Khám phá Fintech: Tương lai của công nghệ tài chính tại Việt Nam trong năm 2023

Trong thời đại số hóa hiện nay, Fintech đã trở thành một khái niệm quen thuộc không chỉ trong nền kinh tế toàn cầu. Với sự hòa trộn độc đáo giữa lĩnh vực tài chính và công nghệ, Fintech đã đem lại sự thay đổi đột phá trong cách tiếp cận, quản lý tài sản, thanh toán và các dịch vụ tài chính khác. Fintech là gì? Những đặc điểm, đối tượng, và các sản phẩm nổi bật của Fintech? Cùng khám phá thêm về xu hướng Fintech tại Việt Nam và trên thế giới trong bài viết này!

Fintech là gì?

Định nghĩa Fintech

Các doanh nghiệp Fintech xây dựng nền tảng tài chính số hoặc sử dụng công nghệ số hóa trong các hoạt động của mình.

Mặc dù đã xuất hiện từ thế kỷ 19, Fintech đã trở thành một phần không thể thiếu trong ngành tài chính hiện đại. Tại Việt Nam, Fintech đã được Ngân hàng Nhà nước chính thức phê duyệt từ năm 2008 với 9 công ty, và đến năm 2021, con số này đã tăng lên 150 công ty.

Tìm hiểu thêm:

• Database là gì? Ý nghĩa và vai trò không thể phủ nhận của cơ sở dữ liệu
• Chứng chỉ IC3 là gì? Những lợi ích đáng giá khi sở hữu chứng chỉ IC3

Vai trò của Fintech

Fintech đã đóng góp quan trọng vào lĩnh vực tài chính và cuộc sống của con người.

• Giảm thiểu chi phí: Công nghệ Fintech giúp tiết kiệm chi phí, tăng tốc độ và nâng cao chất lượng dịch vụ.
• Thúc đẩy giao dịch trực tuyến qua internet banking, ví điện tử… và giảm thiểu giao dịch trực tiếp.
• Dễ dàng tiếp cận dịch vụ tài chính ở các khu vực hẻo lánh, vùng sâu vùng xa thông qua Fintech.

Đặc điểm của Fintech

Sử dụng công nghệ để hỗ trợ lĩnh vực tài chính

Đặc điểm của Fintech là gì trong lĩnh vực tài chính? Fintech hoạt động thông qua trí tuệ nhân tạo, như một chú robot thông minh cung cấp các dịch vụ tài chính hiện đại. Điều này đơn giản hóa trải nghiệm tài chính, thay đổi thói quen tiêu dùng từ truyền thống sang trực tuyến.

Trước đây, việc chuyển tiền giữa các tài khoản ngân hàng yêu cầu phải đến quầy giao dịch. Nhưng hiện nay, mọi thao tác có thể được thực hiện trên điện thoại thông minh chỉ trong tích tắc. Ngoài việc chuyển tiền, còn có nhiều dịch vụ khác như thanh toán, vay mượn điện tử, đầu tư chứng khoán cũng dễ dàng tiếp cận thông qua Fintech.

Nguồn nhân lực cho tương lai

Sự phát triển của Fintech đã thay đổi yêu cầu đối với nhân viên tài chính. Họ không chỉ cần hiểu biết về chuyên môn nghiệp vụ, mà còn phải thành thạo trong việc sử dụng công nghệ.

Dịch vụ tài chính ngày nay trở nên tiện lợi hơn thông qua nền tảng trực tuyến. Điều này dẫn đến việc giảm lượng nhân lực cần thiết. Thay vào đó, một cá nhân có thể hỗ trợ nhiều khách hàng hiệu quả cùng một lúc.

Đối tượng mục tiêu của Fintech

Người tiêu dùng

Người tiêu dùng là những cá nhân chủ yếu sử dụng cả dịch vụ tài chính và công nghệ. Họ tận hưởng lợi ích từ hệ thống tài chính và tiện ích từ công nghệ.

Người tiêu dùng thúc đẩy sự đổi mới sản phẩm, tạo động lực cho các doanh nghiệp công nghệ. Mục tiêu chính của họ là cung cấp sản phẩm tốt nhất, với giá cả hợp lý, và đảm bảo sự hài lòng của khách hàng.

Cơ quan tài chính

Các cơ quan tài chính bao gồm ngân hàng, chứng khoán, công ty bảo hiểm, tài chính, cho vay tài chính... Đây là các thành phần quan trọng trong hệ thống tài chính, hướng dẫn sự đổi mới sản phẩm và phát triển thị trường tài chính.

Định chế tài chính liên tục sáng tạo ra những sản phẩm tối ưu nhất để đáp ứng nhu cầu của cộng đồng. Định chế tài chính nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của việc đầu tư vào nghiên cứu, áp dụng công nghệ mới, hợp tác và thậm chí là thành lập các công ty Fintech. Mục tiêu hàng đầu là giữ vững sự tiên tiến trong công nghệ và chiếm lĩnh thị trường tài chính một cách nhanh chóng.

