Khám phá chi tiết về khổ thơ đầu trong bài Tràng Giang

Đề bài phân tích văn học: Anh/chị hãy tìm hiểu về khổ thơ đầu trong bài Tràng Giang của Huy Cận

Nghiên cứu sâu hơn về khổ thơ đầu trong bài Tràng Giang

Chiến thuật: Bí quyết phân tích bài thơ, đoạn thơ để đạt điểm cao

I. Kế hoạch: Phân tích khổ thơ đầu trong bài Tràng Giang (Phương pháp hiệu quả)

1. Khai mạc

-  Giới thiệu về tác giả Huy Cận và tác phẩm Tràng giang, điều gì đã thôi thúc ông để sáng tác ra tác phẩm này?
-   Khổ thơ đầu tiên mở ra cảm xúc sâu lắng của tác giả về cuộc sống và thiên nhiên.

2.  Nội dung chính

a.  Hoàn cảnh sáng tác bài thơ
-  Huy Cận đứng bên bờ sông Hồng, trong một chiều thu năm 1939, khi ông mới 20 tuổi, đang ở bờ Nam bến Chèm, cùng với nỗi buồn sâu thẳm trong lòng.

b.  Phân tích chi tiết khổ thơ đầu
-   Huy Cận nhìn xuống dòng nước mênh mông của sông Hồng, tạo ra hình ảnh sống động, đầy cảm xúc.
+ Sông lặng lẽ trôi với những sóng gợn, chiếc thuyền nhỏ và một cành củi trôi theo dòng.
+ 'Sóng gợn': biểu tượng cho cuộc sống không mạnh mẽ, nhưng đầy biến động của người dân.  'Tràng giang': một dòng sông mênh mông, cổ kính.
+ Từ 'điệp điệp': những con sóng liên tục => Nỗi buồn không nguôi trong lòng tác giả, một cảm xúc đầy bi thương.

-    Trong mênh mông của dòng nước, một chiếc thuyền nhỏ lặng lẽ trôi
+ Thuyền không đảo chèo, mà chỉ bị đẩy theo dòng, mặc cho số phận trôi chảy.
=> Hình ảnh thuyền nhỏ trôi lênh đênh trên sông, như một biểu tượng của sự cô đơn và mất mát trong cuộc sống.
=> Bức tranh 'điệp điệp –song song': thể hiện nỗi buồn nhân thế của tác giả, như một chiếc thuyền hoàng vắng giữa cuộc sống đầy sóng gió.

-   Hình ảnh 'Thuyền về … ngả':
+ Thường xuất hiện trong thơ văn, nhưng ở đây, sự gặp gỡ chỉ là thoáng qua, để lại phía sau những nỗi đau.
+ 'Thuyền về nước lại': gợi lên cảm giác xa cách, lìa xa.
+ 'Sầu trăm ngả': Nỗi buồn vô tận, không thể đếm được.

-   Hình ảnh 'Cành củi …mấy dòng':
+ Sử dụng kỹ thuật đảo ngữ để làm nổi bật hình ảnh cành củi khô giữa dòng nước.
+ Đồng thời nhấn mạnh sự nhỏ bé, cô đơn của nó giữa biển khơi.
+ 'Cành củi khô': Gợi lên hình ảnh khô héo, không còn sức sống.
+ 'Mấy dòng': Thể hiện sự mênh mông và không lường trước của cuộc sống.
=> Một cành củi khô mơ màng giữa dòng nước mênh mông => Con người lạc lõng giữa cuộc sống.

-  Tác giả thông qua các phép đối trong khổ thơ (buồn điệp điệp – nước song song, sầu trăm ngả- lạc mấy dòng) cùng với từ ngữ => tạo nên một sự đối lập lớn giữa cá nhân và vũ trụ rộng lớn.

c.  Ý nghĩa về nội dung
-   Trong bài thơ, thiên nhiên được tả đẹp, rộng lớn, nhưng bên trong là nỗi buồn, tình yêu sâu đậm dành cho quê hương.
-   Sự đối lập giữa vẻ đẹp to lớn của thiên nhiên và sự cô đơn của con người được thể hiện rất rõ.
-   Tác giả tạo ra hình ảnh của sự buồn bã, cô đơn và u sầu của con người khi đối diện với vẻ đẹp mênh mông của thiên nhiên.
=> Tác giả muốn truyền đạt niềm hy vọng vào việc hòa mình vào tự nhiên, nhưng cũng thể hiện sự bất hòa với quê hương (khi con người cảm thấy cô đơn giữa quê hương mình => Sự đau đớn của việc mất đi quê hương).

