Khám phá Chùa Diệu Đế – Ngôi đền linh thiêng tuyệt vời nhất tại xứ Huế
Nếu bạn đang có ý định du lịch Huế và bạn là người thích khám phá các địa điểm văn hóa, tâm linh, chùa Diệu Đế – một trong những ngôi chùa nổi tiếng nhất xứ Huế, là điểm đến đặc sắc mà bạn không thể bỏ qua.
1. Tổng quan về chùa Diệu Đế tại Huế
Không chỉ là một địa điểm du lịch Huế thu hút hàng nghìn lượt khách mỗi năm, Chùa Diệu Đế còn là ngôi Quốc tự mang ý nghĩa lịch sử quan trọng với Phật giáo.
1.1. Địa chỉ Chùa Diệu Đế Huế
Chùa Diệu Đế tọa lạc ven sông Hồ Thành, gần cầu Gia Hội và sông Đông Ba. Có diện tích rộng lớn, ngôi đền cổ nằm bên bờ 4 con đường: phía trước là đường Bạch Đằng, phía sau là đường Tô Hiến Thành, bên phải là đường Chùa Ông và bên trái là đường chùa Diệu Đế.
- Địa chỉ chính xác của chùa là: Số 100B đường Bạch Đằng, phường Phú Cát, thành phố Huế

1.2. Lịch sử của chùa Diệu Đế
Chùa Diệu Đế, nhà cổ của Phúc Quốc Công (ông ngoại vua Thiệu Trị), nơi vua Thiệu Trị ra đời năm 1807. Chùa được xây lại từ "tiềm đề" của nhà vua. Lịch sử của chùa Diệu Đế Huế đầy biến động:
- Năm 1844, vua Thiệu Trị lập chùa Diệu Đế để cầu phúc cho nhân dân, sắc phong chùa làm Quốc tự, với sự đóng góp của 600 binh lính.
- Tháng 6/1885, vua Hàm Nghi chuyển tượng Phật từ chùa Giác Hoàng về chùa Diệu Đế để thờ. Nhưng sau thất thủ, chùa trải qua nhiều biến động lớn.
- Năm 1887, một số phần của chùa bị triệt bỏ.
- Năm 1889, Hoà thượng Thanh Minh trùng tu chùa nhờ sự giúp sức của vua Thành Thái.
- Năm 1910, chùa Diệu Đế ngày càng xuống cấp.
- Năm 1930, trở thành trụ sở của Hội Phật học An Nam.
- Năm 1950, chùa Diệu Đế bị xuống cấp nghiêm trọng.
- Năm 1953, hòa thượng Diệu Hoằng trùng tu lại chùa.
- Năm 2018, chùa Diệu Đế được đại trùng tu. Chánh điện được giữ nguyên từ năm 1953.
1.3. Di chuyển chánh điện của chùa Diệu Đế
Chánh điện Đại Hùng, xây từ gạch vồ, lợp ngói liệt, móng đá, là tác phẩm quan trọng của Quốc tự Diệu Đế. Nổi tiếng với tranh Long Vân khế hội - 5 con rồng trên trần, 4 con rồng trên 4 cột trụ.
Qua hơn 70 năm, chánh điện đã xuống cấp. Năm 2018, nhà chùa quyết định giữ nguyên công trình cũ và xây chánh điện mới dịch lên phía trước. Sau 12 ngày di chuyển, ngày 24/9/2018, chánh điện rộng 350m2 đã lùi về phía sau khoảng 19m. Việc di chuyển chùa Diệu Đế là cố gắng bảo tồn những giá trị lịch sử quý giá.

2. Khám phá độc đáo của chùa Diệu Đế
Chùa Diệu Đế từ xây dựng đến nay, vẫn giữ nhiều pháp bảo quan trọng, với kiến trúc cung đình đặc trưng, liên quan đến thời vua Thiệu Trị - hoàng đế thứ ba triều Nguyễn.
2.1. Kiến trúc chùa Diệu Đế mang đậm nét cổ xưa
Quốc tự Diệu Đế là biểu tượng kiến trúc độc đáo, khác biệt so với các chùa ở Huế. Diện tích khoảng 2.500m2, được bao bọc bởi la thành và ban đầu có khoảng 10 công trình kiến trúc độc đáo bên trong.
Chùa Diệu Đế gồm bốn lầu: hai lầu chuông, một lầu trống và một lầu bia. Chính điện là Đại Giác, tả hữu là Thiền Đường, Đạo Nguyên hai tầng ba gian ở phía trước, hai lầu chuông trống phía sau, lầu Hộ Pháp ở giữa. Sân trong có La Thành, sân trước có hai nhà lục giác, nhà bên tả đặt hồng chung, nhà bên hữu dựng tấm bia lớn khắc bài văn của vua Thiệu Trị.
Hệ thống La Thành kiên cố với Phượng Môn ba cửa ở phía trước, hai cổng nhỏ hai bên, và bến thuyền bên ngoài bờ sông.
Sau sự kiện Kinh đô thất thủ (1885), chùa Diệu Đế nhận nhiều tượng Phật từ chùa Giác Hoàng. Năm 1887, đa số nhà trong chùa bị triệt hạ. Bốn trụ biểu được xây thêm bên ngoài cổng La Thành.
Ngày nay, chùa Diệu Đế vẫn giữ chính điện, hai bên có Bát Bộ Kim Cang, nhà khách và bếp phía sau. Sân ngoài có nhà bia, nhà chuông, cổng tham quan hai tầng và lầu Hộ Pháp ở trên cùng.

