Khám phá đền Ông Hoàng Mười, nơi thờ Mẫu danh tiếng tại Nghệ An

Đền Quan Hoàng Mười - 400 năm lịch sử tại vùng đất Nghệ An

Địa chỉ: làng Xuân Am, xã Hưng Thịnh, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An

Theo tài liệu, huyện Hưng Nguyên nằm bên tả ngạn sông Lam, phía nam Nghệ An. Đây là quê hương của nhiều nhân tài như Nguyễn Trường Tộ, Phạm Hồng Thái, Lê Hồng Phong... Huyện có nhiều di tích lịch sử, văn hóa đặc trưng của Nghệ An. Đền Quan Hoàng Mười hay còn gọi là đền Mỏ Hạc hoặc đền Xuân Am, được xây dựng vào cuối thời Lê Trung Hưng thế kỷ 17.

Đền Ông Hoàng Mười với hơn 400 năm lịch sử, thờ một vị thần từ cõi trần về cứu giúp dân. Người dân địa phương vẫn giữ được nhiều câu chuyện về công lao của ông với một số nhân vật lịch sử. Nhiều nhà nghiên cứu văn hóa dân gian tin rằng ông là nhân vật lịch sử được thần thánh hóa, được người dân Nghệ An tôn kính.

Xung quanh đền là dòng sông Cồn Mộc uốn lượn, nước trong xanh. Xa xa là cánh đồng xanh ngắt. Phía sau đền là núi Con Mèo, núi Dũng Quyết, cùng cảnh quan thiên nhiên tạo nên vẻ yên bình đặc trưng.

Đền Quan Hoàng Mười Nghệ An còn được gọi là đền Mỏ Hạc

Con đường dẫn vào đền có nhiều sạp bán đồ lễ. Ảnh: Di Vỹ/vnexpress.net

Hướng dẫn di chuyển đến đền Quan Hoàng Mười Nghệ An

Cẩm nang du lịch gợi ý bạn nên dành 2-3 ngày để khám phá đền Ông Hoàng Mười từ Hà Nội, thay vì đi trong ngày sẽ quá mệt. Sắp xếp thời gian để tham quan những địa điểm gần đó như Cửa Lò, đảo chè, chùa Hương Tích... Nếu di chuyển bằng phương tiện cá nhân, bạn có thể đi theo cao tốc Pháp Vân qua QL1A hoặc đại lộ Thăng Long, đường mòn Hồ Chí Minh trong khoảng 5 tiếng.

Mytour.vn gợi ý bạn nên đi xe khách nếu không quen đường hoặc sợ di chuyển xa. Bạn có thể mua vé xe ở bến xe Nước Ngầm hoặc Mỹ Đình để đi thẳng đến Vinh, sau đó gọi xe ôm hoặc taxi đi thêm 10km để đến đền Hoàng Mười.

Câu chuyện về Ông Hoàng Mười

Theo truyền thuyết dân gian, ông Hoàng Mười là một nhân vật được giáng trần để cứu độ. Cụ thể, ông là con thứ 10 của Đức Vua cha Bát Hải Động Đình. Tên Hoàng Mười vừa để chỉ vị trí thứ 10 vừa thể hiện tính cách toàn vẹn, văn võ toàn tài. Ông là một vị tướng dũng cảm trên chiến trường, đồng thời cũng là người giỏi văn chương và tao nhã.

Theo lịch sử, ông Hoàng Mười có thể là danh tướng Lê Khôi thời Lê Lợi hoặc tướng Nguyễn Xí dưới thời Lê Thái Tổ, người được giao nhiệm vụ trấn giữ biên giới Nghệ Tĩnh. Ông Hoàng Mười là một phần quan trọng trong hệ thống tín ngưỡng thờ Mẫu Tứ Phủ của Việt Nam.

Đối với người dân địa phương, Ông Hoàng Mười là một nhân vật danh tiếng, thương yêu dân chúng và dạy họ cách trồng trọt, nuôi tằm, làm thủy lợi để có cuộc sống sung túc. Dù là ai, hình ảnh của ông luôn mang màu sắc nhiệm mầu và thể hiện tinh thần người dân xứ Nghệ.

