1. Chế độ ăn uống sau khi cắt bỏ thực quản như thế nào?
Khi thực quản bị cắt bỏ, không còn cơ quan tiếp nhận và vận chuyển thức ăn xuống dạ dày, bệnh nhân cần sử dụng ống thông dạ dày như một biện pháp hỗ trợ. Thực tế, ống thông dạ dày là một thiết bị kết nối giữa dạ dày và máy truyền dịch hoặc bơm điện để tiếp nhận thức ăn. Tốc độ truyền thức ăn qua ống thông dạ dày sẽ được điều chỉnh dựa trên phản ứng của bệnh nhân để giảm thiểu cảm giác khó chịu, buồn nôn hoặc nôn mửa.
Chế độ ăn uống của bệnh nhân sau khi cắt bỏ thực quản có nhiều thay đổi
Việc sử dụng ống thông dạ dày giúp tổn thương sau phẫu thuật cắt bỏ thực quản hồi phục tốt hơn. Trong quá trình này, bác sĩ sẽ theo dõi tốc độ hồi phục và bệnh nhân cần dùng ống thông dạ dày cho đến khi có thể tự ăn uống và đáp ứng đủ dưỡng chất cho cơ thể. Tốc độ hồi phục ở mỗi bệnh nhân khác nhau, trung bình sau khoảng 2 tuần từ khi phẫu thuật, bệnh nhân sẽ không cần dùng ống thông dạ dày nữa.
Hầu hết bệnh nhân ban đầu không quen với phương pháp truyền thức ăn qua ống thông dạ dày và gặp một số vấn đề tiêu hóa như: tiêu chảy, co thắt dạ dày, đau bụng, buồn nôn, khó tiêu,… Hãy thông báo cho bác sĩ về các vấn đề bạn gặp phải để được tư vấn và điều chỉnh loại ống hoặc thức ăn phù hợp.
Bệnh nhân không thể ăn uống bình thường ngay sau khi phẫu thuật cắt bỏ thực quản
2. Một số vấn đề ăn uống có thể gặp sau khi cắt bỏ thực quản
Sau khi cắt bỏ thực quản, người bệnh có thể gặp một số vấn đề về ăn uống như sau:
2.1. Trào ngược dạ dày-thực quản
Để giảm thiểu tình trạng này, cần tránh đồ uống có ga, caffeine, cam quýt, cà chua, rượu, món chiên rán, thực phẩm nhiều gia vị,… Ngoài ra, nên ăn trước khi đi ngủ ít nhất 2 giờ, hạn chế nhai kẹo cao su, hút thuốc lá hoặc uống nước qua ống hút. Thực hiện tốt những điều này sẽ giúp loại bỏ tình trạng trào ngược dạ dày-thực quản.
2.2. Cảm giác no sau khi ăn
Để giảm cảm giác no kéo dài, bạn nên ăn nhỏ lẻ trong ngày, tránh uống nước nhiều và nhai kỹ thức ăn.
Cảm giác khó nuốt
Khó nuốt sau phẫu thuật thực quản thường xảy ra, bạn nên ăn thức ăn mềm, ẩm và không nên ăn thức ăn dẻo như bánh mì hay chuối. Hãy ngồi thẳng khi ăn và nghỉ sau bữa ăn 1 giờ để giúp dạ dày loại bỏ acid tốt hơn.
Hội chứng Dumping
Dumping là hiện tượng dạ dày rỗng nhanh sau khi ăn do thức ăn di chuyển từ dạ dày xuống ruột nhanh chóng. Người bệnh có thể gặp các triệu chứng như buồn nôn, tiêu chảy, chóng mặt, chuột rút, đầy hơi và đau đầu nhẹ. Để hạn chế hội chứng Dumping, bạn nên tránh uống nước khi ăn và sau khi ăn, cũng như tránh ăn thức ăn quá nóng hoặc quá lạnh để không kích thích đường ruột.
Hội chứng Dumping thường xảy ra ở người đã phẫu thuật cắt bỏ thực quản
Sau khi cắt bỏ thực quản, việc ăn uống có thể trở nên khó khăn hơn nhưng chú ý đến chế độ và thói quen ăn có thể giúp giảm cảm giác khó chịu đáng kể.
