Buzz
1. Nguyên tắc dinh dưỡng cần tuân thủ với người mắc bệnh tiểu đường
Thực tế, không có nguyên tắc dinh dưỡng cụ thể nào áp dụng phù hợp với tất cả các bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường vì căn bệnh này có nhiều mức độ, do nhiều nguyên nhân và tình trạng sức khỏe, đặc điểm cơ địa, hoạt động,… của mỗi người là khác nhau.
Người mắc bệnh đái tháo đường cần tuân thủ chế độ ăn đặc biệt
Bệnh đái tháo đường do tổn thương tuyến tụy được phân thành 2 dạng:
Dạng 1: Thường xuất hiện nhiều ở trẻ em, có tiến triển nguy hiểm và nhiều biến chứng. Bệnh nhân cần kiểm soát chế độ ăn uống kỹ lưỡng và sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ để ngăn chặn biến chứng.
Dạng 2: Thường gặp ở những người từ 40 tuổi trở lên, thường kèm theo rối loạn chuyển hóa và thừa cân. Bệnh nhân chỉ cần tuân thủ chế độ ăn phù hợp và tập thể dục đều đặn để kiểm soát bệnh.
Chế độ dinh dưỡng cho người bị đái tháo đường cơ bản là giảm lượng carbohydrate (đường) để tránh tăng đường huyết sau khi ăn. Ngoài ra, cần hạn chế lượng chất béo đủ độ, đặc biệt là các loại chất béo bão hòa để phòng tránh rối loạn chuyển hóa.
Để đảm bảo sức khỏe cho người tiểu đường, việc tuân thủ chế độ dinh dưỡng là vô cùng quan trọng. Phải đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng và đường cho cơ thể, duy trì ổn định mức đường huyết thông qua việc ăn uống hợp lý và điều độ.
Việc điều chỉnh chế độ dinh dưỡng là một phần quan trọng trong việc quản lý bệnh tiểu đường.
Để xây dựng chế độ ăn uống phù hợp, bệnh nhân tiểu đường cần tuân thủ một số nguyên tắc dinh dưỡng cơ bản.
Không nên loại trừ hoàn toàn một loại dinh dưỡng nào, phải đảm bảo cung cấp đủ chất đạm, carbohydrate, chất béo, vitamin, khoáng chất và chất xơ theo lượng cần thiết.
Đảm bảo ăn uống điều độ, đúng giờ, tránh tình trạng no quá hoặc đói quá, từ đó giữ cho đường huyết ổn định.
Cung cấp đủ lượng nước hàng ngày, khoảng 40ml cho mỗi kg cân nặng.
Không nên tập trung chỉ vào 3 bữa chính, mà nên chia nhỏ bữa ăn và thêm bữa phụ vào buổi tối để tránh giảm đường huyết.
Thay đổi cơ cấu và khối lượng thực phẩm từ từ, tránh gây sốc cho cơ thể.
Mỗi loại thực phẩm đều cung cấp dinh dưỡng khác nhau, không có loại thực phẩm nào đáp ứng đầy đủ nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể. Do đó, việc kết hợp nhiều loại thực phẩm và đa dạng trong bữa ăn là rất quan trọng để đảm bảo cơ thể được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng.
2. Xây dựng tháp dinh dưỡng phù hợp cho người mắc bệnh đái tháo đường
Tháp dinh dưỡng được tạo ra như một công cụ cơ bản giúp cho người mắc bệnh đái tháo đường dễ dàng điều chỉnh lượng thức ăn phù hợp trong các bữa ăn. Cụ thể, mỗi bữa ăn cần bao gồm cả bốn nhóm thực phẩm quan trọng sau:
Người mắc bệnh đái tháo đường nên hạn chế đường bột
2.1. Nhóm thực phẩm chứa lượng đường bột cao
Nhóm thực phẩm giàu carbohydrate bao gồm: khoai tây, ngũ cốc, bánh mì, bánh ngọt, miến, gạo,… Carbohydrate từ những thực phẩm này cung cấp chủ yếu năng lượng cho hoạt động của cơ thể, cũng như cung cấp một lượng nhỏ chất béo, Vitamin A, C, D.
