Đội khảo cổ học đã bất ngờ khi phát hiện một chiếc cốc có vẻ hiện đại bên trong một mộ cổ có tuổi đời hơn 2.000 năm. Vậy bí ẩn của bảo vật này là gì?
Từ thời xa xưa, việc chôn cất các vật phẩm vào mộ là một phong tục phổ biến. Đối với những người có quyền lực và địa vị, các đồ vật được chôn cất cũng thường rất quý giá và đa dạng. Điều này đã tạo điều kiện cho những kẻ săn mộ và buôn bán di vật.
Tuy nhiên, đôi khi, những vật phẩm có vẻ ngoài bình thường lại chứa đựng giá trị vô cùng lớn và có niên đại hàng ngàn năm. Câu chuyện sau đây là minh chứng cho điều đó.
Vào tháng 10 năm 1990, tại thôn Thạch Đường, thị trấn Bán Sơn, thành phố Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang (Trung Quốc), một công nhân đang làm việc tại nhà máy gạch phát hiện một số hố nhỏ khi đang thu gom đất và gạch nung. Công nhân này nghi ngờ rằng dưới những hố này có thể là một ngôi mộ cổ, nên đã báo cáo cho cơ quan chức năng. Các chuyên gia khảo cổ được gửi đến khu vực để tiến hành điều tra.
Ngôi mộ cổ được phát hiện tại khuôn viên của một nhà máy gạch ở tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc.
Kết quả, các nhà khảo cổ phát hiện một mộ cổ có niên đại từ thời Chiến Quốc dưới những hố nhỏ trong khuôn viên nhà máy.
Trong ngôi mộ cổ này, có nhiều vật phẩm quý giá như ngọc bích, đá quý... Điều này chứng tỏ chủ nhân của mộ không phải là ai đó bình thường. Thật đáng tiếc, mộ bị kẻ trộm xâm phạm và đánh cắp một số vật phẩm quan trọng, khiến các chuyên gia không thể xác định được danh tính chính xác của chủ nhân mộ.
Trong quá trình tìm kiếm manh mối, dựa vào chu kỳ bán rã của carbon phóng xạ trên thanh gỗ trong mộ, các chuyên gia kết luận đây là mộ cổ thuộc thời kỳ cuối Chiến Quốc (khoảng năm 250 TCN).
Các nhà khảo cổ phát hiện một đồ vật giống cốc nước thời hiện đại trong mộ cổ.
Sau đó, các chuyên gia phân loại và thu thập các di vật văn hóa trong mộ. Đúng lúc này, họ phát hiện một vật sáng lấp lánh trên mặt đất, được làm bằng thủy tinh. Khi gần hơn, hóa ra đó là một chiếc cốc thủy tinh thời hiện đại.
Ban đầu, một số chuyên gia nghĩ rằng đó chỉ là một chiếc cốc mà kẻ trộm bỏ quên sau khi uống nước. Tuy nhiên, một số khác tin rằng đây là một vật phẩm đặc biệt và cần phải được nghiên cứu kỹ lưỡng hơn.
Sau khi nghiên cứu, kết quả thật bất ngờ. Chiếc cốc này không phải là đồ vật thường thấy hiện nay mà thực ra có niên đại từ hơn 2.000 năm trước. Phát hiện này đã gây chấn động trong cộng đồng khảo cổ học.
Chiếc cốc có vẻ giống như đồ thủy tinh hiện đại thực ra là một bảo vật được làm bằng pha lê hơn 2.000 năm trước.
Theo các chuyên gia, chiếc cốc trong ngôi mộ này được tạo từ pha lê tự nhiên, cao 15,4 cm, đường kính 7,8 cm, đáy có đường kính 5,4 cm. Cốc từ thời Chiến Quốc gây ngạc nhiên bởi dù không có hoa văn, nhưng nó phát sáng ánh hổ phách, khác biệt với cốc thông thường.
Điều này chứng tỏ sự thành thạo của những người thợ thủ công làm ra chiếc cốc này hơn 2.000 năm trước.
Các chuyên gia ước tính, những người thợ hiện đại sẽ mất nhiều năm mới có thể tạo ra một chiếc cốc pha lê như thời Chiến Quốc.
Tranh cãi xoay quanh bảo vật hơn 2.000 năm
Chiếc cốc thời Chiến Quốc được làm rất tỉ mỉ.
Chiếc cốc pha lê trong ngôi mộ thời Chiến Quốc khiến các chuyên gia tranh cãi về 3 bí ẩn khó hiểu.
Thứ nhất, quá trình chế tạo. Theo các chuyên gia, chiếc cốc này được làm từ một mảnh pha lê nguyên khối. Nhưng làm thế nào những thợ cổ xưa đã khắc lõng cốc? Làm sao biến một khối pha lê thành một chiếc cốc? Có thể họ đã sử dụng phương pháp tương tự như chế tạo ngọc.
Thứ hai, vấn đề chăm sóc. Mặc dù đã trải qua hơn 2.000 năm trong mộ cổ, chiếc cốc pha lê vẫn mịn màng như ngọc. Việc chăm sóc bên ngoài có thể dễ dàng, nhưng bên trong thì không phải vậy. Vậy, làm sao những người thợ đã chăm sóc cốc này?
Thứ ba, nguồn gốc. Ban đầu, không ai quan tâm đến nguồn gốc của chiếc cốc này. Tuy nhiên, khi chiếc cốc trở nên nổi tiếng, nó đã thu hút sự quan tâm của nhiều người. Các chuyên gia tin rằng, Trung Quốc không sản xuất pha lê với chất lượng và độ tinh khiết cao như vậy. Vậy, nguyên liệu của chiếc cốc có thể đến từ đâu?
Chiếc cốc pha lê thời Chiến Quốc hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Hàng Châu.
Chiếc cốc pha lê đã được công nhận là bảo vật quốc gia và hiện được trưng bày tại Bảo tàng Hàng Châu. Đây là sản phẩm duy nhất trong số các bảo vật quốc gia. Vào thời Chiến Quốc, chỉ những người có địa vị cao mới sở hữu được chiếc cốc này.
Vì làm bằng pha lê, chiếc cốc hơn 2.000 năm này đã bị cấm xuất khẩu vào năm 2002.