Giới thiệu về Lễ hội Cầu bông Bình Phước
1.1 Xuất xứ của Lễ hội Cầu bông
Lễ hội Cầu bông Bình Phước được tổ chức lần đầu tiên vào cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20, có nhiều điểm tương đồng với Hội Cầu Bông Hội An. Lễ hội này liên quan chặt chẽ đến việc xây dựng các đình thần, canh tác nông nghiệp và tinh thần uống nước nhớ nguồn của người Kinh ở Bình Phước. Cùng với Lễ hội vía Bà Rá Phước Long, Lễ hội Cầu bông trở thành hai trong những lễ hội quan trọng nhất của cộng đồng người Kinh tại đây.
1.2 Các địa điểm tổ chức Lễ hội Cầu bông Bình Phước
Trước đây, Lễ hội Cầu bông Bình Phước được tổ chức theo quy mô của từng làng, dựa vào quyết định của trưởng làng về thời gian diễn ra. Nhưng hiện nay, lễ hội được Tỉnh ủy Bình Phước quan tâm và hàng năm sẽ diễn ra tại năm đình và một miếu thờ Thành Hoàng trên địa bàn tỉnh, bao gồm: đình Hưng Long (thuộc thị trấn Chơn Thành, huyện Chơn Thành), đình Tân Khai (thuộc xã Tân Khai, huyện Hớn Quản), đình Thanh An (xã Thanh An, huyện Hớn Quản), đình Suối Cạn (xã Minh Hưng, huyện Hớn Quản), đình Tân Lập Phú (phường Phú Thịnh, thị xã Bình Long), miếu Đức Hòa (thị trấn Đức Phong, huyện Bù Đăng).
Lễ hội Cầu bông Bình Phước là một trong những lễ hội truyền thống của cộng đồng người Kinh
- Đình thần Hưng Long tổ chức vào ngày 15 và 16/7 âm lịch.
- Đình thần Tân Khai tổ chức vào ngày 17 và 18/8 âm lịch.
- Đình thần Thanh An tổ chức vào ngày 15 và 16/10 âm lịch.
- Đình thần Tân Lập Phú tổ chức vào ngày 8 và 9/10 âm lịch.
- Miếu thần hoàng Đức Hòa tổ chức từ ngày 13 đến 14/10 âm lịch.
- Đình thần Suối Cạn tổ chức vào ngày 18/6 âm lịch.
Đông đảo du khách đổ về tham dự Lễ Cầu hoa Bình Phước
Theo truyền thống của người dân Bình Phước, mỗi 3 năm lại tổ chức một lễ hội lớn hơn so với Lễ Cầu hoa Bình Phước thông thường, gọi là nguyên lệ tam niên. Trong lễ hội này, có các tiết mục biểu diễn hát bội độc đáo.
1.4 Ý nghĩa của Lễ hội Cầu hoa Bình Phước
Tại Bình Phước, người dân chủ yếu trồng hai loại lúa là lúa rẻ và lúa nước. Lúa rẻ bắt đầu trồng từ tháng 5, còn lúa nước thì từ tháng 6 âm lịch, đến tháng 8, 9 sẽ là thời kỳ đơm hoa, đơm bông. Các hoạt động nông nghiệp phụ thuộc nhiều vào các yếu tố thiên nhiên như khí hậu, nước, đất... do đó quá trình trồng trọt sẽ gặp nhiều khó khăn, chỉ cần một yếu tố không thuận lợi là cả một năm trồng trọt sẽ hỏng. Do đó, người dân đã tổ chức Lễ hội Cầu hoa Bình Phước trong khoảng từ tháng 7 đến tháng 10 âm lịch, với hy vọng cây trồng đơm hoa, đơm bông, mùa màng phồn thịnh để mọi nhà đều có đủ ấm no và thịnh vượng.
Người dân đang thắp nhang hy vọng những điều tốt lành sẽ đến với họ và gia đình
Đồng thời, lễ hội này cũng là cơ hội để người dân Bình Phước thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đối với công đức của Thành Hoàng làng và những người đã đóng góp vào việc mở rộng đất đai hoang vắng, xây dựng cộng đồng xóm làng. Cho nên đến ngày nay, người dân vẫn duy trì tổ chức Lễ hội Cầu bông Bình Phước với hy vọng các vị thần linh, nhân thần, Thành Hoàng và những người tiền bối sẽ bảo vệ và hỗ trợ cho cuộc sống an lành, mùa màng phong phú, cùng với thời tiết thuận lợi giúp cây trái phát triển mạnh mẽ, đậu trái nhiều.
