1. Mẫu phân tích số 1
Mùa thu từ lâu đã là nguồn cảm hứng dồi dào cho các thi sĩ. Mỗi tác giả đều có cách cảm nhận và miêu tả mùa thu theo phong cách riêng, mang dấu ấn cá nhân. Hữu Thỉnh cũng đã góp thêm một cái nhìn mới về mùa thu trong tuyển tập thơ của dân tộc. Ông nổi tiếng với những tác phẩm về cuộc sống nông thôn trong mùa thu, với cảm xúc bâng khuâng và thanh thoát. Bài thơ 'Sang thu', đặc biệt là khổ đầu tiên, thể hiện rõ nét phong cách thơ của ông.
'Bất chợt nhận ra hương ổi'
Gió se lạnh thổi qua từng kẽ lá
Sương mù lướt nhẹ qua con ngõ
Dường như mùa thu đã đến.'
Nguyễn Hữu Thỉnh, tên thật của nhà thơ Hữu Thỉnh, sinh ra tại Vĩnh Phúc, đã để lại dấu ấn sâu đậm trong thế giới nghệ thuật thơ ca với sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại. Ông không ngừng đổi mới và sáng tạo trong các tác phẩm của mình. 'Sang thu', xuất bản năm 1977 trong tập thơ 'Từ chiến hào đến thành phố' (1991), là minh chứng rõ ràng nhất cho tinh thần thơ của ông. Bài thơ diễn tả sự chuyển giao từ mùa hạ sang thu qua cảm xúc tinh tế và trải nghiệm sâu sắc của tác giả. Khổ thơ đầu tiên của bài thơ chính là nguồn cảm hứng dồi dào để Hữu Thỉnh viết nên những vần thơ đầy cảm xúc về mùa thu.
Nếu Xuân Diệu cảm nhận mùa thu qua tín hiệu đầu thu là sắc 'mơ phai' của lá, được bàn tay tạo hóa 'dệt' lên giữa muôn ngàn cây:
'Mùa thu đã đến, mùa thu đã đến'
'Với lớp áo mơ phai, lá vàng dệt nên'
Đối với nhà thơ Hữu Thỉnh, mùa thu đến là lúc 'hương ổi' ngọt ngào từ vườn quê được 'thổi vào' trong làn gió thu se lạnh. Hương vị nồng nàn ấy gợi nhớ về tuổi thơ, là cảm xúc mà chúng ta mang theo suốt đời:
'Bất chợt cảm nhận hương ổi'
Được hòa quyện vào trong gió se lạnh'
Câu thơ gợi cảm giác ấm áp của mùa thu đầu mùa ở một vùng quê nhỏ. Không phải là bất kỳ dấu hiệu nào khác mà chính 'hương ổi' đã khiến nhà thơ nhận ra mùa thu đã đến. Mùi hương quê mộc mạc 'phả' vào gió nhẹ, lan tỏa khắp không gian và chạm vào khứu giác nhạy bén của tác giả. 'Phả' không chỉ khẳng định sự xuất hiện của hơi thu mà còn gợi liên tưởng đến trái ổi vàng, hương thơm ngọt ngào, vị giòn và chua nhẹ. Câu thơ không chỉ mô tả mà còn gợi cảm giác bất ngờ, như một điều đã chờ đợi từ lâu.
Nhà thơ không chỉ cảm nhận mùa thu qua khứu giác và xúc giác mà còn qua sự xuất hiện của màn sương vào phút giao mùa:
'Sương từ từ lướt qua ngõ'
'Dường như mùa thu đã về.'
