Giới thiệu về Tháp Poklong Garai với các mẫu thuyết minh chất lượng cao nhất - Mẫu số 1
Trên hành trình tuyến đường sắt Bắc Nam và dọc theo quốc lộ 27A hướng Đà Lạt, cụm tháp Chàm uy nghi nằm cách trung tâm Phan Rang – Tháp Chàm khoảng 7 km về phía Tây, trên đỉnh đồi Đồi Trầu thuộc khu phố 8, phường Đô Vinh. Được xây dựng vào thế kỷ XIII để thờ vua Chăm Po Klong Garai (1151 - 1205), người trị vì vùng Panduranga (nay là Ninh Thuận), quần thể tháp vẫn giữ gìn vẻ đẹp kiến trúc và truyền thống thờ cúng của người Chăm.
Tháp Po Klong Garai là một quần thể kiến trúc gồm ba ngôi tháp: tháp chính thờ vua Po Klong Garai, tháp cổng ở phía Đông và tháp Thần Lửa ở phía Nam với mái hình thuyền. Toàn bộ khu vực tháp được bao quanh bởi một tường thành vuông góc ở hai mặt Đông và Nam. Đây không chỉ là nơi thờ phụng mà còn là một tác phẩm nghệ thuật với những phù điêu tinh xảo như Thần Siva, Bò Thần Nandin, và vua Po Klong Garai. Công trình đã được Bộ Văn hóa Thông tin công nhận là Di tích Lịch sử Văn hóa Quốc gia vào năm 1979.
Tháp chính cao 20,5m, được cấu thành từ nhiều tầng, mỗi tầng thu nhỏ dần về phía trên, với đỉnh là một trụ đá nhọn mang biểu tượng Linga. Các góc của tháp được trang trí bằng ụ vuông nhỏ, các tượng thú bằng đá, và hình ngọn lửa bằng gạch nung. Cửa chính hướng Đông có mái vòm và hai trụ đá lớn với chữ Chăm cổ, trên cửa là phù điêu thần Siva múa với sáu tay. Các cửa ở phía Nam, Bắc, và Tây là cửa giả, mỗi cửa có một tượng thần trong tư thế thiền.
Bước vào cửa chính, bên trái bạn sẽ thấy tượng bò thần Nandin bằng đá, đầu hướng vào trong tháp. Bên trong tháp có một Yoni kích thước 1,47m x 0,94m, trên đó đặt một Linga tròn với chân dung vua Po Klong Garai khắc phía trên. Xung quanh có một sảnh nối với sân để cúng tế và một tầng cấp.
Tháp cổng cao 8,56m, nằm thẳng về phía Đông với hai cửa thông nhau theo hướng Đông - Tây, được xây dựng theo kiểu thu nhỏ dần từ dưới lên.
Tháp Thần Lửa cao 9,31m, nằm giữa tháp chính và tháp cổng, có ba cửa thông nhau theo các hướng Đông, Bắc, và Nam, riêng phía Nam là cửa sổ. Tháp này, được các tu sĩ Bàlamôn sử dụng để bày biện lễ vật và giữ lửa tế, vì vậy người Chăm gọi là Tháp Lửa. Kiến trúc có mái hình nhà prông Tây Nguyên hoặc mái thuyền giống mặt trên của trống đồng.
Phía sau tháp chính là một miếu thờ tượng Kút hoàng hậu, ghi danh là Tố Lý. Bên ngoài tường thành phía Nam của quần thể tháp có một trụ đá Linga cao 2,2m. Ở phía Đông Bắc ngoài tường thành còn có một tảng đá hình bánh ú ba mặt khắc chữ Chăm cổ.
