Buzz
1. Cảm nhận về bài thơ Ông đồ của Vũ Đình Liên - Phiên bản 1
Thời gian trôi qua, mọi thứ dần trở thành ký ức và để lại những nỗi tiếc nuối sâu sắc trong lòng người, đặc biệt là những vẻ đẹp xưa cũ đã dần phai nhạt. Trong văn hóa truyền thống của người Việt, hình ảnh các ông đồ mỗi dịp Tết đến xuân về đã trở thành biểu tượng đặc trưng. Tuy nhiên, theo thời gian, hình ảnh này dường như đã dần lùi vào quá khứ. Từ cảm hứng này, nhà thơ Vũ Đình Liên đã viết nên bài thơ Ông đồ. Bài thơ như một bản nhạc hoài niệm, tiếc nuối cho giá trị tinh thần đang dần tắt lụi và cũng phản ánh tâm hồn đầy cảm xúc và sự hoài cổ của tác giả.
Ngày xưa, các ông đồ là những người học vấn cao và được đào tạo theo nền văn hóa Nho giáo, nên họ viết chữ Nho rất đẹp và tài ba. Vào dịp Tết, các ông đồ thường chuẩn bị đồ nghề để viết chữ cho mọi người với hy vọng mang lại may mắn trong năm mới. Hình ảnh ông đồ đã trở thành một phần không thể thiếu trong những ngày xuân, in đậm trong ký ức của nhiều thế hệ.
Mỗi mùa hoa đào nở
Lại thấy ông đồ tuổi tác
Chuẩn bị mực tàu và giấy đỏ
Trên con phố đông đúc người qua lại
Những cành hoa đào nở rộ mang đến không khí Tết, tạo nên sự tươi mới của mùa xuân. Mọi người trở nên phấn khởi và chuẩn bị cho dịp lễ quan trọng trong năm. Trong thời khắc này, ông đồ bày ra những dụng cụ đơn giản như 'mực tàu, giấy đỏ' giữa phố đông người, thể hiện tài năng của mình qua công việc ý nghĩa. Ông đồ xuất hiện như một hình ảnh quen thuộc và thân thương giữa khung cảnh nhộn nhịp, thu hút nhiều sự chú ý. Nhà thơ khắc họa một bức tranh sinh động, đầy âm thanh và màu sắc, gợi nhớ những ký ức đẹp của ngày xuân xưa. Hình ảnh ông đồ trên phố mở ra bốn câu thơ tiếp theo.
Có bao nhiêu người đến nhờ viết chữ
Tán dương tài nghệ của ông
Tay khéo léo vẽ từng nét chữ
Như những điệu múa của phượng và rồng
Ông đồ ngồi giữa phố đông với dáng vẻ giản dị, nhưng nhờ vào tài hoa của mình, ông đã thu hút rất nhiều người. Ai nấy đều muốn xin chữ và những điều tốt đẹp từ ông. Sự ngợi khen tài năng của ông từ mọi người khiến ông cảm thấy hạnh phúc, thể hiện sự trân trọng đối với công việc của ông. Hành động xin chữ không chỉ nhấn mạnh tầm quan trọng của học vấn và mối quan hệ con người, mà còn hướng mọi người đến những điều tốt đẹp. Các câu thơ trong đoạn này chủ yếu miêu tả sự tài ba của ông đồ. Những chữ ông viết không chỉ là con chữ thông thường, mà là tác phẩm thư pháp với nhiều tầng ý nghĩa nghệ thuật. Hình ảnh ông đồ với dáng vẻ nhẹ nhàng, từng nét chữ như “phượng múa rồng bay” càng làm nổi bật tài năng và tâm huyết của ông. Những chữ viết ra không chỉ là sáng tạo mà còn chứa đựng tâm hồn, tinh hoa và khát vọng của ông đồ.
Tuy nhiên, khi đến đoạn thơ thứ ba, không khí vui tươi và phấn khởi của hai đoạn trước đã dần nhạt đi, và những suy nghĩ của tác giả quay trở lại với thực tế.