Ở đây, không chỉ con người mà cả màn sương cũng như muốn kéo dài khoảnh khắc chuyển mùa, không vội rời khỏi. Tác giả đã khéo léo sử dụng từ láy 'chùng chình' để tạo cảm giác lưu luyến, ngập ngừng, gợi nên một cảnh thu sống động và yên bình. 'Chùng chình' gợi lên sự chuyển động chậm rãi, hay cũng có thể là cảm xúc rung động trong tâm hồn nhà thơ. Từ 'hình như' thể hiện sự phỏng đoán không chắc chắn của tác giả về sự hiện diện của mùa thu, làm nổi bật nét đặc trưng của mùa thu Việt Nam qua những chi tiết quen thuộc như 'hương ổi' và 'sương', tạo nên sức hấp dẫn của bài thơ 'Sang thu'.
Khổ thơ đầu tiên diễn ra với sự cảm nhận tự nhiên của tác giả khi mùa thu đến. Hữu Thỉnh đã thành công trong việc sử dụng nghệ thuật nhân hóa và ẩn dụ, cùng với việc chọn lọc từ ngữ một cách tinh tế trong đoạn đầu bài thơ 'Sang thu'. Thể thơ ngũ ngôn thể hiện một cách cảm nhận, tư duy và diễn đạt mới mẻ, đậm chất riêng biệt.
Đoạn thơ mở ra một bức tranh mùa thu nhẹ nhàng vào thời điểm giao mùa ở vùng nông thôn Bắc Bộ. Những câu thơ của Hữu Thỉnh truyền tải tâm tình sâu lắng và tình yêu với quê hương Việt Nam. Đoạn thơ cho thấy tình cảm chân thành và tâm hồn nhạy cảm của nhà thơ.
2. Mẫu phân tích số 2
Mùa thu luôn là nguồn cảm hứng sâu sắc cho các thi sĩ, với sự nhẹ nhàng, dịu êm và tĩnh lặng, cũng như những rung động sâu xa. Trong khi mùa thu trong thơ Nguyễn Khuyến hiện lên bình dị, gần gũi, và thu trong thơ Nguyễn Đình Thi như tiếng vọng từ đất nước xưa cũ, thì mùa thu trong bài thơ 'Sang thu' của Hữu Thỉnh lại hiện lên đẹp đẽ, nên thơ và trữ tình. Bài thơ khắc họa sự chuyển mùa kỳ diệu của đất trời và tâm hồn, đặc biệt qua đoạn mở đầu.
'Bất chợt nhận ra hương ổi'
Làn gió thu se lạnh thổi vào
Sương mù lững lờ trôi qua ngõ
Dường như mùa thu đã đến.'
Hữu Thỉnh, nhà thơ nổi tiếng với những tác phẩm về con người và làng quê nông thôn Bắc Bộ, đã sáng tác bài thơ 'Sang thu' vào năm 1977, in trong tập thơ 'Từ chiến hào đến thành phố' (1991). Bài thơ giúp chúng ta cảm nhận những khoảnh khắc tinh tế của sự chuyển mùa qua giọng thơ chân thành và cảm xúc của tác giả. Đặc biệt, chỉ với bốn câu thơ đầu, tác giả đã mở ra những cảm xúc sâu sắc về thiên nhiên và những dấu hiệu của mùa thu.
Chứ không phải là hình ảnh 'con nai vàng ngơ ngác' hay sắc 'mơ phai', mà chính là hương ổi quen thuộc từ vườn nhà đã khiến giác quan nhạy bén của nhà thơ được đánh thức:
'Bất ngờ nhận ra hương ổi'
Lan tỏa trong gió thu se lạnh'
Từ 'bỗng' mở đầu câu thơ gợi lên sự ngạc nhiên và bất ngờ của chính nhà thơ và người đọc. Mọi thứ đến thật nhẹ nhàng nhưng đột ngột, mùa thu đến với đất trời và lòng người mà không có dấu hiệu báo trước. Trong khoảnh khắc bất ngờ đó, nhà thơ chợt nhận ra 'hương ổi'. Đây chính là hương thơm tinh tế của quả ổi chín, mang đến vị ngọt ngào và chua chua đặc trưng, gợi nhớ về hương quê. Từ 'bỗng nhận ra' thể hiện sự tinh tế và nhạy cảm của tác giả với thiên nhiên. Dấu hiệu của mùa thu còn hiện rõ qua 'gió se', làn gió nhẹ mang theo hơi lạnh của mùa thu, tạo nên cảm giác mơn man và xao xuyến. Từ 'phả' gợi cảm giác đột ngột, thể hiện sự bất chợt trong cảm nhận của tác giả về hương ổi lan tỏa trong không gian.
