Khám phá đoạn trích về Hạnh phúc của một gia đình đang trong tình cảnh tang thương

Buzz

Nội dung bài viết

Mẫu: Khám phá đoạn trích Hạnh phúc của một gia đình

Xem thêm

Đọc tóm tắt

- Tác giả Vũ Trọng Phụng nổi tiếng với thể loại phóng sự và châm biếm xã hội.
- Đoạn trích 'Hạnh phúc của một gia đình' từ tiểu thuyết 'Số đỏ' mô tả cảnh tang lễ hài hước.
- Gia đình hạnh phúc vì cụ ông qua đời, cụ bà hồi phục sau khi được hứa giúp con dâu lấy chồng danh dự.
- Đám tang với nhiều chi tiết hài hước, nhưng phản ánh sự thối nát, bất công của xã hội.
- Xuân Tóc Đỏ là biểu tượng phản kháng và châm biếm xã hội, với cuộc sống hỗn loạn và đầy bất công.

Thông tin dưới đây giúp học sinh mở rộng hiểu biết về đoạn trích Hạnh phúc của một gia đình của nhà văn Vũ Trọng Phụng, tận dụng để hiểu sâu hơn về thực tế xã hội Việt Nam hỗn loạn, suy đồi đạo đức trong thập kỷ 30 của thế kỷ XX.

Đề bài: Khám phá đoạn trích Hạnh phúc của một gia đình

Bài mẫu Tìm hiểu đoạn trích về Hạnh phúc của một gia đình

Mẫu: Khám phá đoạn trích Hạnh phúc của một gia đình

I/ Tổng quan

1. Tác giả

Vũ Trọng Phụng (1912-1939) quê gốc ở Hưng Yên. Ông sống và sáng tác tại Hà Nội. Nổi tiếng với thể loại phóng sự, ông được những tờ báo của thời kỳ gọi là 'Ông vua phóng sự ở miền Bắc'.

Tác phẩm:
- Thưc nghiệm: Bẫy người (1933), Bữa ăn của thầy và cô (1936), Cuộc sống lắm chông gai (1937), và nhiều tác phẩm khác.
- Tiểu thuyết: Cuộc đại phun trào (1936), Vũ trụ (1936), Nứt đê (1936), Hên xui trúng số lớn (1938), và nhiều nữa.
- Kịch: Cô đơn không một tiếng vang (1931).
Vũ Trọng Phụng là người có nghệ thuật châm biếm, phê phán sự bất công, tàn bạo của xã hội thực dân phong kiến tư sản... Ông tạo ra những nhân vật như Xuân Tóc Đỏ để châm chọc xã hội mà ông gọi là 'đen tối', 'tàn khốc'.

2. Đoạn trích

- Nguồn gốc: 'Hạnh phúc của một gia đình', được trích từ chương 15 của tiểu thuyết 'Số đỏ', một tác phẩm xuất sắc của Vũ Trọng Phụng, xuất bản năm 1936.
- Tóm tắt 'Hạnh phúc của một gia đình'

