Làng nghề làm nón lá Quy Hậu, Quảng Bình tỏa sáng với vẻ đẹp văn hoá truyền thống, được cộng đồng địa phương nuôi dưỡng và phát triển qua hàng thế kỷ. Đây là điểm đến được du lịch Quảng Bình coi trọng như một cơ hội để truyền tải những giá trị văn hoá đặc sắc của một làng nghề bền vững theo thời gian.
Đặc điểm của làng nghề làm nón lá Quy Hậu, Quảng Bình
Cẩm nang du lịch kể rằng, làng nghề làm nón lá Quy Hậu, Quảng Bình là một biểu tượng văn hoá được cộng đồng địa phương lưu giữ và phát triển. Không giống như những trải nghiệm mạo hiểm khi thăm Phong Nha Kẻ Bàng hay khám phá làng hoa Lý Trạch, làng Mô Quảng Bình giữa đại ngàn Trường Sơn, việc đến với làng nghề nón lá Quy Hậu, Quảng Bình sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về một di sản văn hoá được gìn giữ và truyền lại qua thế hệ.
1.1 Làng nghề làm nón lá Quy Hậu, Quảng Bình cách trung tâm bao xa?
Làng nghề làm nón lá Quy Hậu đặt tại thôn Quy Hậu, xã Liên Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình, cách trung tâm Đồng Hới khoảng từ 45 km đến 51 km về phía Bắc. Làng nằm ven sông Kiến Giang hiền hòa, tạo điều kiện thuận lợi cho việc chăm sóc và phát triển nghề truyền thống. Bạn có thể dễ dàng nhận ra làng khi thấy những người dân miệt mài chằm nón, từ trẻ đến già, nam hay nữ, đều hòa mình vào công việc này.
Làng Quy Hậu là nơi duy trì và phát triển nghề làm nón lá truyền thống
1.2 Hướng dẫn cách đến làng nghề làm nón lá Quy Hậu, Quảng Bình
Để đến được làng nón lá Quy Hậu, Quảng Bình, bạn có thể chọn một trong hai con đường sau:
Cung đường 1 (khoảng 51 km): Từ trung tâm Đồng Hới, đi theo đường Tôn Đức Thắng đến đường Tránh Đồng Hới, rồi rẽ trái ở Nghĩa Ninh và tiếp tục trên đường Hồ Chí Minh khoảng hơn 30 km. Sau đó, đi tiếp theo đường DT565, sau đó rẽ vào đường DT16, qua cầu Mới Lệ Thủy và rẽ phải ở đoạn gặp đường Tây Hồ, đi thêm một đoạn là đến cổng chào của làng Quy Hậu.
Cung đường 2 (khoảng 45 km): Từ trung tâm Đồng Hới, đi theo đường Quốc Lộ 1A khoảng 35 km, rồi rẽ phải tại Cam Thủy vào đường Nguyễn Tất Thành. Tiếp tục đi qua đường DT565, rẽ trái vào đường Tây Hồ là đến làng Quy Hậu. Đây được xem là lựa chọn đường ngắn nhất và dễ dàng nhất.
Khám phá vẻ đẹp của làng nghề làm nón lá Quy Hậu, Quảng Bình
Vùng đất Quảng Bình từng nổi tiếng với làng nghề dệt chiếu An Xá lâu đời, là di sản được thế hệ truyền lại. Làng nón lá Quy Hậu cũng là nơi sinh ra nghề truyền thống này, luôn khuyến khích các thế hệ kế tiếp tiếp tục phát triển. Mặc dù không có vẻ đẹp lộng lẫy nhưng nón lá ở đây lại mang một vẻ đẹp đặc biệt: trang nhã, mạnh mẽ, thanh tú và quý phái, thể hiện sự bền vững và tuổi thọ kéo dài hơn gấp đôi so với nón lá ở nhiều nơi khác.