Ngoài việc cảm nhận mùa thu bằng giác quan của mình, nhà thơ còn mô tả tiết trời thu qua hình ảnh:
'Sương lững lờ qua ngõ'
Dường như mùa thu đã đến.'
Hình ảnh sương trong câu thơ hiện lên như một thực thể có sự chuyển động chậm rãi và đầy cảm xúc. Từ 'chùng chình' gợi ra một sự nhân hóa, diễn tả sự lề mề của làn sương khi di chuyển qua ngõ, tạo nên cảm giác trì trệ, làm nổi bật cảnh thu tĩnh lặng và bình yên. Câu thơ 'Hình như thu đã về' khép lại khổ thơ đầu, cho thấy tác giả nhận ra sự chuyển mùa nhẹ nhàng nhưng rõ rệt của thiên nhiên qua đôi mắt tinh tế và tâm hồn nhạy cảm của một thi sĩ gắn bó với quê hương.
Khổ thơ ngắn nhưng đầy cảm xúc, mang lại cho chúng ta sự ấm áp và cảm giác gần gũi với quê hương. Tình cảm chân thành của nhà thơ Hữu Thỉnh qua phong cách thơ nhạy cảm và đa tài đã khiến ta thêm trân trọng.
3. Mẫu phân tích số 3
Mỗi mùa trong năm đều mang đến những vẻ đẹp quyến rũ riêng biệt, nhưng mùa thu có lẽ để lại nhiều cảm xúc và dư vị nhất, trở thành nguồn cảm hứng bất tận trong thơ ca. Cái lạnh đầu mùa và những chuyển động tinh tế của thiên nhiên đã được các thi sĩ, đặc biệt là Hữu Thỉnh, ghi lại trong những vần thơ đầy bâng khuâng và xao xuyến, thể hiện rõ nhất qua khổ thơ đầu tiên.
Với Hữu Thỉnh, mùa thu hiện diện qua hương ổi từ vườn quê lan tỏa trong làn gió đặc trưng của mùa. Hương vị nồng nàn ấy khiến trái tim ta xao xuyến không nguôi:
'Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se'
Chữ 'bỗng' mở ra cảm giác bất ngờ thú vị khi mùa thu đến với đất trời và lòng người mà không báo trước. Qua hai câu thơ đầy hình ảnh biểu trưng, Hữu Thỉnh mang đến những cảm nhận sâu sắc về mùi vị của thiên nhiên. Hương ổi thơm nhẹ nhàng và cái lạnh nhẹ của gió se đều được cảm nhận rõ ràng. Đối với Hữu Thỉnh, mùa thu gắn liền với hương ổi dân dã, không rõ ràng như hương ngô đồng hay nồng nàn như cốm mới, mà là hương thoảng qua, mộc mạc, gợi về làng quê. Gió se là làn gió nhẹ, mang theo chút lạnh. Hương ổi mùa thu và cái lạnh của gió se cần khứu giác và xúc giác để cảm nhận. Hữu Thỉnh đã viết những vần thơ đầy yêu thương và gắn bó với quê hương như vậy.
Từ 'phả' gợi ra sự bất ngờ và tốc độ của gió, đồng thời diễn tả sự đột ngột trong cảm nhận. Hương ổi chín và sự vận động của gió đưa hương tạo nên một hình ảnh vừa nhẹ nhàng vừa rõ nét. Câu thơ ngắn gọn nhưng chứa đựng cả gió và hương, những đặc trưng chỉ có thể tìm thấy ở miền quê Bắc Bộ.
