Khám phá nhân vật Xuân tóc đỏ trong tác phẩm Hạnh phúc của một tang gia

Phân tích nhân vật Xuân tóc đỏ trong Hạnh phúc của một tang gia - Mẫu 1

Trong giai đoạn văn học hiện thực từ 1930 đến 1945, các nhà văn theo đuổi tư tưởng rõ ràng: 'Tiểu thuyết là tiểu thuyết, nhưng chúng tôi và những người cùng quan điểm tin rằng tiểu thuyết phải phản ánh thực tế cuộc sống.' Vũ Trọng Phụng là một đại diện tiêu biểu cho quan điểm này. Trong khi Nam Cao khám phá hiện thực nông thôn Việt Nam, Vũ Trọng Phụng tập trung vào đời sống đô thị, khai thác những khía cạnh tối tăm của xã hội thành phố. Ông đã tạo ra những tác phẩm tiểu thuyết có giá trị, phản ánh sâu sắc và chỉ trích mạnh mẽ xã hội thực dân nửa phong kiến.

Tác phẩm 'Số đỏ' của Vũ Trọng Phụng nổi bật với sự lố bịch và điên rồ của xã hội thời đó. Đoạn trích 'Hạnh phúc của một tang gia' trong 'Số đỏ' thể hiện rõ nét sự giả dối của xã hội. Dù nhân vật Xuân Tóc Đỏ chỉ xuất hiện thoáng qua, nhưng vẫn đủ để người đọc nhận thấy sự lố bịch và dối trá của nhân vật này.

Vũ Trọng Phụng (1912-1939), mồ côi cha từ nhỏ, đã trải qua nhiều nghề nghiệp trước khi trở thành nhà văn nổi tiếng. Tác phẩm của ông là tiếng nói phê phán sắc bén về một xã hội hỗn loạn, nơi những kẻ tự xưng là quý tộc nhưng thực chất sống trong sự giả dối và tha hóa. Các tác phẩm nổi bật của ông như 'Số đỏ', 'Giông tố', 'Vỡ đê' và các bài phóng sự như 'Cơm thầy cơm cô', 'Kỹ nghệ lấy Tây' đã phản ánh chân thực bức tranh xã hội đương thời. 'Số đỏ', được đăng lần đầu trên Hà Nội báo và xuất bản năm 1938, kể về cuộc đời của Xuân Tóc Đỏ - một kẻ lừa lọc đạt được thành công trong xã hội thượng lưu đầy giả dối. Đoạn trích 'Hạnh phúc của một tang gia' nằm ở chương XV, mô tả đám tang 'quý tộc' của cụ cố tổ, người bị Xuân làm tức chết.

Xuân Tóc Đỏ có một cuộc đời đầy thử thách. Mồ côi cha mẹ từ nhỏ, sống với họ hàng nhưng sớm bị đuổi ra vì tính cách lừa lọc. Hắn phải tự kiếm sống trong phố phường Hà Nội, nơi có sự giao thoa giữa văn hóa Tây và Ta. Xuân làm đủ nghề từ ăn cắp me, sấu đến bán thuốc dạo với những quảng cáo dối trá. Cuộc sống khắc nghiệt và môi trường đầy rẫy tội lỗi đã biến hắn thành một kẻ lừa lọc chính hiệu. Khác với Chí Phèo, người trở thành lưu manh do bị xã hội từ chối, sự lưu manh của Xuân bắt nguồn từ tính cách vốn có và hoàn cảnh sống khó khăn.

Sự lưu manh của Xuân không chỉ thể hiện qua hành động mà còn qua lời nói và cách cư xử. Hắn thường xuyên chọc ghẹo, tán tỉnh các cô gái bán hàng và sử dụng lời lẽ thô tục như một thói quen. Xã hội thực dân nửa phong kiến đã làm cho những người như Xuân trở nên vô giáo dục, xảo quyệt và dối trá, đồng thời luôn khao khát vinh hoa phù phiếm. Tuy nhiên, Xuân khác với Chí Phèo ở chỗ hắn biết tận dụng sự lưu manh của mình để tiến thân và mở ra con đường thành công cho mình, có lẽ cũng may mắn hơn.

Ngoài sự khôn ngoan và khéo léo, Xuân còn được giúp đỡ bởi những kẻ tự xưng là quý phái như bà Phó Đoan. Bà Phó Đoan, một người phụ nữ Tây dâm đãng, đã giúp Xuân vào giới thượng lưu bằng cách nâng đỡ và tâng bốc hắn. Từ một kẻ lừa đảo, Xuân đã tự xưng là bác sĩ và vận động viên quần vợt, dễ dàng gia nhập gia đình cụ cố Hồng. Hắn tán tỉnh cô Tuyết và dần nhận được sự tin tưởng của gia đình. Dù gây ra cái chết cho cụ cố tổ, Xuân vẫn được coi là người ban ơn và danh tiếng của hắn càng nổi bật hơn.