Đền Quan Hoàng Mười Nghệ An có hơn 400 năm lịch sử, gắn liền với truyền thuyết về một danh tướng vừa tài hoa vừa yêu thương dân chúng

Những điểm nổi bật của đền Ông Hoàng Mười

4.1 Kiến trúc đậm chất văn hóa dân gian

Theo ghi chép, đền Ông Hoàng Mười được xây dựng năm 1634 dưới thời Hậu Lê và từng bị phá hủy. Năm 1995, đền được xây dựng lại và nhanh chóng trở thành trung tâm tín ngưỡng nổi tiếng của vùng Nghệ An. Mặc dù đã trải qua hư hỏng sau hàng trăm năm, khu đền hiện nay đã được khôi phục lại với cấu trúc truyền thống gồm tam quan, tắc môn, đài trung thiên, lầu cô, lầu cậu. Đền hiện lưu giữ 21 đạo sắc phong, các bản thần tích chữ Hán và hệ thống tượng pháp có giá trị thẩm mỹ và lịch sử cao.

Đền chính bao gồm ba tòa điện: Thượng điện, Trung điện và Hạ điện, thể hiện phong cách kiến trúc đền chùa thời Nguyễn. Với diện tích khoảng 1 ha, khuôn viên đền Ông Hoàng Mười thích hợp cho các hoạt động tham quan. Các vật liệu xây dựng đều là gỗ chạm khắc công phu với các họa tiết quen thuộc như long, lân, quy, phụng.

Ngoài thờ Ông Hoàng Mười, đền còn thờ các vị thần khác như Lê Khôi, Quận công Trịnh Trung, Song Đồng Ngọc Nữ và hệ thống đạo Mẫu tứ phủ do Thánh Mẫu Liễu Hạnh đứng đầu.

Đền được xây dựng bằng gỗ chạm khắc tinh xảo. Ảnh: Di Vỹ/vnexpress.net

Bàn thờ đồ sộ và trang nghiêm. Ảnh: Di Vỹ/vnexpress.net

Đền đã trải qua nhiều biến cố trong lịch sử và hiện đã được khôi phục theo kiến trúc truyền thống. Ảnh: Di Vỹ/vnexpress.net

Lễ hội đền Ông Hoàng Mười Nghệ An

Hằng năm, lễ hội Ông Hoàng Mười thu hút hàng trăm nghìn du khách đến tham quan và tìm hiểu tín ngưỡng thờ Mẫu, được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể. Lễ hội diễn ra vào tháng 9-10 âm lịch với các hoạt động như lễ rước bài vị, khai quang, kéo co, chọi gà và nhiều trò chơi khác.

Vào tối mùng 9 âm lịch, trước cửa đền Ông Hoàng Mười, người dân thả đèn hoa đăng trên sông Cồn Mộc, tạo nên cảnh tượng rực rỡ và thu hút nhiều người đến cầu nguyện bình an cho gia đình và người thân.

Du khách sẽ được trải nghiệm văn hóa tín ngưỡng thờ Mẫu tại đền Ông Hoàng Mười Nghệ An.

Những chiếc đèn hoa đăng mang theo ước nguyện của khách tham quan trên dòng sông. Ảnh: Xuân Thủy - Nguyễn Đạo

Giải đáp các câu hỏi thường gặp khi đến thăm đền Ông Hoàng Mười

5.1 Có đền Ông Hoàng Mười khác không?

Ngoài đền Ông Hoàng Mười ở Nghệ An, còn có một ngôi đền tại Hà Tĩnh gọi là đền Củi. Theo truyền thuyết, thuyền của Ông Quan Mười từng gặp nạn trên sông Lam, tạo ra hai ngôi đền thờ hai bên bờ. Đền tại Hà Tĩnh chỉ thờ vọng ông, trong khi đền tại Nghệ An là đền chính.

Khu lăng mộ của Ông Hoàng Mười Nghệ An nằm bên sông Cồn Mộc.

5.2 Điều ước ở đền Ông Hoàng Mười

Cầu công danh, sự nghiệp: Truyền thuyết kể rằng Ông Hoàng Mười thông thạo văn võ và lập nhiều chiến công xuất sắc. Những người muốn cầu may mắn trong sự nghiệp, học hành, hay kinh doanh thường đến đền để dâng hương và cầu nguyện.

Cầu tài lộc: Truyền thuyết kể rằng Ông Hoàng Mười đã để lại nhiều tài sản cho người dân khi trở về trời. Từ khi lập đền thờ, ông thường xuyên hiển linh ban tài lộc cho người đến cầu nguyện.

Cầu sức khỏe: Khi còn sống, Ông Hoàng Mười luôn quan tâm đến cuộc sống của người dân. Vì vậy, nhiều người đến đền để cầu mong sức khỏe, gia đình bình an và hạnh phúc.

Du khách chuẩn bị đồ dâng lễ gồm hoa và trái cây. Ảnh: Di Vỹ/vnexpress.net

Mọi người đọc sớ cầu an trong đền. Ảnh: Di Vỹ/vnexpress.net