Phân tích yếu tố kỳ ảo trong 'Chuyện chức phán sự đền Tản Viên' - Mẫu 1
'Chuyện chức phán sự đền Tản Viên' là một truyện tiêu biểu trong 'Truyền kỳ mạn lục' của Nguyễn Dữ. Ngoài cốt truyện và nhân vật, các yếu tố kỳ ảo và hoang đường đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên sự hấp dẫn và vẻ đẹp vượt thời gian của tác phẩm.
Các yếu tố kỳ ảo và hoang đường trong 'Chuyện chức phán sự đền Tản Viên' có thể được xem là những chi tiết không thực tế, nhưng chúng được thể hiện một cách tinh tế qua nghệ thuật, qua các khía cạnh như nhân vật và không gian trong tác phẩm.
Nhân vật trong tác phẩm được xây dựng với những đặc điểm bí ẩn và kỳ lạ. Hồn ma của tướng giặc họ Thôi, sau khi chết trên đất Việt, đã trở thành yêu quái chiếm giữ miếu Thổ công. Hình ảnh này phản ánh tình trạng tham nhũng, áp bức dân chúng và sự tác động đến cuộc sống của họ. Ngay cả Thượng Đế cũng có vẻ như bao che cho những hành động xấu xa của hồn ma. Khi Ngô Tử Văn tự đốt đền để xua đuổi hồn ma, tên này lại xuất hiện trong giấc mơ của Tử Văn, cảnh cáo và buộc chàng phải xây lại đền. Trước Điện Diêm Vương, hồn ma cũng dùng lời lẽ mê hoặc để buộc tội Tử Văn. Thổ công, một nhân vật hư cấu, đã từng là một quan chức uy tín và sau cái chết tiếp tục giữ vị trí quan trọng trong đền thờ. Thổ công đại diện cho triết lý 'Ở hiền gặp lành,' với việc người tốt được ghi nhận và tôn vinh ngay cả sau khi qua đời. Diêm Vương, dù có hình dạng đáng sợ, là biểu tượng của công lý và sự công bằng, sử dụng quyền lực để trừng trị kẻ xấu. Các nhân vật phụ như quỷ sứ và Dạ Xoa tạo nên một không gian sống động và trang nghiêm trong cõi âm. Những giấc mơ của Ngô Tử Văn, đặc biệt là về sự sống lại sau khi gặp Diêm Vương, góp phần tạo nên một không gian bí ẩn và ấn tượng.
Tác giả đã mô tả không gian cõi âm một cách sinh động và hấp dẫn, khiến người đọc cảm thấy như đang trải nghiệm những tình tiết kỳ bí: 'Có một con sông lớn, trên sông là cây cầu dài hơn nghìn thước, gió mát và sóng nước đen đá tạo ra một không gian lạnh lẽo và u tối. Hai bên cầu là hàng nghìn quỷ Dạ Xoa với đôi mắt đỏ lòe và tóc xanh lòa, tạo ra hình ảnh đáng sợ và kỳ quái...'
Những chi tiết này không chỉ khắc họa sự tinh tế và kiên cường của Ngô Tử Văn mà còn truyền tải thông điệp quan trọng về tình yêu và công bằng trong xã hội.
Phân tích yếu tố kỳ ảo trong 'Chuyện chức phán sự đền Tản Viên' - Mẫu 2
Nguyễn Trãi là một trong những tác giả vĩ đại của văn học trung đại vào thế kỷ XV. Tuy nhiên, bước sang thế kỷ XVI, hai nhân vật quan trọng không thể không nhắc đến trong văn học Việt Nam là Nguyễn Bỉnh Khiêm và Nguyễn Dữ.
Nguyễn Dữ sống vào thế kỷ XVI, quê gốc tại Đỗ Tùng, Trường Tân, hiện thuộc Thanh Miện, Hải Dương. Ông xuất thân từ gia đình trí thức và là học trò xuất sắc của trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm. Nguyễn Dữ tham gia thi Hương Tiến (cử nhân hiện nay) và làm quan trong thời gian ngắn trước khi rút về Thanh Hóa sống ẩn dật, không trở lại thủ đô. Ông để lại tác phẩm duy nhất là 'Truyền kỳ mạn lục.'
Nguyễn Dữ được biết đến là người đã đưa thuật ngữ 'truyền kỳ' vào văn học trung đại Việt Nam và là một trong những tác giả nổi bật của thể loại này. Tập truyện 'Truyền kỳ mạn lục' bao gồm 20 câu chuyện của ông, được coi là một minh chứng xuất sắc của văn học kỳ bút trung đại. Trong đó, câu chuyện về chức phán tại đền Tản Viên nổi bật với các chi tiết kỳ ảo, tăng thêm sức hấp dẫn và thể hiện niềm tin của người Việt vào việc thần linh bảo vệ người tốt và ác sẽ gặp ác, phản ánh chân lý 'ở hiền gặp lành, ở ác gặp ác.'
Tác phẩm này giới thiệu yếu tố kỳ ảo qua sự xuất hiện của các nhân vật từ cõi âm, điều khác biệt so với truyện thông thường, nơi nhân vật thường là thần thánh, không bị ảnh hưởng bởi thế gian. Sự hiện diện của các nhân vật này làm cho câu chuyện thêm phần hấp dẫn và lôi cuốn, tạo ra một thế giới huyền bí và gây sự tò mò, đồng thời làm nổi bật cuộc chiến giữa cái thiện và cái ác.
