Buzz
Giới thiệu tổng quan về nghề làm cá khô bổi ở Cà Mau
Sau khi thăm quan nhiều điểm du lịch nổi tiếng như Bến tàu không số Vàm Lũng, Tòa thánh Ngọc Sắc, Đảo Hòn Chuối... hãy để Mytour.vn hướng dẫn bạn khám phá những nghề truyền thống tại Cà Mau, trong đó có nghề làm cá khô bổi.
Từ thời kỳ khai hoang mở cõi của tổ tiên, nghề làm cá khô bổi tại Cà Mau đã trở thành một phần không thể thiếu trong lịch sử hình thành và phát triển của vùng đất này. Không chỉ đem đến món ăn ngon miệng từ sản vật tự nhiên cho bữa ăn hàng ngày, khô cá bổi còn thể hiện được vẻ đẹp văn hóa ẩm thực đặc biệt, độc đáo của đất Mũi. Có thể nói, cá khô bổi đã làm nên danh tiếng cho nguồn nguyên liệu tươi ngon từ miền sông nước và phong cách chế biến đặc trưng của miền Tây dân dã.
Không chỉ liên quan chặt chẽ đến quá trình hình thành và phát triển của vùng miền Tây mà còn đóng vai trò quan trọng trong ẩm thực của đất Mũi, nghề làm cá khô bổi ở Cà Mau đã tồn tại từ lâu.
Hướng dẫn cách đến làng sản xuất cá khô bổi
Khi ghé thăm vùng đất Mũi, bạn có thể tìm hiểu về nghề làm cá khô bổi ở Cà Mau thông qua chuyến tham quan huyện Trần Văn Thời. Đây là điểm đến nổi tiếng với nguồn cá đồng phong phú cùng những câu chuyện hài hước của bác Ba Phi, người đã trải qua nhiều thế hệ.
Nằm gần Vườn quốc gia U Minh Hạ và cách trung tâm Thành phố Cà Mau khoảng 50km, bạn có thể thuê xe máy để khám phá hoặc đi taxi đến huyện này một cách dễ dàng. Nói chung, giá thuê xe ở đây dao động từ 100.000 VNĐ đến 150.000 VNĐ mỗi ngày, phụ thuộc vào loại phương tiện bạn chọn.
Nghề làm cá khô bổi ở Cà Mau có điều gì đặc biệt?
3.1 Hiểu rõ về Nghề làm cá khô bổi ở Cà Mau
Cá bổi (hay còn gọi là cá sặc rằn) là loài thủy sản thường sinh sống chủ yếu ở các vùng đồng bằng hoặc đầm lầy, với thịt thơm ngon, dai dai hấp dẫn, được sử dụng để chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn.
Nghề làm cá khô bổi ở Cà Mau thực chất là việc chế biến các loại thủy sản thông qua quá trình phơi nắng hoặc sấy bằng máy sau khi đã được sơ chế, tẩm ướp, tạo ra những món ăn giòn dai, đậm đà có thể bảo quản được lâu hoặc được kết hợp với nhiều nguyên liệu khác tạo ra những món ăn đặc sắc.
Quá trình làm khô cá bổi thực chất là việc sơ chế, tẩm ướp và phơi nắng hoặc sấy bằng máy, tạo ra món ngon đặc sản hấp dẫn.
3.2 Quy trình chế biến cá khô nổi tiếng
Tương tự như mắm, quá trình chế biến món đặc sản cá khô Cà Mau có 3 bước chính là chuẩn bị, làm sạch và chế biến. Trong mùa thu hoạch cá đồng, dân làng nghề ở huyện Trần Văn Thời chọn lựa cá bổi lớn có thịt đàn hồi, săn chắc để làm khô. Còn cá nhỏ hơn thì được thả về để nuôi và làm giống cho mùa sau.
Khi thời gian thu hoạch cá, ghé thăm làng Nghề làm cá khô bổi ở Cà Mau, bạn sẽ thấy nguồn nguyên liệu này chất đống như lúa. Trước khi bắt tay vào tát hoặc chụp đùi cá bổi, chủ nhà kêu gọi bà con trợ giúp theo kiểu 'vần công', xong xuôi thì mọi người quây quần bên nhau từ già đến trẻ để chế biến khô.