Hàng năm, vào cuối tháng 6 và đầu tháng 7 âm lịch Chăm (khoảng tháng 9 và 10 dương lịch), lễ hội Katê thu hút hàng ngàn người Chăm về cúng tại ba tháp Po Klong Garai, Po Rome, và đền Po Inư Nưgar. Các tu sĩ Bàlamôn và đông đảo tín đồ thực hiện các nghi lễ, từ việc rước lễ vật vua Po Klong Garai, cúng vua Po Rome và nữ thần Po Inư Nưgar từ một làng cách đó 6 km lên tháp. Nghi lễ bao gồm tắm tượng, mặc trang phục cho tượng vua, múa nghi lễ và trình diễn nhạc dân gian Chăm. Xung quanh tháp, hàng ngàn mâm lễ vật như hoa quả, bánh trái, thịt gà, dê, rượu, và trầu cau được dâng cúng cầu chúc hạnh phúc và an lành.
Thuyết minh về Tháp Poklong Garai chọn lọc hay nhất - Mẫu số 2
Ninh Thuận không chỉ nổi tiếng với vườn nho xanh mướt mà còn hấp dẫn du khách với nhiều danh thắng tự nhiên tuyệt đẹp. Trong đó, Tháp Po Klong Garai là một di sản văn hóa đặc biệt đáng chú ý.
Tháp Po Klong Garai, tên gọi chung của cụm tháp Chàm, là một trong những di sản vĩ đại còn lại tại Việt Nam, được xây dựng để thờ vua Po Klong Garai. Nằm trên đồi Trầu thuộc phường Đô Vinh, cách trung tâm thành phố Phan Rang - Tháp Chàm khoảng 9 km về phía Tây Bắc, cụm tháp này được xây dựng vào cuối thế kỷ 13 và đầu thế kỷ 14. Tháp Po Klong Garai bao gồm ba tháp: tháp chính cao 20,5m, tháp lửa cao 9,31m, và tháp cổng cao 8,56m. Công trình này không chỉ thể hiện đỉnh cao của nghệ thuật và kiến trúc Chăm Pa mà còn phản ánh sự phát triển của nền văn minh này.
Khi đặt chân lên đồi Trầu, du khách sẽ ngay lập tức bị cuốn hút bởi vẻ hùng vĩ của những tháp Chàm đứng sừng sững trên đỉnh đồi. Khi tiến gần hơn, sự tinh xảo trong từng chi tiết và thiết kế độc đáo của các tháp hiện rõ hơn. Được xây dựng chủ yếu từ gạch nung đỏ và liên kết bằng dầu rái, các tháp mang đậm dấu ấn văn hóa Chăm Pa. Tháp Cổng cao gần 9m, với những hoa văn khắc trổ tinh xảo, từng là cổng vào cho các nghi lễ và lễ hội. Phía Nam là tháp Lửa, biểu hiện rõ nét kiến trúc ngôi nhà truyền thống Chăm Pa, mang dấu ấn văn hóa Sa Huỳnh. Bước sâu vào khu tháp, du khách sẽ thấy Tháp Chính cao hơn 20m, là trung tâm của tổ hợp tháp Po Klong Garai, với các tượng đá động vật và biểu tượng lửa trang trí tỉ mỉ, bên trong tháp thờ vua Po Klong Garai với biểu tượng Mukha - Linga.
Hàng năm, tại quần thể tháp Po Klong Garai, các lễ hội được tổ chức để tri ân công lao của vua Po Klong Garai. Dù trải qua nhiều thăng trầm và thử thách của thời gian, tháp Po Klong Garai vẫn giữ vững giá trị văn hóa truyền thống của Chăm Pa, góp phần làm phong phú thêm di sản văn hóa của Việt Nam.
Thuyết minh về Tháp Poklong Garai chọn lọc hay nhất - Mẫu số 3
Trên tuyến đường sắt Bắc Nam, gần quốc lộ 27A hướng về Đà Lạt, chỉ cách trung tâm Phan Rang – Tháp Chàm khoảng 7 km về phía Tây, trên đỉnh Đồi Trầu thuộc khu phố 8, phường Đô Vinh, đứng sừng sững là quần thể tháp Chàm nguyên vẹn. Đây là di sản kiến trúc từ thế kỷ XIII, được xây dựng để thờ vua Chăm của xứ Panduranga (nay là Ninh Thuận), vua Pô Klông Garai (1151 - 1205). Ngày nay, quần thể tháp vẫn giữ nguyên cả kiến trúc và các nghi lễ thờ phượng của người Chăm.