Trong thơ Hữu Thỉnh, mùa thu không chỉ hiện diện qua hương ổi và gió se mà còn qua hình ảnh những màn sương sớm mờ ảo:
'Sương chùng chình qua ngõ'
Sương được miêu tả như một thực thể có sự vận động nhẹ nhàng, chậm rãi. Nhà thơ đã sử dụng cả thị giác để cảm nhận mùa thu đang dần đến. Nghệ thuật nhân hóa và từ láy tạo ra cảm giác mùa thu như đang từ từ ghé thăm từng con phố.
Các dấu hiệu của mùa thu mang đến ấn tượng mong manh, mơ hồ đến mức khiến nhà thơ phải thốt lên rằng:
'Hình như thu đã về'
Hai từ 'hình như' gợi lên cảm giác mơ hồ, như tự vấn trong lòng. Tuy nhiên, chúng lại mang một thông điệp nhẹ nhàng, đầy ý nghĩa. Mùa thu giờ đây đã lan tỏa khắp không gian và thời gian. Trong thơ Hữu Thỉnh, mùa thu trở nên sâu lắng, nhẹ nhàng, đầy vấn vương, như một tiết thu ở đồng quê Bắc Bộ, để lại ấn tượng êm dịu trong lòng người đọc.
'Sang thu' thể hiện bút pháp nghệ thuật thanh thoát, với những rung động mát mẻ, bâng khuâng khi Hữu Thỉnh khắc họa thành công khoảnh khắc chuyển giao mùa và cảm xúc của con người.
4. Mẫu số 4
'Sang thu' là một bài thơ nổi bật của Hữu Thỉnh, đặc biệt là khổ thơ đầu đã để lại ấn tượng sâu sắc với người đọc:
'Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về'.
Từ 'bỗng' diễn tả sự ngạc nhiên và bất ngờ của tác giả, như một tiếng động đánh thức mọi giác quan để nhận ra sự chuyển mình của thiên nhiên. Trong khoảnh khắc ấy, mùi hương ổi ngọt ngào và nồng nàn đánh thức các giác quan của thi nhân. Ổi chỉ khi chín vàng mới đủ sức phả vào làn gió se lạnh, tạo nên sự hòa quyện giữa hương thơm và cảm giác se lạnh của mùa thu, khiến người ta nhận ra sự hiện diện của nó trong sự ngỡ ngàng và bối rối.
Tiếp nối các dấu hiệu của mùa thu là hình ảnh 'sương chùng chình qua ngõ'. Sương trong thơ Hữu Thỉnh hiện lên như một thực thể hữu hình, di chuyển chậm rãi. Từ láy 'chùng chình' gợi lên sự thong thả và yên bình của thiên nhiên. Hình ảnh sương từ từ qua ngõ cùng với hương ổi phả vào gió se tạo nên bức tranh mùa thu thanh bình và êm ả ở quê hương.
Câu hỏi 'Hình như thu đã về' của nhà thơ không chỉ là một sự dò hỏi mà còn như một thông báo nhẹ nhàng rằng mùa thu đã thực sự đến. Câu thơ không mang vẻ khẳng định hay sự hân hoan mà chứa đựng nét thầm lặng, trầm lắng của đời sống nông thôn.
Bốn câu thơ đã khắc họa bức tranh thiên nhiên thôn quê khi mùa thu đến, làm cho đoạn thơ trở nên gần gũi và thân thuộc hơn. Hữu Thỉnh đã khéo léo diễn tả sự chuyển mình của mùa thu và cho thấy sự quan sát tinh tế cũng như tài năng miêu tả độc đáo của mình.
5. Mẫu số 5
Hữu Thỉnh, một nhà thơ nổi tiếng với các tác phẩm về con người và thiên nhiên, đã thể hiện rõ mùa thu trong bài thơ 'Sang thu'. Bài thơ không chỉ mô tả hình ảnh mùa thu mà còn phản ánh sự chuyển mình của con người trong mùa thu của cuộc đời.
