Khám phá nhà Bá Kiến – Nơi nghỉ ngơi của chánh tổng Bắc Kỳ đã tròn trăm tuổi

Nhà Bá Kiến là nơi liên kết với truyện ngắn “Chí Phèo”. Đây cũng là ngôi nhà nổi tiếng tại làng Vũ Đại với tuổi đời trên 100 năm. Hãy cùng khám phá sự độc đáo của công trình này!

Thăm viếng Hà Nam không thể bỏ qua trải nghiệm khám phá nhà Bá Kiến – ngôi nhà thực sự trong truyện của nhà văn Nam Cao. Dù đã trải qua thời gian, ngôi nhà đã có sự phủ bóng sương, cổ kính, nhưng vẫn còn những “bí ẩn” đáng kinh ngạc để du khách khám phá khi ghé thăm.

1. Nhà Bá Kiến nằm ở đâu? 

Khi nhắc đến những điểm du lịch Hà Nam, du khách thường nghĩ đến những địa điểm tâm linh, những công trình kiến trúc lộng lẫy hoặc những danh thắng nổi tiếng. Tuy nhiên, một trong những lựa chọn du lịch thú vị ở đây mà bạn không nên bỏ qua chính là việc thăm nhà Bá Kiến. 

Nhà Bá Kiến nằm ở làng Vũ Đại, thuộc địa phận của xóm 11 - thôn Nhân Hậu – Hòa Hậu – Lý Nhân – Hà Nam. Ngôi nhà được xây dựng trên mảnh đất rộng 900m2. 

Bá Kiến là ai? Đây là điều nhiều người tò mò nếu chưa từng đọc tác phẩm của nhà văn Nam Cao. Nhân vật này là nguồn cảm hứng cho hình tượng Bá Kiến trong truyện Chí Phèo - một tác phẩm văn học nổi tiếng với các thế hệ học sinh Việt Nam. Nếu bạn muốn tìm hiểu làng Vũ Đại nằm ở đâu, thì đây là nguyên mẫu làng Đại Hoàng - quê của nhà văn Nam Cao. Do đó, ngôi làng này cũng thường xuất hiện trong các tác phẩm của ông.

2. Lịch sử về nhà Bá Kiến Hà Nam 

Nhà Bá Kiến ở làng Vũ Đại là một căn nhà 3 gian được xây dựng theo phong cách truyền thống của người dân Bắc Bộ, với vật liệu chính là gỗ lim, biểu tượng của sự bề thế ở địa phương.

Có nhiều thuyết minh về nhà Bá Kiến, cho biết người xây dựng là cụ Cựu Hạnh, một lái buôn giàu có từ vùng Nam đồng bằng Sông Hồng.

Theo lịch sử và câu chuyện lưu truyền từ các cụ già trong làng, chủ sở hữu trước đây của nhà là Bá Bính - một viên quan ở Bắc Kỳ. Nhiều người thường tò mò về Bá Kiến, và thực ra, nhân vật này là có thật. Bá Kiến, hay còn gọi là Trần Duy Bính, là nguyên mẫu cho nhân vật Bá Kiến trong tác phẩm của nhà văn Nam Cao.

Nhà Bá Kiến Hà Nam đã trải qua 7 đời chủ. Sau khi cụ Cựu Hạnh qua đời, người kế thừa là cụ Xầm (con trai của cụ Hạnh), sau đó là Cựu Cát - con trai của cụ Xầm. Tuy nhiên, Cựu Cát nghiện cá cược và nhiều lần vay mượn tiền của Bá Bính, một quan to nổi tiếng trong vùng. Ngôi nhà sau đó được Bá Bính mua lại để sử dụng làm nhà thờ.

Sau Bá Bính, ngôi nhà được chuyển nhượng cho con trai là Trần Duy Tảo (Binh Tảo). Tuy nhiên, do Binh Tảo nghiện cá độ, nên ông đã nhiều lần cầm cố và bán nhà. Ngôi nhà này cuối cùng đã được bán cho cụ Cai Hậu với giá 4.500 đồng (tương đương với khoảng 20 cây vàng vào thời điểm đó).

Người tiếp theo thừa kế ngôi nhà là ông Trần Hữu Hòa (cháu của cụ Cai Hậu). Tuy nhiên, vào năm 2007, UBND tỉnh Hà Nam đã mua lại ngôi nhà này với giá 700 triệu đồng để bảo tồn là di tích.

Ngôi nhà của Bá Kiến đã trải qua nhiều chủ nhân khác nhau, nhưng vẫn giữ được vẻ đẹp nguyên sơ và cổ kính, làm cho nhiều du khách cảm thấy thích thú khi thăm quan.

3. Những giá trị vô giá của thời gian tại nhà Bá Kiến làng Vũ Đại

3.1. Nét cổ kính từ năm 1940 đến 1945 của ngôi nhà Bá Kiến

Khi đến tham quan nhà Bá Kiến, du khách cảm thấy như đang quay về quá khứ với mỗi chi tiết của ngôi nhà này đều là một phần của lịch sử, đặc biệt là giai đoạn từ năm 1940 đến 1945.

Ngôi nhà này được thiết kế theo phong cách truyền thống của người Việt, với 3 gian và tổng cộng 16 cây cột gỗ lim được kết đá tảng một cách tỉ mỉ. Phần mái lợp bằng ngói ta, hai đầu bờ nóc được thiết kế với đấu vuông giật cấp.

Vật liệu chính để xây dựng ngôi nhà này là gỗ lim. Nếu bạn chú ý, bạn sẽ nhận thấy rằng trên các văng, li tô, kèo đều được khắc họa hình rồng và chữ nho.

3.2. Hai lần ngôi nhà của Bá Kiến suýt bị “xẻ gỗ”

Lần đầu tiên vào năm 1953, sau cuộc tấn công của thực dân Pháp, ngôi nhà may mắn được “cứu sống”. Lần thứ hai, nếu cụ Trần Thế Lễ mua được ngôi nhà, ông sẽ đem xẻ lấy gỗ. Tuy nhiên, một Việt Kiều đã mua lại để định cư, giữ cho giá trị của ngôi nhà được bảo tồn.

Trước đây, ngôi nhà của Bá Kiến còn lưu trữ nhiều kỷ vật quý giá như hoành phi, câu đối, tranh ảnh,... Tuy nhiên, một số trong số đó đã bị bán hoặc bị phá hủy theo thời gian.

4. Những điều cần lưu ý khi thăm nhà Bá Kiến ở Hà Nam

Nhà Bá Kiến là một trong những địa điểm tham quan đầy thú vị tại Hà Nam. Do đó, khi đến đây, du khách cần chú ý một số thông tin sau:

• Lựa chọn trang phục lịch sự, gọn gàng khi tham quan. Nếu bạn đến vào buổi trưa, hãy mang theo mũ nón, kem chống nắng và kính râm.

Ngoài nhà Bá Kiến, Hà Nam còn được biết đến với văn hóa lâu đời, cảnh đẹp tuyệt vời và nhiều di tích khác để bạn khám phá như: chùa Bà Đanh – núi Ngọc, Kẽm Trống, đền Trần Phương... Để dễ dàng lên kế hoạch di chuyển, bạn có thể lựa chọn lưu trú tại Melia Vinpearl Phu Ly, một lựa chọn tuyệt vời. Đây là một trong những khách sạn hàng đầu tại Hà Nam với đầy đủ tiện nghi cao cấp và chất lượng 5 sao, xứng đáng để bạn trải nghiệm!