Công ty Fintech

Ban đầu, các công ty Fintech tập trung vào lĩnh vực công nghệ thông tin và hoạt động độc lập. Tuy nhiên, nhận thấy nhu cầu ngày càng tăng của việc tích hợp công nghệ vào lĩnh vực tài chính, Fintech đã mở ra cơ hội mới cho doanh nghiệp.

Doanh nghiệp công nghệ tài chính phát triển mạnh mẽ nhờ vào động lực này. Các công ty Fintech đã tạo ra ảnh hưởng lớn đối với cả định chế tài chính lẫn khách hàng.

Những sản phẩm nổi bật của Fintech

Ví điện tử

Sự phổ biến của ví điện tử đã tăng đáng kể tại Việt Nam và trên toàn cầu trong thời gian gần đây. Các dịch vụ này kết nối với tài khoản ngân hàng, mang lại tiện ích cho các giao dịch như chuyển tiền, thanh toán.

Paypal, Momo, Moca, Payoneer, Zalo Pay, VNPay là những ví điện tử phổ biến được sử dụng rộng rãi hiện nay.

Dịch vụ ngân hàng trực tuyến (E-banking)

E-banking cung cấp các công cụ thông minh hỗ trợ giao dịch tài chính, hoạt động liên tục 24/7 và khắc phục nhược điểm của các phương thức truyền thống. Ứng dụng này cho phép bạn thực hiện các thao tác như chuyển tiền, thanh toán, kiểm tra tài khoản, mua sắm một cách dễ dàng.

Các phần của dịch vụ ngân hàng trực tuyến (E-banking) bao gồm SMS Banking, Internet Banking, Mobile Banking và nhiều công cụ khác.

Cho vay trực tuyến (P2P Lending)

P2P Lending là một trong những phân khúc nổi bật trong lĩnh vực Fintech. Ứng dụng này cho phép kết nối trực tiếp giữa những người cho vay và người vay, loại bỏ hoàn toàn sự can thiệp của ngân hàng. Người cho vay có thể bắt đầu từ 1.000.000 đồng và nhận được lãi suất dao động từ 15 - 20% mỗi năm.

Ứng dụng quản lý tài chính cá nhân

Công nghệ tài chính giúp giảm bớt gánh nặng của việc quản lý chi tiêu và theo dõi thu nhập. Bạn có thể lập kế hoạch và phân bổ nguồn lực tài chính một cách hiệu quả thông qua các ứng dụng này.

Bạn có thể dễ dàng sử dụng các ứng dụng quản lý chi tiêu phổ biến như Money Lover, MISA Money Keeper, Spendee,...

Ứng dụng đầu tư vào chứng khoán

Chứng khoán hiện nay là lựa chọn đầu tư phổ biến nhưng việc thực hiện giao dịch truyền thống có thể gặp phải nhiều khó khăn. Fintech đã giải quyết vấn đề này thông qua các ứng dụng đầu tư chứng khoán trên điện thoại di động.

Nhà đầu tư có thể dễ dàng tự theo dõi và phân tích thị trường, cũng như đặt lệnh giao dịch thông qua các ứng dụng tiện ích. Các ứng dụng đầu tư chứng khoán phổ biến tại Việt Nam bao gồm: Infina, VNDirect, Finhay...

Hình thức tín dụng trả góp

Ngoài các dịch vụ thanh toán, Fintech còn tạo cơ hội cho việc mua bán và sử dụng tín dụng trả góp, giúp quá trình mua sắm trở nên thuận lợi hơn. Khách hàng có thể đăng ký mua hàng trả góp thông qua ứng dụng của ngân hàng hoặc công ty tài chính.

Mỗi tháng, khách hàng có thể thanh toán tiền mua hàng, bao gồm cả lãi suất và số tiền gốc, thông qua ứng dụng trên điện thoại di động. Không cần phải đến trực tiếp để đăng ký, thời gian phê duyệt nhanh chóng, chỉ từ 15 đến 30 phút.

Tiền điện tử (Cryptocurrency)

Tiền điện tử (Cryptocurrency) là một loại tiền tệ mã hóa phi tập trung, được giao dịch thông qua các ứng dụng riêng. Loại tiền này không phụ thuộc vào quốc gia nào và có mức độ bảo mật cao với mã hóa phức tạp, thu hút sự phát triển và sử dụng rộng rãi trên toàn cầu.

Tiềm năng của tiền điện tử làm phương tiện trao đổi và lưu trữ giá trị trong tương lai là rất lớn.

Công nghệ chuỗi khối (Blockchain)

Blockchain là công nghệ cốt lõi mang lại sự đột phá với mức độ bảo mật cao bằng cách kết nối chuỗi mã hóa. Công nghệ này cho phép giao dịch một cách an toàn trong môi trường chung.

Ngân hàng và các tổ chức tài chính đã sử dụng Blockchain để tăng cường bảo mật hệ thống và xác định danh tính của khách hàng. Điều này cũng giúp thu thập thông tin hiệu quả hơn từ nhu cầu thực tế.

