1. Mẫu số 1
Tác phẩm 'Một người Hà Nội' của Nguyễn Khải là một ví dụ tiêu biểu của nền văn học Việt Nam trong thời kỳ đổi mới, được xuất bản trong tập truyện cùng tên vào năm 1990.
Cô Hiền là nhân vật trung tâm xuyên suốt câu chuyện. Qua hình ảnh cô, tác giả đã khắc họa những phẩm chất tốt đẹp của người Hà Nội, vẻ đẹp thâm trầm trong tâm hồn, là hình mẫu điển hình của người phụ nữ Việt Nam trước những thử thách và biến động lịch sử của đất nước.
Nhân vật 'tôi' mở đầu bằng việc giới thiệu sơ lược về cô Hiền, thể hiện sự ngưỡng mộ sâu sắc đối với cô - 'Chị em ruột của tôi'.
Tác giả không mô tả ngoại hình của cô Hiền mà chỉ tập trung vào cách cô giao tiếp, tính cách và sự ứng xử của cô trong các mối quan hệ gia đình, bạn bè và xã hội.
Khi anh bộ đội Cụ Hồ hỏi cô về giai cấp và lý do không tham gia chiến trường, cô đáp lại một cách điềm tĩnh rằng chưa đủ tiêu chuẩn. Cô cũng giải thích rằng dù có vẻ bề ngoài và lối sống của tư sản, nhưng không làm hại ai, vì vậy không thể bị coi là tư sản.
Khi nhiều người nghi ngờ việc cô không bị kiểm điểm, cô trả lời một cách lịch sự rằng 'Nhà nước biết rõ điều này hơn các bà'. Cô rất nhạy bén và thông minh hơn nhiều người xung quanh. Trước đây, gia đình cô có một chị vú và một anh bếp. Cô đối xử với họ như người thân và luôn chăm sóc tận tình, vì thế họ thường xuyên thăm hỏi và mang quà biếu cô.
Trong việc kinh doanh, cô thể hiện sự nhạy bén và thông minh vượt trội hơn các bạn bè và chồng cô. Chồng cô, là giáo viên tiểu học, nhờ viết sách mà tích lũy đủ vốn để mua hai ngôi nhà. Sau giải phóng Hà Nội tháng 10 năm 1954, năm 1956, cô bán một ngôi nhà cho người bạn kháng chiến. Khi cán bộ đến hỏi về ngôi nhà, cô trả lời nhẹ nhàng rằng 'Mời anh đến hỏi chủ mới, nếu còn nghi ngờ thì hãy quay lại đây'.
Khi chồng cô không được phép mở trường tư thục và có ý định mua máy in để kinh doanh, cô Hiền đã hỏi kỹ chồng về khả năng gánh vác công việc này. Ông chồng, vốn nhút nhát, đã vội lùi bước trước những câu hỏi sắc bén của vợ.
Cô Hiền cũng quản lý một cửa hàng chuyên bán hoa giấy. Các sản phẩm hoa giấy và lẵng hoa tre do chính tay cô làm rất đẹp và giá trị, nhưng chịu thuế thấp, không bị coi là tư sản hay tiểu chủ giữa thời kỳ xã hội đang cải cách mạnh mẽ và đấu tranh giai cấp. Cô là người khôn ngoan, biết ứng phó với hoàn cảnh, cho thấy kinh nghiệm sống phong phú và đầu óc thực tế.
Cô Hiền rất nhạy bén và tinh tế. Khi con gọi to 'Mẹ ơi! Đồng chí Khải đến', cô lập tức mắng con vì không gọi 'anh Khải'. Thấy chồng nắm tay đứa cháu và nó hỏi tại sao đồng chí không đến chơi tuần trước, cô chỉ quay đi và thở dài.
Cô Hiền giữ được phẩm cách của người Hà Nội qua nhiều thăng trầm lịch sử. Cô sống thẳng thắn, chính trực và đầy tự trọng. Nét đẹp này thể hiện qua hành động và lời nói của cô trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là khi hai con trai của cô tình nguyện ra trận và hy sinh cho độc lập dân tộc. Dù đau đớn, cô không ngăn cản con và dạy chúng sống cao thượng, không bám vào sự hy sinh của người khác.
