Bài phân tích: Nhân vật Xã trưởng trong Xã trưởng - Mẹ Đốp
Bài văn mẫu phân tích nhân vật xã trưởng trong Xã trưởng - Mẹ Đốp, tối ưu và đầy sáng tạo.
I. Dàn ý phân tích nhân vật Xã trưởng trong Xã trưởng - Mẹ Đốp:
1. Khám phá:
- Giới thiệu vở chèo, đoạn trích, nhân vật.
2. Thân bài:
2.1. Nghiên cứu nhân vật:
* Vị trí: xã trưởng:
- Người đứng đầu một xã.
- Nay có vấn đề không hay nên đến nhà Đốp yêu cầu bố Đốp rao tin Thị Mầu chửa hoang.
* Tính cách:
- Tự kiêu tự đại, khinh thường người khác:
+ Tự hào nói mình là lý tưởng là do dân bầu, tự coi mình là số một.
+ Khi mẹ Đốp nói chồng mình đang lên tỉnh lĩnh bằng, liền cười khinh bỉ, chế nhạo 'Làm cái thứ mõ thì bằng với sắc cái gì?'.
- Háo sắc, làm quan nhưng không đứng đắn:
+ Dùng lời nói thái quá, đong đưa, qua lại: 'Tốt nái gớm nhỉ! [...] Hôm nào mát giời, tao sang gửi mày một đứa nhá!', 'Thấy mày mát tay nên tao định đưa sang gửi mày nuôi hộ vài đứa chứ tao lại thèm... thèm... ấy à?'.
- Hèn nhát: nghe thấy mẹ Đốp la làng, liền hạ giọng van xin 'Thôi, tao xin mày! Rồi tao đền cho thúng thóc! Đi rao đi!'.
2.2. Đánh giá nhân vật:
- Xã trưởng là người đứng đầu cai quản một xã nhưng lại nhiều thói hư tật xấu.
- Thông qua nhân vật, tác giả dân gian muốn đả kích, châm biếm những tên quan háo sắc, ô lại.
3. Kết luận:
- Xác nhận giá trị, ý nghĩa của nhân vật đối với đoạn trích và vở chèo.
Bài văn mẫu Phân tích nhân vật xã trưởng trong Xã trưởng - Mẹ Đốp của học sinh giỏi
II. Bài văn mẫu phân tích nhân vật Xã trưởng trong Xã trưởng - Mẹ Đốp:
Vở chèo 'Quan m Thị Kính' là một trong bảy tác phẩm chèo nổi tiếng của văn hóa chèo cổ Việt Nam. Ngoài những đoạn như 'Thị Mầu lên chùa' hay 'Xã trưởng - Mẹ Đốp', cảm nhận đặc sắc của bản chèo này đã thu hút sự chú ý của công chúng. Sử dụng kỹ thuật châm biếm tinh tế, tác giả dân gian đã phác họa hình ảnh thực tế và đau đớn của người xã trưởng - biểu tượng cho giai cấp thống trị trong xã hội phong kiến.
Không cần phải dùng bất kỳ lời bình luận nào, tác giả đã khéo léo làm cho độc giả nhận ra bản chất đê hèn của tên xã trưởng thông qua cách nhân vật tự giới thiệu về bản thân:
'Ở dân làm tổng quản
Pháp của nước tuân theo công lý'
Dân xã biết ơn đã bầu chọn cho tôi
Tôi là người đứng đầu của xã
Ngày nay, có chút biến động trong xã
Thị Mầu mang thai ngoài ý muốn
Ngả mình dưới ánh sáng mặt trời, làng chiều lệ trải ra một bức tranh không tì vết.
Bắt gọn trong lòng mình một trăm ý nghĩa, những quan quý tỏa sáng như những ngôi sao.
Với tinh thần mạnh mẽ, xã trưởng tuyên bố sứ mệnh cai quản xã là trách nhiệm cao cả, nhưng có lẽ lòng người mới là điều quan trọng nhất. Thị Mầu, người không chồng mà mang thai, trở thành 'động mả' khiến xã trưởng đặt mức thuế 'một trăm quan quý'. Làm quan không chỉ là vị trí cao quý, mà còn là trách nhiệm và lòng tin từ cộng đồng.
Dù đầy ắp quyền lực, xã trưởng không tránh khỏi sự châm chọc của mẹ Đốp. Nhưng giữa những lời nói chế nhạo, hắn vẫn giữ được bản lĩnh và tự tin. 'Chẳng qua là con này láo thôi! Mày hãy thách thức tao trước cộng đồng!'. Hắn luôn đối mặt với những tình huống thách thức và từ biến bất lợi thành lợi thế, không chỉ là một vị quan mà còn là một người đàn ông linh hoạt.
Trong thế giới phong kiến hoang vu, nơi đất đai mục ruỗng, tên xã trưởng trở thành hình mẫu của sự thối nát và ô lại. Tính cách háo sắc của hắn phản ánh qua mỗi từ ngữ mà hắn bày tỏ. Hắn không ngần ngại thể hiện sự tán tỉnh, khen ngợi mẹ Đốp: 'Nhà Đốp có vẻ đẹp và thu hút quá nhỉ?'. Thậm chí, hắn còn lợi dụng cơ hội để đùa giỡn về tình yêu đương đại, trùng phùng như truyện cổ tích 'Tốt nghiệp là gì! Mày chờ đấy, tao sẽ gửi cho mày một người nhân vật chính!'. Đúng là một tên quan thiếu chín chắn!
Khi phát hiện bị mẹ Đốp chơi xỏ, hắn tỏ ra cay đắng, quyết liệt và thậm chí là bạo lực. Giống như đa số quan lại thời đó, hắn sợ bị coi là 'xấu xí'. Vì thế, ngay khi nghe mẹ Đốp thông báo cho cả làng, hắn liền năn nỉ, van xin 'Thôi đi! Những lời đồn này chỉ lan tỏa trong làng thôi mà! Im đi!'. Bản lĩnh và tinh thần lãnh đạo của tên xã trưởng trở nên mờ nhạt, hóa ra hắn chỉ là một người yếu đuối và sợ hãi, để lộ ra sự nhu nhược và nhát gan. Để che giấu sự thật, hắn phải lạc quan lời xin lỗi 'Tôi xin lỗi! Tôi sẽ bồi thường thúng thóc! Hãy giữ bí mật này!/ Hãy nhớ giữ im lặng để cụ Đồ Điếc không biết nhé?'.
Thấu hiểu thông qua từng từ ngữ và hành động, tác giả dân gian đã vẽ nên nhân vật tên xã trưởng với sự rõ ràng và chân thực. Hắn hiện lên với tất cả sự xấu xa và thô bạo. Qua nhân vật này, tác giả muốn chỉ trích và châm biếm những quan lại háo sắc, thiếu chín chắn trong xã hội phong kiến.
Có thể nói, bên cạnh nhân vật mẹ Đốp, nhân vật xã trưởng là nhân vật chính của câu chuyện 'Xã trưởng - Mẹ Đốp'. Qua cách hành xử, ta có cái nhìn sâu sắc hơn về bản chất của những người quản lý trong thời kì phong kiến. Đồng thời, ta cảm thông với những nỗi lòng của người dân.