Xuân Tóc Đỏ là một người cực kỳ nhạy bén và thức thời. Sự lưu manh và khôn lỏi của hắn đã giúp hắn kết thân với những người tương đồng như bà Phó Đoan, cô Tuyết và gia đình Văn Minh. Dù gặp nhiều may mắn, Xuân đã trải qua một hành trình đầy gian nan từ khi còn nhỏ đến khi trưởng thành, và cuộc đời đã mở ra con đường cho hắn trở thành một tay lọc lõi. Xuân biết cách thích ứng và luôn chuẩn bị các kịch bản và mặt nạ khác nhau để ứng phó với mọi tình huống. Dù xuất thân thấp kém, hắn vẫn thẳng thắn về điều đó: 'Tôi thì danh giá quái gì, Hạ lưu. Ma cà bông. Nhặt banh quần. Không đứng đắn.'

Cuộc đời và bản chất lưu manh của Xuân đã phơi bày sự thối nát và hạ cấp của tầng lớp thượng lưu trong xã hội thực dân nửa phong kiến. Xuân là sản phẩm của một xã hội đầy giả dối và xảo trá, nơi một kẻ lưu manh phải dùng chính sự lừa lọc của mình để tồn tại. Hắn khai thác những thói hư tật xấu và sự xảo quyệt để thăng tiến trong một môi trường đầy những kẻ tự xưng là quý tộc nhưng thực chất lại thiếu đạo đức.

Phân tích nhân vật Xuân tóc đỏ trong Hạnh phúc của một tang gia - Mẫu 2

Về giá trị của tiểu thuyết 'Số đỏ', nhà văn Nguyễn Khải đã nhận định rằng đây là 'cuốn sách ghê gớm có thể làm vinh dự cho mọi nền văn học'. 'Số đỏ' nổi bật với nhân vật chính Xuân Tóc Đỏ, một hình mẫu điển hình và đặc sắc trong văn học Việt Nam thời đó. Vũ Trọng Phụng đã thành công trong việc khắc họa Xuân Tóc Đỏ qua bút pháp trào phúng tinh tế và lối viết phóng đại sáng tạo, tạo nên hình ảnh một nhân vật hài hước, đồng thời phản ánh rõ ràng nhiều loại người trong xã hội thời xưa.

Xuân Tóc Đỏ là một kẻ tinh quái, từng trải đời và hoàn toàn thiếu giáo dục. Mồ côi cha mẹ từ nhỏ, thiếu sự giáo dục gia đình, Xuân dễ dàng rơi vào những thói hư tật xấu và sự thô tục. Không thể chịu đựng được, bác họ của Xuân đã phải đuổi hắn ra khỏi nhà, để hắn sống lang thang. Xuân bắt đầu cuộc đời mưu sinh ở những góc phố, sống bằng các nghề nghiệp mờ ám và thấp kém: 'Thằng Xuân làm nhà ở đầu hè, xó cửa, lấy sấu ở các phố, cá Hồ Hoàn Kiếm làm cơm…'.

Môi trường sống bẩn thỉu và tăm tối đã tác động tiêu cực đến Xuân, biến hắn thành một kẻ lưu manh. Những hành động của Xuân như tán tỉnh cô hàng mía, cô đầm hay cách nói năng thô tục đều thể hiện rõ bản chất lưu manh và vô đạo đức của hắn. Cách ăn nói bỗ bã như 'mẹ kiếp', 'nước mẹ gì' càng làm nổi bật sự sa đọa và thiếu giáo dục của Xuân. Xuân Tóc Đỏ là sản phẩm của một xã hội thực dân nửa phong kiến đầy rẫy tệ nạn.

Xuân Tóc Đỏ, dù xuất thân từ môi trường kém học thức và đầy bụi bặm, lại gặp nhiều may mắn trong cuộc sống, từ đó vươn lên trong xã hội thượng lưu. Mặc dù từng bị bắt vì hành vi dâm ô, nhưng được bà Phó Đoan cứu giúp và đưa vào môi trường giàu có. Với sự khôn khéo và mưu mô, Xuân đã tạo dựng được vị thế trong gia đình ông bà Văn Minh và thu hút sự chú ý của cô Tuyết.

Với chút hiểu biết về y học từ nghề bán thuốc, Xuân nhận được sự khen ngợi từ cụ cố Tổ và được Văn Minh giúp đỡ, từ một kẻ bán thuốc trở thành sinh viên trường thuốc và sau này là quan Đốc tờ Xuân. Khả năng ăn nói lưu loát và ứng xử khéo léo đã giúp Xuân được bà Phó Đoan ca ngợi là nhà hùng biện và tay quần vợt xuất sắc. Dù không thắng trận đấu với danh thủ quần vợt của Xiêm La, Xuân vẫn được ca ngợi là anh hùng cứu quốc nhờ những thủ đoạn tinh vi.

Dù bản chất lưu manh và dâm đãng, Xuân Tóc Đỏ lại tỏ ra khéo léo và hoạt ngôn trong việc chiếm cảm tình của cô Tuyết, một cô gái hám danh và dễ dãi trong tình cảm. Xuân Tóc Đỏ là người nhạy bén, khéo léo trong mọi tình huống, có thể kiêu ngạo hoặc hóm hỉnh tùy hoàn cảnh. Nhưng trong những tình huống đặc biệt, hắn không ngại thừa nhận mình là người thấp kém và không đứng đắn.