Công nghệ tài chính Fintech: An toàn hay rủi ro?

Theo thống kê của Forbes, có đến 68% người dùng tin dùng các dịch vụ tài chính của Fintech. Công nghệ tài chính được bảo vệ bằng hệ thống an ninh sinh trắc học và mật khẩu an toàn. Blockchain sử dụng mã hóa phức tạp, tăng cường bảo mật cho việc lưu trữ dữ liệu lớn.

Mặc dù có độ an toàn cao, Fintech vẫn đối mặt với nhiều rủi ro và hạn chế:

• Có nguy cơ bị lừa đảo qua ví điện tử, gây mất thông tin tài khoản và ví điện tử của người dùng.
• Biến động giá cổ phiếu Fintech không đều, gây nghi ngờ về tính ổn định của hệ thống.
• Ứng dụng tài chính của ngân hàng quá đơn giản, có thể khiến người dùng không nhận thức đúng về quyền lợi của mình.
• Rủi ro liên quan đến tín dụng ngân hàng, dữ liệu trên ứng dụng không đầy đủ và bị hạn chế.

 Tình hình Fintech ở Việt Nam và trên thế giới

Fintech thúc đẩy cuộc cách mạng Công nghiệp 4.0, tạo ra sự thay đổi và các xu hướng phát triển đa dạng. Tình hình của Fintech hiện tại là gì khi cả Việt Nam và thế giới đều chịu ảnh hưởng của sự biến đổi này.

Trên toàn thế giới

Sự quan tâm và đầu tư vào lĩnh vực Fintech đang tăng lên từ các chuyên gia tài chính, công nghệ, cũng như các tổ chức định chế tài chính và cả nhà đầu tư trên khắp thế giới. Các chính phủ cũng đã nhận ra tầm quan trọng của các công nghệ tài chính, đặc biệt là trong lĩnh vực bảo mật. Do đó, không chỉ có cam kết đầu tư ngắn hạn mà còn có các kế hoạch dài hạn nhằm hỗ trợ bảo vệ và phát triển kinh tế một cách bền vững hơn.

Theo thống kê của KPMG, tổng lượng đầu tư vào lĩnh vực Fintech đã tăng gần 300% trong nửa đầu năm 2018 so với cùng kỳ năm 2017. Sự tăng trưởng đáng kể này phản ánh sự kỳ vọng cao đối với tiềm năng phát triển của Fintech trong tương lai. Không chỉ là sự gia tăng mạnh mẽ trong thời gian ngắn, mà còn thể hiện sự ổn định và khả năng thích ứng lớn của ngành tài chính toàn cầu.

Tại Việt Nam

Cùng với nhiều quốc gia khác trên thế giới, Việt Nam đang tiến xa trong lĩnh vực Fintech:

• Số lượng công ty Fintech tăng gấp đôi so với năm 2016, với nhiều startup tham gia vào lĩnh vực này.
• Nhiều ngân hàng như VPBank, Vietinbank, TPBank, BIDV đã tập trung đầu tư vào hệ thống và dịch vụ Fintech.
• Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng đang tiên phong trong việc chuyển đổi số.
• Sự phát triển của ví điện tử đang mang lại sự linh hoạt cho khách hàng.
• Khoảng 48% công ty Fintech ở Việt Nam tham gia vào lĩnh vực thanh toán và cung cấp dịch vụ trực tuyến.

Một số ít công ty hoạt động trong lĩnh vực gọi vốn, Blockchain, chuyển tiền, quản lý tài chính, mặc dù số lượng này ít hơn so với một số nước khu vực như Singapore, Indonesia.

Cơ hội và thách thức của công nghệ tài chính Fintech tại Việt Nam

Cơ hội

• Nắm bắt nhu cầu: Fintech giúp hiểu rõ hơn về mong muốn của khách hàng, từ đó phát triển dịch vụ phù hợp.
• Hoạt động linh hoạt: Kênh trực tuyến phát triển mạnh mẽ, ngân hàng hoạt động 24/7, xử lý nhiều giao dịch cùng lúc giúp tăng hiệu quả.
• Thanh toán không dùng tiền mặt: Ứng dụng tiền ảo thay thế cho phương thức truyền thống trong thanh toán trực tuyến.

Thách thức

• Cạnh tranh gay gắt: Công ty Fintech đối mặt với sự cạnh tranh trực tiếp từ ngân hàng và tổ chức tài chính trong nhiều lĩnh vực như thanh toán, mua sắm, chuyển tiền,…
• Pháp luật còn hạn chế: Hành lang pháp lý cho Fintech chưa hoàn chỉnh, cần phải cập nhật luật pháp để phù hợp với sự phát triển của công nghệ.
• Bảo mật thông tin cần được cải thiện: Hạ tầng công nghệ ở Việt Nam vẫn chưa đủ bảo mật để hỗ trợ Fintech.