Buzz
1. Tóm tắt nội dung Vợ nhặt
Tràng, một chàng trai nghèo khổ ở xóm ngụ cư, vào một chiều đói kém đã gặp gỡ người phụ nữ tương lai của mình trong hoàn cảnh nghèo nàn. Chỉ với bốn bát bánh đúc và một lời nói đùa, Tràng đã khiến người phụ nữ đồng ý về làm vợ. Khi mẹ của Tràng trở về và thấy cô gái nghèo khổ trong nhà, bà đã nhận cô làm con dâu với lòng thương cảm. Tràng cảm thấy bản thân đã trưởng thành và trở nên có trách nhiệm hơn. Sáng hôm sau, sự xuất hiện của người phụ nữ đã mang lại sự thay đổi cho gia đình Tràng. Bà mẹ nghèo đãi các con với ít cháo và nồi chè đặc biệt. Dù miếng cám nghẹn cổ, Tràng và vợ vẫn hướng về một cuộc sống tốt đẹp hơn, với hình ảnh đám người đói phá kho thóc và lá cờ đỏ bay phấp phới hiện ra trong tâm trí anh.
2. Dàn ý phân tích giá trị nhân văn trong Vợ nhặt
2.1. Mở đầu
Tác giả Kim Lân (1920 - 2007), tên thật là Nguyễn Văn Tài, sinh ra tại làng Phù Lưu, xã Tân Hồng, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh, là một trong những nhà văn nổi bật nhất trong thể loại truyện ngắn của văn học Việt Nam hiện đại. Dù chỉ học hết tiểu học do hoàn cảnh khó khăn, ông đã làm nhiều nghề khác nhau. Năm 1944, ông tham gia Hội Văn hóa cứu quốc và sau đó tích cực tham gia hoạt động văn nghệ phục vụ kháng chiến và cách mạng. Bút danh Kim Lân của ông được lấy từ tên nhân vật Đổng Kim Lân trong Tuồng Sơn Hậu mà ông từng đóng.
Tác phẩm 'Vợ nhặt' có nguồn gốc từ tiểu thuyết 'Xóm ngụ cư'. Viết ngay sau Cách mạng tháng Tám, nhưng bản thảo bị thất lạc. Sau hòa bình lập lại năm 1954, Kim Lân đã dựa trên cốt truyện cũ để viết lại thành 'Vợ nhặt'. Tác phẩm được xuất bản trong tập truyện 'Con chó xấu xí'. Nó phản ánh nạn đói khủng khiếp năm 1945 và đồng thời làm nổi bật bản chất tốt đẹp và sức sống mạnh mẽ của người dân trong hoàn cảnh khốn khó.
2.2. Nội dung chính
1. Nạn đói tồi tệ năm 1945:
Tác giả đã thể hiện sự thương cảm sâu sắc đối với cảnh khốn cùng của những người lao động trong nạn đói tồi tệ năm 1945.
a) Nạn đói đã lan rộng khắp nơi, và thậm chí còn bao trùm cả khu xóm nghèo của những người dân di cư.
- Các gia đình từ Nam Định, Thái Bình kéo nhau lên, trông như những bóng ma, mệt mỏi và kiệt sức. Mỗi buổi sáng, có vài người đã chết dọc đường, tỏa mùi khó chịu của xác chết.
- Toàn bộ câu chuyện về Tràng diễn ra trong bối cảnh đói kém và tang thương đó. Cảnh xóm ngụ cư khi Tràng dẫn vợ về vào buổi chiều; tiếng khóc thảm thiết trong đêm và mùi khói từ đống rấm.
b) Tình cảnh của gia đình Tràng
- Tràng: nghèo đến mức không thể tìm được vợ.
- Vợ Tràng: Do hoàn cảnh đói kém, đã tự nguyện trở thành vợ Tràng mà không có bất kỳ nghi thức cưới hỏi nào. Lúc bấy giờ, có thể nói vợ Tràng chưa hề yêu anh.
- Cảnh bữa cơm nghèo để đón dâu mới. Mâm cơm đón dâu thiếu thốn, không có món ăn đầy đủ hay cỗ bàn trịnh trọng, chỉ có một nồi cháo loãng và vài bát cám.
2. Sự cưu mang và hy vọng của người lao động nghèo khổ
Câu chuyện làm nổi bật trên nền tối tăm đó sức sống và khát vọng của con người. Đó là mái ấm gia đình và sự hỗ trợ lẫn nhau của những người lao động nghèo, cùng niềm tin và hy vọng của họ.
a) Tình huống Tràng có vợ, việc ‘nhặt’ vợ và ý nghĩa của nó
- Sự thay đổi trong thái độ của Tràng, từ việc chỉ trò chuyện thông thường với thị đến việc coi chuyện cưới thị làm vợ là một bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời mình.
b) Ánh sáng của hạnh phúc gia đình giữa cảnh nạn đói
- Cảnh tượng gia đình Tràng, ngôi nhà và mảnh vườn vào sáng hôm sau.
- Sự thay đổi trong tâm trạng của Tràng và người vợ được ‘nhặt’ về.
- Ý nghĩa và cảm xúc của bà cụ Tứ, nỗi đau thương, sự xót xa và niềm hy vọng của người mẹ.
- Niềm tin của họ vào sự thay đổi số phận, hướng về cuộc cách mạng.
