Buzz
Tỉnh Hưng Yên không chỉ nổi tiếng với nhãn lồng, những ngôi chùa cổ hay cánh đồng lúa mà còn có một làng nghề đặc biệt - làng nghề tương Bần Yên Nhân, nơi giữ gìn những giá trị văn hóa truyền thống từ cha ông.
Bần Yên Nhân là một trong những làng nghề truyền thống ở Hà Nội, nổi tiếng với đặc sản tương Bần.“Cốm Vòng, gạo Tám Mễ Trì, tương Bần, húng Láng còn gì ngon hơn” là câu ca dao mô tả bốn món ngon nổi tiếng của Bắc Bộ. Trong đó, tương Bần Yên Nhân là một loại nước chấm đặc biệt, từng được dùng trong cung điện. Hãy đến làng tương Bần ở Hưng Yên để thưởng thức hương vị đậm đà của loại tương này nhé!
1. Bần Yên Nhân nằm ở đâu?
Bần Yên Nhân là một phường thuộc thị xã Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên, Việt Nam. Phường này có vị trí thuận lợi, nằm trên trục của Quốc lộ 5 và ở trung tâm của thị xã Mỹ Hào.
Toàn bộ phường có khoảng 1000 hộ kinh doanh gia đình, cung cấp nhiều mặt hàng đa dạng tập trung ở phố Bần, phố Nối, chợ Bần và chợ Bao bì để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của cư dân.
Nổi bật ở đây là làng tương Bần Yên Nhân, sản xuất khoảng 11 triệu lít/năm với doanh thu khoảng 165 tỷ đồng. Đây cũng là một điểm du lịch làng nghề nổi tiếng ở khu vực Bắc Bộ.
Làng Bần Hưng Yên từ lâu đã được biết đến với nghề làm tương truyền thống (Ảnh: sưu tầm)2. Khám phá làng nghề tương Bần Yên Nhân truyền thống
Làng nghề tương Bần Yên Nhân nằm trong thị trấn Bần Yên Nhân, Mỹ Hào, Hưng Yên, cách Hà Nội khoảng 25km. Đây là một trong những làng nghề ở Hà Nội nổi tiếng với nghề làm tương. Tương Bần, đặc sản của làng, được xem là một trong những món quà đặc biệt khi du lịch miền Bắc hoặc du lịch Hà Nội.
2.1 Đặc sản tương Bần Yên Nhân có gì đặc biệt?
Dù xã hội phát triển và có nhiều món ăn mới, tương Bần Yên Nhân vẫn là một phần không thể thiếu trong bữa ăn của nhiều gia đình thôn quê Bắc Bộ. Một số người thậm chí nói đùa rằng “bần” tức là nghèo, nên tương Bần được gọi là món “tương nhà nghèo”. Thực tế, món tương này đã từng là vật phẩm được dùng để tiến vua. Theo thời gian, nó trở thành biểu tượng tự hào của người dân thị trấn Bần Hưng Yên và là một phần của văn hóa dân gian, được nhắc đến trong thơ ca và âm nhạc.
“Anh đi anh nhớ quê nhà,
Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương.”
Nguyên liệu để làm tương Bần bao gồm 3 thành phần chính:
- Gạo: Để có tương ngon, gạo phải là loại tuyệt phẩm. Vì vậy, người dân chọn gạo nếp cái hoa vàng.
- Muối: Cần chọn muối tinh, muối sạch.
- Đỗ tương: Lựa chọn đỗ quê, loại đỗ ngon có vỏ mỏng và hạt màu vàng.
Mặc dù nguyên liệu để làm tương Bần khá đơn giản và dễ tìm, nhưng quá trình nấu lại cần sự tỉ mỉ và mất nhiều thời gian (khoảng 1 - 2 tháng/ 1 mẻ tương). Thời gian nấu tương Bần cũng phụ thuộc vào điều kiện thời tiết, nắng nhiều hay ít.
Để có một hũ tương thơm ngon, không hề đơn giản, tất cả nguyên liệu đều phải được chọn lọc kỹ càng (Ảnh: sưu tầm)2.2 Tìm hiểu quy trình sản xuất tương tại phường Bình Yên Nhân, Mỹ Hào, Hưng Yên
Tương làng Bình Yên Nhân được truyền tai từ đời này sang đời khác với một lịch sử đã kéo dài hàng trăm năm. Ngay khi bước chân lên mảnh đất của làng, du khách sẽ không khỏi ấn tượng bởi mùi thơm của tương này, với cả một dãy phố bán tương, từng nhà một làm tương. Tất cả các chai tương ở đây đều được các gia đình trong làng tự sản xuất theo quy trình “cha truyền con nối”.
