Khu tưởng niệm thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa - Điểm đến du lịch hấp dẫn ở Cần Thơ
Mộ thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa - Điểm đến lịch sử thu hút du khách tại Cần Thơ
1. Tiểu sử Bùi Hữu Nghĩa - Văn hóa và danh nhân của miền Tây
Bùi Hữu Nghĩa - thủ khoa văn bản xứ Tây Đô, quê tại khu vực Bình Thủy, thành phố Cần Thơ. Sinh năm 1807 và mất năm 1872.
Năm Ất Mùi (1835), ông đỗ Giải nguyên (thủ khoa) trong kỳ thi Hương tại Gia Định - năm Minh Mạng thứ XVI. Từ đó, ông được gọi là thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa hoặc thủ khoa Nghĩa. Sau đó, ông trở thành quan Tri huyện Phước Chánh (Biên Hòa) và Tri phủ Trà Vang (nay là tỉnh Trà Vinh).
Trải qua 24 năm làm quan, thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa trải qua thăng trầm trên con đường quan lộ. Ông luôn tôn vinh chính nghĩa, vì nhân dân chống hào ác. Năm 1848, ông bị gian thần vu oan vì bênh vực dân nghèo trong vụ án “Rạch Láng Thé” và bị triều đình kết án tử. Phu nhân của ông là bà Nguyễn Thị Tồn đã cầu oan cho ông, khiến vua Tự Đức tha tội cho Bùi Hữu Nghĩa. Ông bị đày ra trấn thủ ở biên giới Vĩnh Thông (nay là thành phố Châu Đốc).
Năm 1867, ông trở về quê mở trường học, chữa bệnh cho dân, lấy hiệu là “Liễu Lâm chủ nhân” và viết vở tuồng “Kim Thạch Kỳ Duyên”. Ông cũng dành ngòi bút lên án thực dân Pháp, cổ vũ tinh thần yêu nước. Vở tuồng của ông cũng là vở đầu tiên của Việt Nam được dịch sang tiếng Pháp. Ông còn được tôn vinh là một trong bốn “Rồng Vàng” của miền Nam.
Ngay cả sau khi nghỉ quan, ông vẫn một cách bí mật hỗ trợ nghĩa quân Phan Tôn - Phan Liêm mở rộng ảnh hưởng tại Cần Thơ, Vĩnh Long từ 1867 - 1868 và tư vấn cho nghĩa quân Đỗ Thừa Luông - Đỗ Thừa Tự tại Cần Thơ vào năm 1869.
Vào ngày 21/1/1872 (năm Nhâm Thân), ông qua đời sau thời gian đau ốm, hưởng thọ 65 tuổi. Tôn kính công đức của ông, người dân và chính quyền địa phương đã xây dựng khu mộ thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa. Mỗi năm, vào ngày 21 tháng Giêng, có lễ tưởng niệm với nhiều hoạt động đa dạng. Do đó, nếu có cơ hội đến vùng Tây Đô, ngoài việc tham quan những địa điểm như nhà cổ Bình Thủy Cần Thơ, đình Bình Thủy, chùa Nhã Nam, thiền viện trúc lâm Phương Nam… bạn cũng nên ghé thăm ngôi mộ này!
2. Thông tin về mộ thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa tại Cần Thơ
Mộ thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa nằm ở đâu? Nguyên lý trước đây, mộ ông được xây bằng đá ong tại vườn Đốc phủ Dương Thân Hỷ. Người dân ở làng Bình Thủy đã lập bài vị, thần chủ, và mang hình ảnh vào đình Bình Thủy. Học trò ông cũng lập bài vị thờ ông tại chùa Nam Nhã.
Đất mộ ông được chăm sóc, tu bổ thường xuyên bởi các thế hệ người Cần Thơ. Năm 1994, mộ thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa ở Cần Thơ được xếp hạng là Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia, giữ nguyên vị trí bên cạnh những địa điểm du lịch nổi tiếng ở Cần Thơ như chùa Ông, Hiệp Thiên Cung, Khám Lớn Cần Thơ…
Vào năm 2009, UBND TP. Cần Thơ đã chấp thuận kế hoạch xây dựng khu tưởng niệm thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa. Diện tích công trình lên tới 10.000m2 với nguồn vốn xây dựng gần 50 tỷ đồng.
- Địa chỉ khu mộ thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa: số 12 đường Cách Mạng Tháng 8, phường Bùi Hữu Nghĩa, quận Bình Thủy, TP Cần Thơ
3. Thưởng thức kiến trúc giả cổ tại khu mộ thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa
Vào ngày 1/3/2013, khu tưởng niệm thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa chính thức khánh thành, đúng vào dịp kỷ niệm 141 năm ngày ông qua đời. Kiến trúc chủ đạo của di tích mang phong cách giả cổ, bao gồm cột cái đường kính khoảng 1m, với lớp sơn màu nâu đỏ, mái ngói màu xanh rêu mát mắt và nhiều bức phù điêu với hình tượng rồng, phượng…
Cổng vào được thiết kế theo phong cách cổng tam quan, với mái cong và chi tiết chạm khắc tinh xảo. Bên trong khu mộ là không gian rộng rãi, thoáng đãng với ba toà nhà lớn.
Giữa trung tâm là nhà thờ, bên phải là nhà trưng bày, bên trái là nhà tiếp khách. Bên cạnh cổng chính có nhà bia ghi tài năng, công lao của ông cùng một số công trình khác phục vụ du khách tham quan.
Hàng năm, trong dịp kỷ niệm ngày ông Bùi Hữu Nghĩa từ trần, lễ tưởng niệm diễn ra trong không khí trang nghiêm kết hợp với nhiều sự kiện như biểu diễn võ thuật truyền thống, thư viện di động, hướng dẫn viết thư pháp, thu hút sự tham gia đông đảo người dân và du khách tham gia.
Ngoài việc thăm mộ thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa, du khách cũng có thể ghé qua các điểm du lịch nổi tiếng như chợ nổi Cái Răng, bến Ninh Kiều, Cồn Sơn… Vì vậy, lựa chọn nơi lưu trú phù hợp, thuận lợi, có dịch vụ chuyên nghiệp và nhiều tiện ích để thuận tiện cho việc nghỉ ngơi và tham quan.
Đặt tại số 209 đường 30/4, quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ, Sheraton Can Tho có phòng nghỉ với view sông Cần Thơ và tầm nhìn thành phố. Nơi đây cung cấp trải nghiệm nghỉ dưỡng tuyệt vời với bể bơi vô cực, lớp yoga, spa, nhà hàng và trung tâm mua sắm.
Mộ thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa - một điểm đến thú vị khi thăm xứ Tây Đô. Đừng quên đặt phòng tại Sheraton Can Tho để có kỳ nghỉ tuyệt vời!