Buzz
Trong bài thơ Kính gửi Cụ Nguyễn Du, nhà thơ Tố Hữu viết:
Tiếng thơ ai rung động đất trời,
Nghe như vọng lời non nước ngàn thu.
Nghìn năm sau nhớ đến Nguyễn Du,
Tiếng thơ như tiếng mẹ ru những ngày...
Nguyễn Du là một nhà thơ thiên tài của dân tộc. Truyện Kiều là kiệt tác văn học cổ, mang tinh thần nhân đạo và nghệ thuật tuyệt vời, đem lại cho người đọc nhiều trải nghiệm văn chương.
Đoạn thơ về chị em Thúy Kiều là một trong những đoạn hay nhất của Truyện Kiều. Thúy Kiều là nhân vật trung tâm, một thiếu nữ tuyệt mỹ được miêu tả một cách tinh tế.
Đoạn thơ bao gồm 24 câu: 4 câu đầu nói về hai chị em Kiều, 4 câu tiếp miêu tả Thúy Vân, 12 câu sau miêu tả Thúy Kiều, và 4 câu cuối ca ngợi phẩm chất của hai chị em Kiều.
Hai chị em mang vẻ đẹp thanh tú và thuần khiết như 'mai' và 'tuyết', mỗi người một nét đẹp riêng:
Mai dáng cốt cách, tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ, mười phân vẹn mười.
Thúy Vân sở hữu nét đẹp 'đoan trang' và 'quý phái': khuôn mặt tròn trịa, mắt phượng mày ngài, miệng cười tươi như hoa, giọng nói trong trẻo. Tả Thúy Vân trước để làm nổi bật vẻ đẹp độc đáo của Thúy Kiều:
Kiều càng sắc sảo và mặn mà,
So về tài sắc lại trội hơn.
Vẻ đẹp của Thúy Kiều 'nghiêng nước nghiêng thành': mắt sáng trong như mùa thu, lông mày thanh tú như dáng núi mùa xuân. Sự miêu tả khéo léo kết hợp ẩn dụ, nhân hóa và chất liệu cổ tạo nên hình ảnh tuyệt mỹ. Người đọc cảm nhận được vẻ đẹp của giai nhân qua vài nét chấm phá:
Làn thu thủy, nét xuân sơn.
Hoa ghen kém thắm, liễu hờn kém xanh.
Cuốn hút tất cả 'Sắc đòi một, tài đòi hai'.
Thông minh xuất chúng và tài hoa, nàng giỏi thơ, giỏi họa và giỏi đàn; mọi môn nghệ thuật đều tuyệt vời, vượt trội thiên hạ:
Thông minh bẩm sinh từ trời,
Pha nghề thi họa, ngâm ca tuyệt hảo.
Cung thương lầu bậc ngũ âm,
Nghề riêng hơn hẳn hồ cầm một trương.
Nguyễn Du hết lời khen ngợi Thúy Kiều bằng những từ ngữ tuyệt đối như: thông minh trời ban, pha nghề, ngâm ca tuyệt hảo... cung bậc... nghề riêng ăn đứt...
Khi miêu tả tài sắc của Thúy Kiều, thi hào không chỉ ca ngợi vẻ đẹp hiện tại mà còn ngụ ý dự đoán tương lai, sắc đẹp kiều diễm 'hoa ghen... liễu hờn...” với bản đàn 'Bạc mệnh' mà nàng sáng tác ra 'càng thêm xót xa' như gợi lên trong tâm hồn chúng ta một ám ảnh 'định mệnh' mà nhà thơ đã khẳng định: 'Trời xanh quen thói đánh ghen má hồng',... 'Chữ tài liền với chữ tai một vần',... Gần hai thế kỉ nay, bức chân dung tuyệt mỹ của giai nhân này qua đoạn thơ Chị em Thúy Kiều đã để lại trong lòng hàng triệu người Việt một cảm xúc sâu sắc, một sự lo âu cho con gái đầu lòng của ông Vương. Đây chính là tài năng nghệ thuật của Nguyễn Du khi miêu tả con người.
Đức hạnh là cội nguồn của con người. Thúy Kiều không chỉ có tài sắc mà còn đức hạnh. Nàng được dạy dỗ theo truyền thống lễ giáo, gia phong. Dù sống trong cảnh 'phong lưu hồng quần', đến tuổi 'cập kê' nhưng vẫn là thiếu nữ có gia giáo, đức hạnh:
Màn che êm đềm trướng rủ,
Tường đông ong bướm mặc kệ người khác.
Tóm lại, Thúy Kiều là một nhân vật tuyệt vời trong Đoạn trường tân thanh. Nguyễn Du với cảm hứng nhân đạo và tài năng thơ ca xuất chúng đã miêu tả Thúy Kiều bằng những vần thơ lục bát đẹp nhất. Ông dành cho nhân vật tình cảm yêu mến và trân trọng sâu sắc. Sự kết hợp tinh tế các biện pháp nghệ thuật, sử dụng tu từ sáng tạo, đặc biệt là ẩn dụ so sánh, ngôn ngữ thơ tinh luyện và gợi cảm đã vẽ nên bức chân dung đẹp nhất của mĩ nhân trong văn học cổ nước ta. Thúy Kiều có nguồn gốc ngoại tộc, nhưng dưới ngòi bút thiên tài của Nguyễn Du, nàng hiện lên với bao phẩm chất tốt đẹp, mang đậm bản sắc dân tộc. Vẻ đẹp nhân văn của Thúy Kiều là vẻ đẹp văn chương của đoạn thơ này.