Cô Hiền luôn giữ niềm tin vững chắc vào cuộc sống. Dù xã hội có biến động thế nào, cô vẫn giữ vững những giá trị văn hóa lâu đời của người Hà Nội. Cô tin rằng văn hóa của mỗi thời đại đều có những vẻ đẹp riêng, thể hiện niềm tin mạnh mẽ vào giá trị văn hóa truyền thống.
Tác giả đã thể hiện sự tinh tế và tài năng khi xây dựng nhân vật cô Hiền qua một cách kể chuyện độc đáo và cá nhân hóa. Thay vì chú trọng miêu tả, nhà văn chủ yếu tập trung vào việc kể lại, phân tích và bình luận với những ý kiến sâu sắc. Giọng văn mang đậm dấu ấn kinh nghiệm và yếu tố tự truyện qua cái 'tôi'.
Tình cảm của người cháu và của nhân vật 'tôi' cũng như của mỗi độc giả đều cảm thấy xót xa khi cô Hiền, với phẩm hạnh cao quý, qua đời. Những suy nghĩ của cô và người cháu ở cuối tác phẩm làm nổi bật vẻ đẹp thanh lịch và giá trị văn hóa truyền thống. Hình ảnh cô Hiền được tác giả Nguyễn Khải phủ bằng lớp ánh vàng lấp lánh, thể hiện những phẩm chất bền bỉ và tinh hoa văn hóa để truyền lại cho thế hệ sau. Nhân vật cô Hiền sẽ mãi là một phần quý giá trong văn hóa dân tộc.
2. Mẫu số 2
Nguyễn Khải, một cây bút xuất sắc của văn học Việt Nam trong thời kỳ đổi mới, sinh năm 1930 và mất năm 2008, tên thật là Nguyễn Mạnh Khải. Ông lớn lên trong hai cuộc kháng chiến quan trọng chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, và những thử thách ấy đã hình thành nên những giá trị nhân đạo sâu sắc trong các tác phẩm của ông. Trong sự nghiệp viết lách dài, Nguyễn Khải đã để lại nhiều tác phẩm về đề tài nông thôn và đời sống mới, đặc biệt quan tâm đến tinh thần và phẩm chất con người trước những biến động lịch sử. 'Một người Hà Nội' là một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông.
'Một người Hà Nội' tập trung vào nhân vật chính là cô Hiền, người Hà Nội được tác giả ví như 'Hạt bụi vàng' của thành phố. Trong tác phẩm, tác giả khám phá những phẩm hạnh cao đẹp và chiều sâu tâm hồn của người Việt qua các giai đoạn lịch sử quan trọng, từ kháng chiến đến xây dựng xã hội chủ nghĩa. Trong bối cảnh đổi mới, bên cạnh những thành tựu cũng còn tồn tại những hạn chế của xã hội cũ. Cô Hiền hiện lên với những phẩm chất quý giá, không bị tác động bởi biến động xã hội, thể hiện tinh thần cao thượng của con người Hà Nội.
Sau khi đất nước giải phóng và xây dựng chủ nghĩa xã hội, Đảng và Nhà nước đã thực hiện các chính sách xóa bỏ giai cấp tư sản, tiến tới xây dựng chế độ công hữu. Cô Hiền, một người Hà Nội, đã tích cực tham gia phong trào đổi mới, thay đổi bản thân theo lối sống văn hóa mới với quần áo đơn giản và trang sức bằng bạch kim, đồ ngọc. Dù nhiều người nhìn nhận cô như một nhà tư sản, cô không ngần ngại thừa nhận điều đó và sống đúng với bản chất của mình.
Ngay từ cái nhìn đầu tiên, dù không xác định rõ cô Hiền có phải là tư sản hay không, người đọc vẫn cảm nhận được sự mạnh mẽ và bản lĩnh từ nhân vật này. Trong thời kỳ tư sản bị tẩy chay, nhiều người che giấu bản thân để tránh bị tịch thu tài sản, nhưng cô Hiền sống thật với mình, không hề che đậy. Dù có lối sống giống như nhà tư sản, cô vẫn giữ được sự chính trực và tự tin, khẳng định giá trị của bản thân bằng thực lực chứ không phải bằng sự che đậy.