'Bỗng dưng cảm nhận được hương ổi'
Những làn gió se lạnh thổi qua không gian
Sương thu từ từ lan tỏa qua các ngõ phố
Có vẻ như mùa thu đã đến.
Sự chuyển mình của thiên nhiên vào lúc giao mùa thu hiện lên rõ nét qua hình ảnh 'hương ổi' khiến nhà thơ cảm thấy ngạc nhiên và xao xuyến trước vẻ đẹp của khoảnh khắc này. Sự chuyển biến trong không gian được cảm nhận qua các giác quan và sự nhạy cảm tinh tế, với 'hương ổi' lan tỏa vào gió, và 'sương đầu thu' nhẹ nhàng chầm chậm qua các ngõ phố, sử dụng nghệ thuật nhân hóa qua động từ 'chùng chình'. 'Dòng sông' êm đềm gợi cảm giác dịu dàng, trong khi những cánh chim bắt đầu vội vã, tạo nên một không gian rộng lớn và cao xa.
Hình ảnh đám mây 'vắt nửa mình sang thu' mang đến cảm giác giao mùa đầy sáng tạo và độc đáo, báo hiệu mùa thu đang gần kề. Sương thu nhẹ nhàng trong các ngõ phố gợi lên cảm xúc bâng khuâng và xao xuyến của con người trước mùa thu của cuộc đời.
Với sự tinh tế trong việc chọn từ ngữ, cảm nhận sâu sắc và hình ảnh thơ đẹp, 'Sang thu' thể hiện sự chuyển giao nhẹ nhàng từ mùa hè sang thu ở miền Bắc. Bài thơ không chỉ phản ánh tình yêu thiên nhiên của tác giả mà còn làm nổi bật sự nhạy cảm của ông với những thay đổi nhỏ bé của mùa. Đọc thơ, ta cảm nhận được tình yêu thêm với mùa thu, với cái lạnh se se và mùi hoa ổi chín đầu ngõ.
6. Bài mẫu số 6
Mùa thu từ lâu đã là nguồn cảm hứng dồi dào trong thơ ca Việt Nam, thường được gọi là 'nàng thu'. Trong thơ của Hữu Thỉnh, 'nàng thu' hiện lên như một người con gái mộc mạc, chân thật, mang đến một mùa thu đầy bất ngờ và quyến rũ. Đặc biệt là trong khổ thơ đầu.
'Bỗng nhận ra hương ổi'
'Phả vào trong gió se'
Sương mù mơ màng phủ lối đi
Có vẻ như mùa thu đã đến
Mùa thu được coi là một trong những mùa đẹp nhất trong năm, với khí hậu dễ chịu không còn cái nóng nực của mùa hè và cũng không phải cái lạnh cắt da cắt thịt như mùa đông. Mùa thu dịu dàng và giản dị. Trong thơ Hữu Thỉnh, mùa thu hiện lên với sự bất ngờ qua từ 'bỗng' mở đầu bài thơ. Từ 'bỗng' được đặt ở đầu bài không phải ngẫu nhiên; nó phản ánh sự chuyển mình của đất trời. Hương ổi chín vàng, vốn âm thầm tỏa hương, giờ đây bừng dậy đánh thức không gian và cảm xúc của người thơ. Hương thơm nhẹ nhàng, thoang thoảng, hòa quyện trong gió thu se lạnh, dịu êm và xoa dịu tâm hồn.
Mùa thu mang đến những cơn gió se lạnh, đặc biệt là những cơn gió heo may đầu thu, tạo cảm giác hơi tê tê trên da. Khác với 'Những luồng run rẩy rung rinh lá' trong thơ Xuân Diệu, gió thu trong thơ Hữu Thỉnh lại nhẹ nhàng và êm ái.
Nhà thơ sử dụng ngôn từ rất tinh tế để miêu tả vẻ đẹp của những làn sương mùa thu.
Sương mù lơ lửng ở ngõ
Có vẻ như mùa thu đã đến.