Đối với người mắc bệnh tiểu đường, việc bổ sung nhóm thực phẩm này vẫn cần thiết để đảm bảo 50 - 60% tổng lượng năng lượng, nhưng cần ưu tiên: gạo nếp, gạo tẻ, khoai lang, gạo lứt, ngũ cốc,… và tránh xa khoai tây, bánh ngọt, bánh mì,… Ngoài ra, cần chia nhỏ khẩu phần này thành nhiều bữa ăn trong ngày, tránh ăn quá nhiều để tránh tăng đột ngột đường huyết.
Mức độ đường trong máu tăng hoặc giảm quá mức đều có thể gây nguy hiểm cho người mắc bệnh. Những người mắc bệnh tiểu đường type 2 cần hạn chế tối đa carbohydrate, bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng sẽ hỗ trợ bạn xây dựng thực đơn để đảm bảo cung cấp carbohydrate ổn định và cân đối nhất.
Nhóm thực phẩm giàu protein bao gồm: trứng, cá, thịt, sữa, đậu đỗ khô,… Chúng cung cấp nhiều protein cần thiết cho hoạt động sinh học và ít sắt, Vitamin, Photpho. Người trưởng thành cần bổ sung từ 1 - 1,2g protein mỗi ngày, tương đương với khoảng 15 - 20% tổng lượng năng lượng từ khẩu phần ăn.
2.2. Nhóm thực phẩm giàu protein
Sự hiện diện của protein rất quan trọng đối với sức khỏe cơ bắp và hoạt động hàng ngày
Đối với những người mắc bệnh tiểu đường, việc lựa chọn thực phẩm giàu chất đạm từ thực vật như: sữa đậu nành không đường, đậu phụ,… là rất quan trọng. Ngoài ra, việc chọn thịt nạc, thịt ức da, tránh ăn da gà,… cũng là điều cần thiết để giảm nguy cơ béo phì và thừa cân.
2.3. Nhóm thực phẩm cung cấp chất béo
Chất béo đóng vai trò quan trọng trong cung cấp năng lượng, cũng như trong quá trình hoạt động của tế bào và hấp thu các Vitamin tan trong dầu. Đối với người mắc bệnh tiểu đường, việc cung cấp chất béo cũng rất cần thiết.
Tuy nhiên, việc kiểm soát tỉ lệ chất béo trong khẩu phần ăn chiếm khoảng 25% là lựa chọn tối ưu, không nên vượt quá 30%. Ưu tiên sử dụng dầu thực vật giàu axit béo không no như: dầu ô liu, dầu đậu nành, dầu vừng,… để ngăn ngừa nguy cơ béo phì, bệnh tim mạch,… Cần hạn chế tối đa các loại thực phẩm chứa chất béo xấu như: nội tạng động vật, bơ, mỡ, đồ đóng hộp.
2.4. Nhóm rau củ quả
Trong các chế độ dinh dưỡng tiêu chuẩn và đặc biệt, nhóm rau củ quả là một phần không thể thiếu. Chúng cung cấp nhiều chất xơ, Vitamin, khoáng chất, acid amin tốt cho việc kiểm soát đường huyết, cung cấp năng lượng mà không gây tăng cân.
Bệnh nhân tiểu đường nên ăn hoa quả chín và không quá ngọt
Người mắc bệnh tiểu đường nên tăng cường ăn rau xanh, đặc biệt là các món rau luộc và sa lát kết hợp với ngũ cốc và hoa quả chín không có quá nhiều đường. Có một số loại rau đã được nghiên cứu và được biết đến với khả năng hỗ trợ kiểm soát đường huyết hiệu quả, như mướp đắng, tảo spirulina,… Nên người mắc bệnh tiểu đường có thể sử dụng thường xuyên.
