Buzz
Đằng sau những ngôi sao lấp lánh, những hành tinh quay cuồng là vô vàn bí ẩn, tạo nên câu chuyện kỳ diệu của họa sĩ tài năng người Hà Lan Van Gogh.
Vincent Van Gogh (1853 - 1890) là một trong những danh họa nổi tiếng nhất mọi thời đại. Tuy nhiên, tài năng và sự sáng tạo của Van Gogh chỉ được công nhận sau khi ông rời khỏi thế giới này. Trong quãng thời gian ngắn ngủi 37 năm, danh họa tài năng đã phải đối mặt với nhiều bi kịch, đặc biệt là bệnh trầm cảm cuối đời.
Một trong những kiệt tác nổi tiếng nhất của Van Gogh và cả nền hội họa phương Tây là bức tranh sơn dầu “Bầu trời sao” hay “Đêm đầy sao” (tên gốc tiếng Hà Lan: De sterrennacht). Bức tranh mô tả bầu trời sao lấp lánh trong đêm tại ngôi làng nước Pháp, hiện là một trong những tác phẩm nghệ thuật có giá trị nhất thế giới. Nó hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại Manhattan ở Thành phố New York (Mỹ), có giá khoảng 900 triệu USD (khoảng 20.000 tỷ đồng). Và đằng sau những ngôi sao lấp lánh là vô vàn bí mật và câu chuyện của người họa sĩ Hà Lan Vincent Van Gogh.
1. Bầu trời sao được Van Gogh vẽ trong phòng bệnh tại trại thương điên
Hoàn cảnh khi Van Gogh tạo nên tác phẩm bất hủ của mình là một câu chuyện bi thương. Bức tranh được vẽ vào tháng 6 năm 1889, chỉ 1 năm trước khi ông từ giã cuộc sống. Khi đó, ông đã tự nhập viện vào trại thương điên do tình trạng tâm lý suy sụp.
Bức tranh “Bầu trời sao” tái hiện khung cảnh từ cửa sổ hướng đông của căn phòng bệnh tại Saint-Rémy-de-Provence. Dù vậy, họa sĩ đã sáng tạo vẽ bức tranh chủ yếu vào ban ngày chỉ từ trí nhớ. Trong lá thư gửi em trai, Van Gogh mô tả việc ông chứng kiến khung cảnh bầu trời sao trước khi bình minh và ghi nhận một ngôi sao đặc biệt rất lớn. Với góc nhìn cá nhân, ông đã loại bỏ những khung cửa sắt để vẽ lên bức tranh bầu trời sao vô tận.
2. Đêm đầy sao chứa đựng tâm trạng về cái chết
Trong phê phán về tác phẩm của mình, Van Gogh chia sẻ: “Ngắm nhìn những ngôi sao luôn khiến tôi mơ ước. Tôi tự hỏi, tại sao chúng ta không thể đạt tay vào những điểm sáng trên bầu trời? Tại sao chúng không thể dễ dàng tiếp cận như chúng ta đi tàu đến Tarascon hay Rouen? Chúng ta phải trả giá bằng cái chết mới đạt được đến với những vì sao”.
Ông đã mô phỏng cây bách trong bức tranh Đêm đầy sao, có lẽ ông chọn cây này vì liên quan đến cái chết và nghĩa trang. Cùng với tâm trạng u ám tại trại thương điên, Đêm đầy sao là biểu tượng của sự nuối tiếc và hồi hộp trong tâm trí của họa sĩ. Không lâu sau đó, Van Gogh tự vẫn.
Năm 2001, nhà nghiên cứu Paul Wolf chỉ ra rằng sự ưa thích màu vàng trong tranh Đêm đầy sao và nhiều tác phẩm khác thời kỳ này của họa sĩ là kết quả của việc sử dụng quá nhiều digitalis, một loại thuốc điều trị rối loạn thần kinh của Van Gogh. Người bệnh sử dụng liều lượng lớn sẽ trải qua trạng thái nhìn thấy những đốm vàng với vòng sáng xung quanh.
3. Van Gogh sở hữu hai phiên bản 'Đêm đầy sao'
Lần đầu tiên Van Gogh tạo ra 'Đêm đầy sao' là vào năm 1888. Khi bước chân vào Pháp vào năm 1888, ông trầm mình trong việc ngắm nhìn và vẽ cảnh đêm. Bức tranh đầu tiên, 'Đêm đầy sao' được thực hiện với bối cảnh sông Rhone. Còn được biết đến với tên gọi Starry Night Over The Rhone (Đêm đầy sao trên sông Rhone).
'Đêm đầy sao' thứ hai của Van Gogh, vẽ vào năm 1889, nhanh chóng trở nên nổi tiếng hơn bức tranh đầu tiên của ông. Mặc dù vậy, ông luôn xem tác phẩm của mình như một thất bại cho đến khi ra đi. Van Gogh cảm nhận rằng bức tranh của mình không đúng với nghệ thuật truyền thống. Ông cảm thấy tác phẩm quá trừu tượng và xa lạ với nhịp sống và thiên nhiên.
4. Sao Kim xuất hiện trong bức tranh
Theo nhà nghiên cứu nghệ thuật Albert Boime của Đại học California, ngoài Mặt trăng nổi bật, trong bức kiệt tác còn có sự xuất hiện của sao Kim. Năm 1985, Boime so sánh bức tranh với hình ảnh thiên văn thực tế của bầu trời vào ngày 1 tháng 6 năm 1889. Ông nhận ra những tương đồng và kết luận Van Gogh đã thấy và vẽ sao Kim trong tranh. Đây là hành tinh sáng nhất trong tranh, đặt ngay bên cạnh cây bách, tuy nhiên có thể họa sĩ cũng không nhận ra điều này. Một số ngôi sao nổi tiếng khác còn có mặt như sao Thiên Hậu, Phi Mã, Ngự Phu.
5. Tại sao ánh sao trên tranh dường như nhấp nháy?
'Đêm đầy sao' của Van Gogh đã khám phá một cách tinh tế về khoa học đằng sau chuyển động và ánh sáng. Cảm nhận ánh sáng và chuyển động của bộ não con người khiến những vì sao trên bức tranh dường như nhấp nháy. Hiện tượng này là điều phổ biến đối với nhiều tác phẩm thuộc trường phái Ấn tượng do bộ não cảm nhận được ánh sáng và sự chuyển động.
Ánh sáng trên bức tranh tạo ra độ chói, khiến cho mắt chúng ta có thể bị “lẫn lộn” giữa hai phần có màu khác nhau nhưng có cùng độ sáng. Tuy nhiên, bộ não chúng ta vẫn nhìn thấy sự tương phản màu mà không gặp sự hòa trộn, tạo cảm giác ánh sáng nhấp nháy.
'Đêm đầy sao' của Van Gogh đã là đề tài nghiên cứu rộng rãi để giải mã. Theo nhà nghiên cứu Natalya St. Clair, bức tranh là “một miêu tả chân thực về sự hỗn loạn”.
Tham Khảo: Discover Walks, Moma