Sự thẳng thắn của cô Hiền cho thấy cô rất tự giác về bản thân, không bị ảnh hưởng bởi những lời chỉ trích. Cô chấp nhận bản chất của mình, giữ vững lối sống thẳng thắn và không bị thay đổi bởi xã hội. Cô cũng rất am hiểu về thời cuộc và điều chỉnh công việc cũng như lối sống của mình sao cho phù hợp với thực tế xã hội, không chạy theo xu hướng hoặc giả vờ cơ cực để phù hợp với tiêu chuẩn xã hội.
Cô Hiền sống với mục tiêu tự chủ và an nhàn, dù kinh doanh hoa giấy không mang lại sự giàu có nhưng giúp cô tự do và không phải lo lắng. Cô là người nhạy bén với thời cuộc nhưng luôn giữ sự chính trực và thực tế. Sự thẳng thắn của cô còn thể hiện qua lời khuyên với nhân vật 'tôi': 'Mày nạt vợ mày quá, không cho nó quyết định bất cứ việc gì, như vậy là không được.' Cô cho rằng trong gia đình, người vợ cũng có quyền đóng góp và quyết định, thể hiện tư tưởng dân chủ và phong cách sống hiện đại.
Cô Hiền coi trọng nguyên tắc và chuẩn mực đạo đức, điều này thể hiện rõ trong cách cô dạy dỗ trẻ nhỏ. Cô chú trọng từng chi tiết từ cách ngồi, cầm bát đến cách nói chuyện trong bữa cơm. Cô cũng nhấn mạnh rằng người Hà Nội phải sống chuẩn mực, không được sống buông thả. Dù không máy móc, cô vẫn dạy dỗ trẻ nhỏ theo những truyền thống văn hóa lâu đời, để chúng ý thức về bản thân và trở thành công dân tốt.
Tính cách của cô Hiền được thể hiện rõ qua việc con trai cô tình nguyện nhập ngũ trong bối cảnh chiến tranh ác liệt năm 1965. Mặc dù Đảng và Nhà nước đang kêu gọi thanh niên lên đường chi viện cho miền Nam, cô Hiền không hề do dự mà quyết định cho con ra chiến trường ngay lập tức. Quyết định này không phải vì cô không yêu thương con, mà xuất phát từ tinh thần trách nhiệm cao cả của một người mẹ mẫu mực. Cô muốn con có trách nhiệm với đất nước, sống anh dũng và trở thành công dân có ích.
Kể từ khi con trai cô Hiền nhập ngũ, cô không nhận được tin tức nào từ nó. Thay vào đó, con trai thứ của cô cũng xin gia nhập quân đội để nối gót anh. Mặc dù cô Hiền rất thương xót con, nhưng bà càng thương con thì lại càng mong muốn con sống có trách nhiệm và thực hiện nghĩa vụ công dân. Cô hiểu rằng đất nước cần sự cống hiến của các thanh niên và nhiều thế hệ đã gia nhập kháng chiến để bảo vệ độc lập. Cô không ngăn cản con ra đi, vì việc đó sẽ là sự ích kỷ, không nghĩ đến lợi ích của đất nước.
Nhờ những hành động và lời nói của nhân vật cô Hiền, chúng ta thấy cô là người sâu sắc và hiểu biết về thời cuộc. Các tình huống trong câu chuyện đã làm nổi bật phẩm chất đáng quý của cô, như tính ngay thẳng, chính trực và chuẩn mực của người Hà Nội. Cô có ý thức trách nhiệm với mục tiêu độc lập của đất nước, rất yêu thương con và giáo dục con một cách chuẩn mực, không để tình cảm cá nhân cản trở con ra chiến đấu bảo vệ tổ quốc.
3. Mẫu số 3
Nguyễn Khải là một nhà văn tiêu biểu của nền văn học Việt Nam thời kỳ đổi mới. Tác phẩm của ông thường chứa đựng cái nhìn sâu sắc về sự thay đổi nhanh chóng của xã hội, đồng thời vẫn giữ được những giá trị văn hóa truyền thống. Nhân vật cô Hiền trong tác phẩm 'Một người Hà Nội' đã phản ánh vẻ đẹp và sức sống bền bỉ của Hà Thành. Tác giả gửi gắm những triết lý về sự thay đổi của thời cuộc, không gian và thời gian, nhưng vẻ đẹp và truyền thống của người Hà Nội vẫn mãi không thay đổi.
