Nhà Rông là một loại nhà sàn đặc trưng, là biểu tượng kiến trúc độc đáo của người dân tộc Tây Nguyên. Hãy cùng tìm hiểu và khám phá về nhà Rông Tây Nguyên.
Nhà rông là một trong những điểm du lịch và văn hóa đặc trưng của Tây Nguyên. Hãy cùng Mytour khám phá về nhà Rông Tây Nguyên qua bài viết dưới đây nhé!
Giới thiệu về nhà Rông Tây Nguyên
Nhà Rông là một trong những biểu tượng văn hóa nổi bật của người dân tộc cư trú tại Tây Nguyên. Đây là nơi tổ chức hoạt động cộng đồng của làng xóm.
Ngoài ra, nhà Rông Tây Nguyên còn thể hiện sự liên kết tinh thần trong cộng đồng và truyền đạt cho thế hệ trẻ về các giá trị văn hóa truyền thống.
Loại nhà văn hóa này thường được thấy tại các làng của người dân tộc Ba Na, Gia Rai ở phía Bắc Tây Nguyên, đặc biệt là ở tỉnh Kon Tum và Gia Lai.
Tại Việt Nam, nhà Rông ở Tây Nguyên còn được gọi là một dạng kiến trúc phi vật thể truyền thống của người dân tộc. Đây là biểu tượng văn hóa đặc biệt được truyền lại qua nhiều thế hệ dân tộc.
Đặc điểm của nhà Rông Tây NguyênNét kiến trúc độc đáo của nhà Rông Tây Nguyên
Vị trí xây dựng Nhà Rông
Nhà Rông có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong văn hóa của người dân Tây Nguyên. Vì thế việc xây dựng nhà Rông được coi là một nhiệm vụ thiêng liêng. Trong đó, vị trí đặt nhà Rông được xem là yếu tố quan trọng hàng đầu khi xây dựng.
Ngoài ra, việc thực hiện các nghi lễ cũng được coi là rất quan trọng mỗi khi xây dựng. Do tính chất trang trọng của nó, các nghi lễ xây dựng phải được thực hiện bởi những người già làng có kinh nghiệm nhất.
Những yếu tố cần xem xét khi chọn vị trí xây dựng nhà Rông:
- Phải đặt tại vị trí cao ráo, thoáng đãng vào mùa nắng và ấm áp vào mùa mưa.
- Phải được xây dựng ở trung tâm của làng, từ mọi ngóc ngách của làng đều có thể nhìn thấy Nhà Rông.
- Phải thuận tiện cho việc di chuyển của người dân đến địa điểm này.
- Phải có diện tích bằng phẳng, rộng lớn, đủ để chứa ít nhất 2 - 3 lần số lượng dân cư trong làng khi tụ tập.
Lựa chọn vật liệu xây dựng
Gỗ là nguyên liệu chính để xây dựng nhà Rông, cùng với các vật liệu như tre, mây, nứa, lá cây, cỏ tranh,... Hầu hết các vật liệu xây dựng nhà Rông đều được thu thập từ rừng.
Việc thu gom gỗ từ rừng cũng được thực hiện cẩn thận dưới sự hướng dẫn của những người lớn tuổi và kinh nghiệm nhất. Khi ra ngoài, người làng sẽ chọn 2 người mạnh mẽ, nhanh nhẹn và khéo léo để đi lấy gỗ cùng nhóm.
Trước khi ra ngoài, họ phải chuẩn bị đầy đủ thức ăn và dụng cụ cho 9 ngày ở rừng thu gom gỗ. Khi tìm được vùng rừng có nhiều gỗ tốt, cả nhóm sẽ dừng lại, đứng thành vòng tròn, giơ rìu và hú 9 tiếng lớn. Ngày hôm sau, họ sẽ quay lại lấy gỗ để xây dựng.
Vào tháng 10 âm lịch, họ sẽ chọn ngày khai trương nhà Rông. Ngày này, làng sẽ tổ chức các nghi lễ cúng kiến và múa hát cùng nhau. Hoạt động này mang ý nghĩa chào mừng một giai đoạn mới bắt đầu trong nhà Rông.
Gỗ, mặc dù giản dị nhưng mang lại độ bền chắc chắnĐặc điểm và kích thước của Nhà Rông
Các đặc điểm quan trọng trong thiết kế của nhà Rông:
- Nhà Rông thường có chiều dài khoảng 10m, rộng hơn 4m, và cao khoảng từ 15 đến 16m.
- Không sử dụng sắt thép; mọi nối hay kết đều được thực hiện cẩn thận và sử dụng mây, lạt tre để buộc chặt.
- Mái nhà có 2 đầu, ở phía đỉnh mái thường có hai chiếc sừng. Một dải trang trí đặc biệt chạy dọc theo mái nhà.
- Sàn nhà thường được làm bằng tre lồ ô, nứa hoặc cây giang.
- Trong nhà có một hàng lan can chạy dọc. Lan can này thường được sử dụng làm chỗ dựa cho những chén rượu trong các lễ hội của làng.
Ngoài ra, họ sẽ sử dụng cặp sừng trâu để trang trí và khắc họa các hình ảnh như sao tám cánh, hình thú, chim, người,... một cách tinh tế trên cột chính giữa nhà.
Đặc điểm độc đáo riêng biệt của nhà RôngCấu trúc của Nhà Rông
Về cấu trúc cầu thang, nhà Rông thường có từ 7 đến 9 bậc. Hình trang trí ở đầu cầu thang sẽ khác nhau tùy thuộc vào từng dân tộc. Ví dụ, người Gia Rai thường trang trí hình quả bầu đựng nước, còn người Ba Na lại thường là hình ngọn cây rau dớn,...
Tại Tây Nguyên, có hai loại nhà Rông: Nhà Rông trống (đực) và Nhà Rông mái (cái).
- Nhà Rông trống, trong tiếng Jrai gọi là Rông tơ nao, có mái to, cao chót vót. Có nhà cao đến 30m. Nhà Rông trống thường được trang trí rất tinh xảo.
- Nhà Rông mái được gọi là Rông Ana, nhỏ hơn, có mái thấp. Hình thức ngoài và trong đơn giản hơn.
Kết cấu của nhà Rông Tây Nguyên thường có các cột liên kết với nhau theo kiểu cột kèo. Để chịu toàn bộ trọng lượng sàn và mái nhà, phần đế chân gồm 10 đến 14 cột nâng. Trong đó có 8 cột chính và 2 đến 6 cột phụ đặt ở phần “chồ” nơi đặt cầu thang.
Nhà Rông Tây Nguyên thường lớn vì theo quan niệm của người dân, nhà Rông càng lớn thì buôn làng đó càng giàu có, phát đạt.
Kết cấu của nhà Rông phản ánh sự độc đáo của dân tộc Tây NguyênTrên đây là những thông tin Mytour muốn chia sẻ về nhà Rông Tây Nguyên - biểu tượng văn hoá kiến trúc đặc biệt. Hy vọng bạn đã có thêm thông tin hữu ích!
Mua kem chống nắng tại Mytour để bảo vệ làn da khi du lịch nhé: