Khám phá nhân vật Huấn Cao – Phân tích sâu sắc nhất

1. Đề cương Phân tích nhân vật Huấn Cao

1.1. Mở đầu

Giới thiệu về tác giả Nguyễn Tuân và tác phẩm Chữ người tử tù, từ đó dẫn dắt vào việc phân tích nhân vật Huấn Cao.

1.2. Phần thân bài

a. Huấn Cao – Nghệ nhân tài ba và bậc thầy thư pháp

- Thư pháp, hay nghệ thuật viết chữ Hán, từng là một trong những thú vui tao nhã của người xưa bên cạnh cầm, kỳ, thi, họa, và là một phần quan trọng của văn hóa dân tộc, cần được gìn giữ và bảo tồn.

- Tài năng viết chữ đẹp của Huấn Cao được thể hiện qua các dấu ấn gián tiếp, cụ thể là:

+ Những lời ca ngợi và sự tôn trọng từ viên quản ngục và thầy thơ lại: “Huấn Cao? Chắc hẳn là người mà vùng Sơn nổi tiếng với tài viết chữ nhanh và đẹp phải không?”

+ Sự tài ba của Huấn Cao được thể hiện qua lòng ngưỡng mộ và sự tôn trọng từ viên quản ngục, với ước muốn có được câu đối do ông viết để trang trí trong nhà: “Chữ của ông đẹp và vuông vắn... Có được chữ của Huấn Cao treo trong nhà quả là một báu vật”

- Tài năng thư pháp của Huấn Cao được minh chứng qua hình ảnh sống động của cảnh cho chữ: “Một người tù đeo gông, chân vướng xiềng, đang chăm chú tô từng nét chữ”

=> Huấn Cao thực sự là một nghệ sĩ xuất sắc trong lĩnh vực thư pháp.

b. Huấn Cao – Người mang khí phách kiên cường và bất khuất

Nguyễn Tuân đã khắc họa thành công phẩm chất của nhân vật qua lối viết văn xuôi tinh tế, tái hiện không khí cổ kính và xa xưa của thời đại đã qua.

* Một người có lòng tự trọng, sống với khí phách kiên cường và bất khuất.

- Huấn Cao, thủ lĩnh của cuộc khởi nghĩa chống triều đình, dù bị giam cầm và đối mặt với án tử hình, nhưng vẫn giữ được khí chất và tư thế hiên ngang, không một chút sợ hãi.

- Tự trọng và không bị cám dỗ bởi quyền lực hay của cải: “Suốt đời ta không vì vàng bạc hay quyền thế mà phải ép mình viết câu đối”.

- Huấn Cao là người làm mưa làm gió, khiến lính gác ngục phải khiếp sợ: “Xin thầy chú ý, hắn là kẻ ngạo mạn và nguy hiểm nhất trong số chúng tôi.”

+ “Dọc ngang không biết ai trên đầu có ai”

+ “Ra tay tháo cũi sổ lồng như chơi”: xem nhà tù thực dân như không có, với tài năng vượt ngục như chốn không người.

* Chí lớn không thành, coi thường mọi gian khổ, kể cả cái chết.

- Dù bị bắt giam và đối mặt với án tử hình, ông vẫn tỏ ra bất chấp: “Đến cảnh bị chém, ông cũng không sợ nữa…”

- Huấn Cao không hề run sợ mà ngược lại, thể hiện khí phách qua hành động ‘dỗ gông’: “Huấn Cao, lạnh lùng, dùng sức đánh mạnh vào mũi gông, làm nó đập vào cổ năm người sau, khiến họ nhăn mặt.”

- Huấn Cao có thái độ ngạo mạn: Ông thản nhiên nhận rượu thịt từ viên quản ngục như việc làm thường ngày, bất chấp việc bị giam cầm. Trong ngục tù, ông không chỉ không sợ hãi hay quy phục viên quan mà còn tỏ rõ sự khinh bỉ: “Ngươi hỏi ta muốn gì? Ta chỉ muốn một điều. Đó là đừng bao giờ đặt chân vào đây.” Ông coi viên quan chỉ là tiểu nhân và luôn thể hiện sự khinh miệt, bất chấp hoàn cảnh tàn nhẫn xung quanh.

=> Phong thái ung dung, tự tại, coi cái chết nhẹ như lông hồng. Không chịu khuất phục trước cường quyền. Tư thế ấy, khí phách ấy luôn hiên ngang giữa nền xám xịt của ngục tù.

=> Mang đậm khí phách của một anh hùng hào kiệt.

 c. Huấn Cao là người có thiên lương trong sáng, nhân cách cao đẹp

- Tâm hồn thanh cao, trong sáng: Huấn Cao không bao giờ vì vàng bạc hay quyền lực mà ép mình viết chữ: “Ta nhất sinh không vì vàng ngọc hay quyền thế mà ép mình viết câu đối bao giờ'.