Các nghi thức trong Lễ hội Cầu bông Bình Phước
Lễ hội Cầu bông Bình Phước diễn ra kéo dài trong hai ngày: Ngày đầu tiên là các nghi lễ trình diễn thần linh, lễ rước bội, lễ thỉnh sanh, lễ tiên thường. Ngày thứ hai là lễ chính tế cùng với các nghi lễ khác, sau đó là các hoạt động văn hóa, bao gồm cả các tiết mục nghệ thuật dân gian độc đáo. Các nghi thức trong lễ hội được thực hiện dựa trên triết lý Phật giáo, khác biệt hoàn toàn so với các lễ hội dân gian của các dân tộc ít người như Lễ hội đâm trâu mừng lúa mới hay Lễ hội cầu mưa.
2.1 Các nghi lễ trong ngày đầu tiên
Lễ trình diễn thần linh
Lễ trình thần diễn ra vào 14h00 chiều ngày đầu tiên để cúng lễ và báo cáo với Thành Hoàng. Các nghi lễ cúng sẽ được thực hiện bởi các vị lão già trong trang phục trang trọng, dâng hương và không đọc văn tế. Sau khi hoàn thành nghi lễ, những người tham dự sẽ xếp hàng dâng hương lên bàn thờ Thành Hoàng.
Các nghi lễ được tiến hành một cách trang trọng, chỉn chu
Lễ thỉnh sanh
Lễ thỉnh sanh diễn ra vào 15h00 chiều, ngay sau Lễ trình thần. Các lão già sẽ dâng lễ và yêu cầu phép cho việc mổ heo để sử dụng trong lễ hội. Heo được lựa chọn cẩn thận, chỉ chọn loại heo có một màu lông để thể hiện tính nguyên vẹn và thành tâm của lễ vật dâng lên Thành Hoàng. Heo sống sẽ được dâng lễ trước khi được mổ, một ít máu và một ít lông của con heo sẽ được giữ lại. Thịt heo sau khi chế biến sẽ được rửa sạch và đưa lên bàn thờ chính cùng với máu để cúng, phần lòng heo và máu sẽ được sử dụng để nấu cháo để cúng ở đình thần.
Lễ tiên thường
Lễ tiên thường tiếp theo được diễn ra vào 18 giờ chiều. Lễ vật dâng lên bao gồm thịt heo sống nguyên con đã mổ và cháo đã nấu chín từ Lễ thỉnh sanh. Ban Quý tế sẽ đứng trước bàn thờ Thành Hoàng bái ba lễ rồi dâng hương, sau khi hoàn thành, tiền vàng trên bàn thờ sẽ được mang đi đốt, kết thúc ngày đầu tiên của lễ hội.
Những người thực hiện lễ trong bộ trang phục truyền thống
2.2 Các nghi lễ trong ngày thứ hai
Lễ chính tế
Lễ chính tế là nghi lễ quan trọng nhất trong Lễ hội Cầu bông Bình Phước. Lễ vật dâng lên Thành Hoàng sẽ bao gồm một phần thịt sườn heo sống với 7 thanh sườn, còn tại bàn thờ Tiền hiền, Hậu hiền thì là phần thịt heo sống với 5 thanh sườn, bàn thờ Chúa tể sơn lâm sẽ dâng lên một phần thịt heo sống cùng với các lễ vật khác như hoa quả, nhang đèn, rượu, trà, cau trầu v.v. Đây cũng là thời điểm các khách tham dự sẽ đem theo các lễ vật đã chuẩn bị để dâng cúng Thành Hoàng và các vị Tiền hiền, Hậu hiền.
Lễ rước bội và hoạt động hát bội
Hát bội được tổ chức ba năm một lần, trong các năm đại lễ. Ban tổ chức sẽ liên hệ với các đoàn hát bội chuyên nghiệp để chuẩn bị các tiết mục võ ca để biểu diễn trước cửa điện. Các đoàn hát bội sẽ biểu diễn những tiết mục tuồng, kể chuyện liên quan đến lịch sử, văn hóa, như câu chuyện về vua Quang Trung đại phá quân Thanh, tiếng trống Mê Linh, và nhiều hơn nữa.
Biểu diễn hát bội rất đặc sắc
Ngoài ra, vào ngày thứ hai cũng diễn ra phần hội với các trò chơi dân gian phổ biến như chọi gà, đụng trâu, đi cà kheo, đánh cờ, chơi cờ vua và nhiều hoạt động khác. Quanh khu vực Lễ hội Cầu bông Bình Phước, bạn cũng có thể tìm thấy các gian hàng bày bán đồ lưu niệm như vòng tay, móc chìa khóa, sách về Phật pháp để mua làm kỷ niệm.
Múa lân cũng là một phần không thể thiếu trong Lễ hội Cầu bông Bình Phước
Trên đây là thông tin về Lễ hội Cầu bông Bình Phước từ cẩm nang du lịch Mytour.vn. Chúc bạn có cơ hội thưởng thức không khí lễ hội phong phú và giữ gìn những giá trị truyền thống quý báu này.
Tuyết Trịnh
Nguồn: Tổng hợp