Hình ảnh nón lá Quy Hậu tươi sáng và đẹp mắt
Dường như chiếc nón lá có vẻ đơn giản, nhưng để tạo ra nó cần phải trải qua nhiều công đoạn cẩn thận và tốn công sức. Để có một chiếc nón lá đẹp, bền và nhẹ, người nghệ nhân cần phải đầy đam mê cùng với đôi bàn tay khéo léo và tỉ mỉ, vì bất kỳ sai sót nào cũng có thể khiến cả quá trình phải bắt đầu lại từ đầu. Từ việc thu thập nguyên liệu, xử lý lá nón, thiết kế khung, đến việc làm viền, đan lá, chằm, đan chỉ và trang trí...
Việc tạo ra khung nón đòi hỏi kỹ năng tinh xảo và cẩn thận từ người thợ
Gia công lá nón càng đòi hỏi sự cẩn thận hơn nhiều. Lá nón sau khi được thu mua phải được phơi nắng cho đến khi khô, màu lá chưa đổi thành màu trắng vàng. Sau đó, mỗi chiếc lá sẽ được bẻ ra thành những miếng lớn, rồi được ủi phẳng một cách kỹ lưỡng.
Việc chọn lựa cây lá để làm nón phải được thực hiện cẩn thận, sau đó phơi nắng cho đến khi đủ dài và khô vừa đủ.
Trong một làng nghề truyền thống như Quy Hậu, nghề làm nón đã đóng góp một phần quan trọng vào việc tăng thu nhập cho người dân vào những thời gian rảnh rỗi, đồng thời còn là một phần của văn hoá đặc biệt, là niềm tự hào của cộng đồng.
Nghề làm nón lá tại làng Quy Hậu được truyền lại và bảo tồn qua nhiều thế hệ
Nếu như làng Lý Hoà Quảng Bình được khen ngợi về khung cảnh đẹp, thì khi đến với làng Quy Hậu, bạn sẽ được nghe thêm về những câu chuyện dân gian, những chuyện xóm làng, những bài hát vui vẻ, những lời tỏ tình,... tất cả được tạo ra từ những buổi họp làm nón. Điều này làm nên vẻ đẹp sinh hoạt văn hóa độc đáo tại làng, và cũng giải thích vì sao dù huyện Lệ Thủy có nhiều làng làm nón, nhưng chỉ có làng Quy Hậu ở xã Liên Thủy duy trì nghề làm nón đến nay.
Những chiếc nón được trang trí tinh tế làm tăng thêm giá trị của làng nón Quy Hậu
Mặc dù xã hội ngày càng phát triển, hình ảnh của áo dài cùng chiếc nón lá vẫn là biểu tượng truyền thống của phụ nữ Việt Nam và là biểu tượng của người nông dân trong làng quê yên bình. Làng nón lá Quy Hậu Quảng Bình không chỉ giúp người dân trong làng kiếm thêm thu nhập trong những thời gian rảnh rỗi, mà còn đóng góp vào việc bảo tồn, gìn giữ và phát triển những giá trị văn hóa vật chất và tinh thần của làng, giúp người dân kế tục những truyền thống tốt đẹp của quê hương, của dân tộc Việt Nam.
Nón lá là biểu tượng văn hoá của Việt Nam chung và của làng nghề nón lá Quy Hậu Quảng Bình cụ thể
Ngày nay, dù làng nghề nón lá nói chung và làng nón Quy Hậu nói riêng đang đối mặt với nhiều khó khăn do sự công nghiệp hóa và hiện đại hóa, nhưng tinh thần gìn giữ và phát huy nghề truyền thống vẫn luôn hiện diện mạnh mẽ trong tâm hồn mỗi người dân ở đây. Đây cũng là một phần của văn hoá đặc trưng của làng Quy Hậu, là món quà mà người dân Quảng Bình muốn chia sẻ với bạn bè trong và ngoài nước, gửi đi hình ảnh đẹp của con người Việt Nam, với truyền thống dịu dàng và chăm chỉ.
Tuyết Nhung
Nguồn: Tổng hợp