d.  Ý nghĩa về nghệ thuật:
-  Bài thơ kết hợp giữa thể thơ cổ điển và hiện đại, kết hợp lối thơ thất ngôn với cái tôi riêng của thơ mới.
-   Hình ảnh trong thơ sâu sắc, giàu cảm xúc.
-  Sử dụng các phương tiện nghệ thuật như đối ngẫu, song đối để thể hiện chất thơ Đường.

e.  Kết luận tổng quan:
-   Khổ thơ phản ánh nỗi buồn sâu sắc của tác giả trước vẻ đẹp của thiên nhiên, thể hiện sự chia ly, cô đơn giữa con người, không có sự kết nối, đặc biệt tác giả muốn nhấn mạnh nỗi buồn về cuộc sống nhỏ bé, không định hình trước tương lai.
-   Trong mặt nghệ thuật, Huy Cận đã thành công trong việc sử dụng hình ảnh tả, gieo vần một cách lôi cuốn.

3.  Tổng kết

-   Tổng kết ý nghĩa của khổ thơ.
 

II. Bài mẫu văn Phân tích khổ thơ đầu trong bài Tràng Giang

1. Bài mẫu phân tích khổ thơ đầu trong bài Tràng Giang, mẫu số 1 (Tiêu chuẩn)

Huy Cận là một trong những nhà văn đặc trưng của phong trào thơ mới. Trong tác phẩm của ông, chúng ta sẽ cảm nhận được một tâm hồn bị nỗi buồn ám ảnh. Bài thơ Tràng Giang cũng không ngoại lệ. Được mở đầu bằng một khúc thơ sâu lắng, tác giả đã tài tình khắc họa nỗi buồn nhân thế chôn sâu trong lòng mình, với vẻ đẹp hoang sơ của thiên nhiên như nền.

'Sóng biển rì rào gợi nhớ về quê hương
Con thuyền trôi nhẹ trên dòng nước êm đềm
Nỗi buồn như dòng sông vẫn mãi chảy trôi
Những cành cây khô héo bên bờ xa xôi'

Bắt đầu bài thơ, ta được đưa vào một không gian đầy nước và sóng:

'Sóng biển rì rào gợi nhớ về quê hương'

Một câu thơ ngắn gọn nhưng đầy ý nghĩa, đưa ta đến với hình ảnh của biển cả với những sóng vỗ rì rào, gợi nhớ về quê hương và những kỷ niệm xưa cũ. Sự êm đềm của dòng nước mang lại cảm giác bình yên và nhẹ nhàng. Nhưng nỗi buồn lại như dòng sông mãi chảy trôi, không ngừng, không dứt. Bên bờ xa xôi, những cành cây khô héo như một hình ảnh của sự cô đơn và lạc lõng.

Trong dòng nước rộng lớn kia, một chiếc thuyền nhỏ nhắn bất ngờ hiện ra, lênh đênh lạc lõng:

'Chiếc thuyền trôi theo nhịp sóng êm đềm'

Hình ảnh của chiếc thuyền bé nhỏ, nhẹ nhàng lướt trên dòng sông mênh mông tạo nên một sự đối lập hoàn toàn. Không giống như chiếc thuyền mạnh mẽ vượt qua thác ghềnh trên sông Đà của Nguyễn Tuân, chiếc thuyền trong thơ Huy Cận 'trôi theo nhịp sóng' để dòng nước đẩy đi một cách nhẹ nhàng. Dưới góc nhìn của Huy Cận, chiếc thuyền không chỉ đơn thuần là một phương tiện di chuyển trên dòng nước, mà còn là biểu tượng của những thân phận nhỏ bé, của những người lạc lõng giữa cuộc sống đầy biến động.

Những phân tích hay nhất về bài thơ Tràng giang của Huy Cận

Từ 'song song' trong câu thơ nhấn mạnh sự bất lực của con thuyền, lạc lõng giữa dòng nước rộng lớn, không biết đường về. Buông xuôi mái chèo, không còn quan tâm. 'Buồn điệp điệp' - 'nước song song' tạo nên nhịp nhàng, chầm chậm như tiếng thở dài của Huy Cận trước cuộc sống.