Mỗi năm trôi qua, số người đến xin chữ ngày càng thưa dần
Những người nhờ viết giờ đâu còn
Giấy đỏ không còn tươi sáng như trước
Mực đọng trong nghiên, mang nỗi buồn
Từ 'nhưng' mở đầu đoạn thơ như một dấu hiệu của sự thay đổi, báo hiệu sự chuyển biến rõ rệt. Điệp từ 'mỗi' trong câu thơ đầu tiên làm không gian và thời gian như kéo dài, lắng đọng lại. Sự kéo dài ấy như để tự an ủi trước thực tại rằng việc xin chữ ngày càng ít dần, mỗi năm lại trở nên vắng vẻ hơn. Tác giả tự đặt câu hỏi về thời thế, thắc mắc rằng liệu những người từng nhờ viết chữ giờ đây đâu hết, có phải tình cảm dành cho chữ Nho đã phai nhạt khi chữ Quốc ngữ ngày càng phát triển? Sự vắng bóng của người xin chữ cũng khiến cho những vật dụng viết chữ trở nên buồn bã. Giấy đỏ giờ không còn tươi sáng, mực thì đọng lại trong nghiên đầy nỗi sầu.
Ngày nay, sự hiện diện của ông đồ không còn thu hút nhiều sự chú ý, trái ngược hoàn toàn với sự kính trọng và yêu mến mà ông nhận được trước đây:
Ông đồ vẫn ngồi đó
Người qua đường chẳng ai để ý
Hình ảnh ông đồ 'vẫn ngồi đó' vẫn giữ dáng vẻ điềm đạm như xưa, nhưng giờ đây ông nhận được sự thờ ơ, lạnh nhạt từ mọi người. Dù người qua lại đông đúc, chẳng ai để ý đến ông. Tác giả đứng từ xa quan sát và cảm thấy cay đắng, xót xa cho sự nghiệp của ông đồ. Sự lãng quên và thờ ơ này thật sự đáng để người đọc suy ngẫm và cảm thông.
Có lẽ từ khoảnh khắc đó, việc xin chữ đầu năm đã trở thành một kỷ niệm quý giá trong lòng những thế hệ cũ, những người đã chứng kiến và trải nghiệm vẻ đẹp của các ông đồ. Nhà thơ đã khắc họa một chân dung sống động về các ông đồ, đồng thời truyền tải thông điệp rằng tục xin chữ ngày Tết là một truyền thống đáng trân trọng, không chỉ là phong tục mà còn là giá trị văn hóa sâu sắc của dân tộc.
Bài thơ 'Ông đồ' là một trong những tác phẩm nổi bật nhất của nhà thơ Vũ Đình Liên. Bài thơ thành công trong việc thể hiện sự chân thành của tác giả đối với một nét đẹp văn hóa truyền thống - tục xin chữ đầu năm. Dù thời gian trôi qua và Nho giáo không còn phát triển như trước, hình ảnh ông đồ trong bài thơ vẫn sẽ luôn sống mãi với thời gian.
2. Cảm nhận về bài thơ Ông đồ của Vũ Đình Liên - Phiên bản 2
Nhà thơ Vũ Đình Liên bước vào thế giới thơ ca một cách khiêm nhường nhưng không kém phần nổi bật. Mặc dù trong phong trào Thơ mới, tên tuổi của ông không nổi bật như những Chế Lan Viên, Hàn Mặc Tử hay Nguyễn Bính, nhưng những tác phẩm của ông vẫn tạo nên ấn tượng đặc biệt. Bài thơ Ông đồ được xem là một trong những thành công lớn nhất của ông. Ông sử dụng thể thơ năm chữ đơn giản và ngôn từ mộc mạc để truyền tải nỗi lòng về nhân tình, thế thái. Chính vì thế, Hoài Thanh đã nhận xét về bài thơ này: 'Ít có bài thơ nào giản dị mà cảm động đến vậy'.
Mở đầu bài thơ, hình ảnh ông đồ hiện lên qua những suy tư và hoài niệm của nhà thơ về những ngày xưa cũ:
Mỗi mùa hoa đào nở
Lại gặp ông đồ tuổi tác
Bày mực tàu và giấy đỏ
Trên những con phố đông người
Mỗi khi Tết đến xuân về, hình ảnh ông đồ với mực tàu và giấy đỏ lại xuất hiện giữa những con phố đông đúc, tấp nập. Từ 'lại' mang theo một niềm tự hào, khẳng định vị trí quan trọng của ông đồ trong dịp Tết. Ông đồ dường như đã trở thành một phần không thể thiếu, in đậm trong ký ức về Tết xưa. Hình ảnh ông đồ trên phố như mang đến hương vị của Tết, làm sống dậy khung cảnh nhộn nhịp của những ngày xuân xưa. Trên các con đường, tiếng gọi nhau, lời chúc mừng hòa quyện với hình ảnh ông đồ lặng lẽ dùng tài năng để làm đẹp cho cuộc sống. Những nét chữ tinh tế của ông đồ khiến bao người phải trầm trồ, thán phục.