=> Trọng tình nghĩa, coi nhẹ lợi lộc, chỉ cho chữ những người tri kỷ xứng đáng.

- Huấn Cao cảm kích trước tấm lòng cao quý của viên quản ngục và quyết định cho chữ ngay tại chốn tù đày: 'Tôi không ngờ thầy Quản lại có những sở thích thanh cao như vậy. Suýt nữa, tôi đã bỏ lỡ một tấm lòng quý báu trong thiên hạ.”

- Huấn Cao không chấp nhận sự mơ hồ, sự lẫn lộn giữa thiện và ác: điều này thể hiện rõ qua lời khuyên của ông đối với viên quản ngục.

+ Huấn Cao ca ngợi thiên lương, bản chất tốt đẹp của con người: “Tôi thực sự khuyên thầy Quản nên trở về quê hương... Ở đây, giữ gìn thiên lương thật khó, và dễ dàng làm mất đi cả đời lương thiện.” Lời khuyên cuối cùng của Huấn Cao thể hiện tâm hồn của nhân vật.

=> Thể hiện sự trân trọng đối với người quản ngục có sở thích cao quý và nhân cách đáng kính.

=> Huấn Cao vừa là một anh hùng hào kiệt, vừa là một nghệ sĩ tài ba, với thiên lương trong sáng.

d. Sự kết hợp hoàn hảo giữa tài hoa, khí phách và thiên lương đã tạo nên cảnh cho chữ – một cảnh tượng chưa từng có trong lịch sử.

- Trong cảnh cho chữ cuối tác phẩm, Nguyễn Tuân đã để cho vẻ đẹp của tâm hồn và thiên lương tỏa sáng, làm nổi bật tài năng và khí phách anh hùng của Huấn Cao, tạo nên một nhân cách rực rỡ.

+ Cảnh Huấn Cao đang “dậm tô nét chữ” trên “tấm lụa trắng còn nguyên vẹn lần hồ” dù trong hoàn cảnh “cổ đeo gông, chân vướng xiềng” tại nơi tù ngục u ám, ẩm thấp và bẩn thỉu.

- Sự hòa quyện giữa tài năng, tâm hồn và khí phách anh hùng là lí tưởng thẩm mỹ của Nguyễn Tuân, đưa nhân vật vào ánh sáng của lí tưởng đó, làm cho hình ảnh nhà tù, quản ngục và thầy thơ lại chỉ là những điểm nhấn bên cạnh sự rực rỡ của Huấn Cao.

e. Đánh giá nội dung và nghệ thuật.

Để làm nổi bật vẻ đẹp của Huấn Cao, Nguyễn Tuân đã đặt nhân vật vào một tình huống độc đáo: cuộc gặp gỡ đầy kịch tính giữa Huấn Cao với viên quản ngục và thầy thơ lại. Đây là cuộc chạm trán giữa một tử tù và những người quản lý, mặc dù họ đến từ những hoàn cảnh và giai cấp khác biệt, nhưng lại là cuộc gặp gỡ định mệnh của những tâm hồn đồng điệu.

Nhằm làm nổi bật sự chiến thắng của tài năng, vẻ đẹp, tâm hồn và khí phách kiêu hãnh, Nguyễn Tuân đã sử dụng nghệ thuật tương phản đối lập: giữa ánh sáng và bóng tối, giữa cái đẹp và cái xấu, cái cao quý và sự dơ bẩn. Đặc biệt trong cảnh cho chữ, ngôn ngữ miêu tả nhân vật mang đậm chất tạo hình: sử dụng nhiều từ Hán-Việt và lối nói của người xưa, làm tăng thêm không khí và vẻ đẹp của một thời đã qua.

1.3. Kết luận

Suy ngẫm về hình tượng Huấn Cao.

2. Phân tích nhân vật Huấn Cao một cách chọn lọc và sâu sắc.

Nguyễn Tuân, một nhà văn vĩ đại với niềm đam mê cái đẹp, đã dành cả sự nghiệp để tìm kiếm và khám phá vẻ đẹp trong văn chương. Với sự am hiểu sâu rộng và phong cách viết độc đáo, ông đã nâng cao thể loại truyện ngắn và tùy bút của văn học Việt Nam, đóng góp to lớn cho sự phát triển của nền văn học dân tộc. Tác phẩm “Chữ người tử tù” là một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông, nổi bật trong tập “Vang bóng một thời”, với hình tượng nhân vật Huấn Cao - một nhân vật hội tụ đủ tài hoa, khí phách và thiên lương.

