Buzz
1. Chuẩn bị bài học
Yêu cầu (xem trang 83 trong sách Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Bạn biết những dân tộc thiểu số nào ở Việt Nam? Họ sử dụng những phương tiện gì để di chuyển?
Trả lời:
- Trước khi đọc văn bản, hãy tìm hiểu về các dân tộc thiểu số và phương tiện di chuyển của họ để có cái nhìn rõ hơn về bối cảnh. Khi đọc văn bản, hãy liên kết thông tin trong đó với kiến thức bạn đã có để hiểu sâu hơn. Nếu bạn cần thêm thông tin về bất kỳ dân tộc hay phương tiện nào, đừng ngần ngại hỏi, tôi sẽ hỗ trợ bạn.
- Tôi biết rằng các dân tộc như Thái, Cao Lan, Mường, Mông, Ê-đê, Mèo, Kinh thường sử dụng ngựa hoặc voi để di chuyển trên cạn.
2. Trả lời câu hỏi
Câu 1 (trang 83 sách Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Văn bản triển khai ý tưởng và thông tin theo phương pháp nào?
Trả lời:
Văn bản trình bày ý tưởng và thông tin qua việc phân loại đối tượng là phương pháp hiệu quả để giải thích và minh chứng quan điểm. Việc tổ chức thông tin một cách rõ ràng giúp người đọc dễ tiếp cận và hiểu biết về chủ đề. Phân loại giúp tập trung vào các nhóm, đặc điểm hoặc thuộc tính cụ thể để truyền đạt ý tưởng một cách rõ ràng.
Trước hết, phân loại cho phép chúng ta nhận diện và hiểu rõ các thành phần của chủ thể hoặc vấn đề cụ thể. Bằng cách tách biệt các yếu tố quan trọng và chứng minh từng bước, việc trình bày ý tưởng trở nên hiệu quả hơn khi hiểu cấu trúc và phân chia của vấn đề.
Thứ hai, việc phân loại làm tăng sự rõ ràng và minh bạch của văn bản. Khi thông tin được tổ chức thành các nhóm, người đọc dễ dàng theo dõi và hiểu quy trình hoặc mối quan hệ giữa các yếu tố, từ đó làm cho thông điệp trở nên dễ hiểu hơn và tăng cường sức thuyết phục.
Cuối cùng, phân loại đối tượng giúp nhận diện sự liên kết giữa các yếu tố và vấn đề, từ đó hiểu rõ hơn về sự phức tạp và nâng cao khả năng trình bày ý tưởng một cách logic và có chứng minh.
Câu 2 (trang 83 sách Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Phần 1 đề cập đến những phương tiện vận chuyển nào? Mỗi phương tiện gắn với dân tộc nào?
Trả lời:
Dọc theo các dòng sông Đà, sông Mã và sông Lam, những cộng đồng người như Kháng, La Ha, Mảng, Thái, và Cống đã phát triển kỹ năng vận chuyển và lưu thông bằng thuyền, nhận thức rõ vai trò quan trọng của các dòng sông trong đời sống hàng ngày của họ.
- Các tộc người này đã chế tạo thuyền để thuận tiện trong việc vận chuyển hàng hóa và di chuyển trên các dòng sông và suối nhỏ. Thuyền được làm từ các loại gỗ lớn, đảm bảo độ bền và an toàn khi di chuyển trên nước.
- Ngoài thuyền, họ còn sử dụng bè và mảng để vận chuyển hàng hóa. Bè được làm từ các tấm gỗ ghép lại, nhẹ và linh hoạt. Mảng, loại thuyền nhỏ hơn, thường làm từ tre, dùng cho các sông suối nhỏ hẹp mà thuyền lớn không thể tiếp cận.
- Phương tiện đặc biệt:
+ Người Kháng thường sử dụng thuyền độc mộc đuôi én, loại thuyền có thiết kế đuôi giống như con én, giúp điều khiển thuyền linh hoạt và dễ dàng vượt qua các dòng nước khó khăn.
+ Người Sán Dìu thường dùng xe quệt trâu kéo, một phương tiện đặc biệt để vận chuyển phân bón đến ruộng và chở lúa, hoa màu, củi về nhà, thể hiện sự sáng tạo trong vận chuyển.
+ Người Mông (H'mông), Hà Nhi, Dao chủ yếu sử dụng ngựa để vận chuyển đồ đạc và hàng hóa, tận dụng sức mạnh của ngựa để di chuyển hiệu quả trên địa hình đồi núi phức tạp.
Những phương tiện này không chỉ cho thấy sự am hiểu môi trường xung quanh mà còn thể hiện sự sáng tạo và khả năng chịu đựng của người dân sống gần các dòng sông và suối, nơi mà nước và địa hình khó khăn không làm giảm ý chí của họ trong việc khai thác và sử dụng tài nguyên một cách thông minh.
Câu 3 (trang 84 sách Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Chỉ ra sự phù hợp của các phương tiện vận chuyển với đặc điểm của các dân tộc được nhắc đến trong văn bản.
Trả lời:
Các dân tộc như người Mông (H'mông), Hà Nhi, và Dao thường sử dụng ngựa để di chuyển và vận chuyển hàng hóa. Ngựa là phương tiện lý tưởng cho các vùng núi hiểm trở, giúp họ dễ dàng vượt qua địa hình khó khăn và đưa hàng hóa đến những nơi xa.
Ngoài ra, các tộc người sống dọc các dòng sông Đà, sông Mã, sông Lam và các khu vực sông suối khác (như người Kháng, La Ha, Mảng, Thái, Cống) đã phát triển kỹ năng đóng thuyền, sử dụng thuyền như phương tiện vận chuyển chính. Với mạng lưới sông suối phong phú, thuyền trở thành phương tiện quan trọng để di chuyển trên nước, hỗ trợ vận chuyển hàng hóa và tạo cơ hội giao lưu văn hóa và kinh tế.
Cả hai phương tiện, cưỡi ngựa và sử dụng thuyền, phản ánh sự thích ứng thông minh và sáng tạo của các dân tộc sống trong môi trường tự nhiên đa dạng và đặc biệt của Việt Nam.
Câu 4 (trang 85 sách Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Người Tây Nguyên sử dụng những phương tiện vận chuyển nào?
Trả lời:
Người dân Tây Nguyên ít khi dùng trâu để vận chuyển, điều này khác biệt so với nhiều khu vực khác. Họ chủ yếu sử dụng voi và ngựa, hai loài động vật mạnh mẽ và linh hoạt, để hỗ trợ trong công việc vận chuyển.
Khi cần vận chuyển hàng hóa trên sông, người Tây Nguyên không sử dụng các phương tiện hiện đại như thuyền máy hay tàu điện ngầm. Thay vào đó, họ ưa chuộng thuyền độc mộc, chế tác tỉ mỉ từ khúc gỗ lớn. Sự khéo léo trong việc sử dụng tài nguyên tự nhiên đã giúp họ tạo ra những phương tiện vận chuyển độc đáo, đồng thời bảo vệ môi trường.
Như vậy, sự khéo léo của người Tây Nguyên không chỉ thể hiện trong việc chọn lựa vật liệu mà còn ở việc sử dụng các phương tiện vận chuyển phù hợp với môi trường, điều này phản ánh sự thông minh và tôn trọng tự nhiên trong văn hóa và lối sống của họ.
Câu 5 (trang 85 sách Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Mục đích của việc đưa tên các tài liệu tham khảo vào cuối bài viết là gì?
Trả lời:
Việc tham khảo và nghiên cứu các tài liệu liên quan rất quan trọng trong quá trình sáng tác một tác phẩm văn học. Điều này giúp tác giả phát triển nội dung và ý tưởng một cách sâu sắc và đáng tin cậy. Đưa vào danh sách tài liệu tham khảo không chỉ đảm bảo tính minh bạch mà còn khuyến khích người đọc tìm hiểu thêm.
Tác phẩm văn học thường dựa trên các nguồn tài liệu và tác phẩm đã xuất bản hoặc được công nhận. Tác giả sưu tầm thông tin từ sách, bài báo, nghiên cứu và tài liệu lịch sử để xây dựng nội dung. Danh sách tài liệu tham khảo cho phép người đọc theo dõi và nghiên cứu thêm các nguồn thông tin này.
Trích dẫn nguồn gốc thông tin, dữ liệu, hoặc ý tưởng trong tác phẩm giúp người đọc nhận biết các nguồn mà tác giả dựa vào. Điều này bảo đảm tính minh bạch và tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ của các tác giả khác.
3. Thực hành
Câu 1 (trang 86 sách Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Văn bản 'Phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa' cung cấp những thông tin chính nào? Tóm tắt các thông tin đó bằng một sơ đồ tư duy.
Trả lời:
Phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số xưa:
- Các dân tộc miền núi phía Bắc:
+ Sử dụng thuyền, bè và mảng;
+ Xe do trâu kéo
+ Tận dụng sức ngựa
- Các dân tộc ở Tây Nguyên:
+ Sử dụng sức kéo của voi và ngựa
+ Sử dụng thuyền độc mộc
Câu 2 (trang 86 sách Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Tác giả đã triển khai thông tin theo phương pháp nào? Nêu tác dụng của phương pháp đó.
Trả lời:
Việc phân loại đối tượng là một chiến lược hữu ích trong việc triển khai ý tưởng và thông tin, giúp làm rõ vấn đề và tăng tính logic của văn bản. Thay vì trình bày thông tin một cách ngẫu nhiên, phân loại giúp tổ chức nội dung theo các nhóm rõ ràng, giúp người đọc dễ dàng tiếp cận và hiểu vấn đề một cách hệ thống. Phương pháp này không chỉ làm cho văn bản trở nên mạch lạc hơn mà còn nâng cao sức thuyết phục bằng cách cung cấp các minh chứng và ví dụ chi tiết cho mỗi loại thông tin, từ đó tạo ra một sự hiểu biết sâu sắc và có cấu trúc.
