Điểm mặt Lễ hội Puh Hơ Drih
1.1 Xuất xứ của Lễ hội Puh Hơ Drih
Theo truyền thống của người dân tộc Ba Na, Lễ hội Puh Hơ Drih có nguồn gốc từ xa xưa, liên quan đến một thời kỳ đại dịch. Theo truyền thuyết, dịch bệnh lan rộng trong bản làng của người Ba Na khiến nhiều người chết. Họ tin rằng dịch bệnh do các thế lực ma quỷ gây ra, mang lại tai họa cho bản làng. Vì vậy, họ đã làm một nghi thức hiến tế bằng việc dâng một con dê cho thần linh, hy vọng được cầu bình an, xua đuổi những điều xui xẻo ra khỏi làng. Từ đó, Lễ hội Puh Hơ Drih trở thành một truyền thống quan trọng của người Ba Na, còn được biết đến với tên gọi khác là lễ Cầu An. Đây cũng là một trong những sự kiện nổi bật của Kon Tum mà cẩm nang du lịch Mytour.vn muốn chia sẻ đến bạn.
Lễ hội Puh Hơ Drih thể hiện tinh thần đoàn kết và bản sắc văn hóa của cộng đồng người Ba Na
1.2 Ý nghĩa của Lễ hội Puh Hơ Drih
Lễ hội Puh Hơ Drih là biểu hiện đặc trưng của văn hóa người Ba Na. Thông qua lễ hội này, họ thể hiện sự đoàn kết mạnh mẽ trong việc bảo vệ cộng đồng và chống lại sự xâm phạm từ các thế lực ma quỷ. Dù cuộc sống hiện đại hóa đã đem lại sự tiến bộ trong giáo dục và nhận thức, nhưng lễ hội vẫn được tổ chức nhằm cầu mong sự bình an và may mắn cho làng bản.
Thời gian diễn ra Lễ hội Puh Hơ Drih
Thường vào tháng 11 đến tháng 12 hàng năm, Lễ hội Puh Hơ Drih được tổ chức tại Kon Tum, phụ thuộc vào thời gian thu hoạch của nhà nông. Sau khi mùa màng kết thúc, cộng đồng sẽ họp bàn để quyết định ngày tổ chức lễ hội và thu thập lễ vật cần thiết.
Tùy theo tình hình mùa màng hàng năm, cộng đồng sẽ quyết định cách tổ chức lễ cúng thần. Trong những năm bội thu, họ sẽ tổ chức lễ với bữa tiệc bò trâu. Ngược lại, trong những năm bình thường, gà hoặc heo cũng là lựa chọn phổ biến. Tuy nhiên, dê luôn là phần không thể thiếu vì người Ba Na coi chúng là linh vật và anh hùng của sự sống.
Cộng đồng đang hăng hái chuẩn bị cho Lễ hội Puh Hơ Drih sắp tới.
Những nghi lễ đặc sắc trong Lễ hội Puh Hơ Drih
3.1 Phần lễ
Trước ngày tổ chức Lễ hội Puh Hơ Drih, thanh niên trẻ trong làng phải làm 4 hình nộm từ tre, nứa, gỗ, rơm rạ. Những hình nộm này được chế tạo với hình ảnh hung dữ, thể hiện sức mạnh để đe dọa ma quỷ. Sau khi hoàn thành, hình nộm được đặt trước nhà rông và chỉ có già làng mới được chạm vào. Trong khi đó, phụ nữ trong làng sẽ cùng nhau dọn dẹp, chuẩn bị các món đặc sản Kon Tum để cả làng tham gia ăn lễ.
Vào ngày diễn ra Lễ hội Puh Hơ Drih, tất cả bà con trong bản sẽ ăn mặc lịch sự, tập trung trước nhà rông từ sáng sớm. Già làng chủ trì lễ hội và đại diện cung cấp máu của các loài vật hiến sinh. Sau đó, già làng đọc bài khấn cầu đất trời, thần linh để xin phù hộ cho cả làng.
Đoàn lễ, với già làng ở giữa và hai bên hai thanh niên đeo mặt nạ dữ dằn, múa theo lời khấn của già làng. Theo truyền thống, nghi thức này giúp đánh đuổi ma quỷ và xua tan điềm dữ. Hai thiếu nữ xinh đẹp sẽ đi sau, cầm cây lá đót quét sạch mọi điều xấu xa. Đội cồng chiêng đi sau, đánh điệu xoang tưng bừng, rộn ràng. Toàn bộ người dân trong làng cùng hô theo lời hú gọi của già làng để đuổi đuổi ma quỷ.
Đoàn lễ sẽ đi qua tất cả các con đường trong làng và kết thúc bằng việc chôn các hình nộm xuống đất. Trong suốt Lễ hội Puh Hơ Drih, ánh mắt của già làng luôn thể hiện quyết tâm tiêu diệt mọi điều xui xẻo, và tiếng hú của họ vang vọng khắp nơi, thể hiện sức mạnh và quyền uy.
Già làng dẫn đầu đoàn người đuổi xui xẻo khỏi làng bản
3.2 Phần hội
Sau phần lễ, dân làng tập trung về nhà rông để tham gia hội. Trên sân là các chè Rượu Đoác Kon Tum thơm phức và nhiều món ăn truyền thống như heo rừng, Gà nướng cơm lam Kon Tum, xôi, gỏi và nhiều hơn nữa. Mọi người cùng nhau múa hát, đánh cồng, lắng nghe già làng kể những câu chuyện cổ tích về anh hùng của dân tộc. Sau đó, các gia đình tổ chức tiệc mời bà con, bạn bè đến tham dự.
Cả làng quây quần, ăn uống, và vui chơi trong những tiếng cồng chiêng rộn ràng
Lễ hội Puh Hơ Drih không chỉ là hoạt động tâm linh mà còn thể hiện sự đoàn kết, sự gắn bó của cộng đồng người Ba Na. Mytour.vn hy vọng bạn sẽ có cơ hội trải nghiệm và khám phá sâu hơn về lễ hội đặc biệt này.
Tuyết Trịnh
Nguồn: Tổng hợp