Rốt cuộc, thực chất con 'rắn nghìn chân' này là gì?
Tại Trung Quốc, có một khu vực nổi tiếng là Công viên rừng quốc gia Thần Nông Giá, được xem là một 'vựa nghiên cứu sinh học' khổng lồ. Nằm ở phía tây bắc tỉnh Hồ Bắc (miền Trung Trung Quốc), Thần Nông Giá là khu rừng cấp huyện duy nhất ở quốc gia này.
Với diện tích 3.253 km vuông và những cánh rừng nguyên sinh rộng lớn, Thần Nông Giá như một 'tiên cảnh giữa đại ngàn'. Được UNESCO công nhận là Di sản thế giới và Công viên địa chất toàn cầu, nơi đây luôn thu hút các nhà khoa học đến nghiên cứu.
Trước đây, một đoàn thám hiểm khoa học Trung Quốc đã phát hiện điều kỳ lạ trong khu vực này.
Sự xuất hiện bí ẩn của 'rắn nghìn chân' tại Thần Nông Giá
Có kể rằng, trong giờ nghỉ, một nữ thành viên của đoàn thám hiểm đã bắt gặp một 'con rắn' màu xám đen kỳ lạ di chuyển. Điều lạ là nó không có đầu hay vảy như các loài rắn thông thường.
Khi quan sát kỹ hơn, 'con rắn' này lại càng khiến người ta rùng mình vì dường như có hàng chục chân nhỏ. Với sự tò mò, nữ nhà khoa học dùng một cành cây để chạm vào nó.
Thật bất ngờ, thân của nó bỗng dưng vỡ thành nhiều mảnh.
Những mảnh thân ấy nhanh chóng phân rã thành hàng trăm, hàng nghìn con giòi bò khắp nơi, nhưng không lâu sau, chúng tụ tập lại thành hình dạng 'con rắn' ban đầu. Có vẻ như chúng nhận ra môi trường xung quanh không an toàn nên vội bò về phía trước và biến mất dưới một tảng đá.
Chưa kịp nghĩ ngợi, nữ nhà khoa học đã lập tức báo cáo cho trưởng đoàn, cho rằng cô vừa phát hiện một loài mới.
Không ngờ, trưởng đoàn chỉ cười và giải thích: Loài sinh vật này đã xuất hiện từ lâu, và người dân địa phương ở Thần Nông Giá gọi nó là 'Rắn nghìn chân'. Thực ra, 'con rắn' này không liên quan gì đến rắn bình thường.
Thực chất, cái gọi là 'con rắn' này được hình thành từ hàng trăm, hàng nghìn con ấu trùng ruồi nấm cánh sẫm Sciaridae.
Vì chúng rất yếu và dễ bị các loài săn mồi tấn công, từ khi nở ra, chúng thường xếp chồng lên nhau và di chuyển để tìm thức ăn. Hình dạng này tạo ra ảo giác về một 'con rắn' khi nhìn từ xa.
Trong tự nhiên, nhiều loài động vật và côn trùng sử dụng các phương pháp bảo vệ đặc biệt để tránh kẻ thù, như một số loài giả vờ chết hoặc tự cắt đuôi để đánh lạc hướng kẻ săn mồi.
Những chiến lược độc đáo này giúp chúng bảo vệ mình khỏi mọi nguy cơ. Hiện tượng 'con rắn nghìn chân' thực chất là một chiến thuật phòng vệ của ấu trùng Sciaridae để tồn tại.
Sciaridae, hay còn gọi là ruồi nấm cánh đen, là một họ ruồi xuất hiện khắp thế giới, kể cả ở những môi trường khắc nghiệt như các đảo gần Nam Cực và vùng núi cao trên 4.000 m. Các loài khác như Parapnyxia được tìm thấy ở các sa mạc, nơi chúng đào sâu vào cát trong điều kiện nhiệt độ cực đoan.
Ruồi nấm cánh sẫm Sciaridae đực. Ảnh: Beatriz Moisset
Một số loài chỉ sống trong hang động, nhưng phần lớn sinh sống trong tán lá của rừng, đầm lầy và đồng cỏ ẩm ướt. Chúng cũng thường xuất hiện trong các chậu hoa.
Hiện đã có khoảng 1.700 loài được mô tả, nhưng dự đoán có khoảng 20.000 loài chưa được phát hiện, chủ yếu ở vùng nhiệt đới. Hơn 600 loài đã được ghi nhận ở châu Âu.
Ruồi nấm cánh sẫm Sciaridae cái trưởng thành đẻ khoảng 300 trứng trong đất ẩm (mỗi trứng dài khoảng 1 mm). Sau khoảng một tuần, trứng nở thành ấu trùng, trong đó khoảng 90% là con cái. Có thể thấy lên tới 2.500 ấu trùng trên mỗi mét vuông.
Ấu trùng của một số loài trong họ Sciaridae (đặc biệt là Sciara militaris) có thể di chuyển thành đoàn dài lên đến 10 mét, bao gồm hàng nghìn cá thể ấu trùng xếp chồng lên nhau.
Ấu trùng của ruồi nấm cánh sẫm Sciaridae.
Trong giai đoạn ấu trùng, ruồi nấm cánh sẫm Sciaridae có màu trắng xám, hình dạng thon dài và trụ, dài khoảng 10-13 mm, với lớp da mỏng cho phép nhìn thấy ruột bên trong. Chúng ăn các chất hữu cơ phân hủy và đóng vai trò phân hủy trong hệ sinh thái. Dù nhỏ bé, chúng là mối đe dọa lớn cho cây trồng.
Ấu trùng Sciaridae thường ăn rễ và lá cây. Khi cây bị tấn công, lá có thể chuyển màu vàng, bị thối hoặc thậm chí chết.
Sau 28 ngày, ấu trùng sẽ chuyển thành ruồi trưởng thành và sinh sản nhanh chóng. Ruồi nấm Sciaridae là loài ruồi đen nhỏ, chỉ dài khoảng 3 mm, dễ nhận diện bởi hai cánh dài và bay chậm chạp, lảo đảo.
Ruồi nấm cánh sẫm Sciaridae chỉ ăn chất lỏng và sống đủ lâu để giao phối và đẻ trứng. Chúng thường chết sau khoảng 5 ngày.
Nguồn tham khảo: Sohu, iNaturalist