Buzz
a) Sự sống:
+ Người từ làng Liên Xá, huyện Đường Hào, phủ Thượng Hồng, trấn Hải Dương
Biệt danh Hải Thượng Lãn Ông ( Ông già lười ở đất Thượng Hồng) -> Lười công việc, không chú trọng vào danh lợi…
Gia đình đã từng theo đuổi học vấn và có thành tựu trong lĩnh vực thi cử, giúp họ nổi tiếng và được tôn trọng trong xã hội.
b) Sự sự nghiệp:
Ngoài việc làm bác sĩ, ông còn là tác giả và truyền bá tri thức y học… Bộ sách Hải Thượng y tông tâm gồm 66 tập được biên soạn trong vòng 60 năm, được coi là tác phẩm vĩ đại nhất về y học thời Trung đại.
2. Tác phẩm “ Thượng kinh ký sự: ( 1782)
Là tập sách cuối cùng trong bộ Hải thượng y tông tâm, đánh dấu bước tiến của văn học (Văn viết tiếng Việt, dạng ký)
Tác phẩm ghi lại những trải nghiệm trực tiếp khi tác giả được mời vào kinh chữa bệnh cho Thế tử Cán, cho đến khi ông trở về Hương Sơn...
3.Vị trí của đoạn trích:
Đoạn trích diễn ra sau khi ông vào kinh, lưu lại lúc ông đang lưu trú tại nhà Quận Huy Hoàng Đình Bảo trước khi được mời vào phủ chúa Trịnh để chữa bệnh cho Thế tử Cán. Đây là lần đầu tiên ông bước chân vào ngôi phủ trọng yếu này.
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
1) Phác họa, cách sinh hoạt trong phủ Chúa
a) Phác họa không gian bên trong phủ chúa
Rất tráng lệ và hoành tráng, không gì có thể sánh kịp:
- Cây cỏ xanh um, tiếng chim líu lo reo, hoa lá rực rỡ
- Những con đường lớn, các khu vườn với những cánh hoa phượng đỏ rực, và những đồ trang sức lấp lánh
- Trong cung điện, từ năm đến sáu lần mỗi năm được trang hoàng với những tấm rèm lụa, bức màn, bàn ghế vàng, đèn lộng lẫy, hương thơm ngát...
(màu sắc, hình dáng, hương vị của vườn cây, lầu cung màu tím, dụng cụ vàng bạc, thực đơn hảo hạng…)
• Tác giả là một quan lại, đã nhiều lần bước vào tử cấm thành nhưng vẫn bị ấn tượng trước vẻ đẹp của phủ chúa…
b) Lối sống trong cung
- Lối diễn đạt:
+ Trịnh Sâm sử dụng ngôn từ cao quý (4 lần) và uy nghiêm (3 lần)
+ Trịnh Cán sử dụng từ ngữ thánh thiện (1 lần)
+ Trong phủ có nhiều chức vị cao quý: các quan chức, bác sĩ y, từ ba cung sáu viện, đến những người truyền tin, tất cả đều sống sôi nổi và tấp nập.
+ Khi ra vào phủ chúa, mọi người phải có thẻ; ngay cả việc khám bệnh cũng phải lễ phép, chỉ sau khi làm lễ phép mới được phép tháo áo trước thế tử…
+ Xung quanh chúa là các phi tần và các thần tử trải màn che phủ,
=> Thâm cung giống như cung điện yên bình, nơi có quyền lực vô song và xa hoa không tưởng, tinh tế và hoành tráng
c) Tác giả và quan điểm về cuộc sống trong triều đại chúa
Tác giả đứng ngẩn ngơ trước sự quyến rũ của vật chất, nhưng không mê muội với cuộc sống xa hoa, bởi nó đã được xây dựng trên nỗi đau của nhân dân…
+ Không tán thành cuộc sống thừa thãi, đầy đủ tiện nghi nhưng thiếu đi không khí trong lành và không gian tự do…
Tóm lại: Qua lời châm biếm mỉa mai của tác giả, ta nhận thấy: Sự thống trị của triều đình với quyền lực tối thượng và cuộc sống xa hoa của gia đình chúa Trịnh; sự chấp nhận thực tế của vua Lê khi ấy…
2) Thái độ của Thế tử Cán và con người Lê Hữu Trác:
a) Thế tử Cán:
Nơi trú ngụ của thế tử là nơi u ám và nghiêm trọng; được bao quanh bởi những vật dụng làm từ gấm, lụa, và chất liệu quý giá khác…
+ Mặc dù đông người nhưng im lặng, thiếu đi sức sống.
+ Không khí lạnh lẽo và tĩnh mịch.
+ Vẻ ngoài: hình ảnh già nua, khuôn mặt khô cằn, má bị phình lên, gân cơ trở nên rõ ràng, thân thể gầy guộc… khí lực nguyên thuỷ đã mất hết, sức khỏe suy yếu đáng kể… lưu thông khí huyết bị gián đoạn… âm dương bị tổn thương nghiêm trọng.”
Dù cuộc sống phong phú về vật chất, nhưng tinh thần và ý chí lại trống rỗng. Đây là biểu tượng của sự suy yếu và hao mòn của triều đình Lê – Trịnh vào những năm cuối thế kỷ XVIII.
b) Thái độ và con người của Lê Hữu Trác:
+ Tác giả là một bác sĩ xuất sắc, am hiểu về y học và giàu kinh nghiệm…
+ Ngoài tài năng, ông còn được biết đến là một bác sĩ đạo đức và nhân hậu…
=> Đoạn trích cho thấy phẩm chất cao quý: Tôn trọng đạo đức hơn là danh vọng và quyền lợi, yêu thích cuộc sống bình dị và tự do ở quê nhà.
3) Đặc điểm nổi bật trong phong cách viết của tác giả:
+ Sự quan sát tỉ mỉ, ghi chép chân thực, miêu tả cảnh vật và con người sống động, không bỏ lỡ bất kỳ chi tiết nhỏ nào tạo nên sức hút của cảnh và sự việc.
+ Cách diễn đạt diễn biến câu chuyện và sự việc một cách khéo léo, cuốn hút người đọc. Mức độ thực tế sâu sắc
III Tổng kết:
• Với phong cách viết theo hình thức ký, ghi chép lại những sự kiện và nhân vật thật, đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh mang lại một nguồn tài liệu quý giá về thời đại của vua Lê chúa và chúa Trịnh, mà hiện nay hầu hết các di tích này đều đã biến mất.
• Bằng cách miêu tả khách quan về cảnh vật và con người, tác giả đã lặng lẽ phê phán cảnh giàu có, xa hoa, và quyền lực đáng sợ của triều đình chúa Trịnh, đồng thời thể hiện tinh thần cao cả và khao khát cuộc sống tự do, không màng đến danh vọng của danh y Hải Thượng Lãn Ông.
Mytour