Chế độ ăn sau khi cắt bỏ thực quản chuẩn khoa học
Dưới đây là những chế độ ăn được khuyến khích cho bệnh nhân đã phẫu thuật cắt bỏ thực quản để cải thiện việc nuốt và tiêu hóa thức ăn, cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cơ thể.
Chế độ ăn trong suốt
Chế độ ăn này được khuyến nghị thực hiện đầu tiên sau phẫu thuật cắt bỏ thực quản. Được gọi là chế độ ăn trong suốt vì các món ăn có thể nhìn thấy qua bao gồm:
-
Nước dùng từ bò, gà và rau.
-
Nước trái cây như: nam việt quất, táo,… lưu ý không sử dụng cam quýt và trái cây cùng họ.
-
Trà.
-
Gelatin.
Đồ uống có gas cần hoàn toàn hạn chế với bệnh nhân sau phẫu thuật cắt bỏ thực quản để tránh trào ngược dạ dày và đầy hơi.
Chế độ ăn uống đủ chất lỏng
Kết hợp các loại thực phẩm đủ dinh dưỡng bao gồm:
-
Kem.
-
Sữa.
-
Sữa chua (lưu ý không kết hợp sữa chua với hạt hoặc trái cây).
-
Bánh pudding.
-
Kem gạo nóng ngũ cốc, kem lúa mì.
-
Các sữa bổ sung dinh dưỡng như Boost hay Ensure.
Sữa là nguồn cung cấp chất lỏng tốt cho bệnh nhân sau phẫu thuật cắt bỏ thực quản
Với bệnh nhân không dung nạp Lactose, nên bắt đầu với một lượng nhỏ sữa và chế phẩm từ sữa để cơ thể dần quen trước khi dùng nhiều hơn. Nếu không dung nạp được có thể sử dụng các loại sữa không chứa lactose.
Chế độ ăn mềm
Chế độ ăn mềm cho bệnh nhân sau phẫu thuật cắt bỏ thực quản là các loại thực phẩm đầy đủ dinh dưỡng nhưng được chế biến mềm, dễ ăn, có nước sốt làm ẩm và nhạt. Dưới đây là các nhóm thực phẩm quan trọng và cách chế biến theo chế độ ăn này:
Bánh mì, ngũ cốc
Nên chế biến dạng bánh mì nướng, nướng kiểu Pháp hoặc bánh quy giòn, tránh dùng các loại bánh ngọt, bánh rán, bánh mì mềm và chứa các loại hạt hay trái cây khô.
Ngũ cốc
Ngũ cốc nguyên hạt là nguồn dinh dưỡng phong phú, nhưng nên chế biến nấu chín hoặc ăn khô không đường, tránh sử dụng ngũ cốc thô hoặc chế biến ngũ cốc kết hợp với trái cây hay hạt.
Đồ uống
Các đồ uống phù hợp cho bệnh nhân sau phẫu thuật cắt bỏ thực quản là hỗn hợp đồ uống dạng bột, trà không chứa caffein, sữa thông thường và nước trái cây không có múi. Nước trái cây tốt nên uống đều đặn như: nước ép táo, nước ép nho, nước ép nam việt quất,…
Đồ uống cần tránh bao gồm: thức uống có cồn, soda, sữa socola, đồ uống có chứa thành phần thảo dược hoặc caffein, các loại nước trái cây từ quả có múi.
Thịt
Thịt là một phần không thể thiếu trong chế độ ăn hàng ngày, tuy nhiên, hãy thái nhỏ, xay mịn và ninh nhừ hoặc chế biến món mềm. Nên hạn chế chế biến thịt dạng chiên dầu, hun khói, thịt gia cầm có da hoặc thịt chứa nhiều mỡ. Ưu tiên sử dụng các loại thịt nạc hoàn toàn thay vì thịt dai có gân mà nhiều người yêu thích.
Rau
Rau nên nấu chín sau khi loại bỏ vỏ và hạt, các loại rau tốt bao gồm: đậu xanh, cà rốt, đậu Hà Lan, bí mùa đông, măng tây,…
Rau củ cho bệnh nhân cắt thực quản nên nấu chín mềm