1. Cảm nhận bốn khổ thơ cuối bài thơ Ánh trăng - Mẫu số 1
Hình ảnh của vầng trăng từ lâu đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa của người Việt Nam. Trăng rằm tháng Tám, trăng tròn sáng vào mỗi đêm rằm... ánh trăng lan tỏa từ nhà ra ngõ, mang đến cảm giác ấm áp và bình yên. Chính sự gần gũi này đã khiến vầng trăng trở thành nguồn cảm hứng trong các tác phẩm văn học của nhiều thi sĩ, và Nguyễn Duy cũng không ngoại lệ với bài thơ 'Ánh trăng'. Tác phẩm này chứa đựng những thông điệp và triết lý sâu sắc mà tác giả muốn truyền tải, được thể hiện rõ nét qua bốn khổ thơ cuối của bài.
Trong các khổ thơ đầu, vầng trăng xuất hiện như một biểu tượng của quá khứ chân thành và gắn bó với con người. Nhưng đến khổ thơ thứ hai, hình ảnh của vầng trăng trong hiện tại đã làm thay đổi dòng cảm xúc của nhân vật trữ tình:
'Kể từ khi lên thành phố
Quen với ánh điện, gương kính
Vầng trăng lướt qua ngõ
Như người lạ lướt đường'
Khi đất nước bước vào thời kỳ hòa bình, cuộc sống thay đổi, con người cũng dần thay đổi tâm trạng. Sống trong ánh sáng điện và các tiện nghi hiện đại, con người dường như xa rời thiên nhiên. Vầng trăng, từng là hình ảnh quen thuộc, giờ đây trở nên xa lạ như một người qua đường không quen biết. Trăng đã trở thành quá khứ, những ký ức bị lãng quên. Dù vầng trăng vẫn giữ nguyên sự chân thành và tình cảm, con người lại trở nên thờ ơ và lạnh nhạt với những gì đã qua.
Cảm xúc của nhân vật trữ tình bất ngờ thay đổi khi xuất hiện một tình huống mới:
'Bỗng nhiên đèn điện vụt tắt
Phòng buyn - đinh chìm trong bóng tối
Vội vàng mở tung cửa sổ
Đột nhiên vầng trăng hiện lên tròn đầy'
Trong tình huống bất ngờ này, con người vội vã mở cửa sổ. Lúc đó, vầng trăng hiện ra, sáng lấp lánh và tròn trịa. Cuộc gặp gỡ giữa con người và vầng trăng mang đến sự tiếp nối cảm xúc được thể hiện qua những câu thơ tiếp theo:
'Ngẩng đầu nhìn trăng sáng
Có điều gì khiến lòng xao xuyến
Như cánh đồng, đại dương
Như con sông, rừng xanh'
Ở đây, 'mặt' chỉ về mặt trăng và mặt người, hai thứ đối diện nhau. Con người lúc này cảm thấy xúc động, như tất cả ký ức xưa ùa về. Đây là sự thức tỉnh sau thời gian dài quên lãng quá khứ quý giá. Đối diện với vầng trăng, con người nhận ra sự thờ ơ của mình; những kỷ niệm thân thương bỗng trở lại. Vầng trăng vẫn nguyên vẹn, thủy chung như xưa:
'Vầng trăng vẫn tròn đầy
Dù người có dửng dưng
Ánh trăng lặng lẽ chiếu
Đủ để ta bừng tỉnh'
Vầng trăng vẫn giữ sự tròn đầy, nhưng sự lặng lẽ của nó đủ khiến con người nhận ra những sai lầm và sự vô cảm của mình. Đây là sự thức tỉnh kịp thời về phẩm cách và lối sống.
Bốn khổ thơ cuối cùng, cùng với toàn bộ bài thơ, thể hiện những cảm xúc chân thành mà Nguyễn Duy gửi gắm đến độc giả. Ông dùng hình ảnh vầng trăng để phản ánh cách sống, lối sống và tư duy của một bộ phận người trong xã hội hiện đại, những người thờ ơ với xung quanh, với quá khứ và hiện tại. Thông điệp của bài thơ là nhắc nhở chúng ta phải luôn trân trọng và ghi nhớ những giá trị tốt đẹp của quá khứ, không quên những gì từng gắn bó và mang lại ý nghĩa sâu sắc trong cuộc sống.
