Buzz
Sống tại Sài Gòn, nhà cách quận 5 chỉ 3km, nhưng giữa quận 7 và quận 5, như hai thế giới khác nhau. Mỗi khi muốn rời bỏ hiện tại, tôi đến Chợ Lớn. Ở đó, những hội quán mang dấu ấn thời gian, hương khói bồng bềnh. Những gam màu đặc trưng của người Hoa và những ngôi nhà cổ kính tô điểm nên không gian lịch sử.
Khám phá hội quán Nghĩa An với kiến trúc độc đáo của người Triều Châu
Hội quán Nghĩa An với kiến trúc đậm chất Triều Châu.
Hội quán Nghĩa An, kiệt tác từ thế kỷ XIX. Ngày xưa, họ sinh sống tại vùng Nghĩa An, thuộc Quảng Đông, Trung Quốc, giữ cái tên để kỷ niệm nguồn cội. Di cư đưa họ đến Sài Gòn, nơi họ hình thành cộng đồng đông đảo. Hội quán Nghĩa An, không chỉ là nơi thờ cúng mà còn là biểu tượng văn hóa tâm linh. Trùng tu nhiều lần, đặc biệt vào năm 2010, nhưng kiến trúc và hiện vật như câu đối, tranh vẽ, điêu khắc vẫn được bảo tồn hoàn hảo. Công trình có giá trị về kiến trúc và nghệ thuật trong nửa cuối thế kỷ XIX – đầu thế kỷ XX, được Bộ Văn hóa – Thông tin công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia từ năm 1993.
Miếu thờ Quan Công tại hội quán Nghĩa An, đặc trưng của một nhân vật anh hùng thời Tam Quốc. Được gọi là miếu Quan Đế hay chùa Ông, Quan Công trong văn hóa người Hoa thể hiện lòng trung nghĩa, biểu tượng cho tấm lòng quê hương của những người con xa xứ.
Nằm ở trung tâm đường Nguyễn Trãi, hội quán Nghĩa An là điểm nhấn thu hút ánh nhìn. Hồ nước từ cổng vào được xây dựng theo phong thủy, tạo năng lượng tích cực cho miếu thờ linh thiêng. Sân rộng và thoáng đãng, từ đây có thể nhìn thấy toàn bộ ba tầng của hội quán.
Đặc điểm mái hội quán Nghĩa An
Đặc điểm nhận biết hội quán theo phong cách Triều Châu là mái chia thành ba phần, phần giữa cao hơn hai bên, sống mái uốn cong nhẹ nhàng; đầu hồi tam giác có đắp gờ chỉ nổi bật. Trên đỉnh mái, tượng sành 'lưỡng long tranh châu' là điểm nhấn tuyệt vời. Còn lại, kiến trúc tổng thể của hội quán Nghĩa An hình chữ nhật với những dãy nhà khép kín vuông góc, bao gồm tiền điện, sân thiên tỉnh (giếng trời), nhà hương, chính điện và văn phòng hội quán dọc hai bên các điện thờ.
Ngay khi đặt chân vào, tôi bị cuốn hút bởi vẻ tinh tế và tráng lệ của hội quán. Dưới mái ngói được trang trí cầu kỳ, mỹ lệ với cặp kỳ lân đá đối xứng, cột kèo được trang trí tinh xảo. Tấm biển chữ 'Nghĩa An hội quán' và bức nghi môn từ năm 1903 chạm nổi cảnh 'Lục Quốc phong tướng' màu vàng rực rỡ. Trên vách mặt tiền cửa miếu chạm chìm chữ Hán và sáu bức chạm cành trúc đa dạng tạo điểm nhấn thuận lợi.
Chi tiết mái hội quán Nghĩa An
Trang trí đầu hồi trên mái
Khám phá lưỡng long tranh châuBước qua cổng, tiền điện rực rỡ với chiếc lư hương bằng đồng làm năm 1825. Bên trái là bàn thờ Phúc Đức chính thần (ông Bổn hay thần Thổ Địa), bên phải là tượng Mã Đầu tướng quân (người giữ ngựa Xích Thố cho Quan Công) đứng bên ngựa Xích Thố gỗ sơn đỏ. Sân thiên tỉnh, nhà hương, và chính điện liên tiếp hiện ra sau đó.
Nơi này tràn ngập sự trang nghiêm với cột gỗ cao treo câu đối, bao lam, hoành phi và khám thờ chạm trổ tinh tế. Giữa chính điện, gian thờ Quan Thánh đế quân (Quan Vũ) trang trí bằng lưỡng long tranh châu, đặt trong khám thờ chạm viền tùng - hạc, mai - điểu, mẫu đơn - trĩ, bát tiên giao chiến thủy quái. Tượng Quan Thánh đế quân bằng thạch cao sơn màu với chi tiết quen thuộc: mặt đỏ, râu dài đến ngực, tay vuốt râu, đầu đội mão gắn kim hoa, mặc giáp trụ bên trong và áo bào bên ngoài. Phía bên phải chính điện có gian thờ Thiên Hậu nguyên quân (Thiên Hậu Thánh mẫu), bên trái là gian thờ Tài Bạch tinh quân (Thần Tài) ngồi trên ghế chạm đầu rồng, hai bên có Chiêu Tài đồng tử đứng hầu.
Hội quán Nghĩa An - Dấu tích từ thế kỷ 19
Khám phá Chính điện tại hội quán Nghĩa An
Tượng Quan Thánh đế quân chế tác từ thạch cao sơn màu
Âm thanh nhẹ nhàng của chuông cổ trong hội quán
Dành nửa ngày ngắm nhìn mọi chi tiết tinh tế tại Nghĩa An, tôi khám phá ra nhiều điều mới. Bên cạnh những điểm mô tả, hội quán ẩn chứa nhiều tác phẩm nghệ thuật như bức tượng, phù điêu gốm trên mái ngói, bông hoa chạm ngược, tượng kỳ lân, câu đối, tranh vẽ độc đáo, thể hiện giá trị nghệ thuật độc đáo trong đời sống nông dân thôn dã thế kỷ XIX – đầu thế kỷ XX.
Hàng năm, chùa tổ chức lễ cúng Quan Đế vào ngày 24 tháng 6 âm lịch. Đây là dịp để cộng đồng người Triều Châu ở Sài Gòn sum họp và thể hiện lòng tưởng nhớ đến quê hương, đất tổ.
* Bài viết tham gia chương trình Mytour Golocal
Mytour Golocal là chương trình viết blog giới thiệu những địa điểm đẹp trên khắp đất nước Việt Nam. Đây là cơ hội tuyệt vời để quảng bá du lịch địa phương đến mọi người. Với mỗi bài viết đạt yêu cầu, bạn sẽ nhận ngay 800.000 VND và có cơ hội trở thành Cộng tác viên với Mytour. Thông tin chi tiết về chương trình xem tại: https://www.Mytour/vi-vn/golocal