Từ láy 'chùng chình' tạo ra hình ảnh đầy cảm xúc. Sương thu như một đứa trẻ tinh nghịch lẩn khuất ở đầu ngõ, chỉ hiện ra lấp ló mà chưa hoàn toàn lộ diện. Những yếu tố như mùi hương và thời tiết khiến nhà thơ cảm nhận mơ hồ rằng 'hình như thu đã về'. Đây là sự không chắc chắn, Hữu Thỉnh bàng hoàng trước sự thay đổi bất ngờ của không gian và thời gian. Trong khoảnh khắc chuyển giao ấy, tâm hồn người thi nhân bỗng cảm thấy lâng lâng.
Khổ thơ mở đầu trong bài 'Sang thu' của Hữu Thỉnh mang đến một cảm nhận sâu sắc về sự chuyển mình của đất trời, tạo nên một điểm nhấn và nét chấm phá độc đáo trong diễn tả mùa thu.
Bài mẫu số 7
Khổ thơ mở đầu của bài thơ 'Sang thu' mang một vẻ đẹp dịu dàng và tinh tế, phản ánh sự thay đổi tinh tế của thiên nhiên và tâm trạng con người trong thời điểm giao mùa được mong đợi trong năm. Khổ thơ này bắt đầu với những dòng thơ:
'Bất chợt cảm nhận hương ổi'
Làn gió nhẹ thổi qua
Sương mờ nhạt lướt qua ngõ
Dường như mùa thu đã đến.'
Những câu thơ mở đầu bài thơ khắc họa không gian mùa thu tại các làng quê Việt Nam một cách rõ nét:
'Bất ngờ cảm nhận hương ổi'
Tỏa ra trong làn gió se'
Chữ 'bỗng' được dùng để diễn tả sự bất ngờ, khiến chúng ta cảm nhận được sự thay đổi của thiên nhiên. Mùi hương ổi chín vàng mới đủ mạnh để đánh thức các giác quan của thi nhân, dù thực ra đã xuất hiện từ lâu. Hương thơm này lan tỏa khắp không gian, tạo ra một ấn tượng mạnh mẽ.
Bên cạnh mùi hương, thời tiết mùa thu và gió se lạnh cũng được miêu tả rõ ràng. 'Gió se' là loại gió heo may đặc trưng của mùa thu, khiến làn da cảm thấy se se. Nhà thơ Hữu Thỉnh đã khắc họa mùa thu một cách êm ái và duyên dáng qua hình ảnh 'Sương chùng chình qua ngõ', với 'chùng chình' như những đứa trẻ nghịch ngợm, chưa chịu ra khỏi chỗ ẩn.
Mùa thu dẫn dắt thi nhân từ hương ổi đến làn gió se lạnh. Khi bị vây quanh bởi những lớp mây sớm mờ ảo, thi nhân không thể giấu được xúc cảm, chỉ nhẹ nhàng thì thầm 'Dường như mùa thu đã đến.' 'Dường như' phản ánh sự ngạc nhiên và băn khoăn của nhà thơ khi nhận ra mùa thu đã thực sự về.
Khổ thơ mở đầu của 'Sang thu' mang đến một vẻ đẹp dịu dàng và tinh tế, thể hiện sự chuyển mình nhẹ nhàng của thiên nhiên và cảm xúc con người trong khoảnh khắc giao mùa được mong chờ trong năm. Khổ thơ này đã góp phần tạo nên sự duyên dáng cho bài thơ 'Sang thu' về mùa thu.
8. Bài mẫu số 8
Bài thơ 'Sang thu' của Hữu Thỉnh mang đến những cảm nhận sâu sắc về sự chuyển mình của thiên nhiên từ mùa hạ sang mùa thu. Sự ồn ào của mùa hạ dần nhường chỗ cho vẻ đẹp nhẹ nhàng và êm ái của mùa thu. Khổ thơ đầu tiên là những cảm xúc ban đầu về sự chuyển mùa.