2.2. Chuông chùa Diệu Đế ghi dấu ấn trong lịch sử triều Nguyễn
Chùa Diệu Đế có hai quả chuông lớn được gọi là đại hồng chung. Một quả ở Chung đình, gần tam quan, một ở lầu chuông, bên trái điện Đại Hùng. Đây là hai trong số những pháp khí độc đáo của chùa Diệu Đế.
Theo Châu bản triều Nguyễn, vua Thiệu Trị chủ trì việc chú tạo đại hồng chung đầu tiên. Ban đúc chuông có người từ ba bộ Công, Lễ, Hộ. Bộ Lễ và bộ Công nghiên cứu đúc chuông, lập đồ án chi tiết. Khi Khâm Thiên giám xem ngày tốt, bộ Lễ tâu lên vua chờ ngự phê, sau đó vạch ra chương trình, mời các chư tăng tụng kinh, làm lễ cáo khi rót đồng. Quá trình đúc chuông kéo dài hơn 2 tháng. Sau khi đúc xong, đại hồng chung được trải qua lễ cầu siêu chẩn tế, cầu quốc thái dân an và an vị, khai chuông.
Đại hồng chung với họa văn trang trí và bài minh chứng độc đáo, kết hợp các yếu tố tam giáo.
Quả đại hồng chung thứ hai đúc vào năm Thiệu Trị thứ 6 (1864). Dùng để đánh vào buổi sáng và lễ lớn Phật giáo.

2.3. Bức Tranh Long Vân Khế Hội – Tác phẩm vẽ trên trần chánh điện cổ và lớn nhất Việt Nam
Bức tranh Long Vân Khế Hội được xác nhận là “Bức tranh vẽ trên trần chính điện cổ và lớn nhất Việt Nam” bởi Trung tâm Sách Kỷ lục Việt Nam. Bức tranh tái hiện năm con rồng ẩn mình trong lớp mây trên tầng điện Đại Giác và bốn con rồng quấn quanh bốn cột trụ lớn.
Kích thước của bức tranh là khoảng 10m chiều dài và 11m chiều rộng, sử dụng loại sơn gốc nước vẽ trực tiếp lên xi măng, có độ kết dính cao, độ bền tốt, và chống được ẩm mốc.

Long Vân Khế Hội hồi sinh hình ảnh rồng với đường cong uốn lượn, thân rồng và lông rồng độc đáo. Đầu rồng tròn to, mắt lớn, mũi nở, miệng rộng, răng cửa nhọn, thân dài, cơ bắp linh hoạt, vảy nhiều màu, đuôi rồng tua lượn sóng, móng sắc.
Các tầng mây được sắp xếp với các độ đậm nhạt khác nhau, tạo nên sự hài hoà với hình ảnh rồng, tập trung vào trung tâm của tác phẩm.
Tranh Long Vân Khế Hội tại tầng chính điện chùa Diệu Đế thể hiện sức mạnh của Đế Vương và phẩm chất cao quý của quân tử. Năm con rồng trên tầng điện Đại Giác biểu tượng cho sự vững chãi, hài hoà với thiên nhiên và đất trời. Bốn con rồng quấn quanh cột lớn tượng trưng cho sự viên mãn, bền vững và những điều tốt đẹp.
Bức tranh chứa chín con rồng, với số 9 được đọc là “cửu”. Cửu trong “vĩnh cửu” biểu tượng cho sự trường tồn, bền vững. Ngoài ra, số 9 còn tượng trưng cho sự sinh sôi, thịnh vượng, và là “con số nhà Phật” trong Phật giáo.

