Khám phá những bí ẩn sâu thẳm nhất của Trái Đất

Dưới lòng đại dương, cũng tồn tại những điều kỳ diệu không kém phần ấn tượng như trên bề mặt đất liền.

Rãnh Mariana - một trong những điểm ấn tượng nhất của hành tinh, nơi có Challenger Deep, điểm sâu nhất Trái Đất với độ sâu lên tới 11.000 mét.

Địa điểm này sâu hơn gần 3 lần so với địa điểm tìm thấy xác tàu Titanic ở Đại Tây Dương và sâu hơn cả đỉnh cao nhất của Everest.

Đạo diễn phim Titanic từng thám hiểm Challenger Deep

James Cameron, đạo diễn phim Titanic, là một trong số ít những người từng đặt chân tới Challenger Deep. Chuyến thám hiểm đầu tiên diễn ra vào năm 1960 bởi tàu ngầm Trieste, khi Jacques Piccard và Don Walsh cảm thấy kinh ngạc trước sự sống động của những sinh vật tại đây.

'Trong một thoáng chốc, mọi hiểu biết về đại dương của chúng ta đã tan biến', Tiến sĩ Gene Feldman, một chuyên gia hải dương học danh dự tại NASA, nhấn mạnh.

James Cameron, đạo diễn của bộ phim Titanic năm 1997, là nhà thám hiểm đại dương tiếp theo khám phá nơi sâu nhất của đại dương. Ông đã một cách bí mật hợp tác với một nhóm kỹ sư để tạo ra con tàu Deepsea Challenger dài hơn 7 mét, nặng 11 tấn, và lặn sâu xuống độ sâu 10.908 mét, thiết lập kỷ lục thế giới vào năm 2012.

Túi nilon được phát hiện ở Rãnh Mariana

Victor Vescovo, một nhà đầu tư từ Texas, đã quay lại điểm này. Ông đã lặn sâu xuống độ sâu 10.927 mét và thiết lập kỷ lục thế giới vào năm 2019.

Vescovo đã minh chứng cho chúng ta thấy ảnh hưởng của con người đối với những vùng đất xa xôi mà trước đó ít ai từng đặt chân tới, khi ông phát hiện ra một chiếc túi nilon và những chiếc vỏ kẹo ở đáy của Rãnh Mariana.

Một số nhà thám hiểm đã đến Challenger Deep sau đó, nhưng những cuộc phiêu lưu này không phổ biến do hành trình vô cùng nguy hiểm.

Nằm sâu trong vùng tối tăm, mang tên theo vị thần cai quản địa ngục

Tương tự như bầu khí quyển của Trái Đất, đại dương cũng phân thành nhiều tầng. Phần trên cùng là khu vực ánh sáng mặt trời, nằm ở độ sâu 200 mét dưới mặt nước. Tiếp theo là khu vực chạng vạng, kéo dài từ phần cuối của khu vực ánh sáng mặt trời tới độ sâu 1.000 mét. Kế tiếp là khu vực nửa đêm và bên dưới là vùng biển thẳm, lan rộng từ 4.000 mét đến 6.000 mét. Trong vùng biển thẳm, chỉ có rất ít dạng sống có thể tồn tại, hoàn toàn thiếu ánh sáng và nhiệt độ gần như đóng băng.

Thiết bị điều khiển từ xa Deep Discoverer khám phá miệng phun thủy nhiệt ở Chamorro Seamount, nằm ở phía Tây Rãnh Mariana. Hình ảnh: Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ.

Tuy nhiên, Challenger Deep còn sâu hơn khi nằm trong vùng biển khơi tối tăm (hadal zone). Khu vực này được đặt tên theo thần Hades trong thần thoại Hy Lạp - vị thần cai quản địa ngục.

Thế giới của những sinh vật độc đáo và những núi lửa bùn

Vùng biển khơi tối tăm là một trong những môi trường sống ít được khám phá nhất trên Trái Đất. Ở độ sâu có thể khiến thịt nát xương tan, không có ánh sáng mặt trời và từng được cho là không thể tồn tại. Tuy nhiên, niềm tin đó đã bị phủ nhận.

Dưới đáy đại dương, cuộc sống vẫn tồn tại. Năm 2005, loài trùng lỗ - một loài sinh vật kỳ diệu đã được phát hiện ở Challenger Deep, theo Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ.

Ngoài ra, tại Challenger Deep, có những rặng san hô đầy màu sắc và các loại rong biển đa dạng.

Những ngọn núi lửa bùn và các khe nứt dưới đáy biển Rãnh Mariana đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự sống đặc biệt này. Bất chấp nước nóng và axit từ các khe nứt dưới đáy biển, các loài sinh vật này vẫn tồn tại.

Không có ánh sáng mặt trời, thế nhưng các sinh vật ở đây vẫn sống nhờ vào dòng nước giàu dinh dưỡng từ các khe nứt dưới đáy biển.

Độ sâu chính xác của Challenger Deep khó có thể đo lường

Đáy biển vẫn là một trong những điều bí ẩn nhất của hành tinh. Thực tế, chúng ta hiểu biết ít hơn về đáy biển hơn là về Mặt Trăng và sao Hỏa. Mặc dù con người đã khám phá đại dương hàng ngàn năm trước, chỉ có khoảng 20% đáy biển được khám phá và lập bản đồ.

Với sự quan tâm tăng lên đối với Rãnh Mariana, các nhà nghiên cứu đã nỗ lực để hiểu rõ hơn về nó. Nhưng điều này không dễ dàng: với sự rộng lớn và độ sâu của vùng đáy biển này, các nhà khoa học phải dùng công nghệ để có cái nhìn toàn diện về nó.

Hiện nay, với sự phát triển của công nghệ và thiết bị, độ sâu ước tính của Challenger Deep đã được cập nhật lần cuối vào năm 2021 là 10.935 mét.

Nguồn: CNN