Sau 3 ngày lo lắng, cụ ông Tổ hơn 80 tuổi qua đời. Cụ bà Hồng, vợ chồng Văn Minh, ông phán là 'mọc sừng', cậu Tân, cô Tuyết và cả bọn cháu đều vô cùng hạnh phúc. Người qua đời được kiểm tra cẩu thả vài lần, đã qua một ngày mà vẫn chưa hồi phục. Khi cụ bà đi xếp đám cưới cho Tuyết không thành, Văn Minh hứa sẽ giúp Tuyết lấy chồng một cách danh dự, cụ bà Hồng mới hồi phục. Toàn bộ gia đình rơi vào tình trạng hạnh phúc khi chuẩn bị thông báo tang lễ, gọi hò kèn, thuê xe tang. Lễ tang được tổ chức vào buổi sáng hôm sau. Có 2 cảnh sát Min Đơ, Min Toa được thuê để duy trì trật tự. Tuyết mặc trang phục trong trẻo khi đi nhờ trầu. Đám tang đi qua nhiều con phố với nhiều điệu nhảy và những trò hài hước. Có cả đám cưới có bát cống, lợn quay, cũng như ba trăm câu đối và nhiều người tham gia đưa đám. Có cả lễ ký tên và vòng hoa. Khi đám tang đi qua 4 phố, xuất hiện 6 chiếc xe với sư Chùa Bà Banh trên đỉnh, mỗi chiếc đều che phủ hai chiếc lọng. Hai vòng hoa lớn, một của báo Gõ Mõ và một của Xuân, nổi bật. Cậu Tân nhanh chóng bắt đầu chụp ảnh. Ông Pháp 'mọc sừng' và khóc lớn 'Hứt! Hứt! Hứt!' nín thở đưa giấy bạc năm đồng gấp tư vào tay Xuân... Bí mật nhấn nháp giấy tiền để không ai nhìn thấy...

Lưu ý trước khi nghiên cứu chi tiết phần Phân tích Hạnh phúc của một gia đình, một phần quan trọng giúp học viên hiểu rõ nếu muốn nâng cao kỹ năng văn của mình.

II/ Hiểu nội dung văn bản

1. Giá trị châm biếm và đả kích xã hội thực dân phong kiến tư sản đen tối, thối nát.

- Trong gia đình, ông chết, cha mất - một cái chết khiến nhiều người vô cùng sung sướng. Cụ ông Hồng 'nhắm nghiền mắt lại mơ màng'... vì cụ chắc thiên hạ 'ai cũng phải khen một cái đám tang như thế, một cái gậy như thế!'. Ông pháp 'mọc sừng' sung sướng vì không ngờ 'đôi sừng hươu vô hình trên đầu' mình lại to đến thế nên được cụ ông Hồng - bố vợ - hứa sẽ chia thêm cho con dâu và con trai thêm vài nghìn đồng... Văn Minh chồng hạnh phúc vì cái chúc thư chia gia tài 'sẽ đi vào thực tế'. Cậu Tân có dịp sử dụng máy ảnh. Bà Văn Minh sung sướng vì mốt những bộ đồ mới thời thượng, mũ mấn trắng viền đen... sẽ mang lại cho những người có tang 'được trải nghiệm chút hạnh phúc trong cuộc sống'. Ông Typn mong đợi các báo cáo phê bình 'những sáng chế của mình' trong cuộc cải cách trang phục theo kiểu Âu... Tuyết chọn trang phục ngây thơ để thế giới biết rằng 'mình vẫn giữ được chữ trinh', và còn nhiều điều khác...

- Trong xã hội bên ngoài, đám cảnh sát Min Đơ, Min Toa sống cuộc sống sung sướng nhờ vào việc được thuê, dù không có ai đáng phạt. Các quan khách đến đưa mặt, bạn của Tuyết, Văn Minh, cô Hoàng Hôn, bà Phó Đoan, những người phụ nữ gái lịch được thưởng thức 'chim nhau, cười tình với nhau, bình phẩm nhau, chê bai nhau, ghen tuông nhau, hẹn hò nhau...'. Banh thân của cụ cố Hồng đến đưa đám ma với đôi gò bồng đảo 'đầy những huy chương...', với bộ râu 'hoặc dài hoặc ngắn, hoặc đen, hoặc hung hung, hoặc lún phún hay rầm rậm, loăn quăn'... để khoe tài, đức, và của cải... Sư cụ Tăng Phú thì hạnh phúc vênh váo, ngồi trên chiếc xe vì đã 'đánh đổ đường Hội Phật giáo, và như thế là cuộc đắc thắng đầu tiên của báo Gõ Mõ vậy'. Xuân Tóc Đỏ đến đưa đám với sự chậm trễ có chủ ý, 2 vòng hoa đồ sộ, 6 chiếc xe có cắm lọng,... khiến cho Tuyết 'liếc mắt đưa tình để tỏ ý cám ơn', và cụ bà sung sướng thốt lên: 'Ông Đốc Xuân đã không giận mà lại giúp đáp phúng viếng đến thế, và đám ma như kể đã là danh giá nhất tất cả'. Và Xuân, sao không sung sướng, chỉ với một câu nói: 'Thưa ngài, ngài là một người chồng mọc sừng!' nhưng lại được ông phán-mọc-sừng trả công bằng một tờ giấy bạc 5 đồng gấp tư 'dúi vào tay'...