Nhân vật Xuân Tóc Đỏ là hình mẫu tiêu biểu của nhiều loại người trong xã hội cũ, không ngại dùng thủ đoạn và giả dối để tiến thân. Vũ Trọng Phụng xây dựng nhân vật Xuân Tóc Đỏ để phản ánh một xã hội đen tối, nơi các mối quan hệ dựa vào sự giả dối và lừa lọc thay vì sự chân thành.

Phân tích nhân vật Xuân Tóc Đỏ trong tác phẩm 'Hạnh phúc của một tang gia' - Mẫu số 3

Xuân Tóc Đỏ là nhân vật chính trong tiểu thuyết 'Số đỏ' của Vũ Trọng Phụng, nơi tác giả khắc họa thành công hình ảnh một người đầy mâu thuẫn giữa sự giả dối và những tình huống hài hước. Xuân Tóc Đỏ hiện lên như một nhân vật kỳ lạ nhưng đồng thời cũng đại diện cho nhiều đặc điểm của các tầng lớp xã hội thời kỳ thực dân nửa phong kiến.

Xuân Tóc Đỏ là một kẻ lưu manh, mưu mẹo với một quá khứ tối tăm. Mồ côi từ nhỏ, Xuân sống bằng những trò lừa đảo và bị bác họ đuổi ra khỏi nhà. Lang thang khắp nơi, Xuân trở thành một kẻ gian xảo. “Thằng Xuân lấy đầu hè, xó cửa làm nhà; lấy sấu các phố, cá hồ Hoàn Kiếm làm vui… Ánh nắng mặt trời làm tóc nó đỏ như tóc Tây. Cảnh ngộ đó tạo nên một đứa hoàn toàn vô giáo dục, nhưng rất quái và thạo đời”.

Cuộc sống lang thang đã buộc Xuân phải kiếm sống bằng những công việc không chính thức: “Nó đã bán phá xa, bán nhật trình, bán cao đơn hoàn tán trên xe lửa, chạy rạp hát, và ba nghề tiểu xảo khác nữa”. Môi trường bụi bặm này càng làm Xuân thêm mưu mẹo và lưu manh. Tuy vậy, nhờ sự giúp đỡ của bà Phó Đoan và vợ chồng Văn Minh, Xuân Tóc Đỏ đã bước vào thế giới thượng lưu một cách dễ dàng. Con đường thành công của Xuân là chuỗi các cơ may mà chính hắn cũng không ngờ tới.

Với chút hiểu biết về y học, Xuân Tóc Đỏ may mắn chữa khỏi bệnh cho cụ cố Tổ và từ đó liên tiếp gặp may mắn, xây dựng được vị trí vững chắc trong gia đình Văn Minh. Không chỉ có sự nghiệp rộng mở, Xuân còn thành công trong tình cảm khi quyến rũ được cô Tuyết. Vận may của Xuân được Vũ Trọng Phụng trào phúng qua việc “sự ngu độn của nó được cho là khiêm tốn, nên được yêu mến hơn”. Nhờ sự khôn ngoan và nhanh nhẹn, Xuân từ một kẻ nhặt bóng và bán thuốc lậu đã trở thành sinh viên của trường thuốc danh giá, quan Đốc tờ Xuân và hy vọng của quần vợt Bắc Kì. Sự thành công của Xuân có phần nhờ vào sự khôn ranh và khả năng ứng phó với mọi tình huống.

Dù có thể tự tin như một người thuộc giới thượng lưu, Xuân Tóc Đỏ đôi khi cũng thừa nhận nguồn gốc thấp kém của mình. Trong xã hội đầy rẫy sự giả dối, Xuân đã tự sắm nhiều vai khác nhau, đánh giá tình huống để có cách ứng xử phù hợp. Dù đã gia nhập giới thượng lưu, hắn vẫn nhớ về xuất thân thực sự của mình: “Nhưng đôi khi, giữa lúc đang múa máy khóc cười trên sân khấu, hắn bỗng nhớ đến thân phận hèn mọn của mình và gần như sững đi trong chốc lát, trong cái giây phút quan trọng đó, hắn hiện nguyên hình là một thằng Xuân hạ lưu, vô học”.

Trong tiểu thuyết 'Số đỏ', Vũ Trọng Phụng đã khéo léo xây dựng nhân vật Xuân Tóc Đỏ bằng phong cách trào phúng đặc biệt. Tác giả đã chỉ trích nhiều loại người trong xã hội đầy rẫy thị phi, nơi Tây và ta hòa lẫn. Xuân Tóc Đỏ là sự tổng hợp của nhiều kiểu nhân vật trong xã hội thực dân nửa phong kiến.

Xuân Tóc Đỏ nổi bật là một trong những nhân vật đặc sắc nhất của nền văn học hiện thực trong giai đoạn 1930 – 1945. Qua hình tượng này, Vũ Trọng Phụng đã chỉ trích sâu sắc sự tối tăm và sự lố bịch của xã hội phong kiến thời bấy giờ.