1. Hệ tuần hoàn và các vấn đề liên quan
1.1. Chức năng cơ bản của hệ tuần hoàn
Hệ tuần hoàn bao gồm mạch máu, máu và bạch cầu, chúng có nhiệm vụ vận chuyển hormone, oxy và các chất dinh dưỡng quan trọng đến từng tế bào trong cơ thể để duy trì hoạt động tối ưu. Chức năng chính của hệ này là cung cấp khí và dưỡng chất đến mỗi mô và tế bào trên toàn bộ cơ thể.
Hệ tuần hoàn đóng vai trò quan trọng trong việc vận chuyển chất dinh dưỡng đến khắp cơ thể
- Hệ bạch huyết là một mạng lưới mạch máu của ống và ống dẫn. Nhiệm vụ của nó là thu thập, lọc và đưa bạch cầu trở về để duy trì lưu thông máu. Đây cũng là phần không thể thiếu của hệ miễn dịch, giúp tế bào lympho được hình thành và lưu thông. Amidan, lá lách, hạch bạch huyết, mạch bạch huyết, tuyến ức là các bộ phận quan trọng của hệ này.
- Hệ tim mạch bao gồm: máu, tim và mạch máu. Trong đó
+ Tim với nhịp đập của mình thúc đẩy quá trình bơm máu đến các cơ quan trong cơ thể; sức mạnh bơm ổn định của tim giúp hệ tuần hoàn hoạt động liên tục.
+ Máu chính là dòng chảy kỳ diệu mang theo sức sống, cung cấp kháng thể, oxy, và nhiều chất dinh dưỡng quan trọng khác cho cơ thể phát triển mạnh mẽ.
+ Các tuyến mạch máu vận chuyển máu giàu oxy từ tim đến phổi, thúc đẩy quá trình hô hấp.
1.2. Những yếu tố đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự ổn định của hệ tuần hoàn
Trước khi xác định các
- Sự cân bằng về mặt máu (khối lượng máu tuần hoàn)
Trong cơ thể, máu là người vận chuyển mang theo hơi O2, dưỡng chất tới tế bào và đưa chất thải ra khỏi cơ thể thông qua các cơ quan bài tiết. Khi tuần hoàn máu giảm, có thể dẫn đến sốc do thiếu khối lượng tuần hoàn, gây nguy hiểm cho sức khỏe vì không cung cấp đủ oxy cho nhu cầu trao đổi chất của tế bào, dẫn đến suy tuần hoàn và thiếu oxy cho mô và tế bào.
Sốt cao có thể gây suy giảm chức năng tuần hoàn máu.
Máu có thể giảm trong trường hợp sốt, tiêu chảy, mất máu, mất nước,... Đây cũng là một yếu tố nguy cơ đối với chức năng tuần hoàn. Để đảm bảo chức năng tuần hoàn máu khi mất nước diễn ra nhanh hoặc kéo dài, cần phải tiêm truyền hoặc bù dịch.
- Trái tim
Khi tim co bóp, nó tạo ra áp lực để đẩy máu vào động mạch nuôi dưỡng cơ thể. Cơ chế này hoạt động tự động và được điều chỉnh bởi hệ thống thần kinh tự nhiên, được cung cấp chất dinh dưỡng bởi hệ thống động mạch vành.
- Hệ mạch máu
Nhiệm vụ của hệ này là vận chuyển máu đến các cơ quan trong cơ thể và trở lại tim. Bao gồm: tiểu động mạch, động mạch, tĩnh mạch, mao mạch và tiểu tĩnh mạch.
+ Động mạch mang máu từ tim đến cơ quan dưới áp suất lớn. Khi xa tim, chúng chia thành nhánh nhỏ mang chất dinh dưỡng và oxy đến mô cơ quan.
Máu từ động mạch cung cấp dinh dưỡng cho cơ quan chỉ khi huyết áp động mạch ổn định. Nếu không, cơ quan sẽ không được nuôi dưỡng đúng cách và có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Áp lực quá cao có thể làm vỡ thành mạch, đặc biệt là ở não, gây xuất huyết não và nguy hiểm đến tính mạng.
+ Các địa hình nhỏ của hệ động mạch, vận động như những cánh cửa van điều chỉnh lượng máu đến từng bộ phận cơ thể theo nhu cầu. Thành mạch có thể mở ra để dòng máu lưu thông thông suốt hoặc thu hẹp để kiểm soát lưu lượng máu.
+ Nơi có thành mao mạch mỏng, linh hoạt để các chất dinh dưỡng dễ dàng trao đổi với mô.
+ Là nơi máu từ mao mạch trở về mạch máu nhỏ.
+ Đây là sự liên kết của các dòng máu từ tiểu tĩnh mạch tạo thành các tĩnh mạch lớn. Thành của tĩnh mạch có 3 lớp: lớp ngoài cùng có khả năng co giãn tốt; lớp giữa bao gồm sợi cơ và sợi liên kết; lớp bên trong là tế bào nội mạc.
Ba yếu tố này đảm bảo sự hoạt động của hệ thống tuần hoàn. Một trong ba yếu tố bất thường đã đủ để ảnh hưởng đến chức năng của hệ thống tuần hoàn và đe dọa tính mạng của bệnh nhân.
2. Các yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến chức năng tuần hoàn
Hệ thống tuần hoàn đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với sức khỏe và sự sống của con người. Hoạt động của nó phụ thuộc vào áp lực từ tim và các van trong cơ thể. Áp lực này giúp tĩnh mạch đưa máu về tim và động mạch mang máu ra khỏi tim.
Bệnh tiểu đường là một trong số các yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến chức năng tuần hoàn
Mọi người, ở mọi độ tuổi đều có thể gặp vấn đề về chức năng tuần hoàn. Tuy nhiên, có một số yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đặc biệt đến chức năng tuần hoàn như:
- Huyết áp tăng cao.
- Bệnh đái tháo đường.
- Thừa cân hoặc béo phì.
- Tiền sử bệnh tim mạch trong gia đình.
- Mức độ cholesterol cao trong máu.
- Nhịp tim đang trong tình trạng hỗn loạn.
- Tim bị suy yếu.
- Động mạch bị cứng đờ.
- Tiếp xúc với khói thuốc lá hoặc hút thuốc lá.
- Sử dụng thường xuyên chất kích thích và rượu bia.