Đúng là 'hạnh phúc của một tang gia', mặc dù khi hạ huyệt có cụ cố Hồng mếu, ông phán-mọc-sừng khóc to 'Hứt! Hứt! Hứt!'.

2. Nghệ thuật trào phúng bậc thầy:

- Đám ma được mô tả như một buổi rước xách với nhiều vai hề già, trẻ, đàn ông, đàn bà... thuộc tầng lớp tư sản 'Âu hóa' rối. Tác giả thể hiện sự khinh bỉ, châm biếm sâu sắc.
- Sử dụng tinh tế các kỹ thuật nghệ thuật trào phúng:
+ Phóng đại: Cụ cố Hồng sung sướng đến mức hút ngay một chặp 60 điếu thuốc phiện khi bố mất, thốt lên 1872 lần câu: 'Biết rồi, khổ lắm, nói mãi!'.
+ Mô tả hài hước về những bộ râu của bạn bè cụ cố Hồng!
+ Phục bút: Xuân đến đưa đám muộn, khiến Tuyết đau đớn với sự 'có thể muốn tự tử', nhưng khi hắn đến, Tuyết liếc mắt để tỏ ý cảm ơn. Cụ bà thốt lên sung sướng 'đám ma kể đã là danh giá nhất tất cả!'.
+ Sử dụng vai hề: Cậu Tân lộm thuộm trong chiếc áo thụng trắng, bắt bẻ từng người để chụp ảnh. Ông phán-mọc-sừng khóc to 'Hứt! Hứt! Hứt!' nhưng lại bí mật đưa tờ giấy bạc 5 đồng vào tay Xuân... - Rất công bằng trong việc giao dịch 'danh lợi'!
+ Sử dụng tương phản để làm nổi bật cái hài, cái rối, cái đồi bại, thối nát đầy bất công và hỗn loạn. Ví dụ, sư cụ Tăng Phú, v.v...

3. Đặc điểm độc đáo của nhân vật Xuân Tóc Đỏ

Mỗi đoạn văn mang đến cảm hứng duy nhất của mình. Trong văn học hiện thực, cảm hứng chủ yếu là sự phê phán và phủ nhận thực tại xã hội thông qua các nhân vật độc đáo và xuất sắc. Trên hết, Xuân Tóc Đỏ trong Số Đỏ của Vũ Trọng Phụng là biểu tượng của sự phản kháng và lẽ phê phán với xã hội thực tại thông qua một hình tượng 'kì cục' nhưng độc đáo.

Qua hình ảnh Xuân Tóc Đỏ, tác giả Vũ Trọng Phụng đã làm rõ rằng xã hội đương thời là 'tấn kịch thực sự của con người giữa những sự giả dối trớ trêu'. Đó là một người opportunistic, tiến lên trong xã hội bằng cách thực hiện những trò 'gian trá, lừa dối'. Thực tế, Xuân Tóc Đỏ chỉ là một gã lưu manh, không học vấn, với quá khứ đen tối: 'Thằng Xuân, mồm môi dày đen, xây nhà từ cửa lá; ăn cắp ở các phố, chơi bời ở hồ Hoàn Kiếm. Nó bán thuốc phiện, bán những quảng cáo thuốc lậu trên tàu hỏa, làm người chạy bảo kê ở rạp chiếu phim, và thậm chí có cả nghề lừa đảo khác. Ánh nắng mặt trời làm cho mái tóc của nó đỏ rực như tóc Tây. Cảnh tượng này tạo ra một hình ảnh hoàn toàn vô học, nhưng tính cách của nó rất tinh quái, rất hiểu biết về cuộc sống'...