'Bất chợt cảm nhận hương ổi'
Phả vào gió se lạnh
Sương mù lững thững qua ngõ
Dường như thu đã đến
Động từ 'bỗng' xuất hiện từ đầu, tạo cảm giác bất ngờ, làm người ta chú ý đến sự đến gần của mùa thu. Hương ổi chín lan tỏa trong không khí, thể hiện sự ngọt ngào và đặc trưng của ổi. 'Phả' là động từ mạnh, làm tăng sự cảm nhận về màu sắc và hương thơm của ổi cùng với cái lạnh nhẹ của thu, khiến lòng người cảm thấy xao xuyến.
Khi mùa thu đến, tiết trời trở nên nhiều sương hơn. Sương trong bài thơ không đơn thuần mà là 'sương chùng chình qua ngõ', từ 'chùng chình' mang vẻ chậm rãi, khoan thai, không có sự vội vã.
Những dấu hiệu của mùa thu mới chớm hiện ra một cách nhẹ nhàng, nên tác giả chỉ cảm nhận được 'hình như' mùa thu đang đến. Cảm giác này mang tính mơ hồ và không rõ ràng.
Chỉ với một khổ thơ ngắn, tác giả đã khơi dậy những rung động sâu sắc về cảnh sắc thiên nhiên trong thời điểm chuyển mùa. Những hình ảnh thân thuộc của làng quê hiện lên một cách nhẹ nhàng, gần gũi. Cảnh vật mùa thu được tác giả cảm nhận bằng nhiều giác quan, làm cho mùa thu trong thơ của Hữu Thỉnh trở nên độc đáo và đầy màu sắc.
Bài mẫu số 9
Trong thơ ca, bốn mùa xuân, hạ, thu, đông đều được nhắc đến, nhưng mùa thu thường được chú ý hơn cả. Có lẽ vì mùa thu gợi ra nỗi buồn nhẹ nhàng, kín đáo với nhiều cảm xúc khó diễn tả. Trong 'Sang thu' của Hữu Thỉnh, khổ thơ đầu tiên là khúc dạo đầu cho bản hòa ca đầy cảm xúc này.
'Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào gió se lạnh
Sương mù lững thững qua ngõ
Dường như mùa thu đã đến.
Mặc dù chỉ là bốn câu thơ ngắn, nhưng đủ để phác họa bức tranh vô hình của thời gian - khúc giao mùa từ cuối hè sang thu. Bức tranh này được tạo ra từ sự nhạy cảm của người nghệ sĩ, đặc biệt là qua khứu giác.
'Bỗng nhận ra mùi ổi'
Phả vào gió se lạnh
Dòng cảm xúc tự nhiên đến một cách bất ngờ qua từ 'bỗng' ở đầu câu. Hương ổi được phả ra mạnh mẽ, thơm mát và ngọt ngào. Hai câu thơ mang đến cảm giác bâng khuâng, xao xuyến, tiếp tục với sự cảm nhận của thị giác.
Sương mù lững thững qua ngõ
Giữa bầu trời trong xanh, tác giả chợt nhận ra một màn sương mờ ảo, tuy mỏng manh nhưng là dấu hiệu mùa thu sắp đến. Sương di chuyển chậm rãi, như lưu luyến, không muốn rời xa mùa hè, phản ánh sự tiếc nuối và cảm giác bâng khuâng trong lòng người. Cảm giác này gợi một thời điểm nhạy cảm, khó xác định.
Dường như mùa thu đã đến.
Dù mùa hè vẫn hiện diện, nhưng phải chăng mùa thu đã đến? Trước những dấu hiệu từ thiên nhiên, lòng người trở nên bâng khuâng với những cảm xúc khó tả. Mọi vật vẫn chuyển động không ngừng, song có cái gì đó nhẹ nhàng, chậm rãi. Khung cảnh hiện ra mơ hồ, đạm nét. Có lẽ vì thế, mùa thu đến với tác giả một cách kín đáo, rụt rè - 'hình như'. Một làn gió nhẹ mang theo hương ổi chín thấm vào tâm hồn nhạy cảm, trái tim rung động trước vẻ đẹp bình dị của miền quê.
