Khám phá chùa Dâu - Kỳ quan cổ kính tại Bắc Ninh

Chùa Dâu, ngôi chùa lâu đời nhất Việt Nam, tọa lạc tại làng Dâu, xã Thanh Khương, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Chùa có nhiều tên gọi như Diên Ứng tự, Pháp Vân tự, Thiền Đình tự, Cổ Châu tự.

Khám phá chùa Dâu - Kỳ quan cổ kính tại Bắc Ninh

Chùa Dâu - Di sản lịch sử ở Luy Lâu

“Dù ai đi đâu về đâu

Hễ trông thấy tháp chùa Dâu thì về,

Dẫu ai muôn ngàn nghề

Nhớ ngày mồng tám về hội Dâu.”

Theo sách sử và bia đá, đây là ngôi chùa Phật giáo cổ nhất Việt Nam, là nơi giao lưu của hai dòng Phật giáo từ Ấn Độ và từ Trung Quốc. Chùa được xây dựng từ thế kỷ thứ 2 (khởi công năm 187 và hoàn thành năm 226) dưới thời Sĩ Nhiếp.

Chùa Dâu tôn thờ nữ thần Pháp Vân nên còn được gọi là chùa Pháp Vân và nằm trong vùng đất Cổ Châu. Chùa gắn liền với truyền thuyết Tứ pháp của dân tộc Việt.

Vào đầu công nguyên, các tăng sĩ Ấn Độ đã đến đây truyền bá đạo Phật, tạo nên trung tâm Phật giáo Luy Lâu. Chùa tháp được xây dựng tráng lệ bên cạnh thành quách, đền đài, cung điện của đô thị Luy Lâu.

Chùa Dâu là trung tâm của các chùa thờ Phật và thờ Tứ pháp (Vân, Vũ, Lôi, Điện), một điểm đặc biệt kết hợp giữa Phật giáo Ấn Độ và tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Chùa Dâu cũng là trung tâm của thiền phái Tì-ni-đa-lưu-chi, một trong những thiền phái đầu tiên của Phật giáo Việt Nam.

Chùa Dâu hiện nay gồm nhiều công trình: tiền thất, tháp Hòa Phong, tiền đường, nhà tả vu – hữu vu, tam bảo, hậu đường, hành lang và các công trình phụ trợ.

Kiến trúc của chùa Dâu đã trải qua nhiều lần tu sửa. Lần quan trọng nhất là khi vua Trần Anh Tông giao cho Mạc Đĩnh Chi thiết kế chùa Dâu thành chùa trăm gian, tháp chín tầng, cầu chín nhịp. Xung quanh tòa điện chính là dãy nhà ngang, nhà dọc theo kiểu nội công ngoại quốc.

Ở trung tâm sân chùa, Mạc Đĩnh Chi xây dựng tháp Hòa Phong cao chín tầng. Tháp vuông được xây bằng gạch trần, kiến trúc mạnh mẽ. Tháp đại diện cho núi vũ trụ, bốn góc tháp có bốn tượng Thiên vương trấn giữ, trên tháp treo một khánh đồng cổ.

Tháp Hòa Phong được xây bằng gạch cỡ lớn, nung thủ công có màu sẫm già của vại sành. Mặc dù đã mất sáu tầng trên, tháp vẫn cao khoảng 17m, vẫn kiên cố. Tháp có bốn cửa vòm ở tầng dưới, mỗi cạnh 7m.

Bên trong tháp treo một quả chuông đồng đúc năm 1793 và một khánh đồng đúc năm 1817. Bốn tượng Thiên Vương, biểu tượng của bốn phương trời, cao 1,6m, được đặt ở bốn góc tháp.

Khu vực nối tiền thất và hậu đường của chùa là nơi thờ Thập Bát La Hán. Ngoài ra, các tượng Bồ Tát, Tam Thế, Đức Ông, Thánh Tăng cũng được đặt ở phần hậu điện.

Ở phía sau sân chùa là một hồ nước nhỏ xanh biếc, tạo không gian mát mẻ và thoải mái. Ngay bên cạnh là vườn tháp cổ, là nơi lưu giữ tro cốt và nhục thân của các thế hệ trụ trì chùa đã qua đời.

Dù thời gian trôi qua, các thành lũy, đền dài và dinh thự ở trung tâm Luy Lâu đã bị bỏ hoang. Nhưng chùa Dâu với tháp Hòa Phong và hàng trăm gian chùa cổ vẫn tồn tại. Vì vậy, chùa Dâu được coi là một danh lam lừng danh của vùng Kinh Bắc.

Lịch sử đã chứng minh vai trò quan trọng của chùa Dâu trong đời sống văn hóa, tâm linh và tín ngưỡng của dân tộc. Chùa đã được công nhận là Di tích Lịch sử - Văn hóa Quốc gia đặc biệt từ năm 2013.

 Theo Mytour

***

Tham khảo: Cẩm nang du lịch Mytour