Trong tác phẩm, Huấn Cao hiện lên như một nghệ sĩ tài ba với khả năng viết chữ đẹp. Thư pháp, một nghệ thuật tao nhã của người xưa bên cạnh các môn cầm, kỳ, thi, họa, được xem là một phần của văn hóa dân tộc, cần được gìn giữ. Huấn Cao viết chữ Hán rất đẹp, và các tác phẩm của ông được coi như những tác phẩm nghệ thuật quý giá để trang trí trong nhà. Nguyễn Tuân không trực tiếp miêu tả vẻ đẹp tài hoa của Huấn Cao mà thể hiện gián tiếp qua sự khen ngợi và ngưỡng mộ của viên quản ngục và thầy thơ lại, cùng với sự tôn trọng của họ khi mong muốn có được câu đối do ông viết. Tài năng của Huấn Cao còn được thể hiện rõ trong cảnh cho chữ, nơi cái đẹp đối lập với sự dơ bẩn của nhà tù. Vẻ đẹp có thể nảy sinh từ những nơi tăm tối nhất, như thể hiện qua nhân vật Huấn Cao - một nghệ sĩ thư pháp trong hoàn cảnh tồi tệ.

Nguyễn Tuân đã khắc họa Huấn Cao với khí phách hiên ngang và bất khuất. Qua ngòi bút tài hoa, ông đã tạo nên một nhân vật đầy tự trọng, không sợ hãi trước cường quyền. Huấn Cao, thủ lĩnh của phong trào khởi nghĩa, bị giam cầm chờ xử án nhưng vẫn giữ vững khí chất và tư thế hiên ngang. Ông không vì vàng ngọc hay quyền thế mà ép mình viết câu đối, và thái độ ngạo mạn của ông khiến viên lính gác phải khiếp sợ. Huấn Cao coi thường cái chết và thể hiện khí phách qua hành động mạnh mẽ như dỗ gông. Dù đang bị giam cầm, ông vẫn thản nhiên nhận rượu thịt và tỏ rõ sự khinh bỉ với viên quan coi ngục, đồng thời giữ phong thái tự do, không khuất phục trước quyền lực. Vẻ đẹp của Huấn Cao luôn sáng ngời giữa cái xám xịt của ngục tù.

Huấn Cao, một con người dũng mãnh, không sợ bất cứ điều gì, nhưng lại trân trọng phẩm chất tốt đẹp của con người. Ông có thiên lương trong sáng và nhân cách cao quý. Huấn Cao không vì vàng bạc hay quyền lực mà ép mình viết chữ. Ông trân trọng tình nghĩa hơn lợi ích và chỉ tặng chữ cho những người tri kỷ. Ông cảm kích tấm lòng của viên quan coi ngục và quyết định cho chữ ngay tại chốn ngục tù. Huấn Cao không chấp nhận sự lẫn lộn giữa cái tốt và cái xấu, và ông ca ngợi thiên lương qua lời khuyên chân thành của mình. Sự tôn trọng của ông đối với người quản ngục cho thấy nhân cách và thiên lương trong sáng của mình.

Sự kết hợp hoàn hảo giữa tài hoa, khí phách và thiên lương tạo nên một cảnh cho chữ chưa từng có trong lịch sử. Nguyễn Tuân đã làm nổi bật vẻ đẹp của cái tâm và thiên lương qua cảnh Huấn Cao đang miệt mài tô nét chữ trên tấm lụa trắng dù đang bị gông cùm trong ngục tù tối tăm. Sự kết hợp này không chỉ làm tôn vinh nhân cách của Huấn Cao mà còn làm cho hình tượng nhà tù, quản ngục và thơ lại trở thành những điểm sáng bên cạnh ánh sáng rực rỡ của Huấn Cao.

Nguyễn Tuân đã xây dựng tình huống truyện độc đáo với cuộc gặp gỡ giữa Huấn Cao và quản ngục cùng thầy thơ lại. Cuộc gặp này là cuộc gặp gỡ định mệnh giữa một tử tù và quan coi ngục, những người có hoàn cảnh và giai cấp khác biệt, nhưng lại cùng chia sẻ những phẩm chất cao quý. Nguyễn Tuân đã sử dụng nghệ thuật tương phản để làm nổi bật sự chiến thắng của tài năng, cái đẹp và khí phách của Huấn Cao, đặc biệt qua cảnh cho chữ. Ngôn ngữ miêu tả nhân vật giàu hình ảnh và mang đậm dấu ấn của thời đại xưa.

Dù đã trải qua hàng trăm năm, tác phẩm 'Chữ người tử tù' và tên tuổi Nguyễn Tuân vẫn sống mãi trong lòng người yêu văn học. Hình tượng Huấn Cao trong tác phẩm vẫn bay cao với những đặc điểm nổi bật: một nho sĩ tài hoa, một anh hùng dũng mãnh và một con người có thiên lương trong sáng.

Dưới đây là dàn ý và bài văn mẫu Phân tích nhân vật Huấn Cao chọn lọc hay nhất. Mytour hy vọng tài liệu này sẽ giúp bạn củng cố kiến thức và viết bài tốt hơn trong các bài thi, kiểm tra. Nếu có thắc mắc, hãy liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ kịp thời. Trân trọng cảm ơn!