Khổ thơ mang đến sự man mác buồn nhưng cũng ngọt ngào của mùa thu và hương ổi chín. Thành công của khổ thơ không chỉ ở việc miêu tả cảnh vật mà còn ở cảm nhận tinh tế về thời gian. Với bốn câu thơ ngắn gọn và súc tích, nhà thơ đã vẽ nên bức tranh thiên nhiên tươi đẹp từ những điều nhỏ bé, bình dị, nhẹ nhàng, mộc mạc, đẹp cả trong lòng thi nhân.
Bài mẫu số 10
'Sang thu' của Hữu Thỉnh khắc họa những cảm nhận tinh tế trong thời khắc giao mùa từ cuối hè sang thu. Khổ thơ đầu tiên đặc biệt nhẹ nhàng, tinh tế, diễn tả những biến đổi tinh vi của không gian và lòng người.
'Bỗng nhận ra mùi ổi'
Phả vào gió se lạnh
Sương mù lững thững qua ngõ
Dường như mùa thu đã đến.
Hữu Thỉnh là một nhà thơ với phong cách độc đáo, thường viết về cuộc sống nông thôn và mùa thu quê hương. Bài thơ 'Sang thu', viết năm 1977 và in trong tập thơ 'Từ chiến hào đến thành phố' (1991), tinh tế miêu tả sự chuyển mình của thiên nhiên từ cuối hè sang đầu thu, phản ánh tình yêu sâu sắc của tác giả với thiên nhiên và quê hương. Khổ thơ đầu mở ra một không gian bình dị và huyền ảo của buổi giao mùa.
Mở đầu đoạn thơ là một biểu hiện đầy cảm xúc và bất ngờ của tác giả trước một phát hiện thú vị.
Bỗng nhận ra mùi ổi
Phả vào gió se lạnh
Khứu giác cảm nhận mùi hương ổi chín thoang thoảng trong không khí, mang đến cảm giác thân thuộc của quê hương Vĩnh Phúc. Nhà thơ Hữu Thỉnh đã đưa vào thơ những điều giản dị và đẹp đẽ của quê hương và vùng nông thôn Bắc Bộ. Từ 'bỗng' trong câu thơ mở đầu đóng vai trò quan trọng, thể hiện sự ngạc nhiên và vui mừng khi mùa thu đến. Dù chỉ với câu thơ ngắn, nhà thơ đã tạo nên một không gian thơm ngát và cảm xúc xao xuyến. Bút pháp tài hoa của Hữu Thỉnh còn thể hiện qua từ 'phả' để miêu tả hương ổi lan tỏa trong không gian, nhấn mạnh sự chuyển biến của thời tiết và tâm trạng con người.
Dấu hiệu của mùa thu còn thể hiện qua những làn sương nhẹ nhàng:
Sương mù lững thững qua ngõ
Dường như mùa thu đã đến.
Tác giả không chỉ cảm nhận mùa thu qua khứu giác mà còn qua thị giác với làn sương mỏng giăng trước ngõ. Sương mù 'chùng chình' như cố níu kéo điều gì đó, tạo cảm giác mùa thu đến nhẹ nhàng và mơ hồ. Dù cảm nhận được thu bằng cả giác quan, tác giả vẫn không hoàn toàn chắc chắn.
Nhờ tâm hồn nhạy cảm và tình yêu thiên nhiên sâu sắc, nhà thơ đã vẽ nên những bước chuyển nhẹ nhàng và duyên dáng của thời gian. Sự chuyển tiếp mềm mại và uyển chuyển của mùa giao mùa để lại ấn tượng sâu sắc, khiến người đọc cảm thấy bâng khuâng và quyến luyến.
Hy vọng bài viết này đã mang đến cho quý độc giả những thông tin hữu ích. Xin chân thành cảm ơn.