Có bao nhiêu người đến nhờ viết chữ
Tán dương tài nghệ của ông
Tay khéo léo vẽ từng nét chữ
Như phượng múa và rồng bay
Tuy nhiên, khi thời đại thay đổi, sự yêu mến và đam mê đối với chữ Nho ngày càng giảm sút, và phong tục treo chữ, xin chữ trong ngày Tết cũng dần lịm tắt. Đến năm sau, hình ảnh ông đồ trên con phố xưa đã trở nên thật khác biệt:
Tuy nhiên, qua từng năm, số lượng người đến xin chữ ngày càng giảm
Những người nhờ viết giờ đã đâu mất
Giấy đỏ giờ đã mất đi sự tươi thắm
Mực đọng trong nghiên đã lắng lại đầy nỗi buồn
Từ một khung cảnh tấp nập, nhộn nhịp trong những ngày Tết xưa, giờ đây ông đồ rơi vào hoàn cảnh đáng thương. Vẫn ở vị trí quen thuộc ấy, nhưng người qua lại đã thưa dần, ông đồ giờ đây ngồi một mình, lặng lẽ và buồn bã. Nỗi buồn của ông cũng phản ánh lên các vật dụng gắn bó với sự nghiệp của ông: giấy đỏ đã không còn tươi tắn, mực đã đọng lại trong nghiên vì ít được sử dụng. Trong thời đại mà người ta ngày càng ưa chuộng viết bút chì thay vì bút lông, ông đồ đã trở thành một ký ức xa vắng. Ông vẫn ngồi đó, nhưng chẳng còn ai để ý đến ông nữa.
Ông đồ vẫn ngồi đó
Người qua lại chẳng ai để ý
Lá vàng rơi trên giấy
Ngoài trời, mưa bụi bay lất phất
Những câu thơ vẽ nên một bức tranh u ám, khiến người đọc cảm nhận rõ nỗi xót xa và sự hụt hẫng. Hình ảnh 'lá vàng rơi' gợi lên sự tàn lụi, như nhắc nhở chúng ta về việc đã lạc mất tình yêu với những giá trị văn hóa truyền thống. Thời đại của những tác phẩm kinh điển đang dần kết thúc, và sự kết thúc ấy giờ đây đã hiện thực hóa.
Năm nay hoa đào lại nở
Nhưng không thấy bóng dáng ông đồ xưa
Mùa xuân đã đến, nhưng ông đồ không còn hiện diện. Dù đã cố gắng bám víu vào cuộc sống, nhưng có lẽ ông không còn đủ sức và kiên nhẫn bởi 'cơm áo không đùa với khách thơ'. Ông đã rút lui về quá khứ, để lại dấu ấn mờ nhạt trong xã hội hiện tại. Tác giả bày tỏ sự trăn trở và nỗi niềm day dứt:
Những người xưa cũ
Giờ đây hồn vía ở đâu?
Nhà thơ không chỉ cảm thương cho một ông đồ đơn lẻ mà còn cho cả một thế hệ tương tự như ông. Kết thúc bài thơ bằng một câu hỏi tu từ, tác giả mở ra một không gian suy tư cho người đọc về số phận của những ông đồ tài ba giờ đây đã ở đâu.
Tóm lại, bài thơ 'Ông đồ' của Vũ Đình Liên thể hiện sâu sắc nỗi hoài niệm và tình cảm của tác giả đối với những ông đồ đang dần biến mất. Tác phẩm không chỉ nhấn mạnh giá trị của quá khứ mà còn nhắc nhở chúng ta về việc giữ gìn và trân trọng những giá trị văn hóa, tinh thần để không phải hối tiếc sau này.
Hy vọng bài viết của Mytour đã cung cấp cho quý độc giả những thông tin bổ ích. Chúc các bạn học tập hiệu quả và thành công.