Cuộc sống bên lề, những bài học từ đời sống hàng ngày tạo nên hình ảnh của Xuân Tóc Đỏ, một kẻ lưu manh, tinh quái. Xuân lang thang kiếm sống từ những nghề 'rẻ tiền', và theo thời gian, hắn trở nên thông minh và ranh mãnh hơn. Nhờ vào những tình huống đặc biệt đó, Xuân bước chân vào thế giới thượng lưu, tương tác với những người giàu có như ông bà Văn Minh, bà Phó Đoan, cô Tuyết... Nói chung, xã hội thượng lưu là môi trường thuận lợi để nuôi dưỡng những người như Xuân Tóc Đỏ. Sự tiến bộ của Xuân là kết quả của cơ hội, và nó có những điều mà chính Xuân cũng không ngờ. Nhờ tính nhanh nhẹn, láu cá, Xuân đã tìm ra vị trí trong gia đình ông bà Văn Minh. Từ một anh chàng làm công ở sân quần, một gã quảng cáo thuốc lậu, Xuân trở thành sinh viên y thuốc, quan đốc tờ Xuân, người hy vọng của đội quần vợt Bắc kỳ, một vị anh hùng cứu nước, và một bậc thượng lưu trong xã hội... Tất cả có vẻ phóng đại, nhưng điều quan trọng là tác phẩm vẫn giữ nguyên bản chất tố cáo thực tế xã hội. Xuân chỉ là một kẻ không đáng kể bằng những từ ngữ thấp kém như 'Mẹ kiếp', 'Nước mẹ gì'... Mặc dù biết một chút về y học, trong thời gian quảng cáo thuốc lậu, nó được giới thiệu là 'sinh viên trừng thuốc' và đã chữa khỏi bệnh cho cụ cố Tổ: Ngay từ đầu, nó đã gặp một cơ hội: Không chỉ có tiếng chúm nhưng còn có lòng chúm. Người đầu tiên mê cảm với Xuân là cô Tuyết (thậm chí là 'quan đốc - tờ') và sau đó là nhiều người khác, tạo nên sự tăng thêm danh tiếng cho Xuân. Sự hiệu quả ngẫu nhiên này làm tăng uy tín của Xuân trong gia đình Văn Minh, và từ đó 'sự đơn giản của nó được coi là sự nho nhã, là sự khiêm tốn, do đó nó trở nên được yêu thích hơn'. Bà Phó Đoan cũng đã phải lòng nó và nhận xét rằng nó là người có học vấn, còn ông phán mọc sừng cũng nhìn nhận nó như một người đứng đắn...

>> Tham khảo thêm Tóm tắt Hạnh phúc của một tang gia.

