1. Đề cương phân tích nhân vật Mị
a. Phần mở đầu
- Giới thiệu về tác giả và tác phẩm
- Mở đầu việc phân tích tâm trạng của Mị trong đêm xuân
b. Phần thân bài
- Phân tích cảm xúc của Mị trước đêm tình mùa xuân
+ Kể từ khi trở thành dâu nhà thống lý, Mị bị đày đọa và áp bức, thời gian đã biến Mị thành một người phụ nữ “vô hồn”, không còn cảm nhận rõ ràng về thời gian và không gian. Cuộc sống của Mị giờ đây giống như kiếp sống của con trâu, con ngựa trong nhà thống lý Pá Tra. Tuy nhiên, có thể thấy rằng sức sống trong Mị chưa hoàn toàn tắt.
- Phân tích tâm trạng của Mị trong đêm tình mùa xuân
+ Khung cảnh đêm tình mùa xuân (Mùa xuân năm ấy ở Hồng Ngài vừa đẹp vừa đầy quyến rũ)
+ Các yếu tố ảnh hưởng đến tâm trạng của Mị
• Tiếng sáo, dù vô tình hay cố ý, khơi dậy nỗi nhớ...
• Rượu - chất men trong người đã đánh thức Mị, làm sống lại phần đời đã quên lãng của cô. Khi say rượu, Mị như trở về những ngày xưa, không còn là cô dâu gạt nợ trong nhà thống lý Pá Tra. Mị vừa uống rượu bên bếp, vừa thổi sáo, và thổi lá cũng mang đến cảm giác như thổi sáo. Có nhiều người mê mẩn, ngày đêm thổi sáo theo Mị. Thì ra, Mị vẫn còn rất trẻ.
+ Sự tương phản giữa khung cảnh đêm xuân, thế giới được đánh thức và cuộc sống thực tại. Khi say, Mị sống lại những kỷ niệm xưa, nhưng thực tế, cô vẫn đang chịu đựng sự đày đọa của A Sử trong nhà thống lý Pá Tra.
⇒ Sự đối lập giữa niềm hạnh phúc tuổi trẻ và cuộc sống khổ cực đã khiến Mị nghĩ đến việc kết thúc cuộc đời để không phải tiếp tục sống trong nỗi buồn về quá khứ.
+ Cuối cùng, Mị đã tìm cách trốn ra ngoài để giải thoát cho mình. (Mị lặng lẽ đến góc nhà, lấy ống mỡ, thêm vào đĩa đèn để ánh sáng mạnh hơn… Mị quấn tóc lại, lấy chiếc váy hoa treo trên vách… và rút thêm một chiếc áo. Mị thực hiện mọi việc một cách bình thản và quyết đoán, như ngày xưa, khi tiếng sáo vẫn vang vọng trong đầu).
+ Sau khi bị A Sử bắt lại, kế hoạch trốn chạy thất bại. Mị bị A Sử đánh đập để dập tắt ý định bỏ trốn. (A Sử tiến lại, nắm lấy Mị, dùng thắt lưng trói tay Mị. Nó dùng một thúng sợi đay để trói Mị vào cột nhà. Tóc Mị bị quấn lên cột, khiến Mị không thể cúi đầu hay nghiêng đầu được nữa…)
c. Kết luận
Đánh giá giá trị nội dung và nghệ thuật trong đoạn trích phân tích tâm trạng của Mị trong đêm tình mùa xuân.
2. Bài mẫu tham khảo phân tích nhân vật Mị
Tô Hoài là tác giả nổi bật với các tác phẩm phản ánh sâu sắc cuộc sống miền núi. Trong số đó, tác phẩm 'Vợ chồng A Phủ' đặc biệt thu hút sự chú ý với nhân vật Mị, được khắc họa rõ nét qua diễn biến tâm trạng và hành động, đặc biệt là trong đêm tình mùa xuân.
Những ngày làm dâu gạt nợ dưới tay thống lí Pá tra là địa ngục với Mị. Mị phải làm công việc vất vả như quay sợi, dệt vải, chẻ củi, hái thuốc phiện và nhiều việc khác, bị đối xử như trâu ngựa. Cuộc sống tăm tối ấy đã biến Mị từ cô gái yêu đời thành một người phụ nữ vô hồn, sống nhẫn nhục và không còn hy vọng.
Dẫu vậy, mùa xuân ở Hồng Ngài lại đến với vẻ đẹp thiên nhiên tươi mới và không khí lễ hội rộn ràng. Cảnh sắc và âm thanh của ngày hội đã làm sống dậy trong Mị những ký ức tươi đẹp, khiến cô cảm thấy xót xa và muốn giải thoát. Mị uống rượu và thổi sáo, hồi tưởng về quá khứ, nhưng cũng nhận ra cảnh ngộ bi đát hiện tại. Dù vậy, Mị vẫn tìm cách để sống lại bản năng và khát khao tự do.
Khi Mị đang hồi phục niềm yêu đời và chuẩn bị đi chơi, A Sử đã phát hiện và trói cô một cách tàn nhẫn. Dù bị trói đứng, Mị vẫn sống với bản năng và nghe tiếng sáo của cuộc chơi, nhưng cũng nhận ra sự đau đớn của hiện tại. Tâm trạng của Mị lúc tỉnh lúc mê thể hiện rõ ý thức về sự sống và sự đấu tranh nội tâm, chuẩn bị cho hành động giải thoát sau này.
Tô Hoài, qua nghệ thuật khắc họa tâm lý nhân vật tinh tế, đã làm nổi bật sức sống mãnh liệt, không bao giờ tắt của Mị. Đồng thời, tác phẩm cũng là một bản án nghiêm khắc đối với tội ác của chế độ phong kiến và thần quyền tại vùng núi Tây Bắc.