Khám phá chùa Báo Ân Hà Nội: Ngôi đền cổ lịch sử lớn nhất Thăng Long xưa

Bạn đã biết rằng trên khu đất gần bờ Hồ Gươm, nơi hiện nay là tòa nhà Bưu điện Thành phố Hà Nội, từng tồn tại chùa Báo Ân - một trong những ngôi chùa đặc biệt nhất của Thủ đô.

Nếu bạn có cơ hội đi du lịch miền Bắc hoặc cụ thể là du lịch Hà Nội, hãy dành thời gian để ghé qua Hồ Gươm (Hồ Hoàn Kiếm) và tìm tháp Hòa Phong, một dấu tích cuối cùng của ngôi đền cổ lớn nhất Thăng Long xưa: chùa Báo Ân. Hãy cùng khám phá về ngôi đền đẹp đã từng tồn tại trong lịch sử này qua bài viết dưới đây.

Chùa Báo Ân nằm ở đâu?

Trong quá khứ, chùa Báo Ân đã được xây dựng tại một vị trí đặc biệt vì nơi đó tụ tập đầy đủ các yếu tố của nước (thủy) và gió (phong). Chùa được xây dựng với quy mô rộng lớn, bao gồm 180 gian và 36 nóc nhà, được bao quanh bởi tường lục giác. Ngoài kiến trúc phức tạp, chùa còn có một lượng lớn tượng được mạ vàng, được trang trí một cách rất tỉ mỉ và sinh động.

Chùa Báo Ân trước đây nằm ở bờ đông của Hồ Hoàn Kiếm, mặt trước hướng ra sông Hồng và mặt sau dựa vào hồ. Đây là một vị trí đặc biệt vì nó nằm ngay giữa trung tâm của Hồ Hoàn Kiếm, trên phố đi bộ Hà Nội ngày nay, một trong những điểm đến giải trí hàng đầu ở trung tâm Hà Nội thu hút rất nhiều du khách. Khi đến đây, du khách có thể tham quan và thưởng thức các món ăn đặc trưng của phố cổ Hà Nội.

2. Sử sách về chùa Báo Ân - ngôi cổ tự lớn nhất Thăng Long xưa

Lịch sử của Thăng Long từ xưa đã ghi nhận rất nhiều ngôi chùa mang đậm bản sắc văn hoá – lịch sử. Qua biết bao trận chiến tranh hào hùng, nhiều chùa chiền, di tích lịch sử đã phải chịu sự phá huỷ hoặc mất đi tính nguyên vẹn. Một trong số đó là chùa Báo Ân (còn gọi là chùa Liên Trì) đã từng là ngôi chùa hoành tráng nhất miền Bắc vào thế kỷ XIX.

Với kiến trúc độc đáo, chùa Báo Ân là biểu tượng cho tư tưởng “cư Nho mộ Thích”, tức là theo đạo Nho nhưng vẫn tôn thờ đạo Phật. Chùa được xây dựng trong thời kỳ của vua Thiệu Trị (1841 – 1847), dưới sự đóng góp tiền và chủ trì xây dựng của Tổng đốc Nguyễn Đăng Giai.

Tháng 11 năm 1885, sau khi hoàn thành cuộc xâm lược vào Việt Nam, thực dân Pháp đã tiến hành đổ đất và lấp đầy các khu vực trũng ở Hà Nội. Jean-Marie de Lanessan - Toàn quyền Đông Dương lúc đó đã ra lệnh đốt cháy các nhà lá quanh Hồ Hoàn Kiếm.

Vào năm 1888, thực dân Pháp đã phá hủy chùa Báo Ân để xây dựng bưu điện Hà Nội. Đêm ngày 22 tháng 1 năm 1891, 300 mái nhà ở các phố Cầu Gỗ, Hàng Mắm, Hàng Bè, Hàng Thùng, Hàng Vôi đã bị thiêu rụi. Đêm ngày 28 tháng 1 năm 1891, vụ hỏa hoạn lớn thứ hai đã thiêu hủy toàn bộ thôn Cự Lâu, khiến chùa Báo Ân chỉ còn lại là một mảnh đất hoang tàn. Tuy vậy, đối với người dân Hà Nội, ngôi chùa vẫn luôn được ghi nhớ trong lòng.

3. Tháp Hòa Phong - dấu vết duy nhất của chùa Báo Ân tồn tại cho đến ngày nay

Đền Tháp Hòa Phong tọa lạc trên đường Đinh Tiên Hoàng, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Mặc dù thường bị nhầm lẫn là một phần của kiến trúc Tháp Rùa, nhưng thực ra đây là di tích duy nhất còn lại của chùa Báo Ân, ngôi chùa lớn nhất thế kỷ 19 tại Hà Nội.

Sự tồn tại của Đền Tháp Hòa Phong trong lòng Thủ đô Hà Nội đã trở nên quen thuộc và ghi dấu sâu trong tâm trí của nhiều thế hệ dân cư.