3. Giá trị nhân đạo của tác phẩm
- Sự đồng cảm với số phận của những người lao động.
- Một tư tưởng nhân đạo thể hiện sự quan tâm đến quần chúng lao động, khẳng định phẩm giá và sức sống kiên cường của họ.
- Tác giả tin tưởng vào những khát vọng đơn sơ và chân thành của con người, những người vẫn khao khát tình thương và sự gắn bó, và sự hỗ trợ lẫn nhau đã mang lại cho họ niềm tin để tiếp tục sống.
- Chủ nghĩa nhân đạo trong tác phẩm dựa trên sự hiểu biết sâu sắc về đời sống của người nông dân từ Kim Lân. Tác giả không tô vẽ hay lý tưởng hóa các nhân vật của mình.
2.3. Kết luận
- Tổng kết lại vấn đề và đưa ra nhận xét cá nhân.
3. Mẫu phân tích giá trị nhân đạo
Năm 1945 đã ghi dấu ấn sâu đậm trong lịch sử Việt Nam. Đây là giai đoạn không chỉ chứng kiến chiến thắng vĩ đại của dân tộc mà còn là thời kỳ đau thương, khi hơn hai triệu người dân Việt phải chịu cảnh đói khát. Kim Lân đã viết 'Vợ nhặt' để tố cáo tội ác của kẻ áp bức, đồng thời bày tỏ sự đồng cảm sâu sắc với nỗi khổ của con người, và khẳng định: dù cuộc sống có khó khăn đến đâu, con người vẫn không ngừng mơ về hạnh phúc và một tương lai tươi sáng. Đây chính là giá trị nhân đạo của tác phẩm.
Tác phẩm 'Vợ nhặt' thể hiện rõ nỗi xót xa trước số phận thê thảm của con người trong nạn đói làm chết hai triệu người. Tác giả dùng câu chuyện về một xóm ngụ cư nghèo khổ để phản ánh tội ác của thực dân Pháp. Xóm ngụ cư với cảnh tượng tiêu điều, những bóng ma đói khát, xác chết nằm la liệt, mùi thối xộc lên và tiếng quạ gào thảm thiết tạo nên một bức tranh đau thương của thời đại.
Giữa cảnh nghèo đói, nhân vật Tràng với vẻ ngoài xấu xí, sống trong cảnh mẹ góa con côi, lại nhặt được vợ chỉ bằng vài bát bánh đúc và những lời bông đùa. Tác phẩm còn thể hiện niềm tin vào tương lai và sự thay đổi cuộc sống của nhân vật. Tràng, dù nghèo khó, vẫn thể hiện lòng nhân ái bằng cách chăm sóc và cưu mang người phụ nữ, và sự thay đổi trong lòng Tràng thể hiện rõ nét nhân đạo.
Người vợ ‘nhặt’ đã trải qua sự thay đổi lớn trong tính cách. Ban đầu, cô tỏ ra chanh chua, nhưng sau khi về làm vợ Tràng, cô dần trở nên hiền hậu và chăm chỉ. Cô bắt đầu hành xử một cách lễ phép và chịu khó, với những hành động giản dị như quét dọn nhà cửa, thay đổi hoàn toàn so với vẻ ngoài chao chát trước đây.
Bà cụ Tứ, mẹ của Tràng, cũng thể hiện lòng nhân đạo sâu sắc. Mặc dù bà sống trong cảnh nghèo khó và có phần thất vọng về việc cưới vợ cho con, bà vẫn chấp nhận và vui vẻ với hoàn cảnh. Bà ân cần với con dâu mới, thể hiện sự cảm thông và yêu thương, dù hoàn cảnh khó khăn. Bà nhìn nhận mọi việc một cách tích cực, khác xa với sự xung đột truyền thống giữa mẹ chồng và nàng dâu.
Người mẹ khốn khổ ấy luôn tạo ra bầu không khí ấm cúng cho gia đình, động viên con trai và con dâu vượt qua khó khăn. Bà không ngừng khuyến khích họ, rằng không có gia đình nào mãi giàu có hay mãi nghèo khổ, chỉ cần chăm chỉ và kiên trì, may mắn sẽ đến. Sáng hôm sau, nhà cửa gia đình Tràng đã trở nên gọn gàng hơn, vườn tược sạch sẽ, tuy còn đơn sơ nhưng thể hiện rõ sự ấm cúng của một gia đình. Dù bữa cơm còn đạm bạc với nồi cháo cám, mọi người vẫn cùng nhau nói về tương lai và hy vọng vào cuộc sống mới.
Kim Lân, với cái nhìn sâu sắc về cuộc sống người dân sau cách mạng tháng Tám, đã khắc họa một bức tranh chân thực về nạn đói và cái chết đau thương. Tác phẩm không chỉ phản ánh hiện thực tàn khốc mà còn thể hiện giá trị nhân đạo sâu sắc, tạo nên sự thành công vượt trội so với các tác phẩm văn học hiện thực trước đó.
Trên đây là dàn ý và mẫu phân tích giá trị nhân đạo của tác phẩm 'Vợ nhặt' một cách chi tiết. Hy vọng bài viết đã cung cấp kiến thức hữu ích cho bạn đọc. Xin cảm ơn sự quan tâm của bạn!