Để có những bát tương vàng óng, thơm phức, đòi hỏi nhiều kinh nghiệm, kỹ thuật của người nấu và bí quyết của từng gia đình (Ảnh: sưu tầm)Công đoạn nấu tương được chia làm 3 giai đoạn chính:
- Làm xôi lên mốc: Đầu tiên, người dân sẽ ngâm sạch nếp rồi đem đi nấu chín thành xôi dẻo. Khi xôi chín thì xới ra nong, nia rồi để 2 ngày 2 đêm cho đến khi xôi lên mốc vàng, kết cấu xôm xốp, mềm mại. Một số gia đình còn khéo léo ủ xôi trong lá nhãn để nếp dậy mùi thơm hơn.
- Ngả đỗ: Rang chín tới đỗ tương rồi đem xay nhỏ, ngâm trong chum sành ngập nước trong 7 - 10 ngày. Khi đỗ ngả sang màu vàng đỏ là được.
- Ủ tương: Lấy nước đỗ tương ngâm trong chum sành rưới lên phần xôi nếp lên mốc thật đều rồi để thêm 1 ngày, 1 đêm nữa. Khi đã đủ thời gian thì cho nếp vào chum đỗ cùng muối tinh rồi khuấy đều, mang đi phơi nắng trong khoảng 1 tháng. Suốt thời gian này người dân sẽ phải theo dõi cẩn thận từng chum tương hàng ngày.
Nắng là yếu tố quan trọng quyết định đến hương vị tuyệt vời của tương Bần. Nắng càng to thì tương càng chín, càng sánh vàng. Nếu lượng nắng không đủ, tương sẽ bị xỉn màu, ít mùi thơm hơn và lâu ngấy. Vì vậy, thời điểm làm tương Bần lý tưởng nhất chính là mùa hè.
Hằng ngày, người làm tương phải mở chum khuấy đều, bổ sung nước. Khi phơi tương, cần phải chú ý che chắn khi trời mưa và nắng to (Ảnh: sưu tầm)Tương Bần Yên Nhân “đạt chuẩn” phải có màu vàng đậm, kết cấu sánh lại, vị ngọt đậm đà, hạt xôi nếp mềm ra thì tương mới ngấu. Lúc này người dân sẽ đóng chai, dán nhãn và mang đi phân phối.
Hiện nay, tại làng tương Bần Yên Nhân có khoảng 300 lao động đang giữ gìn truyền thống của cha ông. Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ, người dân tại làng đã ứng dụng nhiều máy móc và thiết bị để tăng năng suất và chất lượng của món nước chấm trứ danh này.
Những chai tương đủ kích cỡ với mùi đặc trưng nồng nàn lan tỏa trong không gian (Ảnh: sưu tầm)Ngoài ra, nếu đang ở Hà Nội, bạn có thể dễ dàng tìm thấy tương làng Bần tại các chợ và đại lý tiện lợi. Thủ đô Hà Nội mang đến cho bạn nhiều điểm vui chơi độc đáo để thưởng thức, trong đó có VinKE & Vinpearl Aquarium.
Đặt chân tới Tầng B1, TTTM Vincom Mega Mall Times City, số 458 Minh Khai, Phường Vĩnh Tuy, Quận Hai Bà Trưng, Hà Nội, bạn sẽ khám phá được Thủy cung Times City Vinpearl Aquarium và tổ hợp giáo dục - giải trí VinKE, nơi thu hút sự quan tâm của đông đảo du khách.
- Trải nghiệm cuộc sống động dược dưới đáy đại dương của các loài sinh vật biển;
- Tự do check-in trong không gian bao la của đại dương với hàng nghìn loài sinh vật biển xinh đẹp;
- Thỏa thích ngắm nhìn những chú chim cánh cụt đáng yêu tại Thủy cung Times City mà không cần phải đi xa xôi tới Nam Cực;
- Đi dạo dưới đường hầm kính cường lực, lắng nghe nhịp điệu của biển cả;
- Thưởng thức màn trình diễn tuyệt vời của Nàng tiên cá dưới nước với những vũ điệu uyển chuyển;
- Vui chơi không giới hạn tại VinKE với hơn 150 trò chơi thú vị và mang tính giáo dục, mang lại cho trẻ nhỏ những khoảnh khắc vui vẻ và đáng nhớ;
- Khám phá không gian giải trí học thuật để trẻ em trải nghiệm những ước mơ nghề nghiệp, học hỏi và phát triển kỹ năng, cùng tạo ra một tinh thần hòa đồng và tự tin.
Bạn đã sẵn sàng để khám phá Thủy cung Vinpearl Aquarium chưa?
Trẻ em rất háo hức khi tham gia các trải nghiệm đặc sắc tại VinKEVị ngọt bùi, mịn màng và thơm ngon của tương luôn để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng thực khách, đặc biệt là những người đến từ xa xứ. Dù gặp phải nhiều khó khăn trong cuộc sống, nhưng người dân ở làng Bần Yên Nhân vẫn giữ gìn, kế thừa và bảo vệ nghề làm tương truyền thống từ cha ông. Nếu có dịp đến Hưng Yên, hãy ghé qua địa điểm này để trải nghiệm quy trình làm tương độc đáo ở đây.