Nỗi buồn trong lòng như thấm vào từng cành lá. Trong ánh mắt buồn bã của thi sĩ, sự chia ly dần hiện lên:

'Thuyền trôi trở lại đất liễu vẫn buồn bã'

Thuyền và nước, hai hình ảnh thường đi đôi với nhau, đến đây lại cách xa và đau đớn. 'Thuyền về nước lại' gợi lên nỗi đau chia lìa, thuyền một phía, nước một phía, đau đớn không thể diễn tả. Thuyền trôi lênh đênh đi xa, chỉ còn nước yên bình, cô đơn. Thuyền và nước không chỉ là phần tử vô tri của tự nhiên, mà còn nhận biết và cảm thụ như con người. Trước sự chia ly, chúng cũng đau khổ như con người: 'buồn bã vô tận'. Câu thơ vang vọng, lòng người không khỏi rung động.

Nỗi buồn lan tỏa khắp nơi, vẻ đẹp của thơ được tái hiện qua hình ảnh độc đáo này:

'Bụi cỏ một góc đất lạc trôi theo dòng nước'

'Bụi cỏ' - một biểu tượng giản dị, lại trở nên phong phú dưới bút của Huy Cận. 'Góc đất' mang lại cảm giác hẹp hòi, một góc nhỏ nhặt lạc trôi giữa dòng nước cuồn cuộn. Nó không thể đi theo dòng nước một cách bình thường như con thuyền, mà bị đẩy đi, lạc lõng không biết đi về đâu. Sự đảo ngữ 'bụi cỏ một góc đất' nhấn mạnh sự cô đơn, lẻ loi của nó.

Câu thơ gợi lên hình ảnh của thân phận nhỏ bé, bơ vơ giữa cuộc sống. Bụi cỏ lạc trôi giữa dòng nước dường như là biểu tượng cho con người mang nỗi buồn lạc lõng giữa cuộc sống đầy biến động.

'Một bước chân nhẹ nhàng trên cánh đồng
Ngàn hoa khoe sắc, mừng đón bình minh'

Qua 4 câu thơ tinh tế, Huy Cận mang đến một cảm xúc mới mẻ. Hình ảnh thi vị, phép đối tượng và các biện pháp tinh tế đã gợi mở tâm hồn. Nỗi buồn nhỏ bé trước bao la cuộc sống, thấu hiểu trong tim trẻ thơ.

Với giá trị ấy, khổ thơ trở thành bức tranh tư duy của Tràng Giang. Và đó là dấu ấn riêng của Huy Cận. Thời gian trôi đi, nhưng tiếng thơ vẫn vang mãi, sống mãi trong lòng người đọc.

"""---HẾT BÀI 1""""-

Để hiểu rõ hơn về sự phong phú về nội dung, cảm xúc, tư duy cũng như tài nghệ thuật của bài thơ Tràng Giang, ngoài việc đọc Phân tích khổ thơ đầu trong bài Tràng Giang, bạn có thể tham khảo thêm các bài viết cùng chủ đề như: Cảm nhận về bài thơ Tràng Giang của Huy Cận, Phân tích ý nghĩa của đề bài Tràng Giang, Bình luận về khổ thơ thứ hai trong bài Tràng Giang, Phân tích Sự hòa quyện giữa cổ điển và hiện đại trong Tràng Giang.

2. Phân tích khổ thơ đầu bài thơ Tràng Giang, mẫu số 2 (Chuẩn)

Huy Cận, một trong những nhà thơ thành công nhất của phong trào thơ Mới. Thơ của ông thường chứa đựng nỗi buồn, nỗi buồn sâu lắng, sâu sắc về con người, cuộc sống. Tràng Giang là một ví dụ điển hình. Bài thơ gợi lên nỗi buồn của nhân thế mà Huy Cận luôn mang trong lòng. Và ở khổ thơ đầu tiên, ông miêu tả một cách chân thật nỗi buồn cô đơn, mênh mông trong lòng, trước một không gian thiên nhiên vô biên.

'Sóng trào dạt trên dòng sông buồn
Thuyền trôi theo dòng nước êm đềm
Quay về quê nhà cảm xúc vương vấn
Một cành cây khô lẻ loi giữa dòng'

Tràng Giang ra đời trong một buổi chiều thu năm 1939, khi Huy Cận đứng bên bờ sông Hồng hùng vĩ, lúc đó, ông hai mươi tuổi, đứng tại bến Chèm trên bờ Nam, mang theo nỗi buồn vô tận trong lòng.