Quần thể Tháp Pô Klông Garai bao gồm ba ngôi tháp chính: tháp chính thờ tượng vua Pô Klông Garai, tháp cổng hướng Đông và tháp Thần Lửa nằm phía Nam với mái hình thuyền. Các tháp được bao quanh bởi một tường thành vuông góc ở hai mặt Đông và Nam. Đây không chỉ là công trình thờ phượng mà còn là kiệt tác nghệ thuật với các phù điêu tinh xảo như Thần Siva, tượng Bò Thần Nandin và tượng vua, thể hiện giá trị nghệ thuật đặc sắc. Vì những đặc điểm này, công trình đã được Bộ Văn hóa Thông tin công nhận là Di tích Lịch sử Văn hóa Quốc gia từ năm 1979.
Tháp chính cao 20,5m, gồm nhiều tầng, mỗi tầng nhỏ dần về phía trên, và đỉnh tháp được điểm xuyết bằng một trụ đá nhọn, biểu tượng của Linga. Các góc tháp được trang trí bằng các ụ vuông nhỏ, tượng thú bằng đá và hình ngọn lửa bằng gạch nung. Tháp có một cửa chính hướng Đông, với mái vòm và hai trụ đá lớn khắc chữ Chăm cổ, phía trên cửa là phù điêu Thần Siva với sáu tay. Ba cửa còn lại ở các hướng Nam, Bắc và Tây đều là cửa giả, mỗi cửa có một tượng thần trong tư thế thiền.
Ở bên trái lối vào, có một bức tượng đá Bò Thần Nandin với đầu quay vào tháp. Trong tháp, có một Yoni dài 1m47 và rộng 0m94, trên đó đặt một Linga tròn. Trụ của Linga được chạm khắc chân dung vua Pô Klông Girai. Phía ngoài tháp, có một sảnh nối với sân lễ cúng qua một bậc thang.
Hướng về phía Đông là tháp cổng cao 8m56, với hai cửa đối xứng hướng Đông - Tây, do đó được gọi là tháp cổng. Tháp được thiết kế theo kiểu thu nhỏ dần từ dưới lên trên.
Tại phía Nam giữa hai tháp là tháp thờ Thần Lửa, cao 9m31. Tháp có ba cửa mở ra các hướng Đông, Bắc và Nam, đặc biệt cửa phía Nam có dạng cửa sổ. Tháp dùng để các tu sĩ Bàlamôn sắp xếp lễ vật và giữ lửa tế, được người Chăm gọi là Tháp Lửa. Mái tháp được xây theo kiểu mái nhà (giống như mái nhà prông ở Tây Nguyên hoặc mái nhà thuyền như trống đồng).
Phía sau tháp chính có một miếu thờ tượng Kút hoàng hậu, theo sử sách là Tố Lý. Bên ngoài vòng thành phía Nam có một trụ đá (Linga) cao 2m20. Ngoài vòng thành phía Đông Bắc có một tảng đá bánh ú ba mặt với chữ viết bằng chữ Chăm cổ.
Vào ngày cuối tháng 6 và 1 tháng 7 theo lịch Chăm (khoảng tháng 9, 10 theo lịch Dương), hàng ngàn người Chăm tổ chức lễ cúng trang trọng tại ba tháp Pô Klông Garai, Pô Rômê và đền Pô Inư Nưgar. Trong lễ hội này, các tu sĩ Bàlamôn và đông đảo dân chúng thực hiện rước kiệu với trang phục của vua Pô Klông Girai, cúng thờ vua Pô Rômê và nữ thần Pô Inư Nưgar từ làng cách đó 6 km lên tháp, thực hiện lễ tắm tượng và mặc quần áo cho tượng vua. Vào sáng ngày 1 tháng 7, có nghi thức múa lễ và biểu diễn nhạc dân gian ngay trước tháp để cầu nguyện cho hạnh phúc và an lạc quốc gia. Xung quanh các tháp là hàng ngàn mâm lễ vật với hoa quả, bánh trái, thịt gà, dê, rượu và trầu cau dâng cúng, cầu chúc thịnh vượng và bình an cho cộng đồng.