Tại sao bạn lại bị sẹo lồi?
Bạn đã hiểu gì về sẹo lồi?
Sẹo lồi là kết quả của tổn thương da gây ra sự tăng sinh mô và collagen quá mức. Sẹo lồi phát triển từ vùng tổn thương ban đầu ra vùng da xung quanh và nổi lên so với bề mặt da.
Vùng da bị sẹo lồi từ tổn thương trước đó
Hầu hết các sẹo lồi phát triển theo thời gian và không tự thoái tiến. Điều này làm cho việc điều trị sẹo lồi trở nên khó khăn và dễ tái phát.
Tại sao bạn lại bị sẹo lồi?
Có nhiều yếu tố gây ra sẹo lồi trên da, phổ biến nhất là:
- Nhiễm khuẩn hoặc có vật thể lạ trong vết thương như bụi, cát, lông, tóc,... làm trở ngại cho quá trình lành vết thương. Phản ứng viêm cũng kích thích sự hoạt động của các tế bào sợi và gây ra sẹo lồi.
- Yếu tố cơ địa: những người có yếu tố cơ địa sẹo lồi dễ bị mắc phải các vết sẹo lồi phì đại.
- Xử lý chấn thương không đúng cách: mọi chấn thương trên da, nếu không được xử lý sạch sẽ, nhiễm trùng hoặc loại bỏ hoàn toàn vật thể lạ ở trên bề mặt có thể dẫn đến sẹo lồi. Ngoài ra, kéo căng da vùng bị thương hoặc khâu đan không đúng cũng có thể gây ra sẹo lồi.
- Nặn mụn hoặc cạy mụn không đúng cách: những người có khả năng sẹo lồi nếu nặn mụn hoặc cạy mụn không đúng cách có thể làm cho vi khuẩn xâm nhập vào sâu bên trong da, gây tổn thương và dẫn đến sẹo lồi.
- Chế độ ăn sau khi bị tổn thương trên da: khi da có vết thương và đang hồi phục, việc ăn những thực phẩm tăng cơ hội phát triển sẹo lồi có thể làm tăng nguy cơ bị sẹo lồi.
2. Các phương pháp điều trị sẹo lồi phổ biến ngày nay
Hiện nay có nhiều phương pháp điều trị sẹo lồi nhưng không thể xác định được phương pháp nào là tốt nhất và cũng không thể chắc chắn liệu có tái phát sau điều trị hay không. Trong số những phương pháp này, phương pháp được sử dụng nhiều nhất là:
2.1. Tiêm corticosteroid
Việc tiêm corticosteroid vào vết thương gây sẹo lồi có thể làm phẳng sẹo từ 50 - 100%, phù hợp với sẹo có kích thước nhỏ và trung bình. Phương pháp này giúp ngăn chặn quá trình phân bào và viêm đồng thời giảm tổng hợp glycosaminoglycan và tăng co mạch.
Điều trị sẹo lồi bằng cách tiêm corticosteroid
Đáp ứng với điều trị ở sẹo mới hình thành thường cao hơn so với sẹo cũ, vì vậy bác sĩ sẽ thăm khám để quyết định liệu có nên tiêm corticosteroid một mình hay cần kết hợp với phương pháp khác. Chu kỳ tiêm thường là 3 - 6 lần và mỗi lần cách nhau 4 - 6 tuần.
Trước khi tiêm corticosteroid điều trị sẹo lồi, việc áp lạnh có thể làm cho quá trình tiêm trở nên dễ dàng hơn bởi nó giúp làm mềm sẹo và tăng hiệu quả điều trị. Để ngăn ngừa sự tái phát, bệnh nhân cần tuân thủ đầy đủ liệu trình do bác sĩ chỉ định.
2.2. Áp lạnh
Điều trị sẹo lồi bằng phương pháp áp lạnh dựa trên việc gây thiếu máu cục bộ, làm cho mô sẹo phát sinh hoại tử và làm phẳng mô sẹo. Phương pháp này phù hợp với sẹo có kích thước nhỏ và không quá dày.
Theo đó, bác sĩ sẽ sử dụng nitơ lỏng để làm lạnh mô sẹo thông qua kim phẫu thuật đặc biệt có nối với nguồn lạnh. Thời gian làm lạnh tùy thuộc vào kích thước của sẹo và cần lặp lại điều trị sau khoảng 2 - 3 tuần để đạt hiệu quả tốt nhất.
2.3. Laser
Việc sử dụng laser điều trị sẹo lồi được đánh giá là mang lại hiệu quả từ 80 - 100% khi kết hợp với phương pháp khác. Laser trị sẹo lồi có những ưu điểm như:
Laser trị sẹo lồi giúp ngăn chặn nguy cơ tái phát tối đa và không gây đau cho bệnh nhân
- Điều trị sẹo mà không xâm lấn không gây tổn thương cho da và không cần phải nghỉ ngơi sau liệu pháp.
- Có thể xử lý sẹo lâu năm lớn đến 95% và không tái phát.
- Kích thích sự phát triển của lớp biểu bì và tăng sinh collagen mới giúp sẹo nhanh chóng làm phẳng.
- Có khả năng tách bạch mô da tốt, chỉ cần thực hiện liệu pháp khoảng 3 - 6 lần là đạt được kết quả mong muốn.
- Mang lại làn da mịn màng, không đau và không gây cảm giác bỏng rát.
2.4. Phẫu thuật
Phương pháp phẫu thuật sửa chữa sẹo lỗi chỉ được áp dụng khi các phương pháp điều trị bảo tồn không hiệu quả hoặc chỉ giúp cải thiện một cách đáng kể; khi sẹo bị co rút gây ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ và chức năng. Khi kết hợp với phương pháp khác, tỷ lệ tái phát sẽ được giảm thiểu tối đa.
Để thực hiện phẫu thuật điều trị sẹo lồi, bác sĩ sẽ thực hiện việc cắt bỏ sẹo và tạo ra một vết thương mới, sau đó kết hợp với phương pháp khác để thu nhỏ và làm phẳng sẹo ở mức độ tốt nhất. Thủ thuật này tương đối phức tạp nên cần được thực hiện bởi bác sĩ có kinh nghiệm và tay nghề cao. Trong quá trình hậu phẫu, người bệnh có thể gặp khó khăn và cảm thấy đau nhức, và cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ về việc chăm sóc vết thương để tránh nhiễm trùng.
3. Cách chăm sóc da sau khi điều trị sẹo lồi
Dù áp dụng bất kỳ phương pháp điều trị sẹo lồi nào, để đạt được hiệu quả tối đa, người bệnh cần:
- Hạn chế sử dụng chất kích thích và đồ uống chứa cồn.
- Tránh các loại thực phẩm: đồ cay nóng, thịt gà, cơm nếp có thể gây viêm nang lông; trứng gà có thể làm vết thương lan rộng; rau muống tăng cường sản xuất tế bào gây sưng sẹo; hải sản có thể gây ngứa ngáy.
- Bảo vệ da bằng cách tránh tiếp xúc quá mức với ánh nắng mặt trời tại vùng da đã được điều trị, duy trì vệ sinh sạch sẽ cho vùng da mới điều trị để ngăn bụi bẩn gây tổn thương, tránh sử dụng mỹ phẩm dưỡng da không cần thiết.
- Sử dụng dung dịch muối vệ sinh cho vùng da điều trị sẹo theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Tuân thủ lịch hẹn tái khám và điều trị tiếp theo theo hướng dẫn của bác sĩ.