Tổng quan về Nhà cổ của ông Trần Công Vàng
Vị trí: 21 Ngô Tùng Châu, phường Phú Cường, TP. Thủ Dầu Một, Bình Dương.
Nhà cổ ông Trần Công Vàng là một trong những biểu tượng kiến trúc cổ xưa ấn tượng ở Bình Dương. Được coi là một Di tích Lịch sử, đây là nơi sinh sống của gia đình Trần từ thời xa xưa. Với hơn 130 năm lịch sử, Nhà cổ ông Trần Công Vàng đã chứng kiến nhiều biến động và sự thay đổi của Thành phố Thủ Dầu Một. Mặc dù đã trải qua hơn một thế kỷ nhưng hiện vẫn có người sinh sống tại đây.
Ngôi nhà đầu tiên được xây dựng bởi ông Trần Văn Long mất 3 năm từ 1889 đến 1892. Ngôi nhà cổ của ông Trần Công Vàng có diện tích hơn 500m2 trên khu đất rộng 1333m2, theo phong cách kiến trúc chữ Đinh độc đáo, phản ánh nền văn hóa Việt Nam thế kỷ XIX.
Nhà cổ ông Trần Công Vàng được công nhận là Di tích Lịch sử - Kiến trúc nghệ thuật vào năm 1993 và được trùng tu lại vào năm 2005. Trong quá trình này, toàn bộ ngôi nhà được các thợ lành nghề từ Huế tháo ra, nâng nền lên cao thêm 40cm và lắp lại nguyên bản.
Sau khi ông Trần Công Vàng qua đời, con gái ông là bà Trần Thị Ánh Tuyết trở thành chủ nhân mới của ngôi nhà. Bà được biết đến với cái tên 'tiểu thư họ Trần'. Dòng họ Trần Công có tiếng ở Bình Dương với những ngôi nhà cổ mang tính nghệ thuật. Ông Trần Văn Long, ông nội của bà Tuyết, từng là một nhà buôn gỗ, giúp cho việc xây dựng 3 ngôi nhà cổ khác của dòng họ Trần Công trở nên dễ dàng hơn.
Khi ghé thăm Nhà cổ ông Trần Công Vàng, bạn sẽ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của kiến trúc chữ Đinh và cảm nhận văn hóa truyền thống Việt Nam. Bình Dương, gần TP. Hồ Chí Minh, là điểm đến thu hút đông đảo bạn trẻ với nền kinh tế phát triển và nhiều công trình kiến trúc cổ.
Nhà cổ Trần Công Vàng được coi là một di tích lịch sử quan trọng của gia tộc họ Trần.
Trong khu vực chính, có nhiều hạng mục được làm từ các loại gỗ quý như sao, cẩm lai, quỳnh đường... được chạm khắc tinh xảo, điêu luyện.
Hướng dẫn cách đến Nhà cổ Trần Công Vàng.
Theo hướng dẫn du lịch, chỉ mất khoảng 2 giờ bạn có thể đến Thành phố Thủ Dầu Một. Phường Phú Cường cắt ngang qua đường Bạch Đằng, gần chợ Thủ Dầu Một và bến đò Thủ Dầu Một, vì vậy rất dễ tìm địa chỉ của nhà. Từ đây, bạn có thể di chuyển đến chùa Bà, chùa Tây Tạng Bình Dương và nhiều địa điểm khác ở Bình Dương.
Để di chuyển đến Bình Dương nhanh chóng, bạn có thể chọn sử dụng xe buýt hoặc xe máy. Hai phương tiện này được xem là phổ biến và thuận tiện nhất khi bạn trẻ đi từ trung tâm thành phố Hồ Chí Minh. Mỗi ngày, có nhiều tuyến xe buýt từ trung tâm thành phố Hồ Chí Minh đi Bình Dương xuất phát từ nhiều địa điểm và khung giờ khác nhau để bạn có thể lựa chọn tuyến phù hợp.
Đặc điểm độc đáo của Nhà cổ ông Trần Công Vàng.
Nhà cổ ông Trần Công Vàng nổi tiếng với kiến trúc và nghệ thuật trang trí độc đáo.