Bài thơ là bức tranh của thiên nhiên rộng lớn, tươi đẹp, hùng vĩ của quê hương, nhưng đằng sau đó là nỗi buồn sâu thẳm của Huy Cận và tình yêu nồng nàn với quê hương. Trong không gian mênh mông của thiên nhiên, hiện lên một cái tôi nhỏ bé, lạc lõng, cô đơn giữa cuộc sống với nỗi buồn sâu thẳm. Huy Cận muốn thể hiện khao khát hòa nhập với thiên nhiên và con người, kèm theo nỗi niềm của một người yêu nước, yêu quê hương. Người sống giữa quê hương nhưng lại cảm thấy cô đơn, lạc lõng, liệu đó có phải là nỗi niềm, xúc cảm của một người dân mất nước, bơ vơ giữa cuộc đời với tình yêu quê hương tha thiết?

Phân tích chi tiết khổ thơ đầu trong bài Tràng Giang

Bài thơ kết hợp giữa yếu tố cổ điển và hiện đại, mang tinh thần và cái tôi của thơ Mới vào trong một bài thơ thể thất ngôn với sắc thơ Đường. Những hình ảnh, thi tứ cổ động và sống động. Sự đậm nét của thơ Đường, từ nhan đề, thể thơ, đến thi tứ, và các kỹ thuật nghệ thuật (đối ngẫu, song đối).

Khi đứng trên bến Chèm, nhìn xuống dòng sông Hồng chầm chậm chảy, Huy Cận cảm thấy bao la nỗi buồn:

'Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp'

Một hình ảnh vô cùng chân thực và giàu sức gợi tả. Dòng sông lững lờ trôi với những con sóng gợn lên mênh mang. Cụm từ 'tràng giang' tạo ra tiếng vọng cho câu thơ, gợi lên hình ảnh về một dòng sông dài, rộng, mênh mông sóng nước, lại cổ kính, xa xưa. Huy Cận tinh tế khi không dùng từ 'trường giang' mà lại là 'tràng giang', gợi lên chút buồn trong lòng nhà thơ.

'Điệp điệp', từ láy mà Huy Cận dùng ở đây gợi lên sự liên tiếp, không dứt của những con sóng, như nỗi buồn trong lòng tác giả, miên man, chồng chất, trải dài vô tận, một nỗi buồn thật cụ thể.

Một dòng sông rộng lớn, bao la, đột ngột hiện ra một chiếc thuyền nhỏ lẻn lút, lạc lõng:

'Con thuyền trôi theo dòng nước một cách lênh đênh'

Một chiếc thuyền nhỏ bé, lênh đênh trôi theo dòng nước trái ngược với sự rộng lớn của dòng sông. Điều này gợi lên sự nhỏ bé, cô đơn của chiếc thuyền. Dưới góc nhìn lãng mạn, chiếc thuyền có thể là biểu tượng cho những số phận nhỏ bé giữa cuộc đời. Dòng sông là dòng chảy của cuộc sống, chiếc thuyền chỉ là một vật thể nhỏ bé giữa dòng sông ấy. Huy Cận sử dụng hình ảnh này để gợi lên tâm trạng, nỗi lòng của mình. Từ láy 'lênh đênh' và 'một cách lênh đênh' tạo nên sự nhịp nhàng, chậm rãi, như tiếng thở dài của Huy Cận khi đứng nhìn dòng sông chảy.

Nghệ thuật tiểu đối được sử dụng trong hai câu thơ đầu tiên, tạo ra sự nhịp nhàng, chậm rãi như tiếng thở dài của Huy Cận khi nhìn dòng sông chảy.

Nỗi buồn của Huy Cận dường như lan tỏa vào cảnh vật, mỗi hình ảnh ông nhìn thấy đều chứa đựng nỗi buồn, cảnh sầu muộn không một chút vui vẻ. Hình ảnh con thuyền giữa dòng sông càng làm cho người ta cảm thấy buồn bã, nhớ về sự lênh đênh:

'Thuyền trôi theo dòng nước, lại mang sầu trăm ngả'

Thuyền và nước thường đi đôi với nhau, nhưng ở đây, lại đem đến một cảm giác xa cách đau đớn. Sự đối ngẫu 'thuyền trôi theo nước, lại mang sầu trăm ngả' làm cho người ta cảm nhận được sự chia lìa, một hướng cho thuyền, một hướng cho nước, thật là buồn đau. Thuyền và nước như những con người, cảm xúc 'sầu trăm ngả'. Nỗi buồn lan tỏa, tràn ra khắp mọi nơi. Đọc câu thơ, người ta cảm nhận được sự lênh đênh của thuyền, dòng nước im lặng, trống vắng.

