Buzz
Phân tích tác phẩm Sống chết mặc bay - Ví dụ số 1
Phạm Duy Tốn, một trong những cây bút tiên phong trong thể loại truyện ngắn hiện đại, đã để lại dấu ấn sâu đậm với tác phẩm 'Sống chết mặc bay'. Qua tác phẩm này, ông không chỉ là nhà văn, mà còn là một nhà phê bình xã hội xuất sắc, với khả năng vẽ nên bức tranh rõ nét về nỗi khổ của người dân trong một xã hội suy đồi.
Từ chính nhan đề, tác phẩm đã khơi dậy sự tò mò và sự quan tâm của độc giả. Nhan đề, được rút gọn từ câu tục ngữ phổ biến: 'Sống chết mặc bay, tiền thầy bỏ túi', không chỉ là một câu nói thông thường, mà còn chứa đựng một chỉ trích sâu sắc về sự vô trách nhiệm của những kẻ cầm quyền. Tác giả chọn phần đầu câu tục ngữ để tạo sự thu hút và nhấn mạnh nội dung cốt lõi của tác phẩm. Thực chất, 'Sống chết mặc bay' không nhằm vào việc 'tiền thầy bỏ túi', mà để chỉ trích sự vô trách nhiệm của những người lãnh đạo, những người chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân của mình.
Trong toàn bộ câu chuyện, Phạm Duy Tốn xây dựng bối cảnh là một cuộc hộ đê của dân làng XX trong mùa lũ cao. Mặc dù không gian câu chuyện chỉ gói gọn trong hai địa điểm là đê và đình, nhưng ông đã khéo léo mở rộng ra những hình ảnh, những câu chuyện về hai tầng lớp xã hội đối lập: nông dân và quan lại phong kiến. Những xung đột và mâu thuẫn xã hội được phản ánh qua cuộc sống giản dị của dân làng và công việc hộ đê của họ. Tác phẩm không chỉ chạm đến những vấn đề nhỏ nhặt mà còn đề cập đến những vấn đề lớn lao: nỗi khổ của người dân quê trong lũ lụt và sự thờ ơ của bọn quan lại.
Trong hoàn cảnh khắc nghiệt với bầu trời tối đen và nước sông Nhị Hà dâng cao, hàng trăm người dân phải vật lộn giữ đê giữa cơn mưa gió. Ngược lại, chỉ cách đó vài trăm mét, trong đình, quan phụ mẫu và nha lại đang thản nhiên đánh bài. Sự đối lập rõ rệt giữa cảnh khổ cực của người dân và sự thản nhiên của quan lại được miêu tả một cách sắc sảo. Nhà văn đã khéo léo sử dụng sự tương phản để làm nổi bật nỗi khổ của dân làng và sự vô trách nhiệm của quan lại.
Tác giả đã tạo ra những hình ảnh đối lập để làm nổi bật sự đa chiều và phức tạp của tác phẩm. Cảnh mưa bão, đất đỏ lầy lội, và hàng trăm con người chống chọi với thiên nhiên tạo nên một bức tranh bi thảm và đau đớn. Trong khi đó, trong đình, trò đánh bài vẫn diễn ra, không ai quan tâm đến số phận của dân chúng. Sự tương phản giữa hai cảnh này tạo nên một cao trào và áp lực trong tác phẩm.
Phạm Duy Tốn đã xuất sắc trong việc tái hiện nỗi khổ cực của người dân và chỉ trích sự vô trách nhiệm của các quan lại trong xã hội phong kiến suy đồi. Tác phẩm 'Sống chết mặc bay' không chỉ là một câu chuyện về sự đau đớn của nhân dân, mà còn là một tuyên ngôn mạnh mẽ về sự bất công và bất nhân trong xã hội.
Phân tích tác phẩm Sống chết mặc bay chọn lọc tinh túy nhất - Ví dụ số 2
Phạm Duy Tốn, một tên tuổi không thể bỏ qua khi nói về các tác giả nổi bật của thế kỷ XX. Ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong văn học và báo chí Việt Nam với tác phẩm 'Sống chết mặc bay', một trong những tác phẩm đầu tay và nổi bật nhất của ông. Tác phẩm này đã khắc họa sinh động cuộc sống của người dân và phê phán giai cấp cầm quyền trong xã hội.
Câu chuyện bắt đầu với cảnh căng thẳng, khi mọi người đang gồng mình giữ đê trước mối đe dọa của lũ lụt. Vào gần nửa đêm, trời mưa dày đặc, nước sông Nhị Hà dâng cao. 'Hàng trăm nghìn người, từ chiều đến giờ, dốc sức giữ đê, kẻ thuổng, người cuốc, kẻ đội đất, kẻ vác tre, đắp cừ, bì bõm trong bùn lầy, ướt sũng như chuột lột.' Tác giả sử dụng miêu tả chi tiết và các câu thoại để vẽ nên bức tranh sống động, thể hiện tình trạng khẩn cấp và lo lắng của người dân. Các bình luận như 'Tình cảnh thật thảm hại' và 'Sức người khó địch nổi sức trời!' làm nổi bật sự lo lắng của tác giả trước tình thế cấp bách.
Trong bối cảnh căng thẳng đó, câu hỏi đặt ra là: Các nhà lãnh đạo đang ở đâu? Trong khi người dân vật lộn với nguy cơ lũ lụt, ánh sáng của tác giả chiếu đến đình, nơi quan phụ mẫu đang thoải mái trong một không khí hoàn toàn khác biệt: 'Đình cao và vững chãi, nước to thế nào cũng không sao'. Trong đình, ánh đèn sáng rực, mọi thứ diễn ra trật tự và vui vẻ. Sự khác biệt giữa không khí ấm áp, trang trọng trong đình và sự lo lắng, sợ hãi bên ngoài được thể hiện qua các ván bài. Quan phủ phụ mẫu thoải mái với tay cầm bát yến, ngồi khểnh vuốt râu và đánh tam cúc cùng lũ người dưới quyền.