Cô Hiền xuất thân từ một gia đình danh giá, được giáo dục bài bản và sống trong sự giàu có, lương thiện. Thời trẻ, cô là một thiếu nữ xinh đẹp với tri thức rộng lớn và lối sống tinh tế. Cô có cách ăn mặc sang trọng như 'Mùa đông giày nhung đính hạt cườm, áo Măng - tô cổ lông'. Cô cũng duy trì nếp sống nghiêm ngặt và lịch thiệp với khăn trải bàn trắng, đũa bọc giấy, và sắp xếp chỗ ngồi theo quy định. Dù có vẻ tư sản, cô không bóc lột ai và điều hành cửa hàng giấy hoa một cách lương thiện. Cô đối xử tốt với người làm, khiến họ luôn đến thăm và tặng quà khi cô về quê. Đây là sự thể hiện của những người lao động chân chính, sống có nghĩa tình.
Khi hòa bình trở lại, tác giả trở về Hà Nội, nơi giờ đã vắng vẻ hơn với nhiều người đã tìm nơi khác để sống. Gia đình cô Hiền vẫn bám trụ lại Hà Nội vì đã quen với cuộc sống nơi đây và không thể thích nghi với nơi khác. Đây là tình yêu sâu đậm của cô dành cho mảnh đất Hà Nội.
Cô Hiền sở hữu vẻ đẹp thanh lịch và quý phái của người Hà Nội. Vẻ đẹp này không chỉ từ hình thức mà còn từ nội tâm và cách cô chăm chút bản thân. Cô thể hiện sự thanh lịch qua cách dạy con, cách múc canh, trò chuyện trong bữa ăn, và từng cử chỉ nhỏ. Điều này đối lập rõ ràng với lối sống của nhân vật 'tôi' và thể hiện văn hóa ứng xử tinh tế của người Hà Nội. Cô nhấn mạnh rằng người Hà Nội cần có lòng tự trọng và biết xấu hổ, không phải sự khó tính mà là vẻ đẹp văn hóa tinh tế.
Phong cách sống thanh lịch của cô Hiền được thể hiện qua thói quen lịch lãm hàng ngày, phản ánh sự tinh tế đặc trưng của Hà Nội. Sự thanh lịch này dường như đã ăn sâu vào dòng máu của gia đình cô qua nhiều thế hệ.
Sau chiến tranh, trong cuộc sống bình dân, cô Hiền vẫn giữ vẻ đẹp thanh lịch qua trang phục đơn giản như 'Quần thâm, khăn len, ép hoặc guốc, áo bông ngắn'. Quan niệm sống của cô là xã hội cần có một tầng lớp thượng lưu để định hình các giá trị, phản ánh cái thanh lịch thay vì sự xuề xòa.
Cô Hiền thể hiện vẻ đẹp cao thượng qua việc coi lòng tự trọng là giá trị cốt lõi của bản thân. Điều này đặc biệt rõ ràng khi hai con trai của cô tình nguyện gia nhập quân đội để chiến đấu vì độc lập của Tổ quốc. Cô không do dự khi đồng ý, không phải vì không yêu thương con, mà vì cô không muốn chúng sống dựa vào sự hy sinh của người khác. Cô muốn dạy con rằng sống dựa vào sự hy sinh của người khác là đáng hổ thẹn. Lòng tự trọng của cô không cho phép con bà trở nên hèn nhát hoặc ích kỷ. Cô Hiền là người có trách nhiệm với đất nước và chia sẻ nỗi đau với các bà mẹ khác.
Sự thành công của tác phẩm và nhân vật bà Hiền là nhờ vào tài năng và sự tinh tế của tác giả Nguyễn Khải. Ông không miêu tả chi tiết nhân vật mà chủ yếu qua quan sát, phân tích và bình luận sâu sắc, tạo nên một ngôn ngữ kể chuyện độc đáo và cá tính.
Từ nhân vật cô Hiền, tác giả khẳng định sức sống bền bỉ của các giá trị văn hóa Hà Thành. Ông nhấn mạnh rằng các thế hệ mai sau cần giữ gìn và truyền bá bản sắc văn hóa này, đồng thời phải tự hào về dân tộc và văn hóa Việt Nam. Cô Hiền là biểu tượng quý báu trong kho tàng văn hóa của đất nước.
Mytour vừa trình bày nội dung về Phân tích nhân vật cô Hiền trong Một người Hà Nội. Hy vọng thông tin này sẽ hữu ích cho quý độc giả. Xin cảm ơn sự quan tâm của các bạn!