Trong câu chuyện, Ngô Tử Văn đại diện cho cái thiện với tinh thần dũng cảm, kiên định và trung thực. Ngô Tử Văn mơ thấy tướng giặc họ Thôi và bị đưa vào âm phủ để đối diện với Diêm Vương, vị thần chúa của cõi minh ti. Diêm Vương ban đầu bị lừa bởi lời dối trá của tướng giặc và tuyên án trừng phạt Ngô Tử Văn. Tuy nhiên, sau khi Tử Văn đưa ra chứng cứ xác thực, Diêm Vương nhận ra sai lầm và công nhận sự thật, trả lại công bằng cho Tử Văn. Sự kết hợp giữa Ngô Tử Văn và Thổ công trong cuộc chiến chống lại cái ác tạo nên một mối liên kết ý nghĩa, phản ánh niềm tin vào công lý và chính nghĩa.
Diêm Vương, đứng đầu cõi âm, đóng vai trò phán xử. Ban đầu, ông bị lừa bởi lời dối trá của tướng giặc Thôi và tuyên án trừng phạt Ngô Tử Văn. Nhưng khi tiếp nhận chứng cứ từ Tử Văn, Diêm Vương đã thay đổi quyết định, thể hiện sự công bằng và hợp lý.
Tác phẩm mô tả cõi âm ti một cách sinh động và rùng rợn, nơi Ngô Tử Văn đến sau khi bị đưa xuống âm phủ. Cảnh vật tại đây với con sông lớn, cây cầu dài, và quỷ Dạ Xoa tạo nên một không gian ấn tượng và đầy bí ẩn.
Câu chuyện 'Chuyện chức phán sự đền Tản Viên' không chỉ thu hút bởi nội dung về xã hội và nhân văn mà còn nhờ sự kết hợp khéo léo giữa yếu tố kỳ bí và ảo diệu, thể hiện niềm tin của người dân vào công bằng và chân lý qua các cõi đời.
Phân tích yếu tố kỳ ảo trong 'Chuyện chức phán sự đền Tản Viên' - Mẫu số 3
'Chuyện chức phán sự ở đền Tản Viên' là một tác phẩm tiêu biểu trong 'Truyền kỳ mạn lục' của Nguyễn Dữ. Bên cạnh cốt truyện và nhân vật hấp dẫn, tác phẩm còn gây ấn tượng bởi sự xuất hiện của các yếu tố hoang đường và kỳ bí.
PGS.TS Nguyễn Bích Hà định nghĩa về yếu tố thần kỳ như là kết quả của trí tưởng tượng dân gian, là sự hòa trộn giữa thế giới thực và thế giới ảo. Lực lượng thần kỳ có thể là những nhân vật như thần, thầy phù thủy, hoặc các đồ vật kỳ diệu như gậy thần, áo tàng hình, cũng như những sinh vật huyền bí như rắn thần, chim phượng hoàng, hoặc mèo đi hia.
Dưới ảnh hưởng của tư tưởng thần linh và các truyện kỳ bí từ phương Bắc, Nguyễn Dữ đã đưa vào 'Chuyện chức phán sự ở đền Tản Viên' nhiều yếu tố hoang đường và huyền bí. Tác phẩm xuất hiện các nhân vật thần thoại như hồn ma tướng giặc, quỷ, quỷ Dạ Xoa, Thổ công, Diêm Vương và các phán quan, tất cả đều thuộc cõi âm.
Hồn ma tướng giặc là nhân vật phản diện chính trong câu chuyện. Được mô tả qua lời của Thổ công, hồn ma này là một tướng thất bại của triều Bắc, lang thang ở Nam, chiếm đoạt đền của Thổ công và mạo danh danh tính của ông. Hắn là kẻ lừa đảo, đầy tham vọng ác độc, và ngay cả Thượng Đế cũng bị hắn lừa. Dù đã chết, hồn ma này vẫn tiếp tục gây ra tội ác và khổ đau cho dân lành, thể hiện lòng tham và độc ác không ngừng nghỉ.
Thổ công là nhân vật tích cực, với cuộc đời làm việc lương thiện và phẩm hạnh cao quý. Dù đã qua đời hàng trăm năm, ông vẫn được nhớ đến và tôn vinh như một biểu tượng của sự đạo đức và danh tiếng. Thổ công hỗ trợ Ngô Tử Văn trong việc giải quyết vụ án và đảm nhận vai trò quan trọng trong việc bảo vệ đền Tản Viên.
Diêm Vương, đứng đầu cõi âm, có vai trò làm phán quan trong cuộc tranh luận giữa Tử Văn và hồn ma tướng giặc. Ban đầu, Diêm Vương hiện lên với hình dáng đáng sợ, nhưng sau khi xem xét chứng cứ từ Tử Văn, ông đã đưa ra quyết định công bằng và hợp lý. Diêm Vương tượng trưng cho ước vọng về công lý và chính nghĩa của nhân dân.
Các nhân vật như quỷ sứ và Dạ Xoa xuất hiện ngắn ngủi nhưng góp phần tạo nên không khí u ám và ghê rợn của cõi âm trong câu chuyện.
Ngô Tử Văn, nhân vật chính trong câu chuyện, không thuộc loại thần thoại, nhưng cuộc đời ông đầy những sự kiện kỳ lạ. Ông được hồi sinh sau cái chết và được phong làm phán sự đền Tản Viên, phản ánh yếu tố kỳ ảo của truyện và mang thông điệp về sự sống lại cùng công lý.
Không chỉ các nhân vật, mà không gian trong câu chuyện cũng góp phần quan trọng vào việc tạo nên không khí kỳ ảo. Có hai không gian kỳ bí trong truyện: đầu tiên là không gian của giấc mơ, nơi Tử Văn gặp hồn ma tướng giặc và Thổ công, gắn kết giữa thế giới thực và siêu nhiên; thứ hai là không gian âm ti, với con sông lớn, cây cầu dài và bầu không khí u ám, tạo ra cảm giác kinh hoàng đặc trưng của cõi âm.