Cuộc hành trình của Xuân Tóc Đỏ từng bước gặp vận may, tạo nên những sự kiện bất ngờ nhưng đồng thời phản ánh đầy đủ bản chất của nhân vật. Tính cách không thay đổi, với hình ảnh của một lưu manh, mở miệng là những từ ngữ thô tục như 'mẹ kiếp', 'nước mẹ gì'. Khôn ngoan của Xuân không đến từ sách vở mà là do khả năng mô phỏng, che đậy, đối phó linh hoạt với mọi tình huống. Thậm chí, Xuân được biết đến như 'Xuân Tóc Đỏ thi sĩ', nhưng thực tế chỉ là người đưa bán thơ 'thuốc cảm, nhức đầu' của các tiệm thuốc. Cuộc sống hỗn loạn của Xuân được so sánh với một vở hài kịch nhiều vai diễn. Nhưng đôi khi, giữa những tiết mục giả vờ trên sân khấu, hắn nhận ra thực tại hèn mọn của mình, tạo nên hình ảnh của một Xuân hạ lưu, vô học (theo Phan Cự Đệ). Điển hình là lúc Xuân Tóc Đỏ đánh bại vị thế của ông Phán và gây sốc cho gia đình Văn Minh. Trong tình huống rối bời, Xuân không làm ngoài cách đào tẩu: 'Con xin lỗi, con là thằng vô học, từ xưa đến nay chỉ biết làm công việc hạ lưu, không biết đến thuốc!'. Nhưng ngược lại, sự đỏ rực của Xuân không chỉ khiến người ta không coi thường mà còn trở thành người được kính trọng! Cái chết của cụ Tổ là một cái nhìn sắc nét về sự tàn nhẫn, mỉa mai của Xuân và của xã hội 'chó đểu'. Đó là hiện thực được thể hiện qua châm biếm và tiếng cười ồ ạt, không phải là nước mắt như trong 'Đám tang lão Gôriô' (Lão Gôriô - Ban Zắc).

Xuân Tóc Đỏ nhìn nhận rõ vị trí của mình trong xã hội, và để tạo uy tín, hắn không ngần ngại phải coi thường người khác! Hành động giả dối, lố bịch của hắn lại càng tăng động càng được tôn trọng... Dù có bày tỏ vẻ kiểu cách, bản chất thực sự của nhân vật vẫn là lố bịch, kệch cỡm. Mỗi khi đối mặt với đám đông, hắn luôn diễn đạt theo cách đòi hỏi kiểu cách: 'Rất hân hạnh'... và đặc biệt lố bịch khi đứng trước quần chúng: 'Hỡi quần chúng, mi không hiểu gì, mi oán ta. Ta vẫn yêu quý mi, mặc lòng mi chẳng rõ lòng ta. Thôi giản tán đi!'. Bản chất thật của Xuân Tóc Đỏ lại là như thế

Tác giả đã thành công trong việc xây dựng nhân vật Xuân Tóc Đỏ bằng cách sử dụng châm biếm sâu sắc và tiếng cười mang tính chất châm biếm đối với xã hội 'Âu hoá' thối nát. Xuân Tóc Đỏ không chỉ là một cá nhân mà là biểu tượng của những loại người trong xã hội đang đối mặt với sự suy đồi.

Những người luôn tỏ ra lịch sự và cao quý thường là những người có tinh thần cải cách, nhưng thực sự họ chỉ là những diễn viên thực hiện vở kịch thác loạn. Chỉ trong xã hội hiện đại, những nhân vật giống như Xuân Tóc Đỏ mới có thể đóng vai trò quan trọng, làm cho thế giới này trở nên hỗn loạn và đảo lộn.

Xuân Tóc Đỏ là một biểu tượng độc đáo trong thế giới tiểu thuyết, một tác phẩm mà Vũ Trọng Phụng đã tạo ra với những tình huống kịch tính không giống ai trong văn học thực tế giai đoạn 1930 - 1945. Qua những đợt cười, tác giả không chỉ lên án xã hội thối nát mà ông sống, mà còn mỉa mai những người học giả tự xưng là quý tộc và tư sản, nhưng lại ngu dốt, chỉ biết sống vì tiền bạc mà quên mất nhân phẩm.

"""""HẾT"""""--

Chúng tôi đề xuất để Tìm hiểu đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia trong phần tiếp theo, các em hãy chuẩn bị cho phần Phân tích nghệ thuật trào phúng qua đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia trong Số đỏ và cùng với phần Trong Hạnh phúc của một tang gia, Vũ Trọng Phụng viết: Cái chết kia đã mang lại hạnh phúc cho nhiều người. Hãy chứng minh điều này qua các nhân vật trong đoạn trích. để hiểu rõ hơn về nội dung này.