Cụ thể, việc chia thông tin thành từng phần hoặc nhóm giúp xây dựng một dòng chảy tư duy tự nhiên và dễ theo dõi. Đối với người đọc, việc thấy các điểm chính được phân loại rõ ràng giúp tiếp nhận thông tin một cách dễ dàng và mạch lạc. Phương pháp này cũng tăng cường tính thuyết phục bằng cách cung cấp các chứng minh và ví dụ đầy đủ cho mỗi nhóm thông tin, làm cho lập luận trở nên mạnh mẽ và có sức ảnh hưởng hơn.
Vậy nên, việc triển khai ý tưởng và thông tin qua phương pháp phân loại đối tượng không chỉ làm rõ ràng vấn đề mà còn giúp văn bản trở nên logic, dễ theo dõi và thuyết phục, mang lại một trải nghiệm đọc hấp dẫn và dễ hiểu cho người đọc.
Câu 3 (trang 86 sách Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Các dân tộc thiểu số ở Việt Nam trong thế kỷ X – XVIII đã sử dụng những phương tiện vận chuyển nào? Những phương tiện đó có những đặc điểm gì? Tại sao chúng lại được sử dụng?
Trả lời:
Trong khoảng thời gian từ thế kỷ X đến XVIII, các dân tộc thiểu số ở Việt Nam đã sử dụng nhiều loại phương tiện vận chuyển truyền thống để di chuyển và chuyển hàng hóa. Các phương tiện này bao gồm thuyền, ngựa, voi và một số công cụ đơn giản khác. Thuyền, được làm chủ yếu từ gỗ, là phương tiện chính để di chuyển trên sông và các vùng nước nội địa, giúp vận chuyển hàng hóa và người qua sông hồ một cách hiệu quả.
Ngựa đóng vai trò quan trọng trong việc di chuyển và giao thương ở các vùng núi và đồng bằng, được sử dụng để đi lại giữa các làng, chở hàng hóa và hỗ trợ trong việc cày đất. Voi, đặc biệt ở các vùng núi cao, được huấn luyện để kéo gỗ hoặc vận chuyển hàng hóa, và đôi khi còn được dùng trong công việc nông nghiệp. Những phương tiện này đều đơn giản và không cần động cơ, tạo điều kiện thuận lợi cho việc di chuyển và vận chuyển hàng hóa trong thời kỳ đó.
Câu 4 (trang 86 sách Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Vai trò của việc trích dẫn và đưa tên tài liệu tham khảo trong văn bản 'Phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa' là gì?
Trả lời:
Khi viết văn bản, việc đưa vào cước chú và danh sách tài liệu tham khảo không chỉ làm tăng độ tin cậy của văn bản mà còn giúp làm rõ các luận điểm và cung cấp bằng chứng hỗ trợ. Trích dẫn tài liệu làm cho văn bản trở nên đáng tin cậy hơn và giúp người đọc hiểu sâu hơn về chủ đề được thảo luận. Cước chú thường bao gồm thông tin về tác giả, năm xuất bản, tên sách hoặc bài báo, và nhà xuất bản, trong khi tài liệu trực tuyến cũng cần chỉ rõ URL để người đọc có thể xác minh nguồn gốc thông tin chính xác.
Hơn nữa, việc trích dẫn tài liệu tham khảo cung cấp chứng cứ cho các quan điểm trong văn bản, chứng minh sự hiểu biết sâu rộng của người viết về chủ đề và đảm bảo tính minh bạch của thông tin. Tài liệu tham khảo có thể là sách, bài báo, nghiên cứu hoặc trang web uy tín. Sự trích dẫn chính xác theo các hệ thống chuẩn như APA, MLA, hoặc Chicago giúp người đọc dễ dàng kiểm tra nguồn gốc và tăng cường độ tin cậy của văn bản.
Trả lời:
Nhiều dân tộc hiện nay đã bắt đầu áp dụng các phương tiện hiện đại như xuồng máy, xe kéo và xe thồ vào đời sống hàng ngày. Sự chuyển đổi này không chỉ giúp họ thực hiện việc di chuyển và vận chuyển hàng hóa hiệu quả hơn mà còn thể hiện cam kết không ngừng phát triển và cải thiện chất lượng cuộc sống. Nhờ vào những công cụ này, các hoạt động trở nên nhanh chóng hơn, góp phần tăng năng suất lao động và phát triển khu vực. Việc tận dụng công nghệ và phương tiện hiện đại cho thấy tinh thần thích ứng và sẵn sàng thay đổi của họ để nâng cao cuộc sống. Cách tiếp cận tích cực này chứng tỏ sự phấn đấu liên tục của họ trong việc thúc đẩy sự tiến bộ và phát triển, đồng thời cải thiện hiệu suất công việc và thể hiện ý chí hòa nhập với thế giới hiện đại.
- Soạn bài 'Phải chăng chỉ có ngọt ngào mới làm nên hạnh phúc?' một cách ngắn gọn và đầy đủ nhất
- Soạn bài 'Phú sông Bạch Đằng' của Trương Hán Siêu một cách ngắn gọn và đầy đủ nhất
- Soạn bài 'Phân xử tài tình' trang 46 sách Tiếng Việt 5 tập 2 một cách đầy đủ nhất
