Buzz
Khám phá chi tiết về Lễ hội Lồng Tồng của người Tày tại Kiến Thành
Khi nhắc đến Yên Bái, chúng ta thường nghe đến Hội xòe Mường Lò, Lễ hội đền Đại Cại… Nhưng cũng không thể bỏ qua Lễ hội Lồng Tồng của người Tày tại Kiến Thành, một lễ hội nổi tiếng mà du khách không nên bỏ qua. Lễ hội này thường được gọi là Hội xuống đồng, là một trong những diễn biến văn hóa đặc sắc nhất của người Tày. Đây là cơ hội để các dân tộc Nùng, Dao, Sán Chỉ… tập trung bày tỏ lòng kính mến và tín ngưỡng, cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, cuộc sống đầy đủ phúc lợi.
Lễ hội thường được tổ chức tại những cánh đồng tốt nhất, lớn nhất trong khu vực. Tuy nhiên, vẫn chưa có tài liệu nào nghiên cứu, khẳng định nguồn gốc của lễ hội này từ khi nào. Nhưng có lẽ, nó bắt nguồn từ xã hội cộng đồng của người Tày, khi họ cùng nhau xây dựng bản làng, hình thành nên cộng đồng đoàn kết và phát triển.
Đây là một trong những lễ hội quan trọng nhất của người Tày tại vùng Kiến Thành, Yên Bái
Thời gian và địa điểm tổ chức Lễ hội Lồng Tồng của người Tày tại Kiến Thành
Lễ hội thường diễn ra vào ngày rằm tháng Giêng hàng năm. Vị trí tổ chức Lễ hội Lồng Tồng của người Tày tại Kiến Thành được chọn tại các cánh đồng lớn, mở rộng và màu mỡ nhất trong vùng.
Khi vùng đất rộng lớn hơn, thì thường được lựa chọn làm địa điểm tổ chức Lễ hội Lồng Tồng của người Tày tại Kiến Thành
Lễ hội Lồng Tồng của người Tày ở Kiến Thành mang những đặc điểm gì độc đáo?
Phần lễ của Lễ hội Lồng Tồng của người Tày ở Kiến Thành
Phần lễ được tổ chức với các nghi lễ truyền thống trang trọng. Phần khai mạc của lễ hội bao gồm rước hoa quả và cỗ bánh. Tiếp theo là lễ cúng các thần thánh của vùng đất: Thành hoàng bản thổ, thần suối, thần núi: Núi Khau Raáo ở phía Tây, núi Khau Thú ở phía Bắc, núi Khau Cuốm ở phía Nam và miếu Bà Chúa ở phía Đông. Nhằm cầu cho mưa thuận gió hòa, cây cối phát triển mạnh mẽ, tránh sâu bọ gây hại, dân làng luôn mạnh khỏe, cuộc sống an lành, hạnh phúc.
Theo truyền thống từ lâu đời, lễ cúng Thành hoàng bản thổ tại bản Roòng Raáo sẽ bao gồm 6 cỗ bánh, mỗi cỗ bánh gồm 6 loại bánh: bánh bìa, bánh tẻ, bánh uôi, bánh trà làm, bánh phong trú, bánh nổ và một cây hoa 12 tầng tượng trưng cho 12 tháng trong năm. Thân cây hoa được làm từ cây găng gai, các bông hoa được làm từ cây dâu, và mâm cỗ bánh sẽ đi kèm với 7 mâm ăn từ gà, lợn và xôi nếp. Bên cạnh mâm cỗ bánh là cờ thần, chiêng và trống, tạo nên không khí vui tươi sôi động của lễ hội.
Các mâm cỗ được bày trí trang trọng với đầy đủ các món ăn
Quy mô lớn của lễ hội làm nên sự trang trọng không thể thiếu trong phần lễ
Và không thể thiếu trong phần lễ là lễ cúng miếu Bà Chúa. Theo truyền thuyết, nàng công chúa Quỳnh Hoa đã đến bản Roòng Raáo và thấy cuộc sống của người dân ở đó khó khăn, đến nỗi không có bát để ăn cơm. Họ phải dùng lá rừng để ăn. Thấy điều đó, nàng đã quay lại triều đình để xin cứu giúp dân làng. Nhưng trên đường, khi đi qua thác Rào Hạ, nàng bị nước lũ cuốn trôi. Từ đó, dân làng đã xây miếu thờ công chúa ngay bên bờ thác Rào Hạ và đặt tên là miếu Bà Chúa. Vào ngày 25 tháng Chạp âm lịch hàng năm, nhân dân trong làng lại sắm sửa lễ vật để cúng Bà Chúa, cảm ơn bà đã bảo hộ cho dân làng. Tất cả nghi lễ đều thể hiện lòng thành kính, biết ơn của dân làng đối với đất trời và những người tiền bối đã có công với họ.
Cùng với phần lễ, các nghệ nhân, các trưởng làng cùng với dân làng trình diễn màn đồng diễn gồm 6 điệu dậm cổ: dậm víi (múa quạt), dậm đàn tính, dậm teo kéo, dậm đáp (múa kiếm), dậm chéo rứa (múa chèo thuyền) và dậm quét sân rồng.
3.2 Phần hội
Ngay sau phần lễ là phần hội, luôn được chờ đợi bởi sự sôi động và vui vẻ của hàng ngàn người dân và du khách. Phần hội của Lễ hội Lồng Tồng của người Tày tại Kiến Thành thường có các trò chơi dân gian như đánh yến, bắn nỏ, ném còn, đẩy gậy… Trong phần hội còn có hoạt động thi cấy lúa trên ruộng nước đã được bừa từ trước. Mỗi làng, xã sẽ chọn ra những phụ nữ nhanh nhẹn nhất, cấy giỏi nhất để tham gia hội thi.
Các trò chơi khác trong Lễ hội Lồng Tồng gồm: Ném còn, kéo co, đấu gậy, cờ tướng, chọi chim, bắn nỏ, cau quay, đánh yến, đánh đáo, đánh bi, đánh khăng, đi cà kheo... Trò đánh đu thường thu hút rất nhiều người tham gia, đặc biệt là các bạn trẻ. Những trò chơi này thể hiện sự gần gũi, giản dị và tinh thần cộng đồng của người dân trong. Những hoạt động mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc này đã thực sự là cầu nối kết nối tình thân giữa các dân tộc Tày, Mông, Dao và Kinh trong vùng.
Phần hội luôn là điểm thu hút nhiều người tham gia nhất. Ảnh: vov.vn
Cuộc thi cấy lúa sôi động giữa phụ nữ từ các bản làng cùng nhau. Ảnh: bivitour.com
Phần hội có sự giao lưu văn nghệ giữa cư dân trong vùng, không phân biệt dân tộc
Lễ hội Lồng Tồng của người Tày tại Kiến Thành không chỉ thể hiện nét đặc trưng của sinh hoạt cộng đồng, mà còn mang trong mình nhiều giá trị nhân văn. Nếu có cơ hội đến Kiến Thành - Yên Bái, hãy tham gia lễ hội này để trải nghiệm văn hóa độc đáo của vùng và thưởng thức các món đặc sản như Trứng kiến Yên Bái, Dế mèn chiên Yên Bái nhé!
Trúc Uyên
Nguồn: Tổng hợp
