Buzz
Chùa Phật Tích, hay còn được biết đến là chùa Vạn Phúc, nằm cách trung tâm Hà Nội 20km về phía Đông, thuộc xã Phật Tích, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh. Đây là một trong những ngôi chùa lâu đời, với kiến trúc lưu giữ dấu ấn thời Lý.
Khám phá toàn cảnh chùa Phật Tích từ trên cao (ảnh sưu tầm)
Đặc điểm độc đáo của chùa Phật Tích
Chùa Phật Tích nằm trong xã Phật Tích, nơi diễn ra sự giao thoa giữa Phật giáo Ân Độ và tín ngưỡng dân gian Việt cổ. Trên nền tảng này, trung tâm Phật giáo đầu tiên của đất nước được hình thành (trung tâm Dâu – Luy Lâu). Theo tài liệu cổ, chùa Phật Tích được bắt đầu xây dựng vào năm Thái Bình thứ tư (1057) với nhiều tòa ngang dãy dọc. Năm 1066, vua Lý Thánh Tông quyết định xây dựng một cây tháp cao. Sau khi tháp đổ, bức tượng Phật A-di-đà bằng đá xanh nguyên khối được phát hiện và được phủ bằng lá vàng. Để ghi nhận sự kỳ diệu của bức tượng, làng đổi tên thành Phật Tích và chuyển lên trên sườn núi.
Những bậc thang đá cổ kính (ảnh sưu tầm)
Bức tượng Phật A di đà bằng đá xanh ngồi trên tòa sen cao 1,87 m, một tác phẩm điêu khắc đặc sắc của nền mỹ thuật nước nhà nói chung và nghệ thuật tạc tượng nói riêng. Điểm độc đáo này là điều khiến mọi người nhớ mãi khi nhắc đến chùa Phật Tích.
Chùa Phật Tích ngày nay sở hữu 7 gian tiền đường, phục vụ việc đón tiếp khách, 5 gian bảo thờ Phật, đức A Di Đà cùng với các vị tam thế, 8 gian nhà Tổ và 7 gian nhà thờ Mẫu. Kiến trúc của chùa Phật Tích Bắc Ninh mang đậm dấu ấn thời Lý, thể hiện qua ba bậc nền mà sườn núi đã tạo ra, với kè bằng đá tạo nên bức tường dài 58m, cao từ 3–5m. Ở giữa tường là lối đi bằng đá rộng 5m với 80 bậc.
Miếu Tiên chúa thờ Trần Ngọc Am (ảnh sưu tầm)
Chùa Phật Tích Bắc Ninh được thiết kế theo phong cách Nội công ngoại quốc. Bậc nền thứ nhất là sân của chùa với vườn hoa mẫu đơn, là biểu tượng của tình duyên trong truyền thuyết “Từ Thức gặp tiên”. Bên phải là miếu Tiên chúa thờ Trần Ngọc Am. Phía trước miếu là tháp Linh Quang xây dựng vào năm Chính Hoà XX (1699).
Bậc nền thứ hai của chùa Phật Tích Bắc Ninh là nơi chứa đựng những kiến trúc cổ hiếm hoi ngày nay. Khi đào xuống nền của ngôi chùa, các nhà khảo cổ học đã khám phá ra nhiều tác phẩm điêu khắc thời nhà Lý và nền móng của một ngôi tháp gạch hình vuông, mỗi cạnh dài 8,5 m.
Nền thứ ba, với Long Trì (Ao Rồng) - một hồ chữ nhật, đã mất nước.
Bức tượng Phật A di đà bằng đá xanh, thron trên tòa sen cao 27m ở đỉnh núi (ảnh sưu tầm)
Chùa Phật Tích được biết đến với công trình độc đáo và hùng vĩ - bức tượng Phật A di đà cao 27m trên đỉnh núi. Phiên bản này lấy nguyên mẫu từ tượng Phật A di đà trong chùa, xây dựng nhân dịp kỷ niệm 1000 năm Thăng Long – Hà Nội. Tượng được đánh giá là một trong những tác phẩm đá lớn nhất Đông Nam Á với nét chạm khắc tinh xảo và công phu.
Tháp Phổ Quang cao hơn 5m tại Chùa Phật Tích (ảnh sưu tầm)
Sau quả sân nền, hiện lên 32 ngọn tháp xây bằng gạch và đá, nơi lưu trữ xá lị của các nhà sư từng trụ trì ở đây, hầu hết được xây dựng vào thế kỷ 17. Ngọn tháp lớn nhất là Tháp Phổ Quang, cao 5,10 m với đế, khám thờ, hai tầng diềm và mái mui luyện với chóp tròn.
Lễ Hội
Lễ hội Khán hoa mẫu đơn là một trong những lễ hội quy mô lớn, tổ chức sớm nhất tại tỉnh Bắc Ninh, tồn tại và phát triển qua hàng nghìn năm theo ngôi chùa Phật Tích, với câu chuyện tình cảm động của Từ Thức gặp tiên.
Lễ hội tại Chùa Phật Tích thu hút đông đảo du khách ghé thăm hàng năm (ảnh sưu tầm)
Lễ hội Chùa Phật Tích thường diễn ra trong ba ngày, từ mồng 3 đến mồng 5 Tết âm lịch hàng năm, ngày hội chính là mồng 4. Từ ngày khai hội (mồng 3 tết), đám đông du khách hùng vĩ kéo về chùa Phật Tích để lễ Phật, cầu bình an. Hàng vạn người hiện diện tại đây đã làm cho các lối lên chùa, tháp chuông, và tượng Đại Phật A Di Đà trở nên chật cứng.
