Trung tâm của văn hóa Maya cổ xưa: Chichén Itzá
Chichen Itza có nghĩa là “miệng giếng của người Itza”. Đây là một trong những địa điểm khảo cổ quan trọng nhất trên bán đảo Yucatan, Mexico, là một thành phố linh thiêng và là trung tâm hành hương của người Maya được thành lập bởi Itza, những người được gọi là phù thủy nước, vào thế kỷ thứ 5 sau Công nguyên.

Chichen Itza có nghĩa là “ở miệng giếng của người Itza”, những phù thủy nước trong văn hóa Maya
Khu thành cổ nằm ở vùng đất khô cằn của Trung Mỹ, lấy nước chủ yếu từ các hang động trên núi đá nham thạch gần khu vực thành. Vào những năm 600, người Maya đã xây dựng những công trình đầu tiên tại đây, biến nơi này thành một trong những trung tâm văn hóa, xã hội thiêng liêng nhất trong hàng trăm năm trước khi suy tàn do nội chiến vào thế kỷ XIII. Mặc dù đã trải qua nhiều sóng gió và sự ảnh hưởng của thời gian, thành cổ Chichen Itza vẫn tồn tại vững chắc cho đến ngày nay với nhiều công trình, đền đài, và kim tự tháp đồ sộ.

Kim tự tháp tại Chichen Itza là nơi kết nối giữa thần linh và con người. Ảnh: Andrew Shaylor | Credit: Getty Images/iStockphoto
Các kim tự tháp xây dựng dưới thời Maya thường có nhiều tầng, từ 7 – 18 tầng, tương ứng với số tầng trời trong thần thoại Maya. Mỗi kim tự tháp đều có cầu thang kết nối giữa thế giới thần và con người. Đây cũng là nơi các giáo sĩ thực hiện nghi lễ để cầu mưa thuận gió hòa.
Tôn giáo đóng vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần của người Maya. Họ thờ các vị thần tin rằng có ảnh hưởng lớn tới mùa màng, như thần Mặt trời và thần Mưa, hai vị thần quan trọng nhất của họ.

Tượng thần Chac Mool của người Maya tại Chichen Itza, Yucatan, Mexico
Vị trí và giờ mở cửa của Chichen Itza
Thành phố cổ Chichen Itza nằm ở bang Yucatan, phía đông Mexico, giữa Merida Yucatan và Cancún Quintana Roo nổi tiếng. Theo kinh nghiệm du lịch, bạn nên tham khảo thông tin về giờ mở cửa và giá vé dưới đây trước khi quyết định đến tham quan.
Giờ mở cửa: Từ Chủ Nhật đến thứ Bảy, từ 8h đến 17h. Thời gian đóng cửa bắt đầu từ 16 – 16h30.
Giá vé: 614 MXN, tương đương khoảng 28,5 USD
Đường dây nóng đặt chỗ: 1 855 577 9836
Liên hệ khu khảo cổ Chichén Itzá: 985 8 51 01 37

Chichen Itza là điểm đến hàng đầu không thể bỏ lỡ ở Mexico, là một trong những kỳ quan thế giới mới
Đặc điểm nổi bật của thành cổ Chichen Itza
3.1 Kim tự tháp Kukulkan (El castillo) ấn tượng
Kim tự tháp tại Chichen Itza là nơi diễn ra các nghi lễ tế thần tại đền Kukulkan, đứng trên đỉnh tháp. Kim tự tháp Kukulkan nằm giữa quảng trường của thành cổ, mang kiểu dáng giống các kim tự tháp Ai Cập với hình dạng chóp 4 mặt, gồm 9 bậc và có một ngôi đền nhỏ nằm trên đỉnh tháp.
Có 4 bậc thang giống nhau nằm ở 4 mặt của kim tự tháp, dẫn lên đến đền. Mỗi bậc thang có 91 bước, tổng cộng có 364 bước (4 x 91), cộng thêm ngôi đền trên đỉnh là 365, chính xác bằng số ngày trong một năm dương lịch. Đây cũng là đài thiên văn cổ nhất của người Maya được ghi lại. Mặc dù kim tự tháp ở Chichen Itza không lớn như ở Ai Cập, nhưng vẫn gây ấn tượng bởi những bí ẩn chưa có lời giải như: Làm thế nào người Maya có thể tính được một năm có 365 ngày, chu kỳ sao Kim xoay quanh Mặt trời là 584 ngày (theo khoa học hiện đại là 583,92 ngày) từ hàng ngàn năm trước?

Trên đỉnh kim tự tháp Kukulkan có một ngôi đền thiêng của người Maya, được nối bởi 4 bậc thang, mỗi bậc thang có 91 bước
Đây cũng là đền thờ thần rắn thiêng liêng của người Maya. 52 phiến đá tạo nên kim tự tháp tượng trưng cho chu kỳ 52 năm. Thậm chí, kim tự tháp Kukulkan được đặt cách điệu sao cho vào hai ngày xuân phân và thu phân vào tháng 3 và tháng 9, ánh mặt trời chiếu qua đền thờ trên đỉnh tạo ra hình ảnh như một con rắn đang bò trườn trên các bậc thang. Một điều thú vị khác mà Mytour.vn đã nhận thấy là khi vỗ tay trước đền Kukulkan, du khách Mexico có thể nghe tiếng vang từ kim tự tháp như tiếng kêu của chim linh thiêng Quetzal của người Maya.