Đọc câu thơ, người đọc cảm nhận được nỗi buồn lấn át từng chữ, đến tận cùng biển cả của lòng.

Trong thơ của Huy Cận, hình ảnh đặc biệt phải kể tới là:

'Một cành củi khô lạc giữa dòng nước'

Huy Cận tận dụng hình ảnh cành củi khô để gợi lên cảm xúc mới mẻ. Cành củi lạc lõng giữa dòng nước, không biết hướng đi. 'Cành củi' tạo ra cảm giác nhỏ bé, thiếu sức sống. Nghệ thuật đảo ngữ được sử dụng để nhấn mạnh sự hoang tàn, thiếu sức sống của cành củi giữa dòng sông. Câu thơ muốn gợi lên hình ảnh thân phận bé nhỏ, bơ vơ giữa cuộc sống. Cành củi lạc giữa dòng nước cũng như con người mất phương hướng, bơ vơ giữa cuộc sống đầy biến động.

Câu thơ muốn gợi lên hình ảnh của một thân phận bé nhỏ, bơ vơ giữa dòng đời. Con người mang nỗi sầu vô hạn, bơ vơ giữa cuộc sống đang xô tới. 'Mấy dòng' nước, mấy dòng đời, con người lạc lõng, lênh đênh. Như Tố Hữu đã từng nói về sự bơ vơ, không biết hướng đi trong bài 'Dậy lên thanh niên':

'Lạc lõng giữa dòng nước, chưa biết chọn lối nào để đi'

Huy Cận đang trong hoàn cảnh đó, và nỗi buồn của ông còn sâu sắc hơn cả Tố Hữu.

Khổ thơ đầu tiên của Tràng Giang thể hiện một nỗi buồn toả rải trong từng câu chữ. Tất cả hình ảnh thơ đều u sầu, không một chút sức sống, lênh đênh, bơ vơ giữa dòng nước. Chính tâm hồn của Huy Cận cũng chứa đựng một nỗi buồn nhân thế, nên nỗi buồn đó đã lan tỏa ra từng khung cảnh quanh ông. Như Nguyễn Du đã nói:

'Người buồn khổ không bao giờ có niềm vui'

Bằng cách sử dụng phép đối, hình ảnh thơ, biện pháp tu từ và ẩn dụ một cách tinh tế, Huy Cận đã làm cho chúng ta cảm nhận được một cái tôi nhỏ bé giữa cuộc sống, đặc biệt khi đứng trước vẻ đẹp vô cùng rộng lớn của thiên nhiên và vũ trụ.

Cả khổ thơ và bài thơ Tràng Giang đều thể hiện sự sầu muộn nhân thế của Huy Cận - một nhà thơ tài năng thuộc phong trào thơ Mới.

""""-KẾT THÚC BÀI 2""""---

3. Phân tích khổ thơ đầu tiên của bài thơ Tràng Giang, mẫu số 3:

Cảm xúc con người thường được thể hiện qua âm nhạc, lời thơ, và từng câu văn. Huy Cận, một nhà thơ tài năng, cũng biểu đạt tâm trạng của mình qua những bài thơ sâu lắng. 'Tràng giang' là một trong những tác phẩm gây ấn tượng sâu sắc, khiến người đọc không khỏi rơi vào cảm xúc của tác giả. Không ai có thể quên khổ thơ đầu tiên, nơi tác giả miêu tả vẻ đẹp hiu quạnh của thiên nhiên, trái tim bị cô đơn bao trùm.

'Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp
Con thuyền xuôi mái nước song song
Thuyền về nước lại sầu trăm ngả
Củi một cành khô lạc mấy dòng.'

Tựa đề 'Tràng giang' có nguồn gốc từ Hán Việt, mang ý nghĩa 'sông dài', tạo ra một không gian cổ kính và trang nghiêm. Điệp vần 'ang' tạo ra âm thanh xa xăm, kéo dài, tạo ra một bầu không khí trang trọng. Tựa đề và đề tựa 'Bâng khuâng trời rộng, nhớ sông dài' gửi gắm nỗi buồn sâu thẳm của tác giả, với hình ảnh con người nhỏ bé trước vẻ rộng lớn của thiên nhiên.