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc khách hàng và chỉ dành cho khích lệ tinh thần trải nghiệm du lịch, chúng tôi không chịu trách nhiệm và không đưa ra lời khuyên cho mục đích khác.

Nếu bạn thấy bài viết này không phù hợp hoặc sai sót xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Tác phẩm Hạnh phúc của một gia đình có ý nghĩa gì trong văn học Việt Nam?

Tác phẩm 'Hạnh phúc của một gia đình' của Vũ Trọng Phụng không chỉ mang đến góc nhìn châm biếm về xã hội Việt Nam những năm 30 mà còn phản ánh những thực trạng đáng buồn về đạo đức và tình cảm gia đình trong bối cảnh thực dân phong kiến. Qua đó, tác giả thể hiện sự phê phán sâu sắc đối với những giá trị xã hội đang bị xói mòn.

Những nhân vật chính trong đoạn trích Hạnh phúc của một gia đình có đặc điểm gì nổi bật?

Nhân vật chính trong đoạn trích như cụ ông Hồng và gia đình ông có những đặc điểm phản ánh sự ích kỷ và tham lam trong bối cảnh tang lễ. Cụ ông Hồng là hình mẫu của một người không chỉ mất đi sự kính trọng mà còn khiến cả gia đình vui mừng vì 'lợi ích' từ cái chết của mình, từ đó phê phán giá trị đạo đức xã hội.

Vũ Trọng Phụng đã sử dụng những kỹ thuật gì để tạo nên tính châm biếm trong tác phẩm?

Vũ Trọng Phụng đã sử dụng nhiều kỹ thuật nghệ thuật như phóng đại, mô tả hài hước và sự tương phản để tạo ra tính châm biếm trong tác phẩm. Những hình ảnh buồn cười và những tình huống trớ trêu giúp tác giả phê phán sự thối nát và giả dối trong xã hội đương thời, khiến người đọc vừa cười vừa suy ngẫm.

Hạnh phúc của một gia đình phản ánh điều gì về xã hội Việt Nam thập kỷ 30?

Tác phẩm phản ánh một xã hội đầy rẫy sự giả dối và bất công, nơi mà cái chết được coi là cơ hội để kiếm lợi. Nó cho thấy sự suy thoái về mặt đạo đức và các giá trị gia đình trong bối cảnh xã hội Việt Nam thập kỷ 30, đồng thời chỉ trích các tập tục truyền thống và tầm nhìn hạn hẹp của con người.

Nhân vật Xuân Tóc Đỏ trong Hạnh phúc của một gia đình có vai trò gì trong tác phẩm?

Xuân Tóc Đỏ là biểu tượng của sự phản kháng và phê phán xã hội. Với tính cách lưu manh và sự hiểu biết về cuộc sống, nhân vật này thể hiện rõ nét những tiêu cực của xã hội đương thời, đồng thời cho thấy một hình ảnh sống động của những người sống bên lề, không có chỗ đứng trong xã hội.

Tại sao tác giả lại mô tả đám tang trong Hạnh phúc của một gia đình một cách hài hước?

Việc mô tả đám tang một cách hài hước nhằm làm nổi bật sự trớ trêu và bất công trong cách mà con người đối xử với nhau trong xã hội. Tác giả sử dụng tình huống bi hài để phê phán sự vô cảm và đạo đức giả, đồng thời cho thấy cách mà con người khai thác cả những khoảnh khắc buồn thương để vụ lợi.

Có thể nói Hạnh phúc của một gia đình là một tác phẩm mang tính chất phê phán xã hội không?

Có thể nói như vậy. Tác phẩm mang tính chất phê phán sâu sắc xã hội thực dân phong kiến, chỉ ra những giá trị đạo đức đang bị xói mòn và những hiện tượng xã hội đáng phê phán. Qua đó, tác giả gửi gắm thông điệp mạnh mẽ về sự cần thiết phải nhìn nhận và thay đổi những điều sai lệch trong xã hội.