Kiến trúc của Nhà cổ ông Trần Công Vàng được thiết kế theo phong cách chữ Đinh nghịch, với phần nhà ngang ở bên trái nhà trên, khác biệt so với Nhà cổ cụ Đỗ Cao Thứa. Điều này được coi là một cải tiến trong kiến trúc chữ Đinh. Ngoài ra, ngôi nhà còn có sân trong ngăn cách nhà trên và nhà dưới. Cánh cửa vào được thiết kế giống như cổng đền của người Hoa, nhưng theo bà Tuyết, kiến trúc của cánh cửa được lấy cảm hứng từ đền Ấn Độ.
Nhà của ông Vàng có khung sườn làm theo kiểu nhà xuyên trính tương tự như những ngôi nhà cổ chữ Đinh khác. Tuy nhiên, ngôi nhà này có tới 8 đấm, 8 quyết ở hai chái nhà. Bộ trính, trổng, cối đều được điêu khắc tinh xảo, trính uốn xong có tạo độ gờ. Toàn bộ nhà trên có khoảng 48 cột tròn, mặt gỗ nhẵn bóng, tất cả đều đứng xa vách.
Bước vào bên trong ngôi nhà, bạn sẽ say mê khi chiêm ngưỡng những chi tiết chạm khắc tinh xảo, từ chân cột đến mái nhà, bàn ghế, tủ, trang thờ... đến hoành phi, liễn, đối, những bức tranh tứ bình, những tấm thủ quyển... tất cả đều được chạm trổ một cách tinh tế, tạo ra một không gian tráng lệ mà không kém phần ấm áp. Các mẫu chạm khắc như cây cỏ, hoa lá, chim thú, vật dụng, hình học mang ý nghĩa tượng trưng, với đường nét mềm mại và uyển chuyển.
Khu vực tiếp khách bao gồm từ hàng cột thứ hai đến hàng cột thứ tư, với bàn ghế được sắp xếp để tiếp khách. Trong phòng khách, có một bàn tròn lớn ở giữa, được làm bằng đá cẩm thạch, trên đó đặt giá Bát bửu (tám món binh khí cổ) và ghế ngồi được sắp xếp xung quanh. Mỗi chiếc ghế đều được chạm trổ tinh tế và mang ý nghĩa sâu sắc. Hai bên của bàn tròn cũng có những bàn hình chữ nhật, hợp với kiểu ghế chân nghi. Dọc theo vách ngăn giữa phần tiếp khách và phần thờ, có những bàn nhỏ hình vuông, với những đĩa trái cây sứ trên đỉnh. Ở vị trí này, gia chủ còn treo một tấm Phả đồ nêu bộ môn thế thứ của gia đình.
Khi thăm quan ngôi nhà cổ của ông Vàng, bạn sẽ nhận ra có một lối đi trong nhà chạy xung quanh phần thờ tự, giữa hai bên của vách ngăn. Lối đi này giúp kết nối giữa phòng khách và các phòng ngủ mà không chạm qua phần thờ. Ngoài ra, một trong những đặc điểm để nhận biết ngôi nhà cổ truyền thống là việc trang trí sân trước với nhiều chậu hoa và cây cỏ. Điều này làm tăng thêm vẻ đẹp của ngôi nhà.
Kiến trúc của Nhà cổ ông Trần Công Vàng được xây dựng từ cuối thế kỷ XIX đến đầu thế kỷ XX.
Các câu đối treo trong nhà không chỉ làm đẹp mà còn dạy bảo con cháu theo truyền thống gia đình.
Một số hình ảnh cổ xưa của Nhà cổ ông Trần Công Vàng.
Bảng phả hệ của dòng họ Trần Công được khắc đá và đặt trang nghiêm giữa không gian của ngôi nhà.
Hình ảnh chủ nhân hiện nay của ngôi nhà - Bà Trần Thị Ánh Tuyết.
Khu vực thờ cúng được trang bị nội thất sang trọng, với cửa vòng, liễn đối, hoành phi được viết bằng chữ Hán, thể hiện triết lý nho giáo và tinh thần truyền thống của dân tộc về đạo đức và lễ nghĩa.
Nhiều vật phẩm vẫn được bảo tồn nguyên vẹn và trưng bày tại Nhà cổ ông Trần Công Vàng như tủ, kệ, đồ dùng sinh hoạt, đồ trang trí.