Tác giả đã sử dụng ngôn ngữ và miêu tả sống động để tái hiện chân thực sự đau khổ của người dân, làm nổi bật sự tàn nhẫn của các quan lại. Khi tin đê sắp vỡ được báo cáo, quan phủ phụ mẫu đáp lại thờ ơ: 'Mặc kệ'. Khi đê thật sự vỡ, mọi người hoảng loạn, nhưng quan lại vẫn chỉ biết quát tháo: 'Đê vỡ rồi! Lính đâu? Sao để cho nó chạy vào đây?' Sau đó, họ tiếp tục chơi bài, làm nổi bật sự vô cảm và tàn nhẫn của họ. Sử dụng nghệ thuật tương phản, tác giả đã phơi bày bộ mặt độc ác của những kẻ cầm quyền và số phận đau thương của nhân dân.
Phạm Duy Tốn đã khéo léo tạo ra hai bức tranh trái ngược thông qua sự tương phản tinh tế và ngôn ngữ sắc sảo. Trong khi các lãnh đạo thản nhiên hưởng thụ, nhân dân chịu đựng khổ đau giữa cơn bão lũ. Ngôn ngữ của tác phẩm không chỉ thoát khỏi sự cổ điển, lặp lại của văn học truyền thống, mà còn gần gũi với ngôn ngữ hàng ngày - một bước tiến trong văn học hiện đại.
'Sống chết mặc bay' không chỉ đơn thuần là một tác phẩm văn học, mà còn là một bản cáo trạng mạnh mẽ, chỉ trích những kẻ cầm quyền thờ ơ, chỉ biết hưởng lạc mà bỏ quên nỗi khổ của nhân dân.
Phân tích tác phẩm 'Sống chết mặc bay' chọn lọc hay nhất - Mẫu số 3
Phạm Duy Tốn, một trong những tên tuổi tiên phong trong lĩnh vực truyện ngắn hiện đại, đã để lại dấu ấn đặc biệt với tác phẩm 'Sống chết mặc bay'. Trong tác phẩm này, ông không chỉ vạch trần bản chất tham lam và vô trách nhiệm của quan phủ với sự dã man, mà còn thể hiện sâu sắc lòng cảm thương trước những đau khổ của nhân dân, do thiên tai và thái độ lãnh đạo vô trách nhiệm gây ra.
Trong cốt truyện, tác giả tạo ra một tình huống độc đáo: 'Gần một giờ đêm, tại đoạn đê làng X, thuộc phủ X.' Ông mô tả thời tiết khắc nghiệt với mưa xối xả và nước dâng cao, tạo nên cảm giác hiểm họa với mức nước đe dọa sự sống của người dân. Hàng trăm người nỗ lực giữ đê, tạo nên một cảnh tượng hỗn loạn và mệt mỏi rõ rệt.
Tác giả sử dụng nghệ thuật tăng cấp để làm nổi bật sự đe dọa của nước và sự bất lực của con người: 'Kẻ thuổng, người cuốc, kẻ đội đất, người vác tre, nào đắp, nào cừ… Khung cảnh náo loạn với tiếng gọi nhau và sự mệt mỏi hiện rõ.' Cuối cùng, nhận xét chính xác: 'Tình cảnh thật là thảm.' Nhà văn cũng thể hiện thái độ rõ ràng: 'Than ôi! Sức người khó lòng địch nổi sức trời! Đê không thể chống lại nước! Lo lắng! Nguy hiểm! Khúc đê này hỏng mất.' Những câu văn này kết hợp tạo ra một bức tranh căng thẳng và hỗn loạn bên ngoài đê, với con người gần như bất lực.
Trong khi bên ngoài đê là cảnh hỗn loạn, thì bên trong đình lại hoàn toàn khác biệt. Đình vững chãi trên mặt đê, an toàn và ổn định. 'Trong đình, ánh đèn sáng choang, khói bay mù mịt. Nha lại và lính tráng, kẻ hầu người hạ đi lại nhộn nhịp.' Quan phủ và quan phụ mẫu ung dung, mải mê đánh bài và tổ tôm, không chút bận tâm đến tình hình bên ngoài. Khi có tin đê sắp vỡ, quan phụ mẫu chỉ hững hờ đáp 'mặc kệ!', rồi tiếp tục vui chơi. Khung cảnh trong đình trở nên nhộn nhịp, phản ánh sự hưởng thụ và thờ ơ của quan phụ mẫu trước nỗi khổ của dân chúng.
Cuối cùng, tác giả miêu tả cảnh đê vỡ, nước dâng tràn, cuốn trôi nhà cửa và lúa má. 'Tình cảnh của dân chúng thì thê thảm, trong khi đó quan phụ mẫu lại vui mừng vì đã thắng ván bài.' Sự tương phản này làm nổi bật sự thờ ơ của quan phủ trong khi nhân dân đang lâm vào khốn khó.
'Sống chết mặc bay' không chỉ phản ánh sự tham lam và vô trách nhiệm của giai cấp thống trị, mà còn thể hiện sự đồng cảm sâu sắc đối với nỗi khổ của nhân dân do thiên tai và thái độ lãnh đạo thiếu trách nhiệm. Tác phẩm đầy ắp giá trị hiện thực và nhân văn sâu sắc.