Hướng dẫn viết dàn ý và phân tích khổ thơ đầu tiên của bài thơ Tràng giang

Kích đầu đoạn thơ, bày tỏ trước mắt ta là một sông lớn vô cùng:

'Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp'

Một câu thơ ngắn gọn chỉ bảy chữ đã vẽ nên khung cảnh to lớn và cảm xúc sâu thẳm trong lòng tác giả. 'Sóng gợn' - hình ảnh những con sóng nhỏ li ti trên một dòng sông rộng lớn khiến người đọc cảm thấy mơ hồ. Tác giả sử dụng từ láy 'điệp điệp' để diễn đạt nỗi lòng của mình. Những con sóng như vậy dường như nhẹ nhàng nhưng lại liên tục kéo dài, 'điệp điệp', đẩy người ta vào nỗi buồn sâu thẳm không nguôi.

Hình ảnh chiếc thuyền lại được mô tả rất sống động trong thơ của Huy Cận:

'Thuyền trôi theo dòng nước đồng điệu
Thuyền về nước lại buồn vạn ngả'

Trước bức tranh bao la vô tận, một chiếc thuyền bất ngờ xuất hiện, làm nền càng trở nên cô đơn và lạnh lẽo trên dòng nước rộng lớn. Mặc dù 'thuyền' và 'nước' thường được coi là hai thực thể 'đồng điệu' không thể tách rời, nhưng qua con mắt của Huy Cận, chúng lại cách xa nhau. Sự tương phản giữa 'thuyền' và 'nước', sự 'buồn' của hai thực thể song song lan tỏa đến vô vàn hướng, làm cho chúng ta hiểu sâu hơn về nỗi lòng của nhà thơ, một nỗi buồn chia ly, hối tiếc.

Nếu thuyền, sông, sóng và nước đã quá quen thuộc trong thơ, thì hình ảnh cuối cùng của khổ thơ đầu tiên sẽ khiến độc giả bất ngờ:

'Một cành củi lạc mất dòng sông'

'Một cành củi một mình lạc giữa dòng sông'

Khổ thơ chỉ với hai mươi tám chữ đã thể hiện được biết bao cảm xúc nặng trĩu của một tâm hồn lớn trước tình hình đất nước đang mất chủ quyền. Tác giả đã thành công trong việc mô tả cảnh vật, sử dụng các biện pháp nghệ thuật như điệp ngữ và ẩn dụ một cách độc đáo. Giữa không gian vô hạn, người nghệ sĩ cảm thấy cô đơn, nỗi buồn nhân thế giữa cuộc sống đầy sóng gió.

Bài thơ 'Tràng Giang' nói chung và khổ thơ đầu tiên nói riêng đã đạt đến đỉnh cao của văn chương, để lại trong lòng người đọc ấn tượng sâu sắc. Huy Cận đã tài tình khi kết hợp việc miêu tả khung cảnh thiên nhiên và tâm trạng của mình. Mặc dù không đề cập trực tiếp đến quê hương, nhưng tình yêu dành cho tổ quốc, lòng yêu nước, và sự lo lắng về đất nước luôn hiện hữu ẩn sau từng câu thơ, luôn mong muốn cho đất nước hòa bình thịnh vượng.

""""---HẾT"""""-

Củng cố kiến thức về các tác phẩm văn học là một phần quan trọng trong quá trình ôn tập, giúp học sinh nắm vững kiến thức và chuẩn bị tốt cho các kỳ thi quan trọng. Đối với Tràng Giang, ngoài việc ôn tập cụ thể về tác phẩm này, học sinh cũng cần chú ý ôn tập các tác phẩm văn học khác như: Đây thôn Vĩ Dạ, Từ ấy, Chiều tối... Đồng thời, họ cũng có thể tham khảo thêm các tài liệu khác như: Hình ảnh thiên nhiên và con người xứ Huế qua bài Đây thôn Vĩ Dạ, Cảm nhận về bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ, Phân tích về Chiều tối, Vẻ đẹp của giây phút bừng sáng lí tưởng cách mạng trong khổ thơ đầu bài thơ Từ ấy. Tất cả những điều này sẽ giúp học sinh củng cố và nâng cao kiến thức cho bản thân.