2. Nhận xét về 4 khổ thơ cuối bài thơ 'Ánh trăng' - Mẫu số 2
I. Mở đầu
Nguyễn Duy là một trong những tên tuổi nổi bật trong nền văn học Việt Nam đương đại. Bài thơ 'Ánh trăng' của ông chạm đến những cảm xúc sâu xa của con người về ký ức và mối liên hệ với quá khứ. Đây không chỉ là tiếng lòng của tác giả mà còn là một lời nhắc nhở về sự kết nối giữa con người và thiên nhiên, giữa hiện tại và quá khứ. Trong bốn khổ thơ cuối cùng, tác giả đã khắc họa một cách sâu sắc hình ảnh vầng trăng và những cảm xúc khi gặp lại nó sau nhiều năm xa cách.
II. Nội dung chính
- Tổng quan chung
Bài thơ 'Ánh trăng' được viết trong bối cảnh Nguyễn Duy sống và làm việc ở thành phố, nơi ánh sáng điện đã thay thế ánh trăng tự nhiên. Điều này tạo ra một sự tương phản rõ nét giữa cuộc sống hiện đại và những ký ức về thiên nhiên giản dị của quá khứ.
- Phân tích bốn khổ thơ cuối cùng
a. Vầng trăng trong hiện tại
Trong các khổ thơ này, Nguyễn Duy thể hiện sự thay đổi trong cảm nhận của mình về vầng trăng. Khi vầng trăng xuất hiện trước mắt ông, nó không còn gợi lên những cảm xúc quen thuộc như trước đây:
'Vầng trăng lướt qua ngõ
Như người lạ đi ngang'
Nhà thơ nhận ra rằng sự xa lạ này xuất phát từ sự thay đổi trong lối sống và môi trường sống của mình:
'Kể từ khi chuyển về thành phố
Quen với ánh điện, cửa kính'
Việc làm quen với ánh sáng điện và các tiện nghi hiện đại đã khiến nhà thơ trở nên thờ ơ với vầng trăng, mặc dù nó vẫn âm thầm hiện diện trong cuộc sống của ông.
b. Khi tái ngộ với vầng trăng
Một sự kiện bất ngờ xảy ra khi đèn điện đột ngột tắt, khiến căn phòng hoàn toàn chìm trong bóng tối:
'Đột ngột đèn điện vụt tắt
Phòng buyn-đinh ngập bóng tối'
Phản ứng của nhà thơ là:
'Vội vàng mở tung cửa sổ'
Ba động từ 'vội vàng', 'mở', 'tung' liên tiếp được dùng để thể hiện sự khẩn trương của nhà thơ trong việc tìm kiếm ánh sáng. Khi cửa sổ được mở ra, ông bàng hoàng khi thấy vầng trăng hiện ra lấp lánh, chiếu sáng căn phòng tối tăm:
'Bất ngờ vầng trăng tròn
Chiếu sáng vào phòng'
c. Cảm xúc và suy nghĩ của tác giả
Nhà thơ ngước nhìn vầng trăng với một tâm trạng vừa lạ lẫm vừa sâu lắng:
'Ngửa lên nhìn vầng trăng
Như có điều gì lạ lẫm'
Hành động và thái độ của nhà thơ cho thấy ông đang tập trung chú ý và đối diện trực tiếp với ánh trăng. Sự xuất hiện trở lại của vầng trăng gợi nhớ cho ông những kỷ niệm xưa, những năm tháng gian khổ và hình ảnh thiên nhiên, đất nước giản dị, bình yên:
'Như đồng rộng, biển cả
Như sông dài, rừng xanh'
Vầng trăng tròn đầy không chỉ là biểu tượng của quá khứ đẹp đẽ, nguyên vẹn và trung thành, mà còn là lời nhắc nhở nhẹ nhàng nhưng sâu sắc về sự thờ ơ của con người. Hình ảnh trăng 'im lìm' như một sự trách móc tinh tế khiến nhà thơ bừng tỉnh và nhận ra sự vô tâm của mình:
'Ánh trăng lặng lẽ
Đủ để ta bừng tỉnh'
Nhà thơ cảm thấy hối tiếc và tự vấn về việc đã sống nhanh chóng, lãng quên những giá trị quý báu của quá khứ. Bài thơ gửi gắm thông điệp nhắc nhở con người cần trân trọng quá khứ và giữ gìn những ký ức cũng như tình cảm chân thành.
- Về nghệ thuật
Bài thơ 'Ánh trăng' là sự hòa quyện tinh tế giữa tự sự và trữ tình, tạo nên một câu chuyện đầy cảm xúc. Giọng điệu tâm tình của thể thơ năm chữ, với nhịp điệu lúc nhẹ nhàng, lúc sâu lắng, đã tạo nên một tác phẩm nghệ thuật vừa thanh thoát vừa sâu sắc.
