Buzz
Giới thiệu bài Nỗi niềm tương tư
Tìm hiểu sâu bài Nỗi niềm tương tư - Ngữ văn lớp 11 sách Cánh Diều
I. Chuẩn bị soạn bài Nỗi niềm tương tư:
* Phân tích sự giống và khác nhau giữa truyện thơ Nôm và truyện thơ dân gian:
- Điểm giống nhau:
+ Cả hai đều là những bản sắc văn hóa của văn học dân gian Việt Nam.
+ Kết hợp hài hòa giữa yếu tố tự sự và trữ tình.
+ Bố cục truyện chia thành ba phần chính: mở đầu - xung đột - kết thúc hạnh phúc.
+ Các nhân vật trong truyện được xây dựng theo mô hình đối lập: thiện chống lại ác, nhân vật chính và phản diện, với sự miêu tả qua vẻ ngoài và tính cách.
- Điểm khác nhau chính:
* Nhà thơ Vũ Quốc Trân:
- Đồng thời với các bậc thầy văn chương như Nguyễn Văn Siêu và Cao Bá Quát.
- Quê ở Đan Loan, Bình Giang, Hải Dương, một vùng đất nổi tiếng với nền văn hóa phong phú.
- Thời gian sinh sống: Khoảng giữa thế kỷ 19, tại phường Đại Lợi, nơi nay là phố Hàng Đào của Hà Nội.
- Đạt danh hiệu tú tài nhiều lần, được mọi người trân trọng gọi bằng biệt danh 'cụ Mền Đại Lợi'.
II. Đi sâu vào Nỗi niềm tương tư - Phân tích:
* Cách tiếp cận câu hỏi khi đọc tác phẩm:
1. Tập trung vào các hành động phản ánh nỗi lòng da diết của Tú Uyên.
- 'Lưu luyến mãi không muốn rời'.
- 'Khắc sâu trong tim, không thể phai mờ'
- 'Lúc lảnh lót gảy đàn, mỗi nốt nhạc đều thổn thức/ Khắc khoải miền sơn cước, dâng trào niềm thương nhớ'.
- 'Khi say sưa với ly rượu nồng/.../ Mỗi hơi thở lại như lời nhớ thương, tiếng tơ lòng'.
2. Liệt kê các kỹ thuật nghệ thuật nổi bật trong bài.
- Kỹ thuật tái lập cấu trúc với những mở đầu như 'Có khi...', 'Có đêm...' để tạo nhịp điệu.
- Sử dụng phép so sánh để tăng sức biểu cảm.
* Bài học rút ra sau khi đọc xong:
Câu hỏi số 1 trên trang 23 SGK Ngữ văn lớp 11 Cánh Diều, phần một:
Tựa đề 'Nỗi niềm tương tư' được chọn lựa bởi biên soạn viên sách giáo khoa, phản ánh trọn vẹn tâm tư, tình cảm mà Tú Uyên dành cho Giáng Kiều kể từ lần gặp mặt đầu tiên, qua đó mở ra toàn cảnh chủ đề và nội dung của đoạn trích.
Câu hỏi số 2 trên trang 23 SGK Ngữ văn lớp 11 Cánh Diều, phần một:
Tâm trạng nhung nhớ, tương tư của Tú Uyên trong đoạn trích 'Nỗi niềm tương tư' được tác giả khắc họa một cách tinh tế qua loạt chi tiết trong tác phẩm.
- Lúc 'Ngẩn ngơ ra về': dáng vẻ mơ màng, lạc bước giữa không gian.
- Khi 'Canh cánh nào quên': bóng dáng nàng luôn đeo đẳng trong suy nghĩ.
- Mỗi khi 'Gảy khúc đàn tranh/ Nước non ngao ngán ra tình hoài nhân': tiếng đàn vang lên, bóng dáng nàng hiện về trong tâm tưởng.
- Và 'Có khi chuộc chén rượu đào/.../ Như xông mùi nhớ, lại gây giọng tình': ly rượu kích thích những kỷ niệm, ngay cả giọng nói của nàng cũng vang vọng trong tâm hồn.
Giáo án Nỗi niềm tương tư - Lớp 11 sách Cánh diều
Phân tích Câu 3 trang 23 SGK Ngữ văn 11 Cánh diều - Phần 1:
Điểm nhấn của đoạn trích này là việc sử dụng phép điệp khúc 'Có khi...', 'Có đêm...', một chiêu thức nhấn mạnh, khiến cho nỗi nhớ mà Tú Uyên dành cho Giáng Kiều trở nên sâu đậm, dày vò và không ngừng tăng trưởng, ám ảnh mỗi suy nghĩ, hành động của anh.
Tiếp theo Câu 4 trang 23 SGK Ngữ văn 11 Cánh diều - Phần 1:
- Trong 'Nỗi niềm tương tư', khía cạnh tự sự đưa ta vào cuộc đời của Tú Uyên và mối tình đầy tương tư dành cho Giáng Kiều.
- Đoạn trích mang đậm chất trữ tình với:
+ Cảm xúc tương tư mãnh liệt, không dứt của Tú Uyên dành cho Giáng Kiều.
+ Khung cảnh thiên nhiên đẹp đẽ, hữu tình được vẽ nên qua ánh mắt đầy tâm trạng của nhân vật.
- Sự pha trộn giữa yếu tố tự sự và trữ tình tạo nên một hòa quyện tinh tế, khiến câu chuyện càng thấm sâu vào lòng người đọc.
Câu 5 trang 23 SGK Ngữ văn 11 - tập 1:
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - KẾT THÚC - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Văn học Nôm - sự giao thoa giữa giản dị dân gian và sự tinh tế, sâu sắc của ngòi bút - hy vọng qua đoạn trích 'Nỗi niềm tương tư', các em có cái nhìn sâu sắc hơn về dòng văn học này. Đừng quên khám phá thêm nhiều bài soạn hay tại Mytour như: Soạn bài Lời tiễn dặn, Ngữ văn lớp 11 Cánh Diều và Soạn bài Sóng, Ngữ văn lớp 11 Cánh Diều