Vào ngày xuân phân và thu phân, vào buổi chiều tối, góc tây bắc của kim tự tháp sẽ tạo ra bóng hình tam giác trên lan can, hình ảnh của một con rắn đang bò trườn xuống các bậc thang. Các học giả tin rằng đây là biểu tượng của vị thần rắn Kukulkán
3.2 Cầu trường sinh tử ở Chichen Itza
Sân ở phía tây bắc của Chichen Itza là một trong những sân bóng lớn nhất trong khu vực Mesoamerican, dài 168m, rộng 70m. Bóng chày Mesoamerican liên quan đến các nghi lễ tôn giáo được ước tính xuất hiện từ năm 1400 TCN. Môn thể thao này tương tự như bóng chày, trong đó người chơi cần đánh một quả bóng cao su nặng khoảng 4 kg qua một vòng tròn bằng bất kỳ phần nào của cơ thể trừ tay. Tuy nhiên, thắng thua trong trò chơi này được đo lường bằng sinh mạng của người chơi.

Bóng chày Mesoamerican liên quan đến các nghi lễ tôn giáo của người Maya
Hai bên của sân bóng có khán đài phía Đông và phía Tây, đặt trên bức tường dài 95 m, cao 8 m. Giữa mỗi bức tường là một vòng tròn đá để bóng chui qua. Hai đội chơi tượng trưng cho thần trên trời và thần dưới lòng đất, với trái bóng là mặt trời. Theo truyền thống, đội thua sẽ bị quyết tử và đầu của đội trưởng sẽ được bọc trong một lớp cao su để làm bóng cho trận đấu tiếp theo.

Ở hai bên của sân bóng là khán đài phía Đông và phía Tây, với những bức tường cao và mạnh mẽ
Ở trung tâm mặt bắc của sân là Đền thờ Bắc (Templo Norte - Templo del Hombre Barbado), đặt trên một nền hình kim tự tháp và hai cột lớn. Cuối khán đài phía đông là Đền thờ Báo (Temple of the Jaguars – Templo de los Tigres), cũng được đặt trên một nền kim tự tháp. Có thể rằng đây là các khán đài dành riêng cho tầng lớp quý tộc.

Đền thờ Bắc (Templo Norte). Ảnh: Gabriel Paladino Ibáñez

Đền thờ Báo (Temple of the Jaguars)
Một số câu hỏi phổ biến về Chichen Itza
4.1 Khi nào Chichen Itza được xây dựng?
Có nhiều tài liệu lịch sử khác nhau về thời điểm xây dựng và phát triển của Chichen Itza như một trung tâm chính trị và kinh tế mạnh mẽ. Một số ghi chú cho rằng thành phố được thành lập vào đầu thế kỷ thứ 5 Công nguyên, trong khi các tài liệu khác cho biết việc xây dựng bắt đầu sau đó, khoảng giữa thế kỷ thứ 5 sau Công nguyên.
Không thể phủ nhận rằng Chichen Itza đã trở thành một trung tâm kinh tế và chính trị quan trọng trong văn hóa Maya vào khoảng năm 600 Công nguyên. Tại thời điểm này, nó trở thành một trong những thành phố lớn nhất của người Maya, với một mạng lưới dày đặc các trung tâm thương mại, dân cư và các công trình kiến trúc bằng đá.
4.2 Tại sao Chichen Itza bắt đầu suy tàn?
Mặc dù sự sụp đổ của văn minh Maya thường được liên kết với sự xuất hiện của Christopher Columbus vào năm 1492 và các thực dân châu Âu sau đó, nhưng thực tế Chichen Itza có thể đã mất vị thế là một thành phố quan trọng trong khu vực từ trước đó.
Các nhà nghiên cứu tin rằng nhiều hoạt động chính trị và kinh tế của thành phố đã dần chuyển sang Mayapan, một cộng đồng mới hơn được xây dựng ở phía nam và phía tây của Chichen Itza, vào giữa thế kỷ 13. Có một số bằng chứng cho thấy Chichen Itza có thể đã bị xâm nhập và bị cướp vào thời điểm này.

Bạn có thể mua những món quà lưu niệm nhỏ xinh tại thành phố cổ Chichen Itza
Với những thông tin chi tiết trên đây, bạn đã sẵn sàng cho hành trình khám phá Chichen Itza chưa? Đừng quên chuẩn bị vali cẩn thận trước khi đến với nơi lưu giữ vô số tuyệt tác của người Maya cổ đại và lịch sử văn hóa phong phú này nhé.
Thuỵ Anh
Nguồn: Tổng hợp.