặc dùng ống soi thanh quản.

• Gắp dị vật ra khỏi họng bằng kìm Frankael.

Soi và gắp dị vật bằng ống soi thanh quản hoặc ống soi thực quản cứng:

• Đặt người bệnh trong tư thế nằm ngửa, dưới vai có kê gối.

• Làm tê, tiền mê hoặc gây mê tại chỗ.

• Tìm dị vật bằng cách sử dụng ống soi hạ họng.

• Gắp dị vật ra khỏi họng bằng kìm gắp dị vật hạ họng.

Sau khi đã lấy dị vật thành công từ trong họng, người bệnh cần được chăm sóc và theo dõi cẩn thận. Trong 5 ngày đầu, có thể cần sử dụng kháng viêm, kháng sinh để giảm đau và phòng tránh nguy cơ nhiễm trùng và tràn khí tại vùng cổ.

4. Biện pháp phòng tránh mắc dị vật trong họng

Nhìn chung, việc bị mắc dị vật trong họng là điều phổ biến, gần như ai cũng có thể gặp phải, điều quan trọng là mức độ nghiêm trọng. Nếu nhẹ, có thể gây ra cảm giác khó chịu, khó nuốt nhưng người bệnh có thể tự loại bỏ hoặc dị vật tự tiêu diệt.

Trường hợp nghiêm trọng có thể gây đau đớn, khó khăn trong việc ăn uống hoặc nói chuyện. Nếu không loại bỏ dị vật trong họng kịp thời có thể dẫn đến biến chứng như viêm thanh quản, sưng vùng cổ, khó thở, nhiễm trùng máu,... Đối với trẻ em, hậu quả có thể là tình trạng tím tái, mất ý thức và ngưng thở.

Mắc dị vật trong họng có thể dẫn đến nhiều biến chứng, đặc biệt là ở trẻ em

Các biện pháp phòng tránh mắc dị vật trong họng bao gồm:

• Chuẩn bị thức ăn cẩn thận, đặc biệt là khi chuẩn bị đồ ăn cho trẻ nhỏ và người già.

• Ăn từ từ, cẩn thận, đặc biệt là khi thưởng thức các món có xương như cá, chân giò,...

• Không đùa giỡn, cười nói khi đang ăn uống.

• Hạn chế thói quen đưa đồ chơi vào miệng, thói quen này thường gặp ở trẻ em.