Điểm độc đáo của bức tranh là số lượng móng rồng, thể hiện đẳng cấp. Rồng năm móng tượng trưng cho vua, hoàng đế; rồng bốn móng dành cho những người trong hoàng tộc, và rồng ba móng chỉ là cho quan viên. Bức tranh có tám con rồng với bộ năm móng, và một con rồng với bộ bốn móng.
Theo các chuyên gia, việc thể hiện rồng bốn móng có lẽ là để kết hợp nghệ thuật cung đình và dân gian, tạo điểm nhấn và chấm phá nghệ thuật thể hiện tư tưởng, triết lý, nội dung của tác giả.
3. Một số địa điểm du lịch tâm linh gần chùa Diệu Đế
Nếu bạn muốn khám phá du lịch Huế trong 1 ngày và thưởng thức đặc sản nổi tiếng, đừng bỏ qua những địa điểm hấp dẫn khác. Dưới đây là một số gợi ý về những địa điểm tâm linh gần chùa Diệu Đế mà bạn có thể tham khảo.
3.1. Chùa Thiên Mụ
- Địa chỉ: Đường Nguyễn Phúc Nguyên, đỉnh đồi Hà Khê, phường Hương Long, bờ Bắc sông Hương, cách trung tâm thành phố khoảng 5km.
Nằm bên cạnh sông Hương tươi đẹp, chùa Thiên Mụ Huế là điểm đến với cảnh quan thiên nhiên hữu tình. Ngoài ra, chùa còn có những điểm tham quan đặc sắc như cổng Tam Quan, tháp Phước Duyên, điện Đại Hùng thờ Phật Di Lặc, đình Hương Nguyên, khu mộ và tôn thờ trụ trì Thích Đôn Hậu, điện Địa Tạng, điện Quan Thế Âm, đồ Hà Khê.

3.2. Chùa Báo Quốc
- Địa chỉ: Tọa lạc tại đỉnh núi Hàm Long, trên con đường Bảo Quốc, Phường Đúc, thành phố Huế
Chùa Báo Quốc nổi tiếng như là linh thiêng nhất ở xứ Huế. Ngôi chùa này được xây dựng vào thế kỷ XVII, trong thời đại của chúa Nguyễn Phúc Tần và do Thiền sư Giác Phong khởi đầu. Không chỉ ghi điểm với diện tích rộng 2ha, chùa Quốc Bảo còn làm cho du khách thích thú với những kiến trúc văn hóa thờ tự đặc sắc của thế kỷ XVII và câu chuyện huyền bí về “giếng cấm” Hàm Long.
3.3. Chùa Từ Đàm
- Địa chỉ: Tại Phường Trường An, thành phố Huế
Chùa Từ Đàm Huế đóng góp quan trọng cho Phật giáo Việt Nam. Xây dựng từ những năm 1600, chùa sở hữu khuôn viên rộng, bóng cây xanh và kiến trúc đơn giản. Nơi quy tụ nhiều chư tăng ni, Phật tử, cũng là địa điểm tổ chức nhiều đại hội, hội nghị, lễ hội Phật giáo.

4. Một số điều cần chú ý khi thăm chùa Diệu Đế
Khi bạn chuẩn bị ghé thăm ngôi chùa nổi tiếng ở Huế này, hãy để ý đến những điều sau đây:
- Trang phục: Hãy mặc trang phục kín đáo, lịch sự, tránh những bộ trang phục gây phản cảm khi bạn bước vào không gian linh thiêng.
- Lời nói, hành động: Hạn chế cười nói, chạy nhảy hoặc đùa giỡn, để giữ cho không khí ổn định và không làm phiền khách du lịch khác.
- Không tự ý lấy hoặc sử dụng bất kỳ đồ dùng nào tại chùa.
Bên cạnh những lưu ý trên, bạn cũng có thể xem xét việc kết hợp hành trình du lịch Huế, Hội An và Đà Nẵng. Đây sẽ là một chuyến đi thú vị để bạn khám phá đầy đủ vẻ đẹp cổ kính và thơ mộng của miền Trung yêu dấu. Lời khuyên cho bạn là hãy chuẩn bị trước một số thông tin, kinh nghiệm du lịch Đà Nẵng, Huế, Hội An để có một chuyến đi an toàn, tiết kiệm và thú vị nhất.

Hành trình của bạn đến miền Trung sẽ trở nên thú vị hơn nếu bạn dành thời gian ghé thăm VinWonders Nam Hội An. Tại đây, bạn sẽ trải qua nhiều trải nghiệm độc đáo với 5 khu giải trí đặc sắc:
- Khám phá vùng đất phiêu lưu: Thử thách lòng can đảm của những người yêu thích những trải nghiệm mạnh mẽ.
- Đảo văn hoá dân gian: Không gian kiến trúc truyền thống từ Bắc vào Nam.
- Thế giới nước: Bao gồm các đường trượt, hồ chơi vui nhộn cho trẻ em, gia đình và nhóm bạn.
- Bến cảng giao thoa: Nơi kết nối không gian và thời gian, nơi giao thoa của các nền văn hóa.
- River Safari: Khu bảo tồn động vật hoang dã trên sông lớn và đầu tiên tại Việt Nam.
>>> Đặt vé vào VinWonders Nam Hội An ngay hôm nay để nhận ưu đãi hấp dẫn chưa từng có!

Qua bao biến cố của lịch sử, chùa Diệu Đế vẫn giữ lại nhiều giá trị văn hóa không thể phai nhạt và trở thành điểm đến tâm linh hàng đầu ở xứ Huế.
>>> Đặt vé vào VinWonders Nam Hội An ngay để làm cho hành trình khám phá miền Trung của bạn thêm phần thú vị!