III. Kết luận
Bốn khổ thơ cuối của 'Ánh trăng' đã làm nổi bật những cảm xúc sâu lắng và suy tư của tác giả khi đối diện với vầng trăng. Từ đó, tác phẩm truyền tải thông điệp về việc trân trọng quá khứ, giữ gìn tình cảm chân thành và kết nối với thiên nhiên, qua đó khẳng định giá trị và ý nghĩa sâu sắc của bài thơ.
3. Đánh giá 4 khổ thơ cuối bài thơ Ánh trăng - Phiên bản 3
I. Giới thiệu
Trong văn học Việt Nam, mỗi tác phẩm đều mang dấu ấn cá nhân của tác giả, và 'Ánh trăng' của Nguyễn Duy không phải là ngoại lệ. Tác phẩm không chỉ phản ánh cảm xúc của nhà thơ mà còn chứa đựng những triết lý sâu sắc về cuộc sống và con người. Bài viết này sẽ tập trung vào việc phân tích chi tiết đoạn trích từ 'Ánh trăng' để có cái nhìn toàn diện hơn.
II. Phần thân bài
- Tổng quan chung
Bài thơ 'Ánh trăng' được viết trong thời kỳ nhà thơ sống và làm việc tại thành phố, nơi ánh sáng điện mạnh mẽ đã làm mờ dần hình ảnh của vầng trăng trong tâm trí ông. Phân tích này sẽ tập trung vào bốn khổ thơ cuối, trong đó tác giả hồi tưởng lại cảm xúc khi bất ngờ gặp lại vầng trăng.
- Phân tích chi tiết
a. Hình ảnh của vầng trăng trong hiện tại
Trong những khổ thơ này, Nguyễn Duy thể hiện sự thay đổi trong cảm nhận và cuộc sống của mình đối với vầng trăng. Nhà thơ cảm thấy sự biến đổi rõ rệt:
'Vầng trăng lướt qua ngõ
Như người lạ lướt qua đường'
Vầng trăng, từng gắn bó thân thiết, giờ đây trở nên xa lạ, như một người qua đường không quen biết. Sự thay đổi này được tác giả lý giải là do hoàn cảnh sống đã đổi khác:
'Kể từ khi về thành phố
Quen thuộc với ánh điện, cửa kính'
Cuộc sống đô thị với ánh điện chói lọi đã khiến nhà thơ quên đi vầng trăng, mặc dù nó vẫn âm thầm hiện diện.
b. Cuộc gặp gỡ với vầng trăng
Một sự cố bất ngờ xảy ra khi ánh điện đột ngột mất, khiến căn phòng bị bao phủ trong bóng tối dày đặc:
'Đèn điện bỗng dưng tắt
Phòng chìm trong bóng tối'
Nhà thơ ngay lập tức phản ứng:
'Nhanh chóng mở tung cửa sổ'
Ba động từ 'vội', 'bật', 'tung' được sử dụng liên tục, thể hiện sự cấp bách và khẩn trương trong việc tìm kiếm ánh sáng. Ngay lập tức, vầng trăng hiện lên bất ngờ và tự nhiên, chiếu sáng cả căn phòng tối tăm.
c. Cảm xúc và suy nghĩ của tác giả
- Cử chỉ: 'Ngẩng mặt lên trời'
- Thái độ: 'Có cái gì lạ lẫm'
Tư thế ngẩng mặt lên trời biểu lộ sự tập trung, đối diện trực tiếp với vầng trăng. Thái độ 'lạ lẫm' chứa đựng sự xúc động và lòng thành kính. Vầng trăng không chỉ là hình ảnh thiên nhiên mà còn gợi nhớ về quá khứ gian khó, những kỷ niệm quý giá:
'như là đồng là biển
như là sông là rừng'
Vầng trăng tròn đầy, tượng trưng cho quá khứ trong sáng, trọn vẹn và trung thành. Sự hiện diện của trăng như một lời nhắc nhở nhà thơ về sự thờ ơ và thiếu trân trọng của mình, khiến ông 'giật mình' nhận ra cần thay đổi lối sống và biết quý trọng quá khứ.
- Nhận xét tổng quát
- Phong cách nghệ thuật
Bài thơ 'Ánh trăng' không chỉ là một câu chuyện riêng tư của tác giả mà còn là sự hòa quyện tinh tế giữa tự sự và trữ tình. Với thể thơ năm chữ, giọng điệu vừa nhẹ nhàng vừa sâu lắng. Nhịp thơ linh hoạt, lúc tự nhiên, lúc ngân nga cảm xúc, khi lại trầm lắng suy tư, đã tạo nên một tác phẩm nghệ thuật đầy cảm xúc và triết lý.