3.1. Đặc điểm kiến trúc độc đáo của Đền Tháp Hòa Phong

Đền Tháp Hòa Phong có hình dáng vuông vức, gồm ba tầng và thu nhỏ dần về phía trên. Cụ thể:

• Tầng 1 của tòa tháp có lối đi hình vòng cung và mở ra bốn hướng. Ngay trên bốn cửa là các biểu tượng Báo Nghĩa môn, Báo Ân môn, Báo Phúc môn và Báo Đức môn. 
• Tầng 2 của tòa tháp có bốn tượng đá nghê hướng về phía Đông. 
• Trên tầng 3 là biển hiệu ghi chữ “Đền Tháp Hòa Phong”, đỉnh tháp được trang trí bằng hình bầu hồ lô từ đá. 

Tất cả kiến trúc của tòa tháp đều được xây dựng từ gạch trần. Loại kiến trúc này rất hiếm khi xuất hiện trong các công trình Phật giáo.

Chỉ còn lại như một huyền thoại, ngôi chùa Báo Ân Hà Nội đã trải qua nhiều biến động trong lịch sử của Thủ đô. Những hàng liễu bên hồ Hoàn Kiếm thêm phần tôn lên vẻ đẹp trang nghiêm và cổ kính của ngọn tháp này. Qua bao thăng trầm của thời gian, ngôi tháp vẫn đứng vững, yên bình nhìn ngắm cuộc sống xô bồ và trở thành một dấu vết sống mãi trong lòng người dân Hà Nội.

3.2. Hoạt động du lịch tại Tháp Hòa Phong

Tháp Hòa Phong vẫn còn tồn tại đến ngày nay như một phần của cuộc sống của người dân Thủ đô, trở thành một trong những điểm du lịch Hà Nội được nhiều du khách yêu thích. Mọi du khách, bất kể trong hay ngoài nước, khi đến Hà Nội đều có thể tự do tham quan, chụp ảnh và nghe hướng dẫn viên du lịch kể về lịch sử của ngọn tháp. Hãy mặc những bộ áo dài truyền thống, đứng bên cạnh Tháp Hòa Phong và ngắm vẻ đẹp của Hồ Hoàn Kiếm, bạn sẽ có những bức ảnh đẹp và đáng nhớ.

Bởi vì tháp là một di tích cổ và nằm gần hồ, nên rất dễ bị các người dân không ý thức vẽ vạch hoặc viết những điều không hay lên tường của tháp. Hãy là những du khách văn minh, hãy giữ gìn và tôn trọng di tích lịch sử này!

Ngoài ra, Hà Nội còn có rất nhiều địa điểm giải trí về đêm rất thú vị và độc đáo. Nằm ngay tại trung tâm Phố cổ, du khách có thể khám phá nhiều điểm sôi động như Phố bia Tạ Hiện, chợ đêm phố cổ, các quán cà phê view Hồ Hoàn Kiếm,...

4. Các ngôi chùa linh thiêng khác ở Hà Nội

Tháp Hòa Phong nằm ngay tại trung tâm Thủ đô, gần với nhiều điểm du lịch và các ngôi chùa linh thiêng khác của Hà Nội. Dưới đây là một số ngôi chùa linh thiêng bạn có thể tham quan trong chuyến đi của mình:

• Chùa Trấn Quốc
• Chùa Hà “cầu duyên”
• Chùa Kim Liên
• Chùa Hương
• Chùa Một Cột
• Chùa Pháp Vân
• Chùa Thầy
• …

Để khám phá toàn bộ vẻ đẹp của Hà Nội, bên cạnh việc thăm các ngôi chùa linh thiêng, du khách còn có thể tìm hiểu về văn hóa, lịch sử và cầu mong một năm mới may mắn, bình an tại những địa điểm thú vị như Lăng Bác, phố cổ Hà Nội, Hoàng Thành Thăng Long, cầu Long Biên, phố bích họa Phùng Hưng, Nhà Thờ Lớn Hà Nội,...

Không những thế, Hà Nội còn có một “đại dương thu nhỏ” ngay giữa trung tâm Thủ đô với hơn 30.000 loài sinh vật độc đáo tại thủy cung Times City Vinpearl Aquarium ở Times City, cách chùa Báo Ân khoảng 5,1km.

Nếu bạn có con nhỏ, hãy dành thời gian đưa bé đến VinKE để trải nghiệm những trò chơi thú vị và hấp dẫn, tham gia vào các hoạt động tương lai mà bé mong muốn. VinKE & Vinpearl Aquarium là nơi lý tưởng cho trẻ em vui chơi, học hỏi ở Hà Nội, thường tổ chức các sự kiện giáo dục và giải trí cho các bé vào cuối tuần.

Hà Nội - mảnh đất nghìn năm văn hiến chắc chắn sẽ mang lại cho du khách những cảm xúc đặc biệt và những kỷ niệm đáng nhớ trong hành trình du lịch. Vẻ đẹp của đền Chùa Báo Ân - ngôi cổ tự lớn nhất của Thăng Long xưa, không chỉ là một tác phẩm kiến trúc đẹp mắt mà còn là biểu tượng cho một thời kỳ hoàng kim của dân tộc.