Buzz
Đền Quán Cháo là một phần của khu di tích Đền Dâu - Quán Cháo
1.1 Thông tin tổng quan về đền Quán Cháo
Đền Quán Cháo nằm tại phường Tây Sơn, thành phố Tam Điệp, tỉnh Ninh Bình. Tên gọi “Quán Cháo” có ý nghĩa đơn giản chỉ là một quán bán cháo. Đừng bỏ qua địa điểm này khi đến Ninh Bình!
Truyền thuyết kể rằng, thánh Mẫu Liễu đã tỏ linh tính bằng cách mở quán nước phục vụ du khách, và trong một trận chiến với quân Mãn Thanh, bà đã nấu cháo cho quân đội. Sau chiến thắng, đền được lập và được gọi là Quán Cháo.
“Ăn trầu nhớ miếng cau khô
Trèo lên Ba dội nhớ cô bán hàng.”
Đền Quán Cháo hiện nay đã được xây dựng lại, dời từ đường Thiên Lý lên đỉnh đồi. Nơi đây còn được biết đến với cái tên Chúc Sơn Tiên Từ (Đền Tiên núi Cháo), nơi thờ Mẫu Liễu Hạnh Công chúa - một trong tứ bất tử của Việt Nam.
Bức tranh ngoại cảnh của đền Quán Cháo. Nếu bạn đến vào buổi tối, bạn sẽ thấy một biển hiệu đèn LED sáng chói nổi bật ở đây
1.2 Vị trí và hướng dẫn đến đền Quán Cháo
Đền Quán Cháo là một phần của khu di tích lịch sử Đền Dâu – Quán Cháo, nằm ở Quang Trung, Tây Sơn, Tam Điệp, Ninh Bình, cách trung tâm thành phố khoảng 15 cây số. Đường đi đến đền Quán Cháo rất dễ tìm, chỉ cần đi thẳng theo đường Quốc lộ 1A hướng Nam từ trung tâm thành phố Ninh Bình. Nên sử dụng Google Maps hoặc hỏi người dân để đảm bảo đường đi chính xác nhất.
Bạn có thể đi từ thành phố Ninh Bình đến khu di tích Đền Dâu – Quán Cháo bằng xe máy hoặc ô tô. Đường đi nắng nóng và ít bóng râm, vì vậy nếu đi nhóm bạn nên thuê xe hơi để thoải mái hơn. Tại đền Quán Cháo cũng có bãi đỗ xe oto tiện lợi.
Đặc điểm độc đáo của khu di tích Đền Dâu - Quán Cháo
2.1 Kiến trúc đặc biệt của đền Quán Cháo
Ban đầu, đền Quán Cháo chỉ là một miếu nhỏ bên đường được lập để tôn vinh các Thánh Mẫu, thần linh. Nhưng từ năm 1788, đền đã được trùng tu và sửa chữa, với phần lớn kiến trúc ban đầu vẫn được giữ nguyên. Bước vào đền, bạn sẽ thấy nơi này được bao quanh bởi tường hoa và sân đền rợp bóng mát của 3 cây cổ thụ to lớn.
Khu vực bên trong với các trụ cột thờ cúng thần linh. Sân đền rợp bóng mát của cây cổ thụ
'Đại Việt triều bao điển vạn cổ thanh linh
Thăng Long quảng chiến công nhất tràng oanh liệt
Tiến quân nhất trúc ân lai sứ
Thắng trận thiên binh đáo thị hùng.'
'Nước Đại Việt bao điển tích ở đây vạn đời nổi tiếng
Thăng Long thắng lớn có công oanh liệt (của mẹ)
Tiến quân một bát cháo ghi ơn mãi mãi
Thắng trận ngàn quân đánh hùng dũng.'
Bên trong đền có 3 cung thờ. Cung thờ đầu tiên là đệ tam thờ hội đồng tứ phủ. Cung thứ hai là cung đệ nhị đặt tượng thờ Chúa Bản Đền với 4 cột đá xanh nguyên khối, chạm trổ long phụng tinh xảo. Tượng thờ Chúa Bản Đền đặt chính giữa điện, bên phải là bàn thờ quan Hoàng Bảy và bên trái là bàn thờ quan Hoàng Mười.
Bàn thờ hội đồng Tứ Phủ tại Đền Quán Cháo, với bàn thờ quan Hoàng Bảy và quan Hoàng Mười ở hai bên
Phần cung cấm nằm ở trung tâm với bàn thờ và tượng Liễu Hạnh Công Chúa được đặt trong khám sơn son thếp vàng. Pho tượng được chạm từ gỗ vào thời nhà Nguyễn cổ xưa và rất quý giá. Pho tượng Thánh Mẫu Liễu Hạnh của đền Quán Cháo được tạo dáng theo phong cách Toạ thiền thường thấy trong Yoga. Bức tượng có khuôn mặt ấn tượng với đôi mắt của phượng, mày nhẹ nhàng và không kiêu căng, mang nét nhân hậu. Bức tượng mô tả chân thực người phụ nữ mở quán bên đường, nấu cháo để cung cấp cho một đoàn quân, hỗ trợ chiến thắng quân giặc, là biểu tượng của sự đoàn kết và lòng nhân ái.
Bàn thờ bên trong cung cấm với những bức tượng được điêu khắc tỉ mẩn từ rất lâu trước đây, vì vậy rất có giá trị
Bức tượng của Quan Hoàng Bẩy với áo xanh và hoa văn ánh vàng
2.2 Lễ hội hàng năm rộn ràng sắc màu
Đi đến chợ Ghềnh một chuyến
Đón lễ Tiên Quán Cháo chào đón vua Dâu
Lễ hội tại đền Quán Cháo diễn ra hàng năm, từ ngày 15 tháng Giêng đến hết ngày 3 tháng 3 âm lịch, cùng ngày với lễ hội tại đền Dâu. Hai lễ hội này thường được tổ chức liền mạch. Người dân khi tham dự lễ hội thường trước tiên ghé thăm đền Quán Cháo, thực hiện các nghi lễ tôn kính, sau đó mới rước ngai cùng tượng Thánh Mẫu về đền Dâu. Đây là trật tự lễ trình như đã được đề cập trong câu ca dao. Sau khi cầu lộc, bình an tại đền Quán Cháo và đền Dâu, mọi người sẽ tham gia hội Phủ Giày.
Trước đây, du khách có thể chứng kiến các nghi thức rước tượng và kéo chữ “Mẫu Nghi thiên hạ”, “Thiên hạ thái bình” và “Lý Nhân vi mỹ”. Tuy nhiên, hiện nay các nghi thức này đã không còn tồn tại. Tuy nhiên, các nghi lễ khác như hầu bóng, tôn lô nhang và trình đồng để mong cầu phúc, lộc, thọ và bình an vẫn được tổ chức trang trọng và đặc sắc.
Lễ hội được tổ chức trọng thể nhằm mong cầu phúc, lộc, thọ và bình an cho đất nước và nhân dân
Tác giả: Nhật Anh
Nguồn thông tin: Tổng hợp. Hình ảnh: Oản Cô Tâm
