Nhìn nhận hình tượng người lái đò sông Đà qua cảnh vượt thác
Nguyễn Tuân, một nhà văn tài ba và am hiểu sâu rộng, luôn tìm kiếm cái đẹp trong cuộc sống. Trước Cách mạng, ông khám phá vẻ đẹp trong cuộc sống hiện thực, và tác phẩm Người lái đò sông Đà là một ví dụ tiêu biểu cho các sáng tác sau cách mạng của ông. Tác phẩm này là kết quả từ chuyến thực tế Tây Bắc của ông năm 1958, phản ánh hình ảnh người anh hùng mà ông luôn tìm kiếm.
Nguyễn Tuân xuất thân từ một gia đình trí thức ở Hà Nội, và đã sống ở nhiều tỉnh miền Trung trong thời thơ ấu. Ông học tại Nam Định và trở về Hà Nội để làm văn và viết báo. Mặc dù bắt đầu sáng tác từ khi còn trẻ, ông chỉ nổi tiếng vào khoảng năm 1940. Ông tham gia cách mạng và dùng ngòi bút phục vụ các cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ. Ông đã có nhiều năm giữ các vị trí quan trọng trong Hội Văn nghệ và Hội Liên hiệp văn học nghệ thuật Việt Nam. Các tác phẩm tiêu biểu của ông trước Cách mạng bao gồm tập ký Một chuyến đi, tập truyện ngắn Vang bóng một thời, và tập tùy bút Chiếc lư đồng mắt cua; sau Cách mạng, ông viết các tập tùy bút như Tình chiến dịch, Sông Đà, Hà Nội ta đánh Mỹ giỏi,...
Với phong cách nghệ thuật độc đáo, tài năng và kiến thức sâu rộng, cùng khả năng sử dụng tiếng Việt tinh tế và thế mạnh trong thể loại tùy bút, Nguyễn Tuân giữ một vị trí đặc biệt trong nền văn học Việt Nam hiện đại.
Hình ảnh người lái đò sông Đà hiện lên như một ông lão đã trên 70 tuổi, ngày ngày chống chọi với thiên nhiên khắc nghiệt trên dòng sông. Cuộc sống của ông là một cuộc chiến không ngừng nghỉ với thiên nhiên Tây Bắc, nơi mà cảnh vật đôi khi giống như một kẻ thù hùng mạnh. Tác giả miêu tả ngoại hình ông một cách sinh động, thể hiện sức mạnh và sự dũng cảm trong công việc, đồng thời khắc họa hình ảnh người lao động âm thầm và đầy nhiệt huyết.
Người lái đò sông Đà hiện lên là một bậc thầy dày dạn kinh nghiệm, tinh thông nghề nghiệp, đã vượt sông hơn trăm lần. Ông nhớ tỉ mỉ từng luồng nước, sông Đà đối với ông như một thiên anh hùng ca mà ông thuộc lòng, dẫn dắt từng dòng chảy một cách thuần thục.
Người lái đò sông Đà là hình mẫu của trí tuệ, dũng cảm và tài năng. Ông luôn giữ thái độ bình thản pha chút nghệ sĩ, hiểu rõ từng đặc điểm của dòng sông, nhớ tất cả luồng nước của những con thác nguy hiểm, và nắm vững các quy luật của thiên nhiên. Ông chỉ huy các cuộc vượt thác với sự khéo léo và tự tin, nhìn nhận các thử thách bằng cái nhìn vừa thực tế vừa lãng mạn.
Ông lái đò thể hiện sự dũng cảm tuyệt vời trong những cuộc vượt thác đầy hiểm nguy: đối mặt với thử thách của các thạch trận trên sông Đà, kiên cường chịu đựng đau đớn thể xác, và chiến thắng thác dữ bằng những động tác mạnh mẽ và chính xác như tránh, đè sấn, và lái theo đường chéo.
Ông lái đò hiện lên như một hình mẫu lý tưởng của người lao động. Nguyễn Tuân cho thấy rằng anh hùng không chỉ xuất hiện trong chiến đấu mà còn hiện diện trong cuộc sống lao động hàng ngày.
Nguyễn Tuân nhấn mạnh sự tài hoa và tinh thần nghệ sĩ của ông lái đò. Theo ông, tài năng không chỉ bộc lộ trong sáng tạo nghệ thuật mà còn trong mọi lĩnh vực của cuộc sống. Khi con người đạt tới sự tinh thông trong nghề nghiệp, đó là khi tài năng nghệ sĩ của họ thật sự tỏa sáng.
Nguyễn Tuân tạo ra những tình huống thử thách để nhân vật thể hiện rõ phẩm chất của mình. Ông mô tả cuộc vượt thác như một trận thủy chiến, càng làm nổi bật sự khéo léo, mưu mẹo và dũng cảm của ông lái đò. Tác giả đã dùng hiểu biết sâu rộng về nhiều lĩnh vực để vẽ nên trận 'thủy chiến' này.
Nguyễn Tuân sử dụng ngôn ngữ đầy cá tính và tạo hình sinh động để mô tả nhân vật. Tác phẩm chứa đựng nhiều từ ngữ mới lạ, nhân hóa độc đáo và các hình ảnh ví von chính xác, như: cái đầu rắn rỏi, bờ sông hoang dại như tiền sử, hồn nhiên như cổ tích,...
Hình ảnh người lái đò sông Đà trở thành một anh hùng trí dũng trong mắt Nguyễn Tuân, dù là một người lao động bình thường. Ông đối mặt với sông Đà như một con quái vật Tây Bắc đầy uy hiếp. Sông Đà không ngừng uy hiếp bằng các thách thức hiểm hóc, từ thác dữ đến trận địa đá. Với sự chênh lệch lực lượng rõ rệt, người lái đò không nao núng mà quyết tâm chiến đấu, đánh bại mọi thử thách của sông Đà.
Trong tác phẩm Người lái đò sông Đà, Nguyễn Tuân đã khắc họa dấu ấn riêng biệt của mình qua thể loại tùy bút, kết hợp hiện thực và sự say mê khám phá những vẻ đẹp tiềm ẩn. Tác phẩm không chỉ thể hiện sự trưởng thành trong tư tưởng và tình cảm của tác giả mà còn bộc lộ nhạy cảm tinh tế của một tâm hồn nghệ sĩ yêu nước, yêu con người lao động, và tin tưởng vào cách mạng cùng con đường của dân tộc. Tài năng và lòng yêu nước của Nguyễn Tuân thật đáng quý.
Dưới đây là bài viết của Mytour về Cảm nhận về hình tượng người lái đò sông Đà trong cảnh vượt thác đặc sắc nhất. Mời bạn đọc theo dõi để biết thêm chi tiết!