Muốn sản phẩm cá khô bổi có chất lượng cao và để dành ăn được lâu ngày, người chế biến món đặc sản phải có kinh nghiệm dày dặn cùng tay nghề khéo léo, nhanh nhẹn. Bước vào công đoạn thứ 2 sau khi bắt cá, cư dân làng nghề sử dụng dao đánh sạch vảy, cắt mang và mổ bụng tách ruột ra, riêng kỳ, vi, râu, mỏ và đuôi cá vẫn giữ nguyên để món ăn trông đẹp mắt. Tiếp đó, người dân cho cá vào giỏ tre rồi mang đi rửa sạch và cho vào thau, thúng hoặc cà vung để ráo nước.
Cá bổi dùng để chế biến món cá khô đặc sản phải là loại có trọng lượng và kích thước lớn, thịt săn chắc, đàn hồi.
Cuối cùng, quá trình chế biến, cá bổi sẽ được xếp vào lu, khạp da bò (hay còn gọi là khạp tương) và rải muối hột để ướp. Cứ mỗi lớp cá nằm trong trong lu, khạp là một lớp muối hột hạt to, tiếp diễn như vậy cho đến khi khạp hoặc lu đầy. Tuỳ vào khẩu vị và phong cách nêm nếm mà người chế biến sẽ ướp cá với muối nhiều hay ít. Nếu là loại cá khô bổi dùng để bán, thường thì bà con làng nghề sẽ ướp nhiều muối hơn để chúng có thể bảo quản được lâu ngày mà không bị hôi dầu. Theo quy trình, cá ướp muối một đêm là có thể mang ra phơi nắng được.
Các dụng cụ phơi cá bao gồm các tấm đăng sậy được lót trên giàn cao. Sau khi đốn sậy, người dân sẽ tách vỏ bao theo nách cây rồi dùng choại hoặc bẹ chuối khô đan lại thành từng tấm với chiều ngang khoảng 1m, dài khoảng 2.5m tùy theo kích thước của cây.
Bện xong xuôi, bà con làng Nghề làm cá khô bổi ở Cà Mau sẽ dùng nẹp tre hoặc trúc cặp lại thành một tấm vỉ rồi đặt lên giàn cao chừng 1m. Vậy là hoàn thành bước chuẩn bị giàn để phơi cá khô. Hiện nay, nếu dừng chân ở một số làng nghề thuộc địa bàn huyện Trần Văn Thời, bạn sẽ nhìn thấy miếng vĩ này đã được thay bằng tấm manh mê bồ làm bằng lưới dây gân hoặc ni lông, nhẹ và bền.
Sau khi được ướp muối qua đêm trong lu hoặc khạp da bò, dân làng nghề mang cá ra phơi dưới ánh nắng trong khoảng 2, 3 ngày trên giàn cao khoảng 1m có tấm vỉ lót bên dưới
3.3 Sản phẩm cá khô bổi
Điều mà bạn thu được sau khi phơi cá bổi khoảng 2 đến 3 ngày là những miếng cá khô thơm ngon, hấp dẫn, ăn vào dai dai và có vị đậm đà. Không chỉ xuất hiện trong bữa ăn hàng ngày, món cá khô còn được bày bán trên thị trường, trở thành một thương hiệu đặc sản nổi tiếng tại vùng sông nước miền Tây.
Với việc Nghề làm cá khô bổi ở Cà Mau vẫn giữ nguyên phương pháp chế biến thủ công, số lượng sản phẩm bán ra vẫn khá hạn chế do thiếu nguyên liệu và quy trình chế biến. Tuy nhiên, chất lượng của món ăn này vẫn được đảm bảo, mang lại hương vị tinh tế suốt nhiều năm. Đây là một món đặc sản mà du khách không thể bỏ qua khi đến Cà Mau.
Mặc dù cá khô bổi rất được ưa chuộng, nhưng do thiếu hụt nguyên liệu và việc chế biến vẫn hoàn toàn thủ công, số lượng sản phẩm ra thị trường vẫn còn hạn chế so với nhu cầu sử dụng.
Khám phá về Nghề làm cá khô bổi ở Cà Mau với truyền thống lâu đời sẽ đem lại cho bạn những trải nghiệm đặc sắc và thú vị. Hãy nhanh tay thêm bài viết này vào cẩm nang du lịch của bạn để không bỏ lỡ cơ hội tìm hiểu thêm về nghề truyền thống này trong hành trình khám phá miền đất Tây Nam Bộ. Đừng quên chia sẻ những khoảnh khắc đáng nhớ của bạn với chúng tôi trong chuyến đi!
Thùy